Kiệu
nhà làm. Ảnh: OISHI NIPPON
"Tung
tích" của món dưa kiệu trên thế giới nghi ngờ có từ thời nữ
hoàng Cleopatra, ở Việt Nam có từ thời Hùng Vương.
Cleopatra, vị nữ hoàng xinh đẹp của xứ Ai Cập, người
tình của J. Cesar, danh tướng La Mã, nổi tiếng thích ăn dưa muối. Nhưng lịch sử
không nói dưa gì. Tôi ngờ rằng là dưa kiệu…
Những cây họ hành - những thứ thực vật ăn được - được
phát hiện lâu đời nhất ở những vùng núi non Trung Á, trong đó dĩ nhiên có củ kiệu.
Từ đó chúng lan truyền đi khắp thế giới. Hai nước có củ kiệu từ rất xửa xưa được
sử sách nhắc tới là Ai Cập và Trung Quốc.
Dưa
kiệu có từ bao giờ
Loài người biết làm dưa muối từ thời thượng cổ. Cách
đây lối 9.000 năm, trước khi có sử chép bằng văn tự. Theo Jan Davison (tác giả
sách Pickles, a Global History), Trung Hoa có quyền tuyên bố chính đáng là nơi
khai sinh ra dưa muối, dựa trên các ký tự của họ. Những tác giả khác cho rằng
nơi dưa muối "tu oa" chào đời
là từ Lưỡng Hà giang. Luồng ý kiến này thật đáng ngờ, vì sau đó chúng có xu hướng
"dĩ Âu vi trung".
Riêng BS Lê Văn Lân (nhà nghiên cứu phong tục Việt
Nam) lại đặt vấn đề cần nêu ra để rộng đường tham khảo: "Tại sao gọi là dưa? Dưa không phải chỉ trái
dưa mà chỉ phương pháp 'muối dưa'. Phải chăng từ 'dưa' của tiếng Việt đã sinh
ra chữ 'Trư' của chữ Nho 菹.
Viết với bộ 'thảo' là rau cỏ 艹, ở bên dưới có
hình cái vại 且 chứa nước (thủy) ⺡, tức là bỏ rau vào cái vại đựng nước".
