Thưa bà con! Giống như người Tàu ở Hong Kong, ở Macau,
người Tàu ở miền Nam Việt Nam mình, nhứt là ở Chợ Lớn, đa số nói tiếng Quảng
Đông (Cantonese), kế đến mới tới tiếng Triều Châu; chứ không nói tiếng Quan Thoại (Mandarin) - tiếng Phổ Thông, trừ ra những ai có đi học trường Tàu mới biết...
Dân Sài Gòn thường chê những người ưa nói Thánh nói Tướng;
nói Trời nói Đất; nói không đâu vào đâu là: “Đồ
nói Quảng nói Tiều!”
Bà con người Việt rặt ri mình vốn tánh xởi lởi, không
xét nét nhỏ mọn, chi li: ai là người Quảng Đông, Triều Châu, Phúc Kiến, Hải Nam
hay Khách Gia (người Hẹ) gì hết ráo. Mà gọi chung là: Các Chú, Chệt hoặc Ba
Tàu.
(Đất lành chim đậu mà! Đến đây thì ở lại đây… Bao giờ
bén rễ xanh cây… hết về…)
Đàn ông thì mình gọi là Chú Ba; đàn bà thì mình gọi là
Thiếm Xẩm. Chú và Thiếm hết ráo, coi như ai cũng bà con hết trơn hết trọi hè!
Thưa sau nầy lưu lạc tới những nước nói tiếng Anh, câu
chào hỏi đầu tiên là về thời tiết như Good
morning! Good afternoon! Good evening! Úc (vua làm biếng) chỉ Gday (Good day) khỏi cần sáng trưa chiều
gì cho nó mất công! Người Việt mình thì chú trọng về sức khỏe về tinh thần cũng
như về vật chất nên gặp nhau thì: “Độ rày
có phẻ hông?” Phẻ nầy cũng nhiều nghĩa, phẻ là có đau bịnh gì không? Mà phẻ
cũng có nghĩa là làm ăn có đồng vô đồng ra đều đều hay không? Riêng người Tàu
(đâu cũng vậy): “Ăn cơm chưa?” Có thể
suốt từ thời lập quốc tới giờ, người Tàu bị nạn đói cơm rách áo hoành hành nên
bị ám ảnh triền miên về cái ăn hay chăng?
Và chắc cũng chính vì vậy mà người Tàu luôn để cái thú
ẩm thực đứng hàng đầu, “số dzách” Nên mới có câu: “Thực tại Quảng Châu, Y tại Hàng Châu, Thú tại Tô Châu, Tử tại Liễu
Châu” (Cơm ngon ăn tại Quảng Châu, Áo đẹp may vải Hàng Châu, Vợ xinh đẹp cưới
ở Tô Châu, Hòm chết chôn không bao giờ mục ở Liễu Châu). Quảng Châu chính là thủ
phủ của tỉnh Quảng Đông đó!
Như vậy người Quảng (Đông) là trùm về ăn uống. Vô Chợ
Lớn ghé một tiệm ăn là: “Hầm bà lằng kỷ tố?”
(Tất cả hết bao nhiêu?) (broken Cantonese!), là phổ ky nó biết mình xạo… Dốt mà
bày đặt nói tiếng của ngộ nhe! He he! Ôi nhớ xưa! Tía của người viết có lần
trúng xổ số kiến thiết quốc gia (giúp đồng bào ta xây cửa xây nhà)… bèn dắt lóc
nhóc một đám vợ cùng con đi ăn cơm Tàu trong Chợ Lớn. Gọi là ăn cơm thố (chưng
cách thủy gạo trong thố). Canh hàng chục loại khác nhau, chỉ khác rau cải, heo
gà nhưng có cùng chung một loại nước súp cho nó tiện, gọn bân hè!
Sau nầy, qua Úc, biết bao lần đi ăn đám cưới, trong thực
đơn bao giờ cũng có món cơm chiên Dương Châu cũng từ Quảng Đông. Khởi thủy đây
chỉ là đồ dư thừa của bữa tiệc hôm trước được gom vô, chiên lại. Cơm là cơm nguội,
thêm lạp xưởng, trứng chiên, đậu Hòa lan, hành lá… còn dư được xắt lát rồi trộn
với cơm mà chiên lên! Bà con người Việt mình cũng có cái tánh tằn tiện như người
Quảng đó thôi. Sau đám cưới, đám giỗ quảy gì đó, thịt thà còn sót lại đổ hết vô
một nồi gọi là xà bần… để dành ăn dần… cho tới Tết Congo… mới hết.
Cơm
chiên Dương Châu
Thưa mới đây tui đọc báo thấy bài về Elizabeth Phu, cố
vấn cho Tổng Thống Mỹ về an ninh Đông Á đã tháp tùng Barack Obama trở lại đất
Sài Gòn mà 36 năm trước đã từng là một thuyền nhân mới lên 3 tuổi…Phu mà có báo
viết là Phú nên người viết tò mò muốn tìm hiểu thêm. Thì ra là Phù, viết tiếng
Mỹ nên bị văng mất cái dấu huyền thành Phu! Mấy tay nhà báo bá xí ba tú thêm vô
dấu sắc thành Phú! Họ Phù gốc Đường Sơn trong lục địa Trung Quốc, rồi ra đảo Hải
Nam, sống cũng không nỗi nên phải tha phương cầu thực qua nước Việt của mình và
các nước khác trong vùng Đông Nam Á! Họ Phù coi tên lót rất quan trọng; vì cho
biết người ấy thuộc đời thứ mấy, vai lớn nhỏ, có tôn ti trật tự đàng hoàng
trong giòng họ. Tên lót hiện thời là Phù Khí hay Phù Thọ là đời thứ 32. Phù Chí
hay Phù Quốc là đời thứ 33. Tức cả ngàn năm nữa mới tới đời thứ 66 là hết. Sau
đó nếu chưa tận thế thì bà con họ Phù họp lại tại bản thổ là Đường Sơn để làm
thơ, đặt tiếp… Cái chuyện đó còn lâu mà!
Nhưng lý thú hơn là, người Hải Nam, họ Phù, có món cơm
lừng danh trên chốn giang hồ từ Hải Nam tới Hong Kong, Ma Cau, Việt Nam, Thái
Lan, Mã Lai cho tới tận Singapore (coi món cơm nầy là quốc bảo). Đó là cơm gà Hải
Nam.
Cơm
gà Hải Nam.
Dân Hải Nam thì mùng Hai và Mười Sáu âm lịch thường
cúng gà, cúng bà La Sơn Thánh Mẫu. Không có thịt gà là không thành yến tiệc! Cơm
gà là phải có gà. Mà gà Văn Xương mới được, thả trên đồi cho ăn hạt cây, sâu bọ
và cùi dừa! Sau 4 tháng thì bắt về nuôi trong chuồng thêm 2 tháng nữa để vỗ béo
bằng bã đậu phọng, gạo và khoai nấu lẫn với nhau. Gà ú nu nhưng ít mỡ, ít
cholesterol. Gạo tám thơm vo sạch đổ vào nồi, sau đó cho thêm một ít mỡ gà, tỏi
phi thơm vào khuấy đảo cho đều, rồi đổ nước luộc gà vào nấu, khi nấu chín hạt
cơm không có nở tòe loe mà lại săn chắc, bóng dầu, thơm phức… Nước chấm được
pha chế với nấm đông cô, tỏi băm nhuyễn, gừng cà nhuyễn, gia vị thêm tiêu, ớt
đường, dấm, các vị mặn, ngọt, chua tùy ý thích mà nêm nếm! Dưa chua ăn dặm thêm
cho đỡ ngán gồm su hào, đu đủ và dưa cải…
Cơm
gà Hải Nam.
Cơm gà Hải Nam theo đầu bếp họ Phù cũng tha phương cầu
thực! (Bán cơm để có cơm mà ăn!). Đến mỗi nơi đổi một chút cho hợp với khẩu vị
của người địa phương! Đến Sài Gòn, vào Chợ Lớn, Cơm gà Siu Siu Hải Nam cũng
danh trấn giang hồ trên đường Nguyễn Duy Dương (tức Thiên hộ Dương, một đầu
lĩnh nghĩa quân kháng Pháp ở Đồng Tháp Mười) gần Chợ An Đông. Những dĩa thịt gà
vàng óng, những dĩa cơm gà nóng bốc khói, một dĩa đùi gà thêm vài ba cái phao
câu và một dĩa gồm gan, mề, lòng, mươi quả trứng non bé bé xinh xinh màu vàng
ngậy!
Món
mề - gan - trứng non xào bơ tỏi
Lave
đầu con cọp và bia 33
Nên xin đừng nghĩ kiểu xưa là: “Sĩ, Nông, Công, Thương”. Anh thương mãi bao giờ cũng đứng chót mà
trật bàn đạp…Người Tàu tha hương giờ đi khắp thế giới nhiều đến nỗi bà con mình
thường nói: “Đâu có khói là nơi đó có người
Tàu!” Khói là từ bếp của một tiệm ăn nào đó của họ, vươn lên trời xanh mời
gọi khách đường xa trong một buổi chiều đói bụng quá ta! Ghé một tiệm cơm gà Hải
Nam trên dọc đường gió bụi, ăn một mình. Gọi dĩa cơm, kèm theo một chai bia! Ăn
xong, no bụng rồi mới sực nhớ là em yêu ở nhà phải ăn cơm với nước mắm kho quẹt
quanh năm suốt tháng mà cảm thấy lương tâm mình cắn rứt!
Nỡ lòng nào: Hột muối chia hai; mà cục đường anh lủm hết
vậy cà? Làm ăn chí thú, nên dầu chiến tranh ì ì như vậy mà ông chủ tiệm cơm gà
Hải Nam Siu Siu nầy phất lên thấy rõ. Từ một cái quán nhỏ tí teo như trái dưa
leo giờ ông hết nghèo, chơi trèo, mua một hơi 3 căn nhà sát nhau trong một dãy
phố đường Nguyễn Duy Dương thành một nhà hàng bán cơm gà Hải Nam thật lớn. Khá
rồi nhưng vẫn không phụ nghĩa tình xưa, cái quán cơm Siu Siu thuở đầu hẻm, bàn
ghế phải bày ở hàng hiên, vẫn còn nơi mà những khách quen từng lui tới biết chỗ
để tìm về kỷ niệm, dắt em yêu hay má bầy trẻ cùng sắp nhỏ đi ăn thuở ấy. Theo
như người biết chuyện, nhà văn Nguyễn Tường Thiết (con trai út của nhà văn Nhất
Linh) vốn là hàng xóm sát vách với tiệm cơm Siu Siu, bùi ngùi kể lại!
Cho đến khi CS vào tiếp quản Sài Gòn, Chợ Lớn. Đánh tư
sản mại bản hai, ba đợt. Những quán cơm gà của một đời cần lao, tay làm hàm
nhai bỗng mất trắng. Tháng Sáu, năm 1978, ông chủ quán cơm gà Hải Nam Siu Siu
và toàn gia đình vợ con đành đứt ruột bỏ tất cả để ra đi. Ra khơi, tàu chìm. Gần
trăm người trên tàu không một ai còn sống; chỉ sót một mình ông Siu Siu, bám
vào một tấm ván theo sóng biển bập bềnh trôi, tấp vào bãi biển Bến Tre. Ông Siu
Siu sau đó nghĩ quẩn riết rồi… thành người mất trí. Không còn vợ con; không còn
nhà cửa; không còn quán cơm Siu Siu ngày cũ. Xưa ông bán cơm để làm người ta ăn
no. Giờ cay nghiệt thay ông lại đói! Phải ngửa tay xin từ gói xôi, gói bắp của
những người qua đường để sống lây lất trước hàng hiên của chính căn nhà mình
năm cũ. Mất Sài Gòn là ông Siu Siu mất hết; là chết! Quán cơm gà Hải Nam Siu
Siu gần Chợ An Đông ngày xưa đã không còn nữa nhưng trong kỷ niệm của người Sài
Gòn, của người viết đây, vẫn còn sống riết, bám chặt vào tâm tưởng! Nhớ ngày
nào đôi ta còn rất trẻ, mới quen nhau, anh dắt em yêu ra quán cơm Siu Siu (ngày
cũ). Em yêu khẽ khàng vén nhè nhè tay áo dài, gắp miếng thịt gà vàng ươm từ
trên dĩa, chấm miếng nước mắm gừng bỏ vào chén cho anh. (Dẫu bây giờ sau biết
bao năm mặn nồng hương lửa, giờ em chỉ gắp cho em. Còn anh? Anh đành gắp cho
anh vậy!) Nhưng kỷ niệm thời mới yêu nhau tràn về như sóng làm anh độ lượng mà
tha thứ cho cái tật bỏ bê tình cũ của em yêu! “Xưa em gắp miếng thịt gà. Gừng cay muối mặn tình già cũng (hổng
quên!)” Hu hu!
Đoàn Xuân Thu.
Melbourne.
Nguồn:
https://tranvankhe-tranquanghai.com/2020/11/06/doan-xuan-thu-xua-em-gap-mieng-thit-ga/
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét