ĐÊM XUÂN CA - Thơ Hoành Châu

 

     ĐÊM XUÂN CA

     Nửa đêm thánh thót khúc ca xuân
     Tay rẽ phím đàn nhịp ái ân
     Uyển chuyển ngón mềm êm nhẹ lướt
     Dịu dàng môi ngọc khẻ rung ngân
     Nốt trầm thương nhớ thời mai hậu
     Cung bỗng trót quên tuổi xế gần
     Réo rắt dương cầm như huyễn hoặc
     Ru đời phiền muộn vấn an thân

                           Lãng Uyển Châu 
                         (Trần Hoành Châu)

BÀI TỰA NHÀ VĂN CUNG TÍCH BIỀN VIẾT CHO THI PHẨM "KINH VÔ THƯỜNG" CỦA VÕ THẠNH VĂN

             

@ I
Từ Kinh

Một kính ngưỡng hằng có mà chúng ta được biết, phần nào được hiểu: “Lời / Chữ của bậc Thánh Nhân gọi là Kinh, của thường nhân, là Truyện.”
Kinh Dịch đã định rõ 2 phần: Kinh và Truyện. Lời luận giải của Khổng Tử --một chỉ yếu hình định Dịch kinh— là Truyện.

CHẬP CHỜN XUÂN PHAI - Thơ Trần Mai Ngân

   CHẬP CHỜN XUÂN PHAI

   Chập chờn cơn mê

   Giăng mắc lối về

   T ơi tìm đâu

   Năm tháng trắng mầu

   Trôi trên tóc xanh...

   Chập chờn mong manh

   T ơi quẩn quanh

   Hoa Bằng Lăng tím

   Của em và anh

   Mây cũng xa rồi !

   Chập chờn xa xôi

   Vẽ nét đơn côi

   Trên tờ giấy cũ

   Cánh hoa ủ rũ

   Một cơn mưa chiều

   Chập chờn những điều

   Cùng anh không nói

   Trôi mãi âm thầm

   Nỗi đau lặng lẽ

   Giấu cầm trên tay

   Chập chờn Xuân phai

   Bước nốt đường dài

   Chẳng ai còn ai

   Chẳng ai còn ai

   Chập chờn phôi phai...

   Những ngày cuối năm Đinh Dậu

           Trần Mai Ngân

TƯ LIỆU LỊCH SỬ VỀ CÁC TRẬN CHIẾN BẠCH ĐẰNG GIANG - Le Quang Chac

   

             Cửa sông Bạch Đằng ngày nay thuộc địa phận tỉnh Quảng Ninh

          TƯ LIỆU LỊCH SỬ VỀ CÁC TRẬN CHIẾN 
          BẠCH ĐẰNG GIANG

Trần Hưng Đạo là người có đức –tài, về nhân cách ông đặt mối thù chung lên mối thù riêng. Ông tập trung vào việc chống ngoại xâm là chính, đối với Trần Cảnh, Trần Chung thì ông vẫn giữ đoàn kết. Vua tôi đồng lòng, cả nước ra sức. Đó là yêu cầu chiến lược, là bài học lớn của chúng dân được Trần Hưng Đạo rút ta từ ba lần chống Nguyên – Mông xâm lược. Từ vai trò của vị tướng quân thời Trần trẻ tuổi, cuộc kháng chiến lần thứ nhất đến cương vị của một vị Quốc công thiết chế, đứng đầu sự nghiệp quân sự của toàn bộ quân dân Đại Việt. Ở cuộc kháng chiến gian khó nhất, ở cả ba cuộc kháng chiến chống Nguyên-Mông xâm lược. Là cuộc kháng chiến lần hai đến lúc mở màn cuộc kháng chiến lần thứ ba. Đứng trên cương vị tối cao mà ở đó là nhờ những vị thống soái già dặn, tài năng sự nghiệp chiến tranh và chiến trường đầy ắp vinh quang của chiến công và chiến thắng oanh liệt của thời đại tràn đầy hào hứng Đông A lúc bấy giờ.

Trận Bạch Đằng lần thứ ba đã được dựng lại sự hình thành trận Bạch Đằng giang, giờ đây đã rõ ra là một dòng sông chiến trường lịch sử sau Ngô Quyền.

ÔNG GIÀ BÁN VÉ SỐ - Lưu An

ÔNG GIÀ BÁN VÉ SỐ

Về hưu đã hơn một năm nay nhưng tôi vẫn chưa quen thuộc được lối sống nhàm chán của một người không có gì để làm. Cả ngày chỉ đi lên, đi xuống tìm những việc vớ va, vớ vẩn để làm hay đi thăm bạn bè, tán gẫu. Ngày nào cũng mua 2 hay 3 tờ báo đọc không còn một chữ, ngay cả những trang quảng cáo cũng không bỏ sót.

NỖI LÒNG LƯU DÂN - Thơ Tuệ Minh

   NỖI LÒNG LƯU DÂN

   Rưng rức giậu sau mấy nụ đào

   Mưa phùn lất phất, rặng thông cao

   Năm cùng tháng tận, trời buông rét

   Khiến khách lưu phương dạ xuyến xao

   Chạnh nhớ quê hương, xa bấy dặm

   Tìm về cửa Phật, điểm tâm giao

   Bánh chưng, bánh tét, chung tay gói

   Giữ trọn yêu thương những ngọt ngào

   Lá chuối, gạo thơm gìn sự tích

   Dưa hành, nhân đậu nếp thanh tao

   Nhắc con, nhủ cháu luôn đùm bọc

   Lẽ đạo khuôn vàng phép gởi trao

   Thư pháp chúc Xuân câu đối đỏ

   Tâm linh thắp sáng nghĩa đồng bào

   Mái chùa không khí ra ngày Tết

   Ấm áp tình người, bớt xuyến xao

                                 Tuệ Minh

                           February 5, 2018

Nguồn:

https://www.facebook.com/ThichPhuocToan/posts/412292299208414

CHÙM THƠ TỊNH ĐÀM

   
      Nhà thơ Tịnh Đàm

   GỞI NGƯỜI XA
   Người còn mê mải chốn xa
   Có mơ cùng nỗi nhớ nhà bao năm ?
   Để khi nghe lạnh chỗ nằm
   Mới hay mắt lệ ướt đằm niềm riêng !

   CHÚT TÌNH
   (Thân tặng bác G.T.Điệp)
   Buồn vui cũng ở chốn này
   Trà suông, vắng bạn... uống cay nỗi mình !
   Ngẫm đời trong cõi nhân sinh
   May còn có được chút tình làm duyên

   MỘT MÌNH
   Phố đông người, vẫn riêng mình
   Tôi ngồi như một tượng hình bơ vơ !
   Nhìn trăm con mắt hững hờ
   Biết ai thương cảm trước giờ biệt ly ?
   Bạc đầu, chân mỏi còn đi
   Trả cho xong nợ những gì trót vay !
   Đến khi đời trắng đôi tay,
   Tôi về ru lại tháng ngày trong xưa !

                                Tịnh Đàm
                      (Hóc Môn, TP. HCM)

XIN BÌNH AN - Thơ Trần Mai Ngân

         Nhà thơ Trần Mai Ngân


    XIN...

    Mùa Xuân, mùa Hạ, Thu Đông
    Đời trôi vội vã sắc không xa rời
    Phúc thiền sinh hiện nơi nơi
    Từ bi một đóa hoa đời tôi xin...

    BÌNH

   Tâm bình thân trí cũng bình
   Cho đi tất cả phần mình cần chi
   Thế gian suy thịnh lẽ vì
   Xem như sương khói nhẹ thì bay đi...

   AN

   An nhiên như thể trăng rằm
   Sáng soi trần thế lặng thầm có không
   Tình trần vốn dĩ mênh mông
   Xin qua duyên kiếp long đong phận người!
   
                                                  4-2-2018
                                             Trần Mai Ngân

KINH VÔ THƯỜNG (TT) - Thơ Võ Thạnh Văn

   

   KINH VÔ THƯỜNG (tt)

   [011]
   yêu nhau túy mộng triều cương
   qua cơn bão loạn xuân nhường thu phong
   xa nhau bến gợn nước ròng
   đông căm tuyết tụ – hạ nồng son phai

   [012]
   vầng xoay đất mộng liêu trai
   phôi thai nước nhược – hoài thai non bồng
   một lần không – vạn lần không
   trăm năm trắc trở còn chong mắt chờ

EM RA PHỐ THỊ - Thơ Sáu Miệt Vườn

     EM RA PHỐ THỊ

     Em mang gì ra phố
     Trong nắng Xuân ngã vàng
     Đóa hoa chưa quá độ
     Sao gọi mùa Xuân sang

     Em mang mùa ra phố
     Quên trầu thắm hương cau
     Đêm thị thành hoa lệ
     Đủ sắc màu hỏa châu

     Em mang chiều ra phố
     Khói sương bay thoảng mờ
     Xa vời rồi thơ ấu
     Ta neo gì trong mơ

     Em mang đời ra phố
     Bỏ ta với tình sầu
     Bao giờ ta tao ngộ
     Khi đời còn bể dâu!

          Sáu Miệt Vườn
             26/01/2015

THẦY TRẦN THƯƠNG BÁ, GIÁO SƯ DẠY VIỆT VĂN TRƯỜNG TRUNG HỌC NGUYỄN HOÀNG - Đoàn Đức

 
           

Thầy Trần Thương Bá
Dạy văn lớp Tam C (lớp 10) – Niên Khóa 1964 – 1965

Trường Nguyễn Hoàng từ khi có Đệ Nhị Cấp thì học sinh Đệ Nhất Cấp đeo bảng tên màu đỏ, học sinh Đệ Nhị Cấp bảng tên màu xanh đậm, biên giới giữa 2 cấp là bằng Trung học Đệ Nhất Cấp, còn gọi là bằng Thành Chung, bằng Diplôme; (với bằng này có thể đi thi cán sự y tế và ra trường dư sức nuôi vợ con, nếu đi lính thì mang cấp bậc Trung sĩ.) Vì thế học sinh bảng đỏ chúng tôi kính ngưỡng học sinh bảng xanh Đệ Nhị Cấp là đàn anh hay bậc thầy, vì họ đã đậu Diplôme, và Tú Tài I.
Chúng tôi sau khi thi đậu Diplôme, như qua một thế giới khác – Đệ Nhị Cấp với bảng tên màu xanh dương đậm và được phân ban theo sở thích, năng lực. Ban A: Sinh vật và lý, hóa là môn chính, Ban B: Toán và lý, hóa là môn chính, Ban C: Văn, sinh ngữ 1 là môn chính, hệ số 3, sinh ngữ phụ và sử địa hệ số 2.
Ba đứa bạn thân chúng tôi đành chia lìa: Tôi và Đỗ Tư Nghĩa cùng vào ban C vì kém Toán, Lý, Hóa. Còn Nguyễn Thắng chọn ban B vì giỏi Toán, Lý, Hóa. Thế nên tôi viết về một vị thầy dạy văn có nhiều ấn tượng đối với tôi ở cái tuổi hình thành nhận thức của mình đó là thầy Trần Thương Bá.
Tôi chỉ được học với Thầy về Ca dao và Chinh Phụ Ngâm hơn một học kỳ, bởi sau đó Thầy phải lên đường nhập ngũ.

NHỮNG LỜI THƯỢC DƯỢC... - Trần Mai Ngân

    

     NHỮNG LỜI THƯỢC DƯỢC...

Mùa Xuân đất trời đầy hương hoa !
Dạo làng hoa Sa Đéc, cả mươi cây số hoa là hoa, sắc hương ngộp sắc hương...
Tôi ngơ ngác, hờ hững ! Có lẽ vì nhiều quá, đầy quá... Và thường sau nhiều, đầy luôn lại là một sự trống tênh lạ lùng !
Chụp ảnh - cười, cười - chụp ảnh... Và rồi ra về khi trên bầu trời một vài chùm Sao đã xuất hiện lung linh.

MƯA NẮNG PHẬN NGƯỜI - Thơ Tịnh Đàm

     
        Nhà thơ Tịnh Đàm

      MƯA NẮNG PHẬN NGƯỜI
        (Thân tặng bác G.T.Điệp)

     Vẫn buồn
     Như tiếng thở dài,
     Vẫn đôi mắt đượm u hoài
     Khôn khuây !
     Vẫn mong ước
     Cuộc sum vầy
     Vẫn anh,
     Chiếc bóng hao gầy...
     Vì đâu !?!
     Vẫn chờ đợi,
     Đến bạc đầu
     Vẫn xa xôi,
     Nhớ thương...
     Mầu áo xưa !
     Vẫn đời,
     Sóng gió đẩy đưa...
     Vẫn trôi cho đủ...
     Nắng mưa phận người !

                   TỊNH ĐÀM
         (Hóc Môn, TP. HCM)

THƠ SAY - Thơ Châu Thạch

    


         THƠ SAY
         (Tặng Khúc Thụy Du) 

         Ta thấy Kha Tiệm Ly
         Thấy Hoàng Anh 79
         Thấy chàng La Thuỵ
         Thấy cả em Khúc Thụy Du nữa là bốn vị
         Tuyệt tác thơ say...

         Nghiêng hồ trường chắp cánh để thơ bay
         Tình biến rượu hoá thành trăng nghi ngút
         Hồn ta thân củi mục
         Tẩm hương thơ nở vạn hoa đời
         Theo hương kia ta bay vút lên trời
         Say nghiêng ngã mửa ra toàn ánh nguyệt
         Hồn khoái lạc có những người thân thiết
         Cho ta thơ đọc sáng dãy Ngân Hà
         Cho ta thơ để ta đọc thiết tha
         Để ta gọi họ Hàn đêm đối bóng
         Trần gian xấu nên hồn ta cũng hỏng
         Cảm ơn thơ cho ta lại làm Người.

         Ta thấy em
         Thấy chàng La Thụy
         Thấy Hoàng Anh 79
         Thấy Kha Tiệm Ly

         Thơ say nghiêng, nghiêng cả kinh kỳ
         Nghiêng núi nghiêng trời nghiêng biển rộng
         Thấy đôi cánh rợp cả trời lồng lộng
         Bình hồ lô thu tóm hóa hương men
         Trút men ra sực nức đến cung hằng
         Hương thế kỷ tràn trên đời bạc nhược
         Và sự sáng tràn lên trên mỗi bước
         Bước của thơ làm nở đến ngàn hoa
         Đời bóng đêm bỗng chốc sáng lên lòa
         Rơi từng chữ hóa thiên thần nhảy múa
         Thấy thơ say bỗng nhiên thành kết tủa
         Ngọc và ngà và lệ hóa vào nhau
         Thấy nụ cười và thấy cả thương đau
         Thấy lóng lánh vần thơ bay, bay mãi
         Như chiếc én giữa trời xuân cánh trãi
         Như lá thu chao đảo đẹp trời xanh
         Như tiếng ve một buổi sáng trong lành
         Như cơn gió mênh mang mùa đông lạnh

         Cảm ơn thơ, Cảm ơn đời bất hạnh
         Cảm ơn em và hết thảy người thơ
         Đã đưa ta đến những chốn không ngờ
         Ta say quá giữa vô cùng tinh túy.

                                         Châu Thạch

BÂNG KHUÂNG - La Thụy cùng thi hữu

  

       BÂNG KHUÂNG

       Cuối năm trảy lá cội mai già
       Bấc lạnh tàn đông còn buốt da
       Ngấn lệ tang con dường chửa nhạt
       Ngày hưu chào bạn ngỡ đang xa
       Dậu đi, tống cựu bâng khuâng nhỉ!
       Tuất đến, nghênh tân man mác a!
       Chờ nắng hồng lên cành trổ lộc
       Giao thừa canh thức : nhánh đơm hoa
                                                  La Thụy
       HỌA:

       XUÂN LẠI VỀ !

      Trảy lá hoàng mai gốc chửa già
      Xuân này bảy bảy - tuổi nhăn da
      Thi đàn thưa vắng người lui tới
      Thi hữu già nua - kẻ biệt xa
      Tống cựu năm qua buồn não nuột
      Nghinh tân Xuân mới chạnh lòng ta
      Giao thừa chẳng đợi cành mai nở
      Mồng một nhấp trà ngắm kiểng hoa
                                       Hồ Trọng Trí
                                         3-2-2018

      XUÂN TÌNH

      Xuân vẫn cười tươi mộng chửa già
      Xuân về cảnh vật đổi màu da
      Xuân yêu đất Mẹ dù ngăn trở
      Xuân quý tình thơ dẫu cách xa
      Xuân ước tâm người luôn chính trực
      Xuân mong biển thế chẳng phôi pha
      Xuân còn trăn trở cùng non nước
      Xuân trải lòng mình nở thắm hoa.
                                        Đức Hạnh
                                      03-02-2018

      LẶNG THẦM

      Thềm hoang lặng lẽ đợi vui già
      Lóng ngóng hiên đời ngậm diết da
      Lữ thứ cô tình ngâm buốt lạnh
      Phương người lẻ bóng tẩm sầu xa
      Sóng tương tư vẫn reo hồn nhỉ ?
      Bến mộng mơ còn gọi khách a ?
      Bảng lảng sương chiều giăng phía nhớ
      Xuân mùa giữ hẹn đón ngời hoa…
                                Lý Đức Quỳnh
                                      4/2/2018

PHẬN HOA - Thơ Đoàn Thuận

       Tranh của Deiphine Enjolas

     PHẬN HOA

     Thu vàng, trôi ngang đông sầu, vào xuân xanh.
     Bàn tay gió, khô khua, lá bay trơ cành.
     Dù hơi mây giã từ nắng hanh ngày cuối hạ,
     Mùa vẫn tự nhiên dạo chơi như lữ hành.

     Mầm cây đong đưa trên không trong sương tan
     Chưa kịp sinh sôi nở hoa đã úa tàn.
     Khi cách ly đất đai, xa mờ nơi trú ngụ.
     Dù tấm thân tầm gửi, dù mộng đời phong lan.

     Hương trời miên man ngàn xưa còn đâu đây
     Vương theo cánh chim phương xa, trên áng mây.
     Về cõi hư vô đâu tuổi tên, đâu hình bóng
     Nỗi niềm phấn hoa lặng câm bao tháng ngày.

     Hoa tàn bên sông, vì đâu, khi sương phiêu bồng?
     Hương phai từ hoa, khi nao, một đời hư không?
     Người đã xa ta, tại sao, cho vườn hoang vắng?
     Cỏ dại ngây ngô, cô liêu, giữa trời đất mênh mông.

                                                        Đà Lạt,1968
                                                     ĐOÀN THUẬN

TRĂNG CỐ NHÂN - Thơ Võ Thạnh Văn

      

      TRĂNG CỐ NHÂN

      Có phải trăng mười năm trước

      Vể soi tiệc rượu đêm nay

      Trăng nầy, trăng xưa bội ước

      Về cười thống hận men cay

      Có phải trăng xưa yểu mệnh

      Lụy tình treo cổ bên song

      Trăng nào, trăng xưa bạc hạnh

      Hận tình tự vận ven sông

      Có phải trăng xưa bội bạc

      Về trau chuốt giọng cuồng ngâm

      Phụ tình, trăng xưa đài các

      Về khoe xiêm áo xênh xang

      Có phải trăng thề cổ độ

      Về giăng tình võng truy hoan

      Trăng nầy, trăng xưa dang dở

      Về gieo hương sắc tân toan

      Trăng nào, trăng xưa lơ lẳng

      Về phơi hạt bụi đa tình

      Lỗi hẹn, trăng xưa lãng đãng

      Còn gieo duyên dáng nịch nhân

      Kênh kiệu, trăng xưa lơi lả

      Về dâng lá ngọc cánh vàng

      Ngạo nghễ, trăng xưa vương giả

      Khuya về xé lụa ngân vang

      Lãng mạn, trăng xưa điệu hạnh

      Mời người nhập hội uyên ương

      Trăng nào điêu ngoa thái thậm

      Về bung tóc lả nghê thường

      Vuốt mặt đón trăng bầu bạn

      Vỗ bàn cười hát nghênh ngang

      Tiếp trăng, đeo gươm hào sảng

      Đốt thơ pha rượu uống tràn

      Tài hoa, thách trăng múa kiếm

      Quan hoài, nài trăng thổi tiêu

      Cảm khái, ép trăng say lịm

      Mềm lòng, trăng khóc cô liêu

      Trăng tao nhân, hề, thất chí

      Trăng mặc khách, hề, ưu nhiên

      Trăng tráng sĩ, hề, phóng khí

      Trăng cố nhân, hề, miên miên

                          Phù hư dật sĩ

                    VÕ THẠNH VĂN

                              1985

CÔ NGUYỄN THỊ THANH, GIÁO SƯ DẠY PHÁP VĂN TRƯỜNG TRUNG HỌC NGUYỄN HOÀNG QUẢNG TRỊ - Đoàn Đức

             

     CÔ NGUYỄN THỊ THANH, GIÁO SƯ DẠY PHÁP VĂN 
     TRƯỜNG TRUNG HỌC NGUYỄN HOÀNG QUẢNG TRỊ

Cô Nguyễn Thị Thanh
Dạy Pháp Văn sinh ngữ 2 Đệ Tam C (Lớp 10) và Đệ Nhị C (Lớp 11)
- Trong hai niên khóa 1964 - 1965, 1965 -1966

Lên Đệ Nhị Cấp, cô Thanh là người tôi rất quý mến, gia đình cô ở Thạch Hãn, quận Mai Lĩnh cùng làng với tôi. Chính nhờ cô mà tôi thích tiếng Pháp, rồi say mê văn chương cùng các trào lưu văn học Pháp từ lãng mạn, siêu thực, tương trưng cho đến hiện sinh. Tuổi thơ Đệ Nhị Cấp tôi miệt mài với các tác phẩm Lettres De Mon Moulin (Lá Thư Hè) của Alphonse Daudet, La Porte Étroite (Khung Cửa Hẹp) La Symphonie Pastorale (Hòa Âm Điền Dã) của André Gide, Bonjour Tristesse (Buồn Ơi Chào Mi), Aimez Vous Brahms (Cô thích nhạc Brahms ?) của Francoise Sagan và Le Malentendu (Ngộ Nhận), Le Vent à Djémila (Gió về Djémila), Le Mythe De Sisyphe (Huyền Thoại Sisyphe) của Albert Camus… là từ sự hướng dẫn dạy dỗ, khơi gợi của nhiều thầy cô, trong đó cô là người chủ yếu.

XUÂN ƠI! - Thơ Giáng Thu Xưa

     XUÂN ƠI!

     Xuân lại về sao luôn nhớ đến
     Dư âm ngày đó mãi không thôi
     Tình thơ một thuở câu hò hẹn
     Chẳng thể nào quên bước sánh đôi

     Khoảnh khắc bên nhau hoài lưu luyến
     Niềm thương còn đượm biết bao lời
     Ngút ngàn xuân thắm mai vàng nở
     Gió lạnh hanh về chỉ bóng tôi...

                                  Giáng Thu Xưa
                                     01-28-2018

NGUYỄN KHUYẾN - CHỐNG THAM NHŨNG BẰNG BÀI VĂN SÁCH THI ĐÌNH NỔI TIẾNG

          

Nguyễn Khuyến (1835- 1909) là một nhà thơ cổ điển lớn của dân tộc, là “sư tổ” của nghệ thuật câu đối Việt Nam. Đồng thời ông còn là một nhà “kinh bang tế thế” mẫn tiệp và chính trực. Năm Tân Mùi (1871) trong kỳ thi Đình ở Kinh Đô Huế, Nguyễn Khuyến đỗ Hoàng Giáp Đình Nguyên (Tam Nguyên) với bài văn sách nổi tiếng. Bài văn sách thi Đình ấy là áng văn sắc sảo vạch trần tệ tham nhũng và tâu vua kế sách chống tham nhũng và cải cách hành chính mạnh bạo.

NGƯỜI ĐÀN BÀ CỦA TÔI... - Thơ Trần Mai Ngân

      
      Nhà thơ Trần Mai Ngân

   NGƯỜI ĐÀN BÀ CỦA TÔI...

   Đèo cao, núi cao
   Sông sâu, biển rộng
   Tôi đi tìm người đàn bà, đi tìm người đàn bà
   Có đôi môi mọng trẻ thơ, đôi môi hồng hồng chỉ biết cười...
   chỉ biết cười ngay cả khi lệ rơi...

   Trời cao vời vợi
   Nhật nguyệt xa xa
   Tôi đi tìm người đàn bà, tìm người đàn bà hôm qua
   Dưới ánh mặt trời da em như tuyết
   Diễm tuyệt, diễm tuyệt... kiêu sa, kiêu sa...

   Đôi chân không mỏi
   Đi khắp ta bà
   Tôi tìm em, tìm em... người đàn bà của tôi
   Thất lạc nơi đâu, nơi đâu...

   Nhịp sống khác màu
   Bắt ta xa nhau
   Tôi đi tìm, đi tìm... bốn bể năm châu
   Em của tôi đâu, em của tôi đâu

   Em ơi ! Em đâu...
   Em ơi ! Em đâu...
   Người đàn bà của tôi... hôm qua, có đôi mắt nâu, đôi mắt rất sầu...
   Em ơi ! Em đâu
   Em ơi ! Em đâu...

                                                                         24-1-2018
                                                                    Trần Mai Ngân

CHU VƯƠNG MIỆN VIẾT VỀ BÀ CHÚA THƠ NÔM HỒ XUÂN HƯƠNG

    

          

 TIỂU SỬ:

Tên thật Nguyễn Văn Thưởng
Bút hiệu khác Phương Hoa Sử
Sinh ngày 21-11-1941 tại Phục Lễ, Thủy Nguyên, Kiến An .
Vào Nam năm 1954.
Từng theo học tại trường Trung Học Trần Quốc Tuấn Quảng Ngãi...
Từ 1962 đến 1966 : Hạ sĩ quan trừ bị ngành truyền tin
Năm 1966 : Giải ngũ - Công chức hành chánh
Đến Hoa Kỳ năm 1984.
Bắt đầu cầm bút từ đầu thập niên 1960, tác phẩm đăng trên nhiều Tạp chí tại Sài Gòn: Thời Nay, Bách Khoa, Văn Học, Tiền Phong...

TÁC PHẨM ĐÃ XUẤT BẢN:

Ðêm Ðen Hai Mươi Tuổi (1964)
Tiếng Hát Việt Nam (1965)
Trường Ca Việt Nam (1966)
Phía Mặt Trời Mọc (1968)
Ðất Nước (1987)
Văn Học Dân Gian (1988)
Tác Phẩm, Tác Giả (1988)
Bằng Hữu (1987).

VUÔNG CHIẾU THI NHÂN XƯA NAY - Thơ Chu Vương Miện

    


    VUÔNG CHIẾU THI NHÂN XƯA NAY 

     Bà chúa thơ nôm
     tọa trên gốc cây đề
     trước mặt bày mấy trái mít
     tay trái cầm cái quạt
     tay phải cầm bát bánh trôi nước

     Bà Huyện Thanh Quan
     lễ nghi học sĩ
     ngôì trên đống gạch hoàng thành
     cung miếu triều xưa đổ nát
     bên cạnh là một chiếc lồng
     nhốt con chim quốc ?

     Cụ Hồng Sơn liệp lộ
     đang đứng khóc
     một tay cầm bản văn tế thập loại chúng sinh
     một tay cầm pho bắc hành thi tập

GỌI XUÂN - Thơ Trần Mai Ngân

       
          Nhà thơ Trần Mai Ngân

        GỌI XUÂN

        Ngực trầm hương em đợi 
        Anh về gọi mùa Xuân
        Thắp lên trái tim lạnh
        Buộc sợi tình mong manh...

        Ngực căng đầy thanh tân
        Thổn thức đêm ba mươi
        Bàn tay ai in dấu
        Nhành mai chiết năm xưa

        Ngực trầm hương thở vội
        Yêu dấu ơi sao vừa...
        Xuân non cành lộc biếc
        Ta có mùa Xuân chưa

        Bao lần đã đón đưa
        Chiều Xuân không trở lại
        Em thinh không tình trần
        Đợi anh về gọi Xuân...

                      Trần Mai Ngân
                         22-01-2018

CÔ NGUYỄN THỊ NHÃ, GIÁO SƯ DẠY VIỆT VĂN TRUNG HỌC NGUYỄN HOÀNG - Đoàn Đức

         

CÔ NGUYỄN THỊ NHà
(Dạy Việt Văn lớp Đệ Lục 2 (Lớp 7) và Đệ Tứ 2 (Lớp 9), NK 1961-1964 - Chủ nhiệm lớp Đệ Tứ 2)

Cô giáo thời Đệ Nhất Cấp tôi quý mến nhất là cô Nguyễn Thị Nhã, là người chú tâm huấn luyện học sinh giỏi luật thơ và trở thành người biết phê bình văn học. Năm Đệ Lục, khi dạy thơ Bà Huyện Thanh Quan cô giảng luật thơ Đường Thất ngôn bát cú rất kỹ, cô nói thể thơ gồm bảy chữ tám câu, luật trắc vần bằng và luật bằng vần bằng. Thứ tự câu gồm : Phá đề, thừa đề, thực, luận và kết. Về niêm thì chữ thứ hai câu một niêm với chữ thứ hai câu tám, câu hai niêm với câu ba, câu bốn niêm với năm và câu sáu niêm với bảy, và cùng thanh bằng hay trắc. Về đối thì chỉ đối ở hai câu thực và hai câu luận. Khi đối thì danh từ đối với danh từ, động từ với động từ, trạng từ đối với trạng từ; từ Việt đối vời từ Việt, từ Hán đối với từ Hán; và còn phải đối ý nữa :

     Gác mái ngư ông về viễn phố.
     Gõ sừng mục tử lại cô thôn
           (Chiều Hôm Nhớ Nhà)

LA GI, LAI LỊCH MỘT VÙNG ĐẤT - Phan Chính

              

     LA GI, LAI LỊCH MỘT VÙNG ĐẤT

       La Gi ngày xưa là phần đất nằm dọc bờ sông Dinh có dịch trạm Thuận Phước ở làng Phước Lộc, nằm trong hệ thống dịch trạm dưới triều Nguyễn trung hưng. Địa giới La Gi thời ấy bao trùm phần đất của các phường xã Phước Hội, Phước Lộc, Tân Thiện, Tân Phước, Tân An, Tân Bình, BìnhTân bây giờ… Khi thành lập huyện Hàm Tân (1916) do trụ sở huyện đặt tại làng Hàm Tân (trước đó thuộc tổng Đức Thắng, thổ huyện Tuy Lý- sau sáp nhập và đổi sang phủ Hàm Thuận thống hạt, tỉnh Bình Thuận) nên trở thành tên huyện. Cũng từ đó, lỵ sở huyện Hàm Tân nằm trên địa bàn làng Hàm Tân, tổng Phước Thắng, huyện Hàm Tân (từ năm 1910 đơn vị hành chánh Phủ và Huyện ngang nhau). Huyện Hàm Tân được thành lập gồm 2 tổng Phong Điền và Phước Thắng không còn trực thuộc phủ Hàm Thuận. Tổng Phong Điền có địa giới từ phía tả ngạn sông Dinh kéo dài lên các làng Tam Tân, Hiệp Nghĩa, Phong Điền và Thạnh Mỹ,Văn Kê. Tổng Phước Thắng từ hữu ngạn sông Dinh, gồm các làng Hàm Tân, Phước Lộc (địa bàn La Gi) đến Cù My, Thắng Hải giáp với Xuyên Mộc.

THI PHẨM KINH VÔ THƯỜNG CỦA VÕ THẠNH VĂN

     

Tiểu tự của tác giả nhân ngày hoàn thành CÁT BỤI #10 của toàn bộ thi phẩm KINH VÔ THƯỜNG.

KINH VÔ THƯỜNG là lời kêu thương bi thống của một kiếp nhân sinh bi lụy trong cõi trần bi ai. Đó là lời ca cùng tột bi tráng chứa đựng ngậm ngùi chất ngất đau thương của những tâm hồn vươn lên từ nỗi bi thiết thường hằng.

Từng chữ trong KINH VÔ THƯỜNG là từng bước chân rời rạc rã riêng của hành trình đi vào tâm thức, một tâm thức tuyệt đối cô đơn khép kín riêng tư. Từng chữ, từng lời là những bước chân hành giả trên đường hành hương, ngơ ngác dọ dẫm đi vào tự thức để tìm lại chính mình.

Nhìn lại cho rõ chính mình, cái bản lai diện mục, là nhận diện nỗi bi thương to lớn của kiếp nhân sinh. Nỗi bi thương to lớn ấy chính là con người đã đánh mất bản thể từ lúc chưa sinh. Từ đó, con người hoang mang và miệt mài tìm kiếm chính mình trong huyễn vọng.

CẢM TÁC ẢNH TRẦN MAI NGÂN - Thơ Châu Thạch

    

     CẢM TÁC ẢNH TRẦN MAI NGÂN

     Em áo đỏ trước cổng chùa sơn đỏ
     Và dưới hoa cũng sắc thắm một màu
     Dáng của người như dáng đứng hàng cau
     Hàn Mạc Tử đã gợi hồn thôn Vỹ

     Em không Huế mà trông như gái Huế
     Biết bao nhiêu duyên dáng đất kinh thành
     Chỉ một nhìn đã biết vạn màu thanh
     Và nếu ngắm nhớ bao nàng công chúa

     Em có cả một tâm hồn tơ lụa
     Kén cho đời dệt mãi vạn ngàn thơ
     Hương cho đời trải thảm dưới trăng mơ
     Tình cho gió bay cao vời mộng ước

     Em còn cả một tâm hồn sông nước
     Đất miền Nam trù phú ruộng phù sa
     Những đàn cò cất cánh giữa bao la
     Em cô gái thơm tho mùi gạo trắng

     Ta quý em với tình yêu của nắng
     Gởi về em trân trọng của người anh
     Không cùng cha nhưng cùng nghĩa trọn lành
     Là tri kỷ, là thơ, là vẻ đẹp!!!

                                                   Châu Thạch

UỐNG RƯỢU VỚI PHÀN KHOÁI - Thơ Kha Tiệm Ly

    
               Nhà thơ Kha Tiệm Ly


     UỐNG RƯỢU VỚI PHÀN KHOÁI

     Gặp nhau đây mới biết địa cầu chưa đủ lớn,
     Để chứa bước chân hào kiệt muốn tìm nhau
     Hay cho câu “đồng thanh tương ứng”
     Hay cho câu “đồng khí tương cầu”!

     Ngàn năm chưa dễ được duyên kỳ ngộ,
     Rượu tương phùng sao chẳng cạn thiên bôi?
     Lời chính khí nén trong lòng ăm ắp
     Nay tung ra, lệch núi nghiêng đồi!

     Nào ai biết non cao nghìn trượng?
     Nào ai hay biển vạn trùng sâu.?
     Đao mổ lợn tàng tàng đao danh tướng,
     Áo rách vai lồ lộ áo công hầu.

     Đệ ngao ngán nhìn thằng hề múa may chữ nghĩa,
     Ta ôm bụng cười lũ khỉ khoa gươm!
     Võ nghệ mèo quào mà ba hoa lếu láo
     Văn ba xu đã mang thói điếm đàng!

     Thời tao loạn mới biết ai hào kiệt
     Ai trí, ai ngu, ai dũng, ai hèn.
     Chớ đắp điếm vì người sau vẫn biết,
     Ai ngợm, ai người, ai trắng, ai đen!

    Vô lại tiểu nhân ngày ngày trơ mặt
    Lọc lừa nhau, giành giật đỉnh chung
    Rượu nghĩa khí nằm trong bầu kín nút
    Cũng muốn vọt ra cùng luận anh hùng!

    Rựơu hảo hán rót bung trời hảo hán!
    Gươm hùng anh mài bén dạ hùng anh!
    Cùng ước hẹn một ngày mai xán lạn ,
    Bút dọc gươm ngang, thỏa sức tung hoành.

    Lúc mạt lộ khó vá trời mảng lớn
    Chí gởi non cao mà vận bất phùng thời.
    Nhằm vào buổi trí ngu đảo lộn,
    Thì hiền tài chẳng khác thứ đồ chơi!

                                  Kha Tiệm Ly
                            (Thơ Túi Rượu Bầu)

BẢY MƯƠI TƯ ANH HÙNG NĂM BẢY MƯƠI TƯ (19/1/1974-19/1/2018) - Thơ Trần Mạnh Hảo

            

NHÂN KỶ NIỆM 44 NĂM NGÀY HẢI CHIẾN HOÀNG SA 19-1-1974 — 19-1-2018 : KHI GIẶC TRUNG CỘNG TRÀN VÀO CHIẾM ĐẢO, ĐÃ BỊ HẢI QUÂN VIỆT NAM CỘNG HÒA ANH HÙNG KHÁNG CỰ QUYẾT LIỆT; NHƯNG VÌ LỰC LƯỢNG MÌNH QUÁ MỎNG NÊN PHẢI RÚT TRƯỚC BIỂN NGƯỜI CỦA BỌN GIẶC PHƯƠNG BẮC.

         

             

Tưởng nhớ 74 chiến sĩ anh hùng của hải quân Việt Nam Cộng Hòa đã hi sinh anh dũng trong trận hải chiến bảo vệ Hoàng Sa ngày 19/1/1974

BẢY MƯƠI TƯ ANH HÙNG NĂM BẢY MƯƠI TƯ

(19/1/1974 - 19/1/2018)

Ai chết vì lý tưởng lý tung?

– Các anh chết vì Tổ Quốc!

Năm bảy tư của bảy tư anh hùng

Linh hồn các anh bạc đầu sóng nước

Hoàng Sa Trường Sa máu Việt gầm rung

Các anh làm tàu giặc nổ tung

Giặc trùng trùng vây bủa

Biển nổi khùng

Sóng đánh nghìn lưỡi búa

Biển òa thương ôm xác các anh nằm

Hỡi năm bảy mươi lăm

Hãy quay đầu bái vọng năm bảy mươi tư

Thắp cho các anh hùng nhang khói

Ai dâng đảo cho Tàu?

Các anh không thèm nói

Gió thét gào nước Việt vẫn còn đau

                      Sài Gòn 8-1-2014

                        Trần Mạnh Hảo

ĐỌC “TRÊN BỤC GIẢNG NGÀY NÀO” THƠ LÃNG UYỄN CHÂU - Châu Thạch

                 
                Nhà bình thơ Châu Thạch


                  ĐỌC “TRÊN BỤC GIẢNG NGÀY NÀO” 
                                          THƠ LÃNG UYỄN CHÂU 
                                                                    Châu Thạch


Hôm nay là một ngày hạnh phúc với tôi. Buổi sáng đọc được bài thơ “Người lính già chống gậy đón xuân” của Dư Mỹ. Cảm động viết ngay lời bình. Buổi trưa nằm trên giường chơi facebook qua chiếc điện thoại. Vừa lim dim muốn ngủ thì chợt tỉnh ngay bởi bài thơ “Trên bục giảng ngày nào” của Lãng Uyển Châu. Bài thơ lạ ở chổ nói về nhà giáo mà chẳng thấy gì là mô phạm, nghĩa là nó không chịu cái chuẩn mực của những bài thơ viết về nhà giáo. Tất nhiên tác giả cũng phải dùng những cụm từ như bục giảng, phấn trắng, sân trường để nói đến quãng đời dạy học. Tuy nhiên những cụm từ đó được đặt trong một lồng kính lạ của những tứ thơ rất mới, thoát cái xác khô cứng đạo mạo của vị thầy và hóa hình họ vào trong những vẻ đẹp thắm tươi đầy thơ mộng và đầy sinh lực. Bài thơ chỉ có ba khổ thơ, khổ thơ đầu đưa ta bước vào một mùa khai giảng:

LỜI RU CỦA MẸ - Trần Nhàn, Minh Tiên

     
                  Nhạc sĩ Trần Nhàn

       Mời các bạn thưởng thức video clip LỜI RU CỦA MẸ

                      Nhạc và hoà âm: Trần Nhàn
                      Trình bày: Ca sĩ Minh Tiên
                      Video clip: Phú Đoàn

        
       

TRÊN BỤC GIẢNG NGÀY NÀO - Thơ Lãng Uyển Châu

    TRÊN BỤC GIẢNG NGÀY NÀO 

    Dù nhắm mắt lại thật lâu đi nữa 

    Vẫn dáng tôi trên bục giảng ngày nào

    Của một thời mơ lá gió xôn xao 

    Của hoa cỏ đầu thu còn khép nép...

    Tôi đứng đấy thuở mộng đời ngoan đẹp 

    Nét thanh xuân làm bạn áo trắng quen 

    Thu đã về bên bảng phấn bao phen 

    Cơ hồ tiếng giảng bài quanh cửa lớp 

    Nhắm mắt lại... ôi, một mùa nắng ngợp

    Vẫn chói chang cánh phượng vỹ sân trường 

    Xuân đã về bao tim ngợp yêu thương 

    Đông se lạnh ôm trùm muôn nỗi nhớ !!

                                 Lãng Uyển Châu

                                          (2003)

NGƯỜI VỀ - Thơ Trần Mai Ngân

         Nhà thơ Trần Mai Ngân


    NGƯỜI VỀ

    Người khiêng mang tảng đá
    Xây thành lũy hư vô
    Trần gian cứ mơ hồ
    Tôi là ai mắt lệ...

    Người vác khuân thập tự
    Nghiêng ngả bước chân tình
    Đi nốt đoạn tử sinh
    Tim nương náu bóng hình...

    Người lặng thinh, lặng thinh
    Trôi theo cùng năm tháng
    Những dòng sông hiện sinh
    Rong rêu phủ phận mình

    Người mỉm cười, mỉm cười
    Nơi cửa trời thênh thang
    Một bóng hình miên man
    Gần trăm năm tuyệt vọng

    Người về... mây thong dong
    Trả trần gian ở lại
    Chân thành dốc hết lòng
    Khi làm người đi qua !

              9-1-2018
    Trần Mai Ngân KTD

THẦY TRƯƠNG NGỌC HỘI, NGƯỜI THẦY KỲ LẠ DẠY ANH VĂN LỚP ĐỆ NGŨ 2, NK 1962-1963 - Đoàn Đức

     
            

THẦY TRƯƠNG NGỌC HỘI - NGƯỜI THẦY KỲ LẠ DẠY ANH VĂN LỚP ĐỆ NGŨ 2,  TRƯỜNG NGUYỄN HOÀNG 
                                 NIÊN KHÓA 1962 - 1963

Thầy người ốm dáng cao da ngăm, tóc chải vuốt, thích mặc áo màu rêu. Đến trường, thầy ít giao tiếp với các thầy cô khác, bao giờ cũng như con sếu cô độc. Ở trường Nguyễn Hoàng thầy dạy tiếng Anh, nhưng dạy thêm “cua” toán ở trường nữ Phước Môn thì thầy lấy tên là Hoàng Ly Yến. Nghĩa và tôi đoán mò, người tình của thầy là Yến hay Hoàng Yến vì biệt hiệu trên là “Hội loves Yến” chúng tôi cũng thỉnh thoảng gọi thầy bằng tên này và nói cho thầy biết cách giải thích trên, thầy chỉ cười vui, nụ cười đó hàm ý mắng chúng tôi “đồ ranh con mà”.
Thầy Hội dạy không theo chương trình, mà dạy theo ý thầy. Thầy dạy thơ và đoạn trích từ các truyện dài hay ngắn Tiếng Anh. Con nít lớp Đệ Ngũ (lớp 8) mà học thơ tình của Lord Byron, John Keats. Nếu bây giờ, cách dạy như vậy sẽ bị đưa lên báo, lên mạng và bị phê bình, kiểm điểm là điều chắc chắn. Với chúng tôi nhờ thế mà sau này lên lớp Đệ Nhất (12) và vào đại học Anh Văn lại trở nên quen thuộc với văn chương Anh Mỹ. Tôi xin ghi lại phần lớn những bài dạy và lời giảng của thầy theo trí nhớ của mình.

CẢM TƯỞNG KHI ĐỌC "ĐOÀN ĐỨC, HOÀI NIỆM THẦY CÔ GIÁO” - Bản Tiếng Anh của thầy Hồ Sĩ Châm

Bản viết bằng tiếng Anh CẢM TƯỞNG KHI ĐỌC "ĐOÀN ĐỨC - HOÀI NIỆM THẦY CÔ GIÁO” của thầy Hồ Sĩ Châm.
Mời xem bản Tiếng Việt ở phía dưới

               THE IMPRESSION ON READING 
             "REMINISCENCES OF TEACHERS"
                                   Translated by Ho Si Cham                  

Writing this is not for me personally and I would like ask for permission to represent the colleagues who had taught at Nguyen Hoang High school the same time with me.

RU NHAU - Thơ Giáng Thu Xưa

  


     RU NHAU

     Ru nhau chung bóng tình trao
     Giang tay ôm lấy đượm bao tình hồng
     Yêu nhau ấp ủ say nồng
     Vòng tay khép chặt chờ trong nỗi niềm

     Quyện hoà chất ngất đượm êm
     Mỉm cười qua mắt viền mi rủ mềm
     Xoãi mình thảm cỏ vào đêm
     Kết thành giọt nhớ êm đềm anh, em

     Trăng khuya gió quyện bên thềm
     Mành buông trải giấc thâu đêm diễm tình
     Vờm trời ló dạng bình minh
     Niềm vui chưa tỏ chúng mình lại xa

     Buồn vui vây kín quanh ta
     Chân đi lòng dạ chút pha lệ trào
     Bao giờ chung bóng rượu đào?
     Thì ta dệt lại tình giao ước thề...!

                           Giáng Thu Xưa
                             03- 01-2018

THÁNG GIÊNG VỀ - Thơ Trần Mai Ngân

 

     THÁNG GIÊNG VỀ

     Tháng Giêng về ai quên ai nhớ

     Dáng em như sương mộng quanh đây

     Nhịp cầu xưa nỗi nhớ sum vầy

     Tôi thắp nến tháng Giêng mở cửa...

     Tháng Giêng về tình tôi ở giữa

     Nửa bên nầy nhớ nửa bên kia

     Như trăng non khuyết cứ vơi đầy

     Thức giấc rồi mộng chữa thật say!

     Tháng Giêng về ôm tình hai tay

     Ghì xiết chặt xin đừng xa nữa

     Để chúng ta mãi là đôi lứa

     Của ông bà nguyệt lão se tơ

     Tháng Giêng về đẹp một bài thơ

     Mà chỉ có em, tôi là chính

     Như hoa bướm dập dờn luýnh quýnh

     Tháng Giêng tình là cặp môi ngon

     Và đôi ta như thể vẫn còn

     Còn thương nhớ dìu nhau cõi mộng!

     Tặng tháng Giêng tôi 

                                   Trần Mai Ngân

THÁNG GIÊNG TÌNH - Thơ Trần Mai Ngân

     

          Nhà thơ Trần Mai Ngân

     THÁNG GIÊNG TÌNH 

     Tháng Giêng, tháng Giêng...

     Chạm vào anh, chạm vào em kỉ niệm

     Thắp nến lên cho sinh nhật đôi lần

     Nắm đôi tay để ta nhớ rất gần

     Nào xa cách nào có đâu dịu vợi...

     Tháng Giêng , tháng Giêng

     Em bao giờ vẫn mãi chờ mãi đợi 

     Nụ cười xuân tươi cả đất trời Xuân

     Em bâng khuâng, nhịp bước cứ bâng khuâng

     Chiếc cầu cũ bến xưa thuyền neo đậu

     Tháng Giêng, tháng Giêng

     Gọi tên anh... anh đâu, em ở đâu

     Sông đầy thế mênh mông cùng con nước

     Lục Bình trôi xếp hàng tình sau trước

     Dửng dưng đời của duyên phận chia ly

     Tháng Giêng, tháng Giêng

     Mãi mãi nha anh không nói phân kỳ

     Dẫu năm tháng mỏi mòn ai có hiểu

     Lòng em chắc dù đời không bền vững

     Biết làm sao... em chìm nổi vì anh

     Tháng Giêng, tháng Giêng

     Trời rất xanh mây rất trắng bồng bềnh

     Thắp nến sáng chảy tan dòng định mệnh

     Tình cứ thế lung linh không chạm đến

     Dù trái tim đã thổn thức nhau rồi

     Tháng Giêng, tháng Giêng

     Thơm ngọt ngào là những nụ hôn môi

     Hương bát ngát tình xa xôi vẫn đợi! 

     Ngày đầu Xuân 1-1-2018 cho một tình yêu                                       
                              Trần Mai Ngân KTD

HOÀI VƯƠNG KỶ NIỆM - Thơ Giáng Thu Xưa

     HOÀI VƯƠNG KỶ NIỆM

     Giá như tìm thấy sớm hơn
     Thì nay đâu phải tủi hờn chia đôi
     Sương khuya rớt lạnh ngoài trời
     Hoà trong cô tịch chơi vơi nỗi buồn

     Lắng lòng mỏi đợi uyên ương
     Bao năm cách biệt yêu thương mãi còn
     Nhớ anh từng phút héo mòn
     Canh trường lẽ bóng ngõ hồn thẫm sâu

     Tưởng chừng như vẫn bên nhau
     Say men hạnh phúc gối đầu môi trao
     Nụ hôn chất ngất ngọt ngào
     Ru ân luyến ái tim xao đượm tình

     Mãi chìm giấc mộng đêm thinh
     Một cơn gió nhẹ thình lình phớt qua
     Làm cho điệp giấc chỉ là
     Hoài vương kỷ niệm nhạt nhoà trong em...!
     ... Anh à…!

                                           Giáng Thu Xưa
                                              01-01-2018