Vị trí cửa sông Cửu Long. Nguồn: Ảnh chụp từ Google maps
KHÓC MỘT DÒNG SÔNG
Giờ Vạn Vật Học lớp Đệ Lục (1972), khi giảng về sông Cửu
Long thầy tôi nói: Đó là con sông hùng vĩ, thượng nguồn ở Trung Quốc (TQ) chảy
qua 5 nước. Sông có 9 nhánh đổ ra Biển Đông, giống như 9 con rồng phun nước tại
cửa 9 cửa sông.
Thầy nói, thật ra sông Cửu Long chỉ có 8 nhánh! Do số
9 là số may mắn trong văn hóa Phương Đông nên người ta phải cố gán thêm một
nhánh cho đủ 9. Đó là nhánh Ba Thắc rất nhỏ, đang bị bồi lấp.
Như một định mệnh trớ trêu, gần nửa thế kỷ sau bài giảng
đó, nhánh Ba Thắc rồi thêm nhánh Ba Lai đã thành dòng sông chết. Hai con rồng
đã về trời! Sông Cửu Long tám nhánh nay chỉ còn bảy. Thất Bát! Con số này như một
điềm gở cho một vùng châu thổ buồn.
Lịch sử Châu Thổ sông Cửu Long (CTSCL) là một cuộc
giành giật giữa sông và biển trong hàng ngàn năm. Lúc biển tiến, cả vùng ngập
trong biển; lúc biển thoái, sông mạnh mẽ đẩy lùi biển ra đại dương… Để giờ đây
nơi gặp gỡ giữa Cửu Long và Biển Đông đã tạo nên một vùng châu thổ trù phú với
đa dạng sinh học bậc nhất trên thế giới.