BÔNG, HOA, HUÊ... - Nguyễn Chương Mt

Hình ảnh: Bông rau muống biển

* Về miền Tây mà nghe câu "Chờ anh, em hết sức chờ. Chờ cho ến xại lên bờ khui huê" (*), nghe ngồ ngộ hết biết.

Coi, "ến xại" là gì? Đây là tiếng Tiều (Triều Châu), họ đọc như rứa cho hai chữ 蕹 菜 (âm Hán-Việt "ủng thái"), nghĩa là rau muống!
Còn "khui huê", cũng tiếng Tiều, viết 開 花 (âm Hán-Việt "khai hoa"), nghĩa là trổ bông!
 
/1/ "BÔNG" không phải là "phương ngữ" miền châu thổ Cửu Long đâu, mà cách gọi này thuộc Nam âm (quốc âm), là tiếng thuần Việt của chúng ta!
Thi hào Nguyễn Du viết trong Truyện Kiều: "Đầu tường lửa lựu lập lòe đơm BÔNG".
Trong tiếng Mường, còn goi là "proto Vietic" (tiếng Việt nguyên thủy), gọi "Pông".
Xứ Thanh, xứ Nghệ - xin chú ý- cũng gọi "Bông".
Nhiều tỉnh miền duyên hải vẫn giữ cách gọi "Bông".
Miền châu thổ Đồng Nai - Cửu Long, bà con gọi "Bông", dễ mến gì đâu!
Vì là Nam âm (quốc âm) nên ghi bằng chữ Nôm 葻, đọc là "BÔNG".
* Cùng nghĩa với BÔNG, trong chữ Hán ghi là 花  - "hoa" (âm Hán-Việt), "huê" (tiếng Tiều), "huā" (tiếng Hán Bắc Kinh).
 
/2/ Đừng giở trò chụp mũ, nói BÔNG là "phương ngữ" hạn chế trong vùng miền. Ngược lại, đây là cách nói của tiếng Việt trải dài phần lớn theo chiều dài đất nước...
Còn, "rau muống biển"? Ta nói, "rau", "muống", "biển" đều là tiếng thuần Việt, có tìm đỏ con mắt cũng không thấy cách đọc này trong chữ Hán. Mà đều ghi bằng chữ Nôm: 蔞 rau, 𡗐 muống, 㴜 biển.
Đọc thấy trên báo Tuổi Trẻ (là "báo nhà" của tôi khi chưa nghỉ hưu), bỗng dưng ghi ... "hoa rau muống biển". Sao không ghi là "BÔNG RAU MUỐNG BIỂN", bởi hết thảy bốn chữ này đều thuần Việt, nhịp nhàng với nhau, rất hay! Mắc gì nhét cách đọc theo chữ Hán (âm Hán-Việt) "hoa" vô đây?
 
Kiểu này hệt như ở miền Tây, bà con nói "bông ô môi" thì bỗng dưng xuất hiện những kẻ gọi ..."hoa ô môi"! Nghe "hoa ô môi", biết ngay họ là "kinh hóa", tức chỉ biết dựa theo chữ Hán ("hoa") mà lạc mất ký ức "BÔNG" trong tiếng Việt (Yiệt)!
 
/3/ Cũng còn may là họ hóa ... kinh, mới một phần, vẫn còn biết gọi "RAU MUỐNG".
Bởi nếu hóa người ... kinh toàn phần, tức chỉ biết dựa theo chữ Hán (kéo theo âm Hán-Việt) làm "chuẩn" => ắt họ phải nói "ủng thái hoa" (蕹 菜 花), dẹp bỏ tiếng thuần Việt "BÔNG RAU MUỐNG"!

                                                                         Nguyễn Chương-Mt

(*) Dị bản: "Chờ anh, em hết sức chờ. Chờ cho rau muống lên bờ khai huê", đây là người Việt (Yiệt) không dùng tiếng Tiều "ến xại", "khui" mà dịch ra luôn.
Tuy nhiên, vẫn còn dùng "huê". Chú ý: tiếng Việt gọi "BÔNG"; còn "huê" - cũng như "chệc" (chú), "chế" (chị), "hia" (anh) - trong tiếng Tiều, người ở miền Tây vẫn có lối dùng chung, giao thoa như vậy.

.....................................................

* Mời đọc tiếp bài:
NHỜ NAM ÂM, ÂM HÁN-VIỆT THOÁT KHỎI CHÔNG CHÊNH
https://www.facebook.com/nguyenchuong158/posts/pfbid0K6poRgXG3gYiQkbki2gXUtgKgUD2iim4HJVU8yhvDaGN2HpiZkATKjUs8qzTc4mAl