MÙA XUÂN MỚI – Thơ Nguyễn Khôi

  

                            Nhà thơ Nguyễn Khôi

MÙA XUÂN MỚI

“Khách xa gặp lúc mùa Xuân chín”

                               (Hàn Mạc Tử)

 

Có một mùa Xuân mới đang về

Nghe lòng nao nức tự Sơn Khê

Đêm qua Nguyệt lặng bên bờ giếng

Hoa bưởi thơm lừng dọc ngõ quê…

 

Phố xóm bừng tươi mái ngói hồng

Sập xè cánh Én giỡn trời không

Xe hoa nghẽn lối đường tre nhỏ

Mé ấy hình như gái cưới chồng…

 

Rảo bước chân về xem Tết nhất

Cuối năm “trả lễ” (1) khối người đi

Dì em chừng mải buôn Chợ Tết

Bếp núc lạnh tanh chửa có gì…

 

Ai xa hẹn gặp đêm Trừ tịch

Đi hái Lộc Xuân, xem pháo hoa

Bánh chưng còn đợi trên mâm cỗ

Thịt mỡ, dưa hành… “Xuân ấm no.”

 

       Quê 23 Chạp - Giáp Ngọ 2015

                                Nguyễn Khôi

.....

(1) Trả lễ Bà Chúa Kho (Tp Bắc Ninh)

RẰM THÁNG GIÊNG – Thơ Nguyễn Khôi

  

 

RẰM THÁNG GIÊNG

 

Mưa phùn trăng ẩn trời sương

Thoảng hương hoa bưởi ngoài vườn trước sân

Chong đèn rót chén nghênh xuân

Rét non giam mộng mấy vần thơ xưa.

 

                                        Nguyễn Khôi

                               Quê Bắc Ninh 25/2/2024

CHÙM TỨ TUYỆT 11/2023 – Thơ Nguyễn Khôi

   

                         Nhà thơ Nguyễn Khôi

 

CHÙM TỨ TUYỆT 11 - 2023

 

-1, Thế giới hôm nay “nhị phân” đã rõ

Tổng thống Biden - Tập Chủ Tịch đánh cờ

Putin chỉ còn là Chủ trạm xăng, ôm kho bom Nguyên tử

Khủng hoảng kinh tài: nghèo đói nguy cơ.

 

-2, Thời tiết trớ trêu: đêm lạnh ngày nóng

Lũ lụt miền Trung: Huế ngập trong mưa

Sầu Riêng được mùa, lên ngôi khoai sắn

Nhà nông vui, còn áo ấm cơm no.

 

-3, Du lịch buồn: nổi danh “chặt chém”

Phú Quốc, Hạ Long làm mới “phá”… tưởng ăn to

Tam Đảo, Sapa còn đâu danh thắng

Nhà chen nhà, khách ngán, hết mộng mơ.

 

-4, Bất động sản, xem chừng bong bóng vỡ

Bao nhà tầng, khu đô thị bỏ hoang

“Cạp đất mà ăn” hết thời bơm thổi giá

Hết thời nhà mặt phố mở cửa hàng.

-5, “Lò Bác Trọng” vẫn bừng rực lửa

Thanh Hoá, Quảng Ninh… mấy Quan lớn đi đời

“Cải cách tiền lương” bao người đang ngóng

Những mong sao “giá” chớ vọt lên Trời ?!

 

                                   Hà Nội, 16/ 11/2023

                                        Nguyễn Khôi

VÁY ĐÌNH BẢNG BUÔNG CHÙNG CỬA VÕNG - Tâm thức dân gian, tâm hồn quê hương

 

Váy Đình Bảng buông chùng cửa võng

Chị thẩn thơ đi tìm

Đồng chiều

Cuống rạ

 
Chiếc “váy Đình Bảng” khắc một vệt buồn thương khắc khoải trong văn học Việt qua một câu chuyện thực thực hư hư. Liệu đó có phải là hình bóng giai nhân lay động một đời thơ Hoàng Cầm. Là người mà chàng trai mải mê đầu non cuối bể để tìm lá, hay tìm hình bóng mà duyên phận đã mãi lỡ làng.
 

CHÙM TỨ TUYỆT THÁNG TƯ CỦA NGUYỄN KHÔI

    

                 Nhà thơ Nguyễn Khôi

 

CHÙM TỨ TUYỆT THÁNG TƯ

 

-1, 30/4 - ngày Việt Nam thống nhất,

Đã xa thời kẻ Bắc người Nam;

Cuộc chiến nào mà không khốc liệt

Như Uka - Nga kia đang huynh đệ tương tàn.

 

-2, Cảnh báo: Trung Cộng đang hiện dần ngôi Bá chủ

Đức, Pháp, EU… lũ lượt tới Bắc Kinh;

Nga quyết chiến xem ra ngày càng mạnh,

70 năm Đế quốc Mỹ sắp mất chức “Sen đầm” !

 

-3, Lạ: mấy chục năm theo “Gương sáng Bác Hồ”,

Làm đầy tớ nhân dân: tay cày tay súng

Thế mà: các Quan chức hôm nay đua nhau Tham nhũng

Lại lũ lượt xếp hàng đi vào “Lò Bác Trọng” cứ như mơ?

 

-4, Mừng: kinh tế Việt Nam tiếp đà khởi sắc

Mừng mấy anh chị “Cán bộ Đoàn” Nam Bắc Đẹp lên Ngôi

“ Thanh niên, thanh niên làm theo lời Bác”

Sức trẻ vươn lên: tạo Niềm Tin - Đạo Đức sáng ngời.

 

-5, Vui: Thế giới đảo điên, Việt Nam yên tĩnh

Bạn bè 5 Châu đông đảo đến Xứ mình nghỉ dưỡng

Những Phú Quốc, Phăng xi păng, Đà Nẵng…

Con cháu tha hương hứng khởi gọi nhau về.

 

                                      Hà Nội 13/4/2023

                                          Nguyễn Khôi

 

KHẢO BÌNH VỀ “SỐNG CHỤ SON SAO” (BÀI 3) - Nguyễn Khôi

SO SÁNH CÁC BẢN DỊCH “SỐNG CHỤ SON SAO” VỚI BẢN GỐC (Tiếng Thái phiên âm)

- Sống (xống) = Tiễn đưa
- Chụ = nhân tình, người tình
- Son = răn, dạy bảo, (son tạy = dạy dỗ), dặn dò
- Sao = gái, cô gái
Sống chụ son sao = Tiễn đưa người tình, dặn dò cô gái.
 

KHẢO BÌNH VỀ “SỐNG CHỤ SON SAO” (BÀI 2) - Nguyễn Khôi

                      VỀ CHỮ “CHỤ” CỦA NGƯỜI THÁI

 

Cũng như nhiều Dân tộc anh em khác, người Thái quan niệm con người ta có phần XÁC và phần HỒN (Vía) - khuôn, phi khuôn, khuôn ngau.
Người ta tin rằng số phận con người phụ thuộc chặt chẽ vào quan hệ cái gọi là MINH-NÉN-KHOK:
- MINH: là mặt bằng không gian của đất (cõi trần).
- NÉN: là Trục dọc có hình tựa cây măng mọc thẳng (Nó nén), đáy NÉN ở mặt đất, còn đỉnh NÉN chạm tới không gian Trời (Then).
NÉN được coi là sinh, kiếp, số mệnh: đóng vai trò sự sống với trời và đất, giữa cái thịnh và cái suy, giữa cõi sống và cõi chết.
NÉN tốt: Người khỏe mạnh, gặp nhiều may mắn (Nén sáng: Nén hung, Nén saư).
Còn NÉN xấu là Nén mờ: người yếu ớt, tâm tính xấu, làm ăn lụn bại.
Có số phận là có duyên kiếp lứa đôi. Hợp duyên kiếp thì sẽ đạt tới hạnh phúc lý tưởng, ngược lại thì vợ chồng phải chịu số phận hẩm hiu của Minh-Nén.
Chia lìa là vứt bỏ Minh- Nén đi vào Mường Ma cõi chết). Duyên chồng vợ do “Then bày- Trời đặt”, còn tình yêu do “Lẽ Trời tạo ra” – vì thế mà Người Thái mới có cái gọi là CHỤ.

SỐNG CHỤ SON SAO (TIỄN DẶN NGƯỜI YÊU) TẬP ĐẠI THÀNH CỦA VĂN HỌC THÁI (VIỆT NAM) - Dịch giả Nguyễn Khôi, Thái Doãn Hiếu giới thiệu

Nguyễn Khôi là nhà thơ được chúng tôi tuyển vào bộ THI NHÂN VIỆT NAM HIỆN ĐẠI. Sự nghiệp của anh gồm có thơ ca, biên khảo và dịch thuật. Về phương diện dịch thuật anh có công trình Sống Chụ Son Sao rất có giá.
 
Truyện thơ Tiễn dặn người yêu (Sống Chụ Son Sao) là một thiên trường ca trữ tình kết hợp giữa truyện dân gian và thơ ca dân gian. Theo truyền thuyết, đây là câu chuyện tình của một đôi trai gái ở bản Panh và bản Sái thuộc xã Tranh Đấu, huyện Thuận Châu (tức Mường Muổi, Sơn La ngày nay). Sống Chụ Son Sao là đỉnh cao của văn học Thái đen (Tây Bắc Việt Nam) biểu trưng cho ngôn ngữ Thuận Châu, Mường La. Ra đời trong xã hội thịnh trị của thế kỷ XVII ở vùng Tây Bắc Đại Việt, ngôn ngữ thơ đã đạt đến trình độ điêu luyện, hầu hết các thể thơ Thái thông dụng đã được sử dụng trong Sống Chụ Son Sao, từ thể “Khắp Bắc” câu dài 11, 12 chữ, đến thể “Khống khái” câu ngắn 5, 6 chữ. Các thể thơ này được dùng xen kẽ với nhau khá nhuần nhuyễn.
 

KHẢO BÌNH VỀ “SỐNG CHỤ SON SAO” (BÀI 1) - Nguyễn Khôi

                       VỀ 4 CHỮ “SỐNG CHỤ SON SAO”

Đúng ra phải gọi là “Tiễn dặn bạn tình”, còn dịch là “Tiễn dặn người yêu” (cách nói của thời hiện đại) coi như đạt được sự tương xứng về cấu trúc, nhưng lại chưa lột tả được hết ý nghĩa hàm ẩn. Từ SON vừa có nghĩa là DẶN, nhưng còn có nghĩa là SỰ HỌC- bài học, nghĩa sau mới là nghĩa chính. Với tâm tư sâu sắc của Người yêu cũ đã trải nghiệm qua một cuộc tình đầy bi thương, với cốt lõi của Truyện thơ hàm tải trong chừng 400 câu thơ đã diễn tả lời TIỄN DẶN của nhân vật ANH YÊU, lấy tiếng thơ là tiếng lòng mà gửi gắm bầu tâm sự với người BẠN TÌNH muôn đời không dứt (Yêu nhau mà không lấy được nhau) .
 

CỖ THỊT CHUỘT Ở LÀNG ĐÌNH BẢNG – Nguyễn Khôi

                               Tặng Nhà văn Lê Xuân Quang

 

Từ lâu lắm rồi, thiên hạ đồn thổi “cỗ Đình Bảng không có món thịt Chuột là không to”. Đó là lối ngoa truyền cho vui như đòi ăn gan Ruồi, trứng Trâu… Kiểu như thi nói khoác của các tay “phó phét” làng Đông An trên Yên Phong ấy thôi.
 

CHÙM TỨ TUYỆT 3. 2023 – Thơ Nguyễn Khôi

   

                Nhà thơ Nguyễn Khôi

 

CHÙM TỨ TUYỆT 3 - 2023

 

-1, Hiếm khi được thấy “Vua thoái vị”

Đệ nhất phu nhân “mất” vì Tiền

Bác Tổng ung dung coi trận địa

Cung đình náo loạn… Nước bình yên.

 

-2, Ngán mãi phải xem trận U cà (Ukraina)

NATO dốc sức quyết chặn Nga

Được thời Bác Tập  quan Hổ đấu”

Xe điện Bắc Kinh thỏa tung ra…

 

-3, Lại được xổ lồng Lễ Hội xuân

Bầy đàn chen chúc… tiếng chuông ngân

Quan chức chống lưng thu “Công Đức”

Chùa lớn kinh doanh lãi bội phần.

 

-4, Vui thấy “mưa Xuân phơi phới bay”

“Hoa Xoan tháng tám” hát lộng Đài

Mới hay Nghệ sĩ “tài” chơi ảo

Phồng mồm Quảng Cáo hơn hát hay…

 

-5, Mừng đón Xuân nay hoa thắm tươi

Hội Thơ được dịp thả lên Trời

Những quân Tham Nhũng thôi đừng đến

Văn Miếu không là chốn bay chơi.

 

                                       Nguyễn Khôi

                                    Hà Nội, 3/2/2023

CHÙM TỨ TUYỆT TẾT QUÝ MÃO – Thơ Nguyễn Khôi

    

                Nhà thơ Nguyễn Khôi

CHÙM TỨ TUYỆT - TẾT QUÝ MÃO

 

“Đất có thời, phe có vận”

                       (Tục ngữ)

 

-1, Giáp Tết động Trời truy “trùm cuối”

Hương nhang xứ Quảng bốc mùi “toang”

Bình Minh vụt tắt, Đam mê vứt

Tiên lão đánh bài, xe pháo đi đêm…

 

-2, “ Xuân vận” chen nhau về ăn Tết

Ba năm Covid kẹt tàu xe

Mở cửa thông biên Hoa quả xuất

Cúm Tàu được dịp thả nguy cơ…

 

-3, Xuân này NATO - Nga quyết chiến

Xem ra chỉ khổ dân Ukraina (U cà)

Bắc Kinh- Bình Nhưỡng lăm le “diễn”

Nhật - Hàn - Đài nơm nớp cũng gân đua…

 

-4, Tết này giảm mua, lo khủng hoảng

Chìm xuồng Chứng khoán, Đất đóng băng

“Cắt lỗ” bao thằng thành tay trắng

Buôn bán theo bầy chết nhăn răng …

 

-5, Tết này nằm nhà chơi TikTok

Thơ văn / hàng giả loạn thị trường

Vui nhất Xóm Thơ Câu lạc bộ

Tự khen / tự sướng rượu bia tràn…

 

                        Hà Nội 18/1/2023

                            Nguyễn Khôi

TẾT NÀY – Thơ Nguyễn Khôi

  

 

TẾT NÀY

(Nhớ Thạch Quỳ)

 

Tết này con cháu đi Du lịch

Bố ở nhà hương khói nhớ ông bà

Ngày xưa mái rạ mà xum họp

Nay nhà gác ngói lại lìa xa …

 

Tết này mấy ai về Quê cũ

Người ở Berlin, kẻ London

Băng tuyết trời Tây đâu mùi Tết

Hoa đào, hoa mận vọng cố hương…

 

Tết này bom đạn Ukraina ngút

Quên sao được Tết B52 (1972)

Khâm Thiên ngày ấy Vành khăn trắng

Pháo sáng canh đêm, đạn toé trời…

 

Tết này ra phố, mình thưởng tết

Cờ hoa rạng rỡ khách Du Xuân

Thương cô cháu nhỏ đi trải nghiệm

trên Phăng Xi Păng tuyết trắng ngần.

 

                 Quê Tết Quý Mão - 2023

                          Nguyễn Khôi

XUÂN 2023, CHÙM THƠ TỨ TUYỆT CỦA NGUYỄN KHÔI

   

XUÂN 2023

 

-1, Xuân chẳng chờ ai, chẳng đợi ai

Xuân đến từ đêm “nhất chi Mai”

Ai đi xa xứ không không mong lại

Mỗi Xuân sang thêm tiếng thở dài.

 

-2, Lại nhớ Xuân về trên bản vắng

Gió bấc hanh khô lộng núi rừng

Sớm mai bừng nở rừng Ban trắng

Rộn rã chim ca khắp cả Mường.

 

-3, Lại nhớ cái Xuân phải ngủ hầm

Đạn bom vây bủa vãi tứ tung

Giao thừa thức với Đài Hà Nội

Mơ về đi hái lộc hồ Gươm.

 

-4, Đã biết bao Xuân chẳng ở nhà

Quen với chung vui Tết người ta

Chiều ba mươi Tết mình thơ thẩn

Thấm lạnh mưa phùn thấu thịt da.

 

-5, Vượt 85 Xuân cũng thấy dài

Vui còn có bạn để sánh vai

Thương ai độc ẩm Xuân lẻ bóng

Một chén trà xanh, một cành Mai.

 

                         Hà Nội 1/1/2023

                          Nguyễn Khôi

MÙA XUÂN MỚI - Thơ Nguyễn Khôi

   

MÙA XUÂN MỚI

(Tặng Chu Vương Miện)

 

Đâu mái nhà gianh tắm nắng vàng 

Đâu đường Xoan nở đón Xuân sang

Đâu áo mớ ba đi trẩy hội

Phố dọc, phố ngang… chẳng thấy làng.

 

Ai đang xa xứ may còn nhớ

Cái bụi tre xanh ở bến đò

Đã hóa cầu cao liền cao tốc

Chẳng còn cô lái đợi trăng mơ.

 

Đâu giậu Cúc Tần bên rặng Duối

Ngõ nhỏ gạch mòn gót chân ai

Còn đâu thầm thĩ bên bờ giếng

Ngồi đợi giao thừa lạnh thấm vai.

 

Hớn hở Xuân về hóng thắm tươi

Quê mình mà như thể quê người

Bao giờ cho đến ngày xưa nhỉ

Cưỡi ngựa vinh quy pháo đỏ trời.

 

                           Quê Xuân 2023

                             Nguyễn Khôi

 

CHÙM TỨ TUYỆT 12/2022 – Thơ Nguyễn Khôi

   

               Nhà thơ Nguyễn Khôi

 

CHÙM TỨ TUYỆT 12/2022

(Tặng Đặng Xuân Xuyến, Đoàn Minh Phú, Nhã My)

 

 

-1, Thắng Covid, 2022 Việt Nam ngoạn mục như World cup

Vượt bão giông năm toàn diện “được mùa”

“Lò Bác Trọng” cuối năm càng đỏ rực

Thêm khá nhiều củi gộc cháy thành tro

 

-2, 2022 lại được thấy đạn bom khủng khiếp

Cuộc chiến Ukraina…đau đớn bao nhà

EU biết thế nào là Rét

Hình như trời băng tuyết ủng hộ Nga?

 

-3, 2022 Mỹ đang mất thế độc quyền

Trung Cộng đang lên tranh ngôi Bá chủ

Chú Ủn ra oai: Hàn, Nhật sợ

Còn bao thằng Hiếu chiến cuồng điên.

-4, Mùa đông này quả thực lạnh thấu xương

Nhớ vùng biên thương Chiến Sĩ biên phòng

Người no ấm cưu mang dân thất nghiệp

“ Nhà đất” ơi, Chứng khoán khéo đi tong.

 

-5, Xuân đang đến đào Nhật Tân hé nụ

Mai Sapa, lan Đà Lạt đang về

Lão thơ thẩn 85 chừng vẫn trẻ

Khấp khởi về ăn Tết ở Nhà Quê.

 

                                   Nguyễn Khôi

                              Hà Nội 20-12-2022

THI CA & THI NHÂN NHÃ MY – Khanh Tương và Chu Vương Miện

Nhà thơ Nhã My

Tiểu sử sơ lược:
Tên thật Lâm Thị Ngọc Sương
Sinh năm 1953
Quê quán Bến Tre
Nhỏ học trường Trung Học Công Lập Kiến Hoà.
Học đại Học Sư Phạm Cần Thơ và Văn Khoa SaiGon.
Thời nhỏ ở bậc trung học có tập tành viết văn,làm thơ đăng trong báo thiếu nhi và báo văn nghệ ở Saigon với nhiều bút hiệu.
Sau năm 75 gặp nhiều biến cố gia đình và vì việc làm ăn sinh sống nên ngưng viết.
Xuất cảnh sang MỸ năm 1997 và tới năm 2010 viết trở lại trên blog cá nhân Suong Lam yahoo.blog vói 2 bút danh Nhã My & Sương Lam.

Đã in:
Khung Kỷ Niệm (Thơ chung với bạn blog 2012)
Khơi Xa(Thơ 2014)

Có 75 bài thơ đã được phổ nhạc (do quý nhạc sĩ Phan Ni Tấn ,Trần Quang Lộc,Vĩnh Điện, Nguyễn Hữu Tân,Phạm Minh Cảnh, Thảo Nguyên,Bùi Tuấn Anh, Thanh Chương, Trần Nhàn, Thái Thành...)
Sau năm 2014 vì lý do sức khoẻ và công việc nên ngưng viết chỉ thỉnh thoảng xướng hoạ với bạn bè và đăng bài trên các trang văn nghệ mạng và vài tờ báo văn nghệ hải ngoại (Thư Quán Bản Thảo, Thế Giới Mới, Văn Học Mới..)

Hiện sinh sống ở Washington là chủ trang Blogspot của Nhã My và 2 trang riêng Thơ Văn Nhã My, Thơ Phổ Nhạc Nhã My.

NHỚ HÀ NỘI - Thơ Nguyễn Khôi

  

 

NHỚ HÀ NỘI

(Đi giữa Thủ đô mà nhớ Thủ đô)

 

Xa để nhớ không đâu bằng Hà Nội

Đường bàn cờ những mái phố cổ xưa

Những khuôn mặt tươi hồng rạng rỡ

Mắt bồ câu tiếng nói nhẹ như mơ…

 

Xa để nhớ những thường ngày chẳng nhớ

Những cái hôn… tay ấm trong tay

Bát phở nóng sớm mùa đông bốc khói

Ly cà phê sóng sánh nước Hồ Tây

 

Xa để nhớ ai người quên đấy nhỉ

Thời khó khăn mua bán xếp hàng dài

Xếp cả những đêm dài đi gánh nước

Mà thấy lòng thư thái lệ trào rơi…

 

Xa để nhớ một thời bom đạn giặc

“Thăng Long phi chiến địa” vút cánh Rồng

Khách sạn Hin tơn đi vào lịch sử

Trận Điện Biên lừng lẫy trên không

 

Xa để nhớ những điều em thường nói

Em chỉ yêu chàng công tử hào hoa

Chiếc đàn ghi ta câu thơ bổi hổi

Vết thương lòng từ ấy hai ta…

 

Xa để nhớ đượm đà tình xứ sở

Mặt trời sông Hồng chói lọi thân thương

Thật hạnh phúc ngày trở về Hà Nội

Thấy lòng mình tĩnh lặng giữa Hồ Gươm.

 

                                 Hà Nội, 10-10-2002

                                      Nguyễn Khôi

KỶ NIỆM 100 NĂM NGÀY SINH NHÀ THƠ HOÀNG CẦM (22/2/1922-22/2/2022) – Nguyễn Khôi

“Bài trích đăng lại từ tập BẮC NINH THI THOẠI của Nguyễn Khôi (Đình Bảng)”
 

NHÀ THƠ HOÀNG CẦM
 
Thi sĩ sinh đêm 12 tháng giêng năm Nhâm Tuất (tháng 2 – 1922) đêm trước của hội Lim quan họ; mất lúc 9h sáng ngày mùng 6-5-2010 tại Hà Nội.
 
Tên khai sinh là Bùi Tằng Việt (Họ Bùi, ghép tên làng nơi sinh: Phúc Tằng, huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang). Quên cha: thôn Lạc Thổ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh(cụ thân sinh là đồ Nho có tham gia Đông du và Đông Kinh Nghĩa Thục). Mẹ là chị hai quan họ làng Bịu Xim, huyện Tiên Du tỉnh Bắc Ninh.
 
Hoàng Cầm nổi tiếng ngay từ năm 1942 với kịch thơ Kiều Loan; thời kháng chiến chống Pháp, nổi tiếng với bài thơ dài “Bên kia sông Đuống”(1948); và hình như câu thơ mở đầu thi phẩm tuyệt tác này (đầy chất quan họ và hồn quê Kinh Bắc) : “Em ơi buồn làm chi…” như một tuyên ngôn đời, tuyên ngôn thơ Hoàng Cầm, rất định mệnh, rất tiên chi của một đấng tài hoa xứ Kinh Bắc rất hiểu đời, vượt trên mọi cái trầm luân của đời thường, cứ “đường ta ta cứ đi”, đi dưới “mưa Thuận Thành”, đi tìm “lá diêu bông”… luôn đổi mới, cách tân thi pháp để có những vần thơ bất tử, đọc lên nghe xao xuyến lòng người như “váy Đình Bảng buông chùng cửa võng…” để “từ thuở ấy/em cầm chiếc lá/đi đầu non cuối bể/gió quê vi vút gọi… diêu bông hỡi… ới diêu bông!”