Thời kỳ tuổi dậy thì là giai đoạn đặc thù trong cuộc đời
của mỗi con người, cả về tâm lý và sinh lý đều có những biến đổi rõ rệt. Những
sự thay đổi đó nếu không được chuẩn bị trước về tâm lý sẽ khiến các em cảm thấy
kinh lạ, xấu hổ hoặc lo sợ.
1. Tâm lý u uất:
Bước sang tuổi dậy thì, do có nhiều thay đổi về tâm lý
và sinh lý đã có ảnh hưởng đến cuộc sống sinh hoạt, học tập và cả đời nội tâm của
các em. Chính sự thay đổi về cơ thể, các em đã có những biểu hiện ban đầu về
tình cảm với người khác giới. Sự vấp váp trong chuyện tình của tuổi mới lớn là
nguyên nhân chủ yếu dẫn đến tâm lý u uất. Có thể là do không được đáp lại tình
cảm, bị từ chối, bị cha mẹ phê bình, bị thầy cô và bạn lên án. Khi đó, chúng
không có ai cảm thông và chia sẻ. Chúng bị dồn vào ngõ cụt của những mặc cảm và
rồi tự dày vò mình, biến mình thành kẻ trầm mặc ít nói, mày mặt lúc nào cũng ỉu
xìu và ít khi cười, lâm vào tình trạng này ban đầu chỉ là những biểu hiện trên
nét mặt không bình thường. Nhưng nếu càng để lâu, các em càng thấy khổ tâm và dần
trở thành người trầm cảm.
Ngoài ra, ở lứa tuổi này cũng vướng vào tâm lý u uất
là do gia đình không hạnh phúc, cha mẹ không hòa thuận. Cha mẹ nên tránh để con
cái biết được những mâu thuẫn trong tình cảm vợ chồng, điều đó sẽ khiến chúng
phải suy nghĩ mà ảnh hưởng đến tâm lý bình thường của chúng.
2. Tâm lý ganh ghét:
Khi thấy người khác hơn mình trẻ thường có biểu hiện
không thích, không thoải mái, thậm chí còn mang ý chí thù địch. Rồi khi không
chịu đựơc thì chúng thường xuyên dùng những thủ đoạn xấu để hại bạn.
Có thể thấy ban đầu những biểu hiện của tâm lý ganh
ghét không đáng lo ngại, nhưng càng lún sâu vào đó hậu quả sẽ càng khôn lường.
Đối với con gái, sự ganh ghét đôi khi chỉ vì thấy bạn gái khác xinh đẹp hơn, được
nhiều bạn trai quan tâm hơn mình. Từ đó, sinh ra ghét bỏ bạn một cách vô cớ, thậm
chí còn nói xấu sau lưng bạn. ở con trai sự ganh ghét tuy không nhỏ nhen như ở
con gái nhưng dễ nảy sinh các vụ ẩu đả. Đây là một dạng tâm lý mang tính nhất
thời hoặc thuộc về bản tính.
3. Tâm lý nổi loạn, tàn bạo:
Những em có biểu hiện tâm lý nổi loạn, tàn bạo thường
là do thần kinh quá nhạy cảm, đa nghi, thường tự cho rằng những lời nói và hành
động vô ý của người khác là sự miệt thị và châm chọc mình, rồi từ đó nổi cơn thịnh
nộ thất thường, nảy sinh những hành vi nổi lọan và tàn bạo khi cha mẹ thầy cô
can thiệp chúng sẽ lập tức phản kháng. Lúc đầu, chúng phản kháng bằng sự im lặng,
không để ý người lớn nói gì. Sau đó, sự phản kháng tỏ ra bằng hành động, chúng
có thể bỏ học, bỏ nhà đi lang thang, kết giao với những bạn bè cũng giống như
chúng. Tâm lý nổi loạn ở một số nam, nữ sinh ở tuổi dậy thì là nguy cơ tiềm ẩn
của những tệ nạn xã hội.
Thường những đứa trẻ có tâm lý này dễ bị kẻ xấu lôi
kéo, sa đà, ăn chơi xa xỉ quá mức, thậm chí nghiện ngập, quan hệ tình dục lăng
nhăng. Đó cũng là nguồn gốc của những bệnh tật do lối sống thác loạn. Những em
có biểu hiện học tập sa sút và luôn tỏ
ra bất cần trong mọi vấn đề.
Giáo dục tâm lý nổi loạn ở lứa tuổi này là một trong
những vấn đề khó khăn nan giải đối với cha mẹ và thầy cô giáo. Biện pháp giáo dục
cũng không đơn giản mà đòi hỏi cha mẹ phải hết sức thận trọng, khéo léo và cần
có thời gian, chứ không thể một sớm một chiều. Nếu chỉ chú trọng học tập mà
không chú ý nhiều đến giáo dục nhân cách cho các con, để đến khi phát hiện ra
con mình có những biểu hiện không lành mạnh như trên thì sự khắc phục rất khó
khăn. Giáo dục con ngay từ khi còn nhỏ, ngay từ ban đầu sẽ dễ dàng và đơn giản
gấp trăm lần giáo dục lại.
Cha mẹ phải là người đóng vai trò chính trong việc
giúp con không bị nảy sinh những biểu hiện tâm lý thiếu lành mạnh. Muốn làm được
như vậy thì ngay từ ban đầu cần bồi dưỡng cho con chiều hướng tâm thái tích cực.Tâm
thái tích cực có thể nói là một liều thuốc kích thích khiến các nhân tố cùng
phát huy tác dụng để thực hiện mục tiêu cao cả. Còn những biểu hiện tâm lý thiếu
lành mạnh chính là biểu hiện của tâm thái tiêu cực. Nó là một loại tâm lý có hại,
đem lại những căng thẳng, lo lắng, thất vọng, u uất, phẫn nộ, ghen ghét, bi
quan, nổi lọan. Hướng các em đến tâm thái tích cực sẽ giúp cho chúng có được kết
quả tốt trong học tập và thành công trong cuộc sống và sự nghiệp sau này.
Để hướng các em có được tâm thái tích cực cần làm những
điều sau:
- Luôn yêu cuộc sống tự tin vào bản thân.
- Sống hòa đồng với bạn bè, tập thể.
- Biết sống hòa thuận, khoan dung độ lượng và biết
giúp đỡ bạn bè khi gặp khó khăn.
- Bồi dưỡng hứng thú, tinh lực dồi dào.
- Gặp việc khó khăn phải đối mặt, không chốn chạy.
- Phát huy năng lực hiện có của bản thân
- Xây dựng ý thức tự chủ trong học tập cũng như trong
cụôc sống hàng ngày.
Vũ Thị
Hương Mai
Địa chỉ: Khu tập thể Tổng công ty 319 quận Long Biên,
thành phố Hà Nội.
Email: huongmai8081@yahoo.com.vn
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét