“PHÙNG BỆNH QUÂN NHÂN”, THƠ CỦA LƯ LUÂN – Đỗ Chiêu Đức

                 

             

“TÚY NGỌA SA TRƯỜNG” chỉ là cách nói hào hùng cho người chiến sĩ đã bỏ mình trong cuộc chiến, còn người CỰU CHIẾN BINH Hà Hoàng sống lây lất đến tàn cuộc chiến để rồi mỗi chiều lại một mình thổi khúc sáo buồn ngoài biên tái. Nhưng dù sao thì vẫn hơn những THƯƠNG BỆNH BINH sống oằn oại đau khổ với đói nghèo bệnh tật và với cái vết thương không bao giờ lành được do cuộc chiến gây nên vẫn hành hạ mỗi lúc giá buốt khi gió thu se sắt thổi về !... như bài PHÙNG BỆNH QUÂN NHÂN sau đây...

                               

   

逢病軍人                  PHÙNG BỆNH QUÂN NHÂN

 

行多有病住無糧，   Hành đa hữu bệnh trú vô lương,

萬里還鄉未到鄉。   Vạn lí hoàn hương vị đáo hương.

蓬鬢哀吟古城下，   Bồng mấn ai ngâm cổ thành hạ,

不堪秋氣入金瘡。   Bất kham thu khí nhập kim thương!           

          盧綸                                                Lư Luân.

LƯ LUÂN (khoảng 737-799 ). Tự DUẪN NGÔN, người đất Hà Trung thuộc Huện Vĩnh Tế tỉnh Sơn Tây hiện nay. Ông là một trong mười tài tử thuộc những năm Đại Lịch (Đại Lịch Thập Tài Tử ), đậu Tiến Sĩ cuối năm Thiên Bảo, hoạn lộ thăng trầm bất định. Đến đời Đức Tôn được triệu về làm Chiêu Ứng Lệnh, chuyển nhậm làm Phán Quan cho Hà Trung Nguyên Soái Phủ, sau thăng đến Kiểm Hiệu Hộ Bộ Lang Trung. Còn lưu lại một tập thơ "Hộ Bộ Thi Tập".                             

CHÚ THÍCH:

  1. BỆNH QUÂN NHÂN: Ở đây chỉ chung cho tất cả Thương Bệnh Binh, Thương Phế Binh.
  2. BỒNG MẤN: là Đầu bù Tóc rối.
  3. AI NGÂM: Ai là BI AI, là buồn bã, Ngâm là THÂN NGÂM 呻吟 là Rên rỉ (chớ không phải ngâm thơ đâu!), nên AI NGÂM là Rên rỉ một cách buồn thảm. (Chớ không phải ngâm thơ một cách buồn bã!).
  4. CỔ THÀNH: Ở đây chỉ những thành xưa được nối lại thành Vạn Lí Trường Thành đó.
  5. BẤT KHAM: là Chịu không nổi, Không kham nổi.
  6. KIM THƯƠNG: là Vết thương do kim khí gây nên. Thuốc Kim Thương là Thuốc để rịt những vết thương bị đứt đó.
 
DỊCH NGHĨA:
                        
GẶP THƯƠNG PHẾ BINH
      
Đi nhiều thành bệnh vì phải vượt đường xa, nhưng nếu dừng lại thì e sẽ không có đủ lương thực để ăn. Quê nhà xa tít ngoài vạn dặm đi hoài mà không thấy tới. Đầu bù tóc rối, đau đớn rên rỉ dọc theo bức cổ thành, vì không kham nỗi với khí thu se sắt làm nhức nhối những vết thương do đao kiếm gây nên.     
Quả là cảnh tình thê thảm của người Thương Bệnh Binh sau cuộc chiến ! Chanh đã hết nước rồi, còn ai ngó ngàng chiếu cố nữa đây?!!!
 
DIỄN NÔM:
                  

GẶP THƯƠNG BỆNH BINH

                  

Đi nhiều càng bệnh, ở, không lương,         

Muôn dặm về quê, muôn dặm đường!          

Rên rỉ dười thành đầu tóc rối,          

Hơi thu vật vả vết kim thương!

 

 
Lục bát:
          

Đường xa bệnh tật không lương,          

Về quê muôn dặm đường trường trông quê.          

Dưới thành rên rỉ ủ ê,          

Vết thương nhức buốt não nề hơi thu!

                                                                                           

                                                                                        杜紹德   

                                                                                   Đỗ Chiêu Đức