QUAN QUẢ CÔ ĐỘC VÀ QUAN HÔN TANG TẾ - Kha Tiệm Ly

Nhà văn Kha Tiệm Ly

1.
QUAN QUẢ CÔ ĐỘC

QUAN là góa vợ (người đàn ông góa vợ gọi là “quan phu”); QUẢ là góa chồng (quả phụ); CÔ là không cha mẹ; ĐỘC là không con cái.

QUAN QUẢ CÔ ĐỘC 鰥寡孤獨 là bốn hoàn cảnh diễn tả nỗi cô đơn không nơi người nương tựa, rất đáng thương mà đạo lý xã hội ta khuyên thương yêu, giúp đỡ (bây giờ gọi là “neo đơn”).

 
2.
QUAN HÔN TANG TẾ

Không ít người hiểu QUAN HÔN TANG TẾ cũng là bốn trường hợp mà lối xóm láng giềng nên giúp đỡ nhau. Họ hiểu: QUAN 鰥là cô độc, (hoặc thống khổ, đau yếu bệnh tật 瘝) ; HÔN: đám cưới; tang: đám ma; tế : đám cúng trời đất, ông bà tổ tiên . “Lối xóm láng giềng phải giúp đỡ nhau, phải có mặt nhau khi quan hôn tang tế” là vậy!

Họ hiểu vậy cũng vì đã lầm chữ “quan” trong QUAN QUẢ CÔ ĐỘC và chữ “quan” trong QUAN HÔN TANG TẾ là một! 

Đúng ra nói QUAN 冠 HÔN TANG TẾ là đã sai rồi, mà phải nói là QUÁN (có dấu sắc) HÔN TANG TẾ!
 
Theo Kinh Lễ, QUÁN HÔN TANG TẾ 冠婚喪祭 là bốn lễ quan trọng trong đời người đó là quán lễ 冠禮 (lễ đội nón); hôn lễ, tang lễ, và tế lễ.
 
Hồi xưa lắm, bên Tàu, khi người con trai đến 20 tuổi thì được làm “lễ đội nón” với những nghi thức long trọng, rườm rà để được công nhận là “người lớn”, là thành viên chánh thức trong gia đình, làng xã; lễ này gọi là “quán lễ” (Lễ đội nón)
. “QUAN” 冠 có nghĩa là cái nón (danh từ) có một âm khác lá “QUÁN” thì nghĩa là “đội nón” (động từ)

Như vậy nói QUÁN HÔN TANG TẾ 冠婚喪祭 mới đúng.
Không biết phải vậy không nữa! Quý bạn nên cân nhắc!
 
                                                                                      Kha Tiệm Ly