GIỚI THIỆU THƠ DẠ THẢO PHƯƠNG - Nguyễn Đức Tùng

Đôi khi, một người như Dạ Thảo Phương làm cho tôi yêu Hà Nội.

đôi lúc thèm cuống quýt được chạy về Hà Nội

ngồi vỉa hè, ấp má một chén trà nóng

cho lòng lại được bình yên

Đó là một Hà Nội thanh bình, trang nhã.

Đó cũng là một Hà Nội mục nát, tan hoang.

ước

một ngày thức dậy

ban công ngập rác thối

lá non rữa nát

những hoa hồng teo quắt

con chim bên chùa Bà Đá thôi hót

tốt nhất - đã chết

bình nước trên bàn cũng cạn

chuông Nhà Thờ Lớn

câm

Nhà thơ Dạ Thảo Phương

Thơ chị khởi đi từ tự truyện và mơ màng (memoir and reveries). Đó là sự nối kết giữa quá khứ và hiện tại, sự soi chiếu một khoảnh khắc trong hiện tại bằng nguồn cảm xúc và suy tư từ những năm tháng bạn đã sống qua. Thơ xuất hiện trước sự viết. Trước khi chúng ta đọc một bài thơ như văn bản trên giấy, hay trên màn hình, thơ đến như một âm thanh. Chữ viết có tính cố định, khi bạn trở lại chúng vẫn nằm ở đó. Việc đọc lớn lên, làm cho bài thơ xuất hiện như âm nhạc, không cố định như vậy, chúng thay đổi theo thời gian. Thơ của Dạ Thảo Phương vang lên một thứ nhạc điệu riêng.
 

anh hỏi da thịt em ngát sen tự khi nào

anh ơi, từ những ngày tháng tuyệt mù em chưa biết anh

em đã là sen, từ trong bùn tối

 
Chị tra vấn ý nghĩa của đời sống, các mối quan hệ gia đình và xã hội, tình yêu và tình dục. Chúng có thể không phải là những câu hỏi trực tiếp nhưng xuất hiện bàng bạc, làm cho thơ chị trở thành không phải một bản tường trình về đời sống mà là những biểu hiện của đời sống ấy, tiếng nói của nó, sự vận động của nó, các thách thức của nó. Sinh ra ở một vùng văn hóa riêng biệt, đối với tôi là diễm lệ và mặc cảm, và yếu đuối trước sự dung tục vốn là bản chất của một xã hội áp đặt hoàn toàn xa lạ với dân tộc, tự mình thoát ra khỏi những ràng buộc của văn hóa ấy, vượt lên, phát hiện. Đó là nỗi buồn xuyên qua những số phận, sự đau đớn được nén lại tạm thời, sự ngã xuống và hồi phục. Chị không phải là người biết thua cuộc trước số phận, thường xuyên trở lại từ bên lề, đập cửa, kể lại câu chuyện đời mình.
 

quá đỗi yêu Màu

nàng phủ nhận Mắt

trong cơn mơ mù loà

những xanh, đỏ, cam, đen trần truồng nhập sâu vào hình khối

đam mê

quyết liệt

buồn thương

quá đỗi yêu Sống

nàng thở cùng nhịp với Chết

thở gẫy bút

kiệt màu

thở hoan lạc của dao nhọn

gỗ đau

 
Sự thuyết phục của thơ Dạ Thảo Phương đối với người đọc vốn nằm sâu trong những mơ ước của con người. Có một ý nghĩa khắc nghiệt vang lên sau những chữ hiền hòa. Những bài thơ gần đây của Dạ Thảo Phương kết hợp được sự mô tả các hoàn cảnh và cái nhìn triết học đối với đời sống, hấp dẫn người nghe bằng dòng chảy mãnh liệt của các hình ảnh đẹp và tan vỡ. Chị không phải là một người theo chủ nghĩa tối thiểu, nhưng một số bài thơ ngắn, những đoạn thơ ngắn, có sức mạnh áp đảo. Bài thơ của chị thoạt đầu tưởng như giản dị, nói về hi vọng và khổ đau, nhưng càng về sau các hình ảnh trong thơ càng chuyển động. Chúng đạt được xung lượng cao nhất về cuối và gần như bao giờ cũng vậy, chạm được tay vào cánh cửa của phát hiện, niềm vui cuối cùng của thơ ca.
 

khi bạn bị lạm dụng trên giường bệnh viện, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi bạn bị cưỡng hiếp, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi bạn bị đuổi khỏi ngôi nhà của mình, tôi nói

hãy viết một bài thơ

khi con bạn bị bạo hành đến chết, tôi nói

hãy viết một bài thơ

 
Thơ bây giờ, tôi hình dung là thơ của những người trẻ tuổi như thế, ở Hà Nội, ở Sài Gòn, ở Mỹ, ở châu Âu, của những Dạ Thảo Phương.
Thơ bây giờ chơi đùa với sống chết, chơi mải miết với những kì vọng của người đọc. Lật một bài thơ trữ tình của họ, phía sau nhìn thấy bản mô tả tỉ mỉ của cống rãnh, của giấc mơ, của ác mộng tập thể.
 
Dạ Thảo Phương có những ý tưởng thơ bất ngờ. Tôi mong chúng được gieo xuống ở những chỗ bất ngờ hơn nữa, nhất là những đoạn khởi đầu và kết thúc. Thơ chị có thể trở nên thách thức hơn nữa, lẽ ra. Đối với cái gì? Đối với quá khứ, đối với tội ác, đối với các cấu trúc xã hội chống lại con người, đối với lương tâm của người đọc.
 
Chị không thể che đậy sự duyên dáng của mình, vẻ yêu kiều kì lạ của những chữ mà chị nhặt lên như nhặt những chiếc lá và phơi chúng ra trong mùa thu. Thơ chị có những đoạn cô đọng, dày đặc lại, và vì vậy nếu gặp được người đọc của mình, chúng bung nở ra như trà khô quắt trong nước sôi. Thế giới hôm nay hình thành quanh chữ tôi của chúng ta, thực ra thì bao giờ mà chẳng vậy, nhưng thời này cái tôi ấy dường như bệnh hoạn hơn, ồn ào hơn, mà cũng vững chãi hơn. Những bài thơ của chị tiếp diễn nhau, như một quá trình, như một chuyển đổi từ không gian thành thời gian, từ thị giác thành thính giác, và ngược lại, là một kết hợp giữa các tứ thơ và các chữ, sự hài hước châm biếm lẽ ra còn phải sắc bén hơn nữa và sự thơ mộng tràn đầy, lẽ ra còn phải tự tin hơn nữa. Có một chủ nghĩa hiện thực cứng rắn trong cái thơ mộng của chị. Có một thứ âm nhạc của nó, dẫn đường. Vì lẽ ấy, tôi nghĩ Dạ Thảo Phương đã đi những bước thành công chắc chắn, mặc dù không đều, và mặc dù chị viết không nhiều lắm.
Lẽ ra, và mong rằng, chị viết nhiều hơn nữa.
 
                                                                               Nguyễn Đức Tùng
 
 
1/ HOẠ SĨ MÙ
(Tặng Lý Trần Quỳnh Giang)

quá đỗi yêu Màu
nàng phủ nhận Mắt
trong cơn mơ mù loà
những xanh, đỏ, cam, đen trần truồng nhập sâu vào hình khối
đam mê
quyết liệt
buồn thương
quá đỗi yêu Sống
nàng thở cùng nhịp với Chết
thở gẫy bút
kiệt màu
thở hoan lạc của dao nhọn
gỗ đau
đêm đêm
những bức tranh rời khỏi tường
tự lột bỏ khung và toan
hoang mang gọi nàng những căn phòng luôn quá chật, những hành lang luôn quá dài
ngày ngày
xoá gương mặt nàng bằng khói thuốc
những mơ ước buồn cười
những lo buồn vớ vẩn
vừa xoá, vừa khóc
vừa trông vời một khuôn mặt
một đôi mắt
không màu
không độ dài
chiều sâu
gầy guộc thu mình trong chiếc áo len sẫm màu, biến thành một buổi chiều tháng Mười lặng câm
nàng -
người đàn bà tự chọc mù cơn mơ
hiến dâng cho một cơn mơ khác

 
2/ NGƯỜI ĐÀN ÔNG MÀU XANH
 
người đàn ông màu xanh
mái tóc nâu màu xanh
đôi mắt nâu màu xanh
nụ cười mỏi mệt màu xanh
đăm đắm nhìn em từ góc tối của ngôi nhà cổ
bị cầm tù trong màu xanh của anh
những con cá bơi loanh quanh, mải miết
goi đến rách giọng cá
màu sắc thực của mình
cả bể nước lạnh lùng trong suốt một màu xanh
cả bể nước lạnh lùng sôi réo một màu xanh
ngạt thở trong màu xanh của anh
những cây Tử Y điên cuồng, tuyệt vọng
căn phòng chìm trong lốc lớn
tất cả đều đứng im
từ dưới những chiếc lá đang oằn mình trong hai màu xanh
những bông hoa xanh không hình hài, không tiếng khóc
ngằn ngặt toả hương
chúng gọi tên anh
gọi tên em
gọi tên những ảo tưởng màu xanh
chúng hỏi đường trốn đến một nơi
em không sao nghe rõ
bị cầm tù trong màu xanh của chính mình
anh gọi em
nhưng tiếng gọi của anh cũng màu xanh
em sợ…
 

3/ SEN CHIỀU NAY
 
tay anh ấp lên ngực em
tay em ấp lên tay anh
chúng mình tựa vào nhau
trìu mến, lơ đãng
những bông sen nhuốm u buồn một buổi chiều cuối hạ
anh hỏi da thịt em ngát sen tự khi nào
anh ơi, từ những ngày tháng tuyệt mù em chưa biết anh
em đã là sen, từ trong bùn tối
hồng cô đơn
bối rối vì vẻ đẹp vô ích của mình
Sống, là nở
dù biết nở là lụi tàn
toả hương là đau
nhưng có lựa chọn khác không anh?
chẳng bận tâm chiếc váy lụa xanh
chẳng bận tâm chiếc áo lót hồng
chẳng bận tâm thế giới loài người quá nhiều loại trang phục ngoài kia
tay anh tìm ngực em
những đầu ngón trìu mến gọi búp sen, búp sen
môi anh tìm làn hương đầu tiên
anh ơi,
em đã đợi anh quá lâu
đợi tên em ngát trên môi anh
từ những ngày tháng tuyệt mù
em đã là sen mà chưa biết
tay anh ấp lên ngực em
tay em ấp lên tay anh
lặng lẽ, mình là sen
qua đầm nước này là thế giới quá nhiều xe cộ và mặt người
quá nhiều vọng động, mù loà, em không hiểu nỗi
anh, em không muốn bị mặc cả hay tôn vinh
không muốn níu kéo thời gian của mình trên bức ảnh với những con người màu mè, xa lạ
những con người làm em hoảng sợ
vì họ hoảng sợ câu hỏi về chính mình
ấp em trong tay, anh nhé
mình là sen
thuần khiết đến khi tàn
là sen bên nhau
nốt chiều nay.
 

4/ HÀ NỘI, MÙA XUÂN CUỐI CÙNG
 
hai tháng trước, uống cà phê trên sân thượng phố cổ
cành bàng khẳng khiu như khuỷu tay thiếu phụ triền miên mất ngủ
giờ bàng đã rập rờn lá
mướt mát như lũ con gái mới lớn
mùa xuân năm ngoái
nhà đối diện dựng tạm chiếc gương ngoài ban công
giờ vẫn chẳng buồn treo lên
khung gỗ bạc sơn
bình thản giữa đám đồ đạc cũ
mắt gương mưa mờ bụi mưa lại rửa trong, nhìn cây bàng qua mấy lần đổi màu lá, nhìn những đám mây không CV
lại một mùa xuân, từng xa tới mức không nghĩ đến, giờ sắp qua
tôi sẽ rời bỏ thành phố này trước mùa hè
chị hàng hoa sen quê Hà Bắc sẽ thôi đạp xe chậm lại khi qua cổng sắt xanh ngôi nhà số 6
hoa sen
bạn đã ủ mình trong bùn tối, qua suốt mùa giá rét để đến với tôi bằng sắc hồng rỡ ràng mà u ẩn
bạn đã nhìn tôi như gương, vỗ về nỗi cô độc
bạn đã gần gụi hơn cả người tình say đắm nhất
giờ sẽ nở đến tan vỡ ở một ngôi nhà khác
anh cũng sẽ vùi mặt vào bầu ngực khác, tìm kiếm một mùi hương phập phồng khác cho nỗi sợ hãi thời gian của mình
lòng ta biết thế, mà không buồn sao
lòng ta biết thế, mà sao không buồn
không buồn
thành phố nơi mình sinh ra, ở hơn nửa đời người vẫn không có ngôi nhà nào là của mình
thành phố triệu triệu người, không một ai sẽ nhớ
người buồn nhất, chắc là bà lão bán trà chanh ở vỉa hè ngã tư Nhà Thờ
(bà lão luôn cười rất tươi rồi lén cho vào trà rõ lắm đá
tôi ngồi lắc cốc ngắm đá tan, chờ anh nhắn tin P dang o dau
không buồn
tôi biết, và mong bạn bè quên mình thật nhanh
không buồn
tôi biết, và mong mẹ sẽ quen thật nhanh
đứa con nào cũng yêu mẹ, và cũng thành phụ bạc
Sống
thì phụ bạc
không buồn
không buồn
không hề buồn
lòng chỉ như tấm gương cũ bị bỏ quên góc ban công
thật im, trong khung gỗ bạc sơn

 
5/ MUỐI MỘT NGÀY LẠNH
 
chiếc áo khoác mặc ba năm, sớm nay bỗng thành xa lạ
xa Hà Nội tám tháng, đã ngại nhớ ngày về
Hà Nội, như cơn mơ dài và rất thật
lỡ mở mắt
là không chạm tới được
"thành phố vẫn vậy thôi, mọi người cũng thế
chỉ vài điều không còn như xưa”*
vẫn vậy thôi
nhà cũ cổng sắt sơn xanh, ban công cũ vương lá khế rụng
chỉ bài trí đã khác
phòng tắm nghe nói vẫn treo tấm gương nhỏ hơi lệch về phía có tiếng tim đập
chỉ người tắm, mình không quen
vẫn vậy thôi
ngã tư Nhà Thờ, cây bàng mùa đông lá đỏ như bị ai đâm
quán trà xu đối diện vẫn mở
đôi lúc thèm cuống quýt được chạy về Hà Nội
ngồi vỉa hè, ấp má một chén trà nóng
cho lòng lại được bình yên
vẫn vậy thôi
ghế nhựa xanh đỏ, phích Tàu, chủ quán thô lỗ
mà giờ lố nhố khách đi xe sành điệu tập làm nốt “nghệ sĩ”
bậc thềm vẫn nhỏ, chỉ khuyết người bạn hay mặc áo dạ nâu, cổ dựng cao, vạt áo dây một chấm sơn dầu màu cà phê
ngón tay bạn mảnh gầy, chai vì dao khắc gỗ
một lần lẳng lặng ủ ấm tay mình
một người bạn bao năm chẳng nói lời yêu ai, khi tiễn chân vẫn đôi mắt hiền và trong, không dám nhìn mình lâu
giờ đã sắp chia tay mối tình bốn tháng, bắt đầu một cuộc tình khác nữa
sao thời bố mẹ mình, sống chết chỉ cách nhau một sợi tóc mà mười năm, hai mươi năm lòng người vẫn thế
giờ ba ngày không online, nick name đã như bia mộ người không quen
tuần nào cũng video call, quên cả nỗi nhớ nhà
thôi nhớ công việc
nguôi nhớ món ăn
bạn thân đã cách lòng mà ai cũng ngại nói
tên người xưa đôi khi vẫn vô tình nghe nhưng không đủ gợi buồn
sáng nay
đạp xe một mình trong tuyết, chợt nghĩ đến từ "Hà Nội"
chỉ vậy, mà bật khóc
nước mắt lăn một đoạn rất ngắn
mặn và trắng như muối
trên gương mặt vẫn tên mình nhưng đã không thể như xưa…

* Lời Hà Trương

 
6/ GIỌT NƯỚC
TRÊN BẬC CỬA
MỘT SÁNG XUÂN
 
lặng lẽ
bay hơi dần
trong ký ức người thân

 
7/ TRĂNG
 
khi hao khuyết cũng tự mình đầy đủ

 
8/ CÂI MÙ
 
một mèo hoang
một mèo hoang
trên mái nhà
dưới chân ta
cả loài người say ngủ

 
9/ CHÓ HOANG
 
bị vứt lại bên đường hay tự mình muốn được vứt lại?
bị lạc người hay đã tìm được chính mình?
nhớ buổi tối rộn tiếng cười trẻ con
lò sưởi thơm tiếng củi nổ bình yên
mùi thức ăn nóng sốt trên bàn
tấm thảm mềm hôi thân mùi dãi
hay đợi ánh trăng lên
trên những con phố đêm
nghỉ ngơi yên tĩnh không bóng loài người
một loài đầy những cơn tin tưởng mù lòa
những yêu, nhớ viển vông
nhưng hận, ngờ yếu đuối
một mình thức dậy
lúc sáu rưỡi chiều
con chó hoang bị thương tập tễnh lết đi kiếm miếng nước
ta tìm một câu thơ

 
10/ NGÀY THỨ BA
 
dưới mặt trời tháng Mười Một
dưới những tán cây xà cừ trổ hoa
dưới những xe người yêu chở người yêu
dưới những nghĩa vụ đạo đức, những nguy cơ bị phán xét hoặc chia sẻ
dưới tất cả gánh nặng của một ngày Thứ Ba
không thánh thiện
không thơ mộng
tôi, trái tim đàn bà
trái tim nặng nhọc
một bước đập
một bước đau
tôi khóc người tôi yêu
bằng máu những con tôi chưa ra đời

 
11/ QUẢ TÁO TÍNH TỪ
 
vây quanh nàng
những người đàn bà
Xinh đẹp - Xấu xí
Đức Hạnh - Hư hỏng
Nhu mì - Sắc Sảo
sự im lặng hơn lời lời chửi rủa
vây quanh nàng
những người đàn ông
Thành Đạt - Yếm Thế
Thông Minh - Đần Độn
Cao Thượng- Hèn Hạ
lời ca tụng hơn mọi mù câm
người đàn bà không tính từ che thân
chiếc quan tài bằng kính
nàng đã cắn phải quả táo có hai tính từ
khu rừng
khu rừng phủ đầy mưa Tháng Hai
phủ đầy tiếng gọi cay đắng của sữa non
dưới bóng ngôi nhà có cửa sổ rộng
lũ trẻ trần truồng
khiêng nàng đi tìm một chỗ vấp

 
12/ CON BÊ CON
 
nàng là con bê con
mang cặp mắt bò cái
cơn mưa tinh mơ tháng Bảy
bủa quanh nàng
tiếng vó nặng mùa đông năm ngoái
quánh đặc mùi phân oải và bùn
thịt da mẹ tần tảo thương nàng
họ đối xử bằng roi da, cành cây
bằng xẻng và cán cuốc
bất cứ thứ gì vô tình vớ được
miễn có thể làm nàng chảy máu
mang tình yêu kín đáo- cặp mắt lớn
không chạy trốn, không cả tránh đòn
đôi khi còn cất tiếng rên rỉ
khiến ai nấy hài lòng
nỗi bình thản bướng bỉnh ngân lên trong mỗi nhẫn nhục
sự nhẫn nhục khổng lồ
những người đàn bà ở mảnh đất này cũng không có được
nàng là con bê đau
cứ thấy bóng chiều - tưởng mẹ
cứ thấy khói bếp - tưởng mẹ
cứ nghe tiếng nước chảy - tưởng mẹ
chạy đến một giữa trưa tự biến mình thành một đồng cỏ
dâng lên trong cái nhìn man rợ của chúng tôi

 
13/ MỘT NGÀY THỨC DẬY
(Tặng Phan Thị Vàng Anh)
 
ước
một ngày thức dậy
ban công ngập rác thối
lá non rữa nát
những hoa hồng teo quắt
con chim bên chùa Bà Đá thôi hót
tốt nhất - đã chết
bình nước trên bàn cũng cạn
chuông Nhà Thờ Lớn
câm
ước
một ngày thức dậy
không nụ cười
không cử chỉ tốt
không lời tử tế
không trò đùa dí dỏm
không ánh mắt trong
ước
một ngày thức dậy
thất nghiệp
mồ côi
anh chị em
từ
bạn bè
phản bội
ước
một ngày thức dậy
thân lở loét
mặt biến dạng
mồm nồng nặc hôi
răng rụng
sọ trơ
mắt thủng
chân lìa
tay cụt
ước
một ngày thức dây
trong trập trùng phỉ nhổ
không tình yêu anh đợi sẵn
tận tuỵ đến sốt tiết
ước
một ngày thức dậy
mà không thể chết
để hết
lười
Sống

 
14/ KỴ SĨ ĐEN
 
đôi mắt đen
mái tóc đen
cặp đùi thon, ồ, đen rõ là đen
nữ kỵ sĩ đen
mỉm cười dịu hiền trong vũng máu đỏ
- sao nàng cắt cổ ngựa yêu và cắt cổ chính mình?

- ta tìm một hơi ấm
 

15/ GIỮA NHỮNG BẤT ĐỘNG
Tặng anh Nguyễn Quang Thiều
 
buổi chiều Tháng Mười. qua cửa kính tầng tư, có thể thấy những vòm cây sạch sẽ, bất động run rẩy; bầu trời cao xanh, nắng lấp loá khô và bất đông; những đám mây thơm tho, xinh đẹp bất động; những ô cửa sổ cầu kỳ câm lăng; và bằng lớp vữa thiếu xi măng, vỉa hè đang lát lại, màu gạch hồng hoan hỉ, ngỡ mình nối về vẻ đẹp cổ xưa.
chúng ta đang ở rất gần nhau trong căn phòng này, không biết gì về nhiệt độ của đường phố, của hơi thở nhau. giấy tờ nhấp nhô những đồi đá bất tận, chiếc bàn rộng mênh mông- dòng sông không thể vượt qua, và những tờ lịch làm đông lạnh manh nha của những ý tưởng điên rồ (nếu có).
cả anh và em, chúng mình dần trở nên biết điều hơn, như những người rừng trở thành học trò ngoan của xã hội tỉnh lẻ, như những con voi thô vụng đung đưa trong sự cho phép của âm nhạc và dây xích, mục đích mỗi ngày là từng tiếng vỗ tay.
em cứ khóc to lên và hãy mặc kệ anh, với cái cổ họng già nua đã mất khả năng ngân lên những điều tưởng chừng phi lý. em cứ khóc đi, vì những gì em cho là đau khổ hay tồi tệ của người đời. anh có thể nói những điều ấy chẳng đáng gì đâu, nhưng em cứ kiêu hãnh khóc đi, duyên do không phải điều quan trọng.
hãy nhìn kia, phía chân trời nắng oi tin bão lại sắp hiện ra, thay thế sự bất động này bằng một sự bất động dưới cái tên khác.
sẽ mãi mãi xiết quanh hơi thở chúng ta những vòng quay đều đều chuẩn xác của sự bất động
nhưng
trong buổi chiều bất động sáng rực này
em đã khóc oà lên…

 
16/ TRẠI TÂM THẦN
 
nhốt vào đây
những người đàn bà
nghĩ mình là một bông hoa
nghĩ mình là một con cá nhỏ
những người đàn bà sợ nói chuyện với người, chỉ nói chuyện với chim
nhốt vào đây
những người con gái trẻ vừa đan len vừa hát
những người mẹ không thể quên đứa con thơ đã chết
những người yêu không chịu tin tình yêu chỉ là khoảnh khắc
những đứa trẻ lạc lối trong hình hài người lớn
nhốt vào đây
những người đàn ông cười suốt với niềm vui bí mật của mình
những niềm vui không hại gì đến thế giới
nhốt vào đây
những người đàn ông cứ khóc tự do như con trẻ, vì những mất mát chúng ta đã mất mát
nhốt vào đây
những con người hung dữ vì đã chịu quá nhiều hung dữ từ cuộc đời
những người cứ nghe thấy tiếng kêu thét không ngừng nghỉ từ sự cầu an câm lặng của chúng ta
nhốt vào đây
nhốt hết vào đây
những người cứ khóc, cười, sợ hãi, chia sẻ, mơ mộng như chính những gì họ đang cảm thấy
những người không che giấu bản thân
mặc những chiếc blouse trắng sáng, bước chân tự tin
chúng ta săn lùng những kẻ đặc biệt
những kẻ yếu hơn chúng ta vì họ là số ít
không cần nương tay, không cần giải thích
nhốt hết vào đây
nhốt hết vào đây
những kẻ không chấp nhận sống Cuộc- Sống- Chỉ- Một- Lần như cách chúng ta.

 
17/ HÃY VIẾT MỘT BÀI THƠ
 
khi bạn bị đói, tôi nói
hãy viết một bài thơ
(tôi chỉ thích những bài thơ có vần vèo du dương, từ ngữ trơn nhẫy, hoặc tư duy không ai hiểu, kể cả người viết chúng
thơ phải nhân hậu đồng loạt,
phải "tích cực", "thanh khiết" và "hướng thượng")
khi bạn bị lạm dụng trên giường bệnh viện, tôi nói
hãy viết một bài thơ
khi bạn bị cưỡng hiếp, tôi nói
hãy viết một bài thơ
khi bạn bị đuổi khỏi ngôi nhà của mình, tôi nói
hãy viết một bài thơ
khi con bạn bị bạo hành đến chết, tôi nói
hãy viết một bài thơ
khi xe tăng nghiến lên cơ thể Mẹ bạn, tôi nói
hãy viết một bài thơ
khi bạn thống khổ, chỉ muốn tự tử, tôi nói
hãy viết một bài thơ
khi một nhà thơ vì thơ mà bị đánh giữa đường, tôi nói
hãy viết một bài thơ
khi sự thật bị tráo đổi, nhân tính bị nhạo báng, tôi nói
hãy viết một bài thơ
Thơ là Cái Đẹp,
"Cái Đẹp sẽ cứu thế giới”
Thơ sẽ sống
sẽ lên tiếng
sẽ trả giá cho phẩm giá
Thơ, không phải chúng ta.
khi Ngôn Ngữ đã mất hết máu, tôi nói
hãy viết một bài thơ
rồi, tôi im lặng.

 
18/ NGỦ CÙNG ĐỨC PHẬT
 
Đức Phật nằm bên tôi
bàn tay Người đậu hờ trên chiếu
búp sen đong đầy ánh sáng huyền diệu
ngón sen chỉ trăng
vẫn còn dư hương bữa bún chả tối qua
một chân Người gác lên ngực tôi
móng ngón cái có vết sứt nhỏ
ngây ngất mùi mồ hôi trộn đất vườn chưa rửa sạch khỏi kẽ gót chân son
Đức Phật nằm bên tôi
tiếng hơi thở Người tựa vô tận sóng, bao bọc quanh tôi đại dương những vô cùng Biết - Chưa Biết
đôi môi linh thiêng hiền hoà hé mở, mùi Giác Ngộ? mùi Nhựa Cây? mùi Sữa Mẹ?
Người ngủ cùng tất cả tâm trí và xác thân
vô thường và giả mượn
không gian này, duyên kiếp này, satna này
giấc ngủ uyên nguyên một mộng mơ tỉnh thức
tròn, lặng
một giọt sương.
Đức Phật nằm bên tôi
gương mặt vị tha, thấu suốt của Người kiên nhẫn hướng về tôi - một con người chẳng có gì đặc biệt
Ánh sáng toả ra từ Người dịu hiền vẫy gọi mà tôi ngây ngô không sao chạm tới được
Người hiển lộ hương sen chân thật vô lượng khắp 3000 thế giới
mà sao tôi vẫn khư khư u phiền thân xác một kiếp người
 
(Thơ Phương - một số bài gửi nhà thơ Nguyễn Đức Tùng)