Nhà thơ Lê Thiên Minh Khoa
VÀ EM…
Và
em.
Và
tôi.
Và
thơ.
Và
lung linh rượu.
Và
chờ đêm qua
Và
Không.
Và
Phật.
Và
Ma.
Hội
nhau trong cõi ta - bà
Rong
chơi
Và
em.
Và
tôi.
Và
ai.
Và
trăm năm
Vẫn
nhớ hoài ngàn năm
Và
ngàn năm
Nhớ
xa xăm
Và
xa xăm nhớ lầm
Than
kiếp người!…
Nhà sáng tác Đà Lạt -
8.2006
Lê Thiên Minh Khoa
Nhà bình thơ Châu Thạch
ĐỌC
“CHÂN DUNG TỰ HOẠ 34” CỦA LÊ THIÊN MINH KHOA
Châu Thạch
Có lần tôi đã viết một bài cảm nhận về “Thơ Ngắn Lạ Đời Lê Thiên Minh Khoa”.
Ngoài những bài thơ ngắn lạ đời đó, nhà thơ Lê Thiên Minh khoa còn có nhiều bài
thơ “Chân Dung Tự Họa” cũng rất lạ đời.
Hôm nay tôi xin bàn đến một trong những bài thơ ấy. Đó là bài “Và Em...”
“Và
Em…”
là một bài thơ mà Lê Thiên Minh khoa không tự họa chân dung của khuôn mặt mình.
Nhà thơ tự họa chân dung của tâm hồn mình. Đọc “Và Em…”, ai mến Khoa thì gọi nó là thơ, ai ghét khoa thì gọi nó
không là thơ cũng được. Bởi vì “Và Em …” như
lời vu vơ của một tên khùng. Ngược lại “Và
Em…” cũng như lời cao vời của một thi nhân:
Và
em.
Và
tôi.
Và
thơ.
Và
lung linh rượu.
Và
chờ đêm qua
Em, tôi, thơ và rượu được hòa điệu trong nhau là những
thời khắc hạnh phúc tuyệt vời. Chữ “Và” cho ta cảm nhận sự hội ngộ của 4 nhân vật
đem đến niềm vui trác tuyệt. Em là một nhân vật, tôi là một nhân vật, thơ và rượu
ở đây cũng được nhân cách hóa thành hai nhân vật để đáng ra, cuộc vui tồn tại
thâu đêm.
Thế nhưng lạ thay, nhà thơ xuống một câu thơ nghịch lý
vô cùng: “Và chờ qua đêm”.
Chờ ai qua đêm và vì sao phải chờ qua đêm?
Đọc câu thơ nầy tôi bỏ bài thơ xuống. Không hiểu! Ngày
hôm sau đọc lại câu thơ nầy, tôi lại bỏ bài thơ xuống. Không hiểu! Rồi bỗng một
lúc nào đó, sáng tỏ bừng lên trong đầu tôi khi đọc tiếp khổ thơ thứ hai của Lê
Thiên Minh Khoa:
Và
Không.
Và
Phật.
Và
Ma.
Hội
nhau trong cõi ta - bà
Rong
chơi
Hóa ra “Và em,
và tôi, và thơ” chỉ là chữ “Sắc”
trong đạo Phật. “Sắc tức thị không, không
tức thị sắc”, chữ “Sắc” nầy biến
thành chữ “Không” ngay trong tâm hồn
vô thường của nhà thơ: “Và không”
Hình như trong khổ thơ thứ nhất chỉ có rượu là thật,
còn tất cả chỉ là ảo ảnh, ảo ảnh ấy diển biến trong tâm trí nhà thơ mà thôi.
Nhà thơ đang cô đơn giữa cuộc đời, đang bơ vơ lạc lõng trong hố thẳm trí tuệ,
đang mất định hướng về đời, về thơ, về tình và về chính bản thân mình.
Đi với linh hồn Lê Thiên Minh Khoa lúc ấy, ở trong đầu
Lê Thiên Minh Khoa lúc ấy, không những chỉ có bóng em, bóng thơ mà còn có bóng
ma và bóng Phật. Tất cả các bóng đó chập chọa, ẩn rồi hiện, có mà không, không
mà có. Những hình bóng đó cùng Lê Thiên Minh Khoa “Hội nhau trong cõi ta-bà/
Rong chơi”. Đúng ra, tất cả những bóng ấy ám ảnh trong tâm hồn nhà thơ, đích thị
là chân dung của “tâm hồn Lê Thiên Minh Khoa” đã tự họa cho mình. Một tâm hồn
đang khắc khỏi với những nan đề của tình yêu và của tâm linh khó giải trong cuộc
sống.
Đọc hai khổ thơ trên ta thấy nhà thơ Lê Thiên Minh
Khoa không rong chơi bình an bao giờ. Tác giả mang nặng trong tâm tư mình sự dằn
vặt, thắc mắc, chạy đi tìm kiếm nhiều sự thật còn mập mở. Nhà thơ đang đuổi
theo những bóng chân lý về đời, về tình, về thơ, về đạo và về cái “tôi” của
chính nhà thơ. Có lẽ nhà thơ chỉ có thể rong chơi được trong rượu để “chờ qua
đêm”. Chờ qua đêm để trông mong hội ngộ cái chân lý mình tìm kiếm. Chân lý ấy
như bóng ma, chỉ chập chờn trong tư duy mà chẳng bao giờ lộ diện nguyên hình để
nhà thơ bắt được nó trong trí óc của mình. Bởi thế nhà thơ “Chờ qua đêm” và sẽ còn “Chờ
qua đêm” mãi mãi…
Và khi hoài nghi trong đầu lên đến độ cao, thật và ảo
làm mờ đôi mắt tuệ, nhà Lê Thiên Minh Khoa không đi tìm cứu cánh trong đạo,
trong thiền để định được tâm linh mình. Nhà thơ đi tìm cứu cánh trong thơ và rượu
thì dễ lắm tinh thần tẩu hỏa, cái nhìn trở nên bấn loạn:
Và
em.
Và
tôi.
Và
ai.
Và
trăm năm
Vẫn
nhớ hoài ngàn năm
Bây giờ Lê Thiên Mình Khoa không biết em, không biết
tôi, không biết cả thời gian dài hay ngắn. Khổ thơ cho ta thấy sự nghi ngờ, sự
lẩn lộn xảy ra trong tâm hồn tác giả. Mọi sự nhà thơ dồn vào trong một chữ “Và”. Chữ “Và” đó chứa em, chứa tôi, chứa ai nữa không biết, chứa nỗi nhớ gì
không biết, chỉ biết là nhớ 100 năm cho đến 1000 năm còn nhớ.
Sau phút loạn thị đôi mắt của tuệ, những tưởng nhà thơ
tẩu hỏa vi căn thẳng tư duy trong rượu. Nhưng không, Lê Thiên Minh Khoa còn tỉnh
táo để cho ta biết nỗi nhớ trăm năm, ngàn năm, hay chính ra, là nỗi nhớ trải
qua bao kiếp người. Bao kiếp người ấy nhà thơ đã nhận chịu những nỗi đau vật chất
và tinh thần phi lý:
Và
ngàn năm
Nhớ
xa xăm
Và
xa xăm nhớ lầm
Than
kiếp người!…
Hóa ra cũng chỉ là nhớ nỗi đau của “Khổ Đế”, một chân lý trong bốn chân lý
mà Đức phật tìm ra dưới gốc cây bồ đề. Đức Phật tìm ra nguyên nhân của sự khổ,
Ngài ngộ được nhưng Lê Thiên Minh Khoa không ngộ được. Nhà thơ có thấy chăng
cái nguyên nhân đó, thì cũng như sự thấy của triệu triệu sinh linh trong cõi ta
bà nầy, nghĩa là thấy mập mờ hình bóng mà thôi, thấy như thấy vầng trăng Đức Phật
chỉ, nhưng nó ở ngàn vạn xa không bao giờ đến được.
Là một thi nhân còn trong cõi tục lụy, mang nỗi đau của
kiếp nhân sinh, con tim nhạy cảm, rung động trước hoan lạc và trước nỗi buồn,
tìềm tàng trong linh hồn mập mờ hình ảnh những nhánh sông đời trong tiền kiếp,
nhà thơ Lê Thiên Minh Khoa bật lên trong thơ tiếng kêu của mình, như tiếng con
nai vàng lạc trong rừng rậm. Nhà thơ tự họa bằng thơ chân dung của linh hồn
mình, như một con thuyền bơ vơ trôi giữa hư và thực, kể cả ngọn hải đăng của đời,
của Thiên Đường hay của địa ngục cũng không có. Em và tôi và ma và Phật, và
trăm năm đều nằm trong ly rượu. đó là thứ đạo chân lý mà Lê Thiên Minh Khoa làm
giáo chủ, để vơi đi nỗi nhớ xa xăm, để quên đi những bài toán khó của cuộc đời
không giải được như thần linh, như ma quỷ ám ảnh nhà thơ mãi mãi.
Châu Thạch
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét