LỜI DI CHÚC – Thơ Taras Shevchenko (Ukraine), Nguyễn Viết Thắng dịch

Nhà thơ Taras Shevchenko

Mời quý anh chị và các bạn đọc bài thơ "My Testament" (Di chúc của tôi) của thi sĩ Taras Hryhorovych Shevchenko. Bài thơ có tựa đề và được viết ra ngày 25 tháng 12 năm 1845.  Tác giả sáng tác bài thơ này cách đây gần 180 năm nhưng đọc bài chúc thư ấy chúng ta có cảm tưởng như đây là một lời tiên tri tác giả đã viết sẵn cho thế hệ những thanh niên Ukrainian hiện đang cầm súng lên đường chống lại cuộc xâm lăng của Putin từ Nga Sô! Nghĩ lại tôi thấy điều này thật ra không có gì là lạ. Đó là vì dân Ukraine bị Nga hoàng thống trị dưới chế độ nông nô (serfdom) trong một thời gian dài, mãi cho tới năm 1861 thì họ mới được giải phóng và chế độ nông nô mới chính thức sụp đổ. Bài thơ "My Testament" đã được Nguyễn Viết Thắng dịch sang tiếng Việt năm 2007 như sau:
 

LỜI DI CHÚC

 

Khi tôi chết xin hãy chôn

Trên đất Ucraina yêu thương.

Xin hãy đào mộ

Giữa thảo nguyên rộng mênh mông

Để tôi được nằm giữa đồi mộ cổ

Bên trên con sông

Để được nghe tiếng gầm réo

Của sông Đnhép chuyển dòng.

Và khi từ những cánh đồng

Máu của quân thù đáng ghét

Bị cuốn phăng

Thì khi đó

Tôi bước ra từ ngôi mộ

Tôi bước lên đạt đến ngưỡng thánh thần.

Và tôi sẽ nguyện cầu

Chứ bây giờ tôi chẳng biết có Chúa trời đâu.

Xin hãy giấu đi rồi đứng dậy

Gông cùm xin bẻ gãy

Và máu quân thù

Hãy tưới bằng khí phách hiên ngang

Còn về tôi trong Đại gia đình

Đại gia đình tự do và mới.

Xin hãy đừng quên nhắc tới

Một lời tốt đẹp thì thầm.

 

Nguyễn Viết Thắng dịch

 

Taras Hryhorovych Shevchenko (tiếng Ukraina: Тарáс Григóрович Шевчéнко;( 9 tháng 3 năm 1814 – 10 tháng 3 năm 1861) là Đại thi hào dân tộc, là chiến sĩ đấu tranh vì dân tộc Ukraina, người đã có công phát triển và hoàn thiện nền văn học và ngôn ngữ mới của Ukraina. Bài thơ Lời di chúc của ông đã và đang có một sự ảnh hưởng rất lớn đến văn hóa Ukraina, đặc biệt là trong thời nay, khi Ukraina là một quốc gia độc lập.
 
Không rõ bản dịch từ tiếng Ukraina sang tiếng Việt chính xác tới mức nào nhưng vì là bản dịch nên bài thơ tiếng Việt không có âm điệu bằng bài thơ tiếng Anh dưới đây tôi kiếm được trên mạng: 
 

MY TESTAMENT

 

When I am dead, bury me

In my beloved Ukraine,

My tomb upon a grave mound high

Amid the wide-open, spreading plain,

So that from the fields, the boundless steppes,

The Dnieper's plunging shore

My eyes could see, my ears could hear

The mighty river roar.

 

When from Ukraine the Dnieper carries

Into the deep blue sea

The blood of foes ... then will I leave

These hills and fertile fields --

I'll leave them all and fly away

To the abode of God,

And then I'll pray ....

But I knew nothing of God

until that day.

 

Oh bury me, then rise ye up

And break your heavy chains

And soak with the tyrants' evil blood

The freedom you have gained.

And in the great new family,

The family of the free,

With kind, softly-spoken words

Remember also me.

 

                  Taras Shevchenko

 

                    Mộ Taras Shevchenko ở nghĩa trang Smolensky, Saint Petersburg.

Bài thơ bằng tiếng Ucraine:
 

Заповіт

 

Як умру, то поховайте

Мене на могилі,

Серед степу широкого,

На Вкраїні милій,

Щоб лани широкополі,

І Дніпро, і кручі

Було видно, було чути,

Як реве ревучий.

Як понесе з України

У синєє море

Кров ворожу... отойді я

І лани, і гори —

Все покину і полину

До самого бога

Молитися... а до того

Я не знаю бога.

Поховайте та вставайте,

Кайдани порвіте

І вражою злою кров'ю

Волю окропіте.

І мене в сем'ї великій,

В сем'ї вольній, новій,

Не забудьте пом'янути

Незлим тихим словом.

 

Pereyaslavі, 25-12-1845.

Тарáс Григóрович Шевчéнко