Nghi
môn đền Tống Trân, Phù Cừ, Hưng Yên
ĐỀN
THỜ TỐNG TRÂN - CÚC HOA Ở PHÙ CỪ, HƯNG YÊN
Tục truyền rằng, vào thời nhà tiền Lý (bia Văn Miếu ở
Hưng Yên ghi là thời Trần) ở xã An Đô, tổng Võng Phan, huyện Phù Dung (nay là
thôn An Cầu, xã Tống Trân, huyện Phù Cừ) có một người họ Tống, tên gọi Thiệu
Công thuộc dòng dõi thi thư, lấy vợ người xã Phù Oanh cùng huyện Phù Dung, tên
là Đào Thị Cuông. Vợ chồng sống rất nhân từ, hay làm điều thiện... nên nhà Trời
đã sai thiên sứ xuống đầu thai. Mang thai 11 tháng, bà Đào Thị Cuông mới sinh một
cậu bé khôi ngô, tuấn tú vào ngày rằm tháng Tư năm Bính Ngọ.
Khi Tống Trân cùng mẹ lang thang hành khất, đến Sơn
Tây vào một gia đình trưởng giả giàu có ăn xin, được Cúc Hoa (con gái ông trưởng
giả) đem lòng yêu mến vì tài đối đáp thông minh của Tống Trân. Ba người đưa
nhau trở về quê hương làm ăn.
Đến năm Tống Trân 7 tuổi vua Lý Nam Đế mở khoa thi để
tuyển chọn nhân tài và đến ngày 29 tháng 9, Tống Trân vào kinh ứng thí, cả ba kỳ
đều đỗ thủ khoa. Đến ngày mồng 1 tháng 2 năm Quý Sửu, ông đỗ Trạng Nguyên. Vua
khen rằng: Kẻ sĩ cả nước chỉ có một Tống Trân là tướng tài mà không có người thứ
hai.
Ngày mồng 10 tháng 4, vua ban cho cờ biển, một nghìn
vuông gấm và mười đĩnh vàng cho về vinh quy bái tổ.
Phối
cảnh tòa Tiền đường đền Tống Trân, Phù Cừ, Hưng Yên
Trở về làng bái yết tổ tông, thăm hai bên nội ngoại,
khao vọng làng xã trong một tháng, rồi cưới nàng Cúc Hoa làm vợ. Tống Trân làm
nhà ở làng Phù Oanh, cho vợ trông coi rồi trở lại kinh thành. Được ba tháng,
vua cử ngài đi sứ sang Bắc quốc. Vua Trung Quốc dùng đủ mọi cách để thử tài Tống
Trân, nhưng quan Trạng đều ứng đối trôi chảy, xử thế mưu trí. Vua Trung Quốc
khen là nhân tài thứ nhất trong 18 nước chư hầu và phong làm "Lưỡng quốc
trạng nguyên". Vua Tầu muốn gả con gái cho nhưng Ngài từ chối, vì thế bị
giam vào chùa Linh Long trong một trăm ngày, không cho thức ăn, nước uống. Tại
đây, ông đã nảy ra sáng kiến bẻ ăn tượng phật (được làm bằng chè lam để thử tài
trạng nước Nam) và uống nước lã, nên một lần nữa, vua Tàu phục tài bèn phong
làm "Phụ quốc thượng tể Đẩu Nam Tống đại vương".
Sân
đền rộng, nơi diễn ra các lễ hội làng, đền Tống Trân, Phù Cừ, Hưng Yên
Mười năm đi sứ, khi Tống Trân trở về thì Cúc Hoa đang
bị ép lấy chồng khác. Tống Trân giả dạng người hành khất để dò la tình ý, biết
Cúc Hoa vẫn thủy chung với mình, khen Cúc Hoa đủ tam tòng, tứ đức, thực là nữ
trung Nghiêu, Thuấn. Tống Trân đón vợ về, cùng nhau đoàn tụ. Vua biết chuyện,
đã phong cho Cúc Hoa làm "Quận phu nhân".
Khi Lý Nam Đế băng hà, Triệu Quang Phục lên ngôi hiệu
là Triệu Việt Vương, có vời Tống Trân ra làm "Phụ chính đại thần". Được
hơn mười năm, Tống Trân ngoài 60 tuổi, mới dâng biểu cao quan về quê dạy học.
Cúc Hoa không có con, lại mắc chứng bệnh đau bụng, ba hôm sau thì mất (ngày 3
tháng 3). Năm năm sau, Tống Trân bị chứng bệnh "mã đao" (hạch ở cổ)
và mất ngày mồng 5 tháng 5 năm Tân Hợi.
Ngài được phong sắc "Thượng đẳng tối linh phụ quốc
Tống Trân đại vương" và về sau được truy phong làm "Thượng đẳng phúc
thần".
Bìa
cuốn sách Tống Trân - Cúc Hoa
Theo quy định hàng năm, lễ hội làng được tổ chức từ
ngày 10 đến ngày 17 tháng 4 âm lịch, trong đó ngày 13 và 14/4 là ngày hội
chính. Ngày 13/4 tiến hành rước kiệu từ các đền, chùa trong làng. Trong ngày
chính hội (tức ngày 14/4) dân làng rước kiệu quan Trạng đi vòng quanh làng với
đoàn tuỳ tùng, cờ xí, võng lọng trông rất uy nghi. Và đến ngày 16/4 lại rước kiệu
về các đình, đền, chùa để an vị. Ngày 17/4 làm lễ bế hội. Lễ hội đền Tống Trân
là một trong những lễ hội lớn nhất của huyện Phù Cừ.
(Trích
từ VÀO CHÙA LỄ PHẬT NHỮNG ĐIỀU CẦN BIẾT của Đặng Xuân Xuyến; Nhà xuất bản Văn
hóa Thông tin 2006)
Đặng Xuân Xuyến
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét