“MÙA XUÂN ĐẦU TIÊN” - HAI BẢN NHẠC CÙNG TÊN, CÙNG MỘT NỖI NIỀM - Nttk

Trước tiên, tôi xin thưa với quý độc giả: mãi đến giáp Tết năm con rồng 2024, lần đầu tiên tôi mới được nghe nhạc phẩm “Mùa Xuân Đầu Tiên” của cố nhạc sĩ Văn Cao. Tôi lặng người nghe bài nhạc điệu Valse dịu dàng, nhẹ nhàng, đằm thắm, với những lời ca mộc mạc, mô tả khung cảnh Xuân về hết sức bình dị, gần gũi, ngập tràn hy vọng, mơ ước của Ông về một “mùa Xuân đầu tiên” thanh bình cho quê hương.
 

BA BIẾN KHÚC VĂN CAO - Nguyễn Trọng Tạo

1.
Người gọi ông là “ba đỉnh núi sương mù”. Người gọi ông là “Dòng sông ba nhánh”. Người gọi ông là “Nghệ sĩ đa tài”. Người gọi ông là “Bậc tài danh thế kỷ”… Khi tôi gặp ông thì ông đã 57 tuổi, chòm râu dài phất phơ ngả bạc như tiên lão bảy mươi. Ông ngồi một mình trên đi-văng đệm vải cũ càng, mắt nhìn vào chén rượu gạo bình dân như chẳng chờ đợi một điều gì. Có lẽ ông đã ngồi như vậy mấy chục năm liền. Những chai rượu đầy vơi vơi đầy không nhớ đã bao lần.
 
Cũng không nhớ đã bao lần trên đất nước này và cả những nước khác, người ta đã hát vang bài ca của ông, bài Quốc ca Việt Nam mang hồn thiêng sông núi: Đoàn quân Việt Nam đi chung lòng cứu quốc. Bước chân dồn vang trên đường gập ghềnh xa.
 

NHỮNG TƯ TƯỞNG NGHỆ THUẬT CỦA VĂN CAO - Xuân Diệu

         

 

Mặt trận tư tưởng, tinh thần, mặt trận văn hoá văn nghệ quả thật là xung yếu, tinh tế! Những tư tưởng Nhân văn-Giai phẩm luồn lách như chạch; không phải lúc nào nó cũng lộ liễu như trộn trấu, cát vào gạo cơm ta ăn, khiến ta biết ngay; mà có khi nó giấu tay rỏ thuốc độc vào những chai thuốc dán nhãn hiệu là "bổ". Văn Cao vào hạng có bàn tay bọc nhung như thế. Sự giả dối đã thành bản chất của Văn Cao, nên những cái lạc hậu, thoái hoá của Văn Cao cứ nghiễm nhiên mặc áo chân lý và tiến bộ. Cũng là một thứ văn thơ "giật gân", giật gân đến một độ rất nguy hiểm; thà cứ như cái thùng sắt tây Lê Đạt, thà cứ ngổ ngáo cao bồi như Trần Dần: dễ thấy; đằng này cứ như triết gia ban phát đạo lý nghìn đời; người nào đã biết thế nào là chân lý chân chính, đọc một số thơ và những bài văn, tựa của Văn Cao, có thể tức tối đến đau óc, bởi cái giả dối ở đây nó chằng chịt thật là khó gỡ, nó đã thành máu thịt của Văn Cao, nó nói cứ như thánh, và còn biết nhoẻn miệng cười duyên nữa!
 

ANH HÙNG CA – Thơ Văn Cao

Bài này đăng trên “Tiểu thuyết thứ Bảy”, chưa thấy ai nhắc đến. Nhà nghiên cứu văn học Lại Nguyên Ân đưa lên facebook.

 

 ANH HÙNG CA

       

 Mắt sáng ngời lên như ánh dương,

 Rượu hồ, da đỏ, khách ly hương.

 Thiên bôi đối ẩm nhìn quan ải:

 Quằn quại cờ bay trong gió sương.

 

 Lắng nghe dòng máu ta đang sôi!

 Say nữa! Say lên tráng sĩ ôi!

 Lòng thép vang rền: xương gẫy rạn,

 Xa trường: than ôi, là tơi bời!

 

 Chuyện thê nhi: bẻ trâm vàng đi!

 Khăn lụa người cho lau máu đi!

 Ảnh tặng giấu vào trong ngực áo!

 Trở về? – Không! Chỉ có ra đi!

 

 Quan san xa cách trùng dương hận,

 Cười ré lên nào! Rú nữa lên!

 Da đỏ trời ơi là máu, máu!

 – Bên ngoài quan ải lính thay phiên.

 

 Đập vỡ cho ta hồ rượu này!

 Chén thù uống cạn nhớ đêm nay:

 Trăng vàng vỡ nửa, gương tình lỗi

 Khuê nữ đâu say hơn rượu đầy?

 

 Anh em! Anh em! Hãy cố say!

 Mai gặp nhau chăng hay gặp thây?

 Da cổ ví dầy đầu đỡ rụng,

 Thây anh rồi lấp với thây này.

 

 Sót đời lính thú không tên tuổi

 Cả một nghìn thây đổi lấy thành,

 Nói đến cuộc đời còn chẳng tiếc,

 Tiếc gì nước mắt đón đưa, anh?

 

                                    Văn Cao

 

Nguồn:

Tiểu thuyết thứ bảy, Hà-nội, s. 433 (3 Octobre 1942)