Nguồn:
Phùng
Gia Lộc người nhỏ thó, ốm yếu, gầy gò; nước da xanh xám, thở lúc nào cũng nặng
nhọc, khò khè suốt ngày vì bị hen suyễn nặng… Thế nhưng, bên trong con người có
bề ngoài mảnh khảnh ốm o ấy lại luôn là một tấm lòng nồng hậu, một tinh thần sục
sôi chống lại cái ác, không chịu được sự bất công, ngang ngược của bọn quan lại,
cường hào mới… Giai đoạn quyết liệt nhất, sau khi đăng “Cái đêm hôm ấy đêm gì”,
Phùng Gia Lộc phải trốn ra Hà Nội… Tôi vẫn nhớ như in cái cảnh về quê của Phùng
Gia Lộc sau những ngày trốn tránh. Vợ anh chạy từ đâu về không biết, mặt mày hốt
hoảng, tất tả, tiêu điều không khác gì chị Dậu trong Tắt đèn ngày trước. Mấy đứa
con ngơ ngác, lạ lẫm trước đoàn khách xe pháo, hàng hóa lềnh kềnh đầy một khoảng
sân đất trước nhà. Nhà anh xiêu vẹo hơn nhà chị Dậu…
PHÙNG
GIA LỘC VÀ “CÁI ĐÊM HÔM ẤY ĐÊM GÌ”
CHẤN ĐỘNG 30 NĂM TRƯỚC
Đỗ
Gia Thống
Thế là đúng 30 năm tính từ khi bài kí “Cái đêm hôm ấy
đêm gì” (1988) của Phùng Gia Lộc xuất hiện trên tờ Văn nghệ. Ngày ấy nhà văn
Nguyên Ngọc làm Tổng biên tập. Ngày ấy báo Văn nghệ bán chạy như tôm tươi. Ngày
ấy bạn đọc hồi hộp chờ từng giờ, từng ngày đón đợi báo ra để…. đọc. Ngày ấy đã
xa rồi, bao giờ báo Văn nghệ lại được như… ngày ấy.