KỶ NIỆM KHÓ QUÊN THỜI LÀ LÍNH VĂN NGHỆ - Đặng Xuân Xuyến

Khi con trai (Đặng Tuấn Hưng) bỏ học trường Đại học thương Mại (Hà Nội) để theo học khoa diễn viên, trường Đại học Sân khấu Điện ảnh thành phố Hồ Chí Minh, tôi rất lo vì nghề diễn viên cực và bạc lắm. Không theo nghiệp diễn nhưng từng là lính văn nghệ, đã tham gia Hội diễn toàn Quân năm 1985 tại Bộ Tư lệnh 350 Kiến An, Hải Phòng nên tôi hiểu được phần nào mặt trái của nghề diễn. Năm đấy, tôi cùng đồng đội mang giải B về cho Binh đoàn Hương Giang. Thời đấy chỉ có giải A, giải B, giải C và giải Khuyến khích, không có giải Huy chương vàng, bạc hay đồng như bây giờ.
 
Trước khi đi tham dự Hội diễn toàn Quân, tôi cùng đồng đội xuống các đơn vị trực thuộc Binh đoàn Hương Giang để "công diễn". Lấy danh nghĩa là "đi báo cáo" nhưng thực ra là "đi xin tiền" để cải thiện đời sống vì chế độ đãi ngộ lính văn nghệ thấp mà cường độ tập luyện lại nhiều nên chúng tôi ai cũng xanh xao, gầy gò. Lần về công diễn ở sư đoàn 325A, tôi được đồng đội cũ (Trung đoàn 84) rủ vào xã Đoàn Kết (Lục Ngạn, Bắc Giang) chơi, được bà chủ quán (người dân tộc KLan thì phải) xem bói miễn phí, có câu “phán” mà tôi không thể quên: -"Thời gian tới mày bị một vụ tai tiếng, mất hết danh dự nhưng cũng nhờ bị oan ức như thế thì mày mới thoát đại nạn".
 
Ngày đó, tôi mới 19 tuổi, chưa trải đời nên không tin "mấy trò bói toán", nghe chỉ để nghe cho vui, vẫn cứ vô tư ồn ào với đời sống của anh lính trẻ.
 
Sau đợt xuống biểu diễn ở các đơn vị về, Cục Chính trị thưởng cho 17 ca sĩ, diễn viên, nhạc công mỗi người 1 cây bút Kim tinh Trung Quốc. Thời đó, kinh tế (bao cấp) chung của toàn xã hội còn nhiều khó khăn nên chiếc bút Kim tinh Trung Quốc có giá trị vật chất lắm. Ca sĩ Hải Yến (quê ở Bắc Ninh) không biết nguyên cớ nào mà dựng chuyện tôi "lấy trộm bút của Hải Yến đem ra ngoài dân bán", lại thêm Quốc Thắng (quê ở Huế) là nhạc công, và là người yêu của Hải Yến thêm mắm thêm muối "buổi tối nhìn thấy" tôi "cầm 2 chiếc bút lấm lét ra khỏi trạm T56". Vốn không ưa tính vô kỷ luật của tôi: Để tóc dài, hay mặc quần áo dân sự, thích ca vọng cổ nên nhân buổi tổng duyệt tôi bị tướng Mai Thuận (năm 1985 ông đeo quân hàm thiếu tướng) phê bình tội để tóc dài, mặc quần áo dân sự, ca vọng cổ lúc nghỉ tập (không biết lý do gì mà Tướng Mai Thuận rất ghét nghe cải lương) nên đại úy Tỵ (phụ trách Đoàn, quê ở Quảng Ninh) gom tất tật "khuyết điểm" yêu cầu tôi phải viết bản kiểm điểm và trả lại Hải Yến cây bút, nếu không sẽ đề nghị Cục Chính trị tước Quân tịch, đuổi về địa phương. Vì sát ngày tham gia Hội diễn toàn Quân nên đại úy Tỵ treo lơ lửng án oan đó, đợi hội diễn xong mà tôi "vẫn ngoan cố không khắc phục sai phạm thì sẽ đề nghị Cục Chính trị tước Quân tịch". Vì bị oan ức như vậy nên những ngày tham gia hội diễn, tôi buồn lắm, sống thu mình, lặng lẽ như một cái bóng.
 
Tối hôm vào giao lưu với đoàn viên thanh niên nhà máy xi măng Hoàng Thạch, tôi lặng lẽ ngồi phía sau ghế nhạc sĩ Thái Văn Hóa (tôi không nhớ nhạc sĩ Thái Văn Hóa thuộc quân số Quân Khu (Quân Đoàn) nào nhưng hình như nhạc sĩ Thái Văn Hóa thuộc quân số Quân Đoàn 1 thì phải) nên những viên gạch bọn trẻ đáp lên xe trúng hết vào đầu, vào mặt nhạc sĩ Thái Văn Hóa, phải đưa gấp anh vào viện cấp cứu. Sau này học ở trường Đại học Văn Hóa Hà Nội, tôi mới biết nhạc sĩ Thái Văn Hóa cũng đã học ở trường Đại học Văn Hóa Hà Nội.
 
Trở về trạm T56 sau Hội diễn toàn Quân, tôi đinh ninh sẽ phải nhận án oan nhưng thật may, ca sĩ Thúy Bảy (quê ở Hải Dương) đã lên tiếng minh oan cho tôi là "cây bút Kim tinh đó Hải Yến gửi anh Dao (người yêu của Thúy Bảy) đem về Bắc Ninh cho em Hải Yến.".
 
Không biết vì tình đồng hương (năm đó vẫn chưa tách tỉnh thành Hải Dương và Hưng Yên), hay vì chặp đó tôi “đa đá hâm” đã làm thơ tặng Thúy Bảy, với những câu ngô nghê của tuổi trẻ:
 

“Anh muốn em là doi cát trắng

Giữa mênh mang sóng nước dạt dào

Để đêm hè vời vợi trăng Sao

Sóng rạo rực cồn cào bên doi cát.

 

Doi cát hỡi hãy nghe lời sóng hát

Dẫu muôn đời chỉ bản tình ca

Nhạc âm âm cuộn sóng Ngân Hà

Bao khắc khoải đến bạc đầu con sóng”

 
mà Thúy Bảy lên tiếng minh oan cho tôi, dù trước đấy vài tuần, Thúy Bảy (có lẽ vì là bạn thân của Hải Yến) đã tảng lờ như không biết chuyện.
 
                                                               Hà Nội, 11 tháng 12-2020
                                                                 ĐẶNG XUÂN XUYẾN