NHỮNG CÂU ĐỐI THÚ VỊ: TỨ ĐẠI MỸ NAM 四大美男 – Phiếm luận của Đỗ Chiêu Đức

Học giả Đỗ Chiêu Đức

                                                 
Trở lại với đề tài Tứ Đại Mỹ Nhân hay TỨ ĐẠI MỸ NỮ 四大美女. Thường người ta chỉ biết đến Tây Thi, Vương Chiêu Quân, Điêu Thuyền và Dương Quý Phi 西施、王昭君、貂蟬、楊貴妃 với các mỹ hiệu là Trầm ngư, Lạc nhạn, Bế nguyệt, Tu hoa 沉魚、落雁、閉月、羞花 , mà ta thường nói là các vẻ đẹp Cá lặn, Chim sa, Nguyệt thẹn, Hoa nhường! 

TỨ ĐẠI MỸ NỮ 四大美女

Trầm ngư, Lạc nhạn, Bế nguyệt, Tu hoa 沉魚、落雁、閉月、羞花 ,

(Tây Thi, Vương Chiêu Quân, Điêu Thuyền, Dương Quý Phi)    

Nhưng ít ai biết đến TỨ ĐẠI MỸ NAM 四大美男 thời cổ đại là ai, hay có biết thì cũng chỉ biết có hai người là Tống Ngọc  宋玉 và Phan An 潘安 mà thôi, còn Lan Lăng Vương Cao Trường Cung 蘭陵王高長恭 và Vệ Giới 衛玠 thì rất ít người biết tới, thậm chí chưa từng nghe tới!

四大美男 TỨ ĐẠI MỸ NAM

Chuyện kể...       
Vào năm Hồng Võ triều Minh, có một khai quốc công thần về trí sĩ ở phủ Khai Phong tên là Lưu Nghĩa Nhân 劉義仁. Mặc dù có rất nhiều thê thiếp nhưng dưới trướng chỉ có một gái là Lưu Vũ Khê 劉雨溪, thông minh dĩnh ngộ, giỏi cả cầm kỳ thi họa, nên Lưu Nghĩa Nhân rất cưng chìu, vì thế mặc dù không có con trai, ông cũng rất hãnh diện về cô con gái giỏi giang nầy, và thầm mong là sẽ tìm được một chàng rể quý cho xứng đáng với con gái mình.

Khi vừa đến tuổi cập kê, Lưu Vũ Khê xin với cha cho mình mở hội TỈ VĂN CHIÊU THÂN 比文招親 tức là "So văn tài để kết thân gia với nhau". Nói cho rõ ràng hơn là "Kén chồng bằng văn tài". Lưu Nghĩa Nhân vốn dĩ định tìm một nơi môn đang hộ đối cho xứng đáng với con gái cưng của mình, nhưng Lưu tiểu thơ nhất định phải chọn người cho hợp ý với mình, nếu không thì sẽ không chịu xuất giá. Cuối cùng , ông phải đành chìu theo ý của con gái vì mỗi ngày thấy con một lớn tuổi, sợ cho con phải lở vỡ tuổi xanh, nên ông đã nhờ người khuyến khích các vương tôn công tử của các thế gia vọng tộc chuẩn bị sẵn sàng để đến dự hội chiêu thân.
     
Tuy nói là Tỉ Văn Chiêu Thân, nhưng Lưu tiểu thơ chỉ chuẩn bị có một câu đối thật hay mà thôi. Đến hôm chiêu thân, trước cửa nhà đã chen chút một rừng người già trẻ lớn bé đủ cả nam thanh nữ tú đến để ứng tỉ và để xem xem cô tiểu thơ khuê các tài hoa nầy sẽ thuộc về nhà ai. Đến giờ lành, Lưu Vũ Khê xuất hiện cùng hai cô thị nữ, khi nàng khoát tay ra hiệu thì hai cô thị nữ mở một trục giấy đỏ trên có viết sẵn mười hai chữ lớn:
                        
       抱 貂 蟬， 遇 貴 妃， 問 昭 君， 想 西 施.         
Bão Điêu Thuyền, ngộ Qúy Phi, vấn Chiêu Quân, tưởng Tây Thi.
 
Có nghĩa:      
- Ôm ấp Điêu Thuyền, gặp gỡ Qúy Phi, thăm hỏi Chiêu Quân, mơ tưởng Tây Thi.
 

      
BÃO, NGỘ, VẤN, TƯỞNG bốn động từ và bốn danh từ là tên của Tứ Đại Mỹ Nữ: Điêu Thuyền, Quý Phi, Chiêu Quân, Tây Thi. Tất cả những người đến xem náo nhiệt và các vương tôn công tử cùng Ồ lên một tiếng lớn. 

Phút chốc, bỗng có một chàng thư sinh bước ra đối rằng:
                                
      閱 漢 賦， 吟 唐 詩， 學 宋 詞， 唱 元 曲.              
Duyệt Hán phú, ngâm Đường Thi, học Tống Từ, xướng Nguyên Khúc.
 
Có nghĩa:      
- Duyệt đọc Hán Phú, ngâm nga Đường Thi, học làm Tống Từ, xướng ca Nguyên Khúc.
      
DUYỆT, NGÂM, HỌC, XƯỚNG cũng là bốn động từ với bốn danh từ là bốn thể loại văn học tiêu biểu cho bốn triều đại của Trung Hoa là Hán Phú, Đường Thi, Tống Từ và Nguyên Khúc. 

Mọi người đều vỗ tay khen hay, bỗng lại một chàng trông khá đẹp trai phong lưu tuấn tú bước ra cao giọng đọc rằng:
                        
      住 紅 樓， 看 水 滸， 讀 三 國， 夢 西 遊.              
Trú Hồng Lâu, khán Thủy Hử, độc Tam Quốc, mộng Tây Du.
 
Có nghĩa:      
- Ở trong Hồng Lâu, xem Thủy Hử, đọc Tam Quốc, mơ ước Tây Du.

     
TRÚ, KHÁN, ĐỘC, MỘNG cũng là bốn động từ đi với bốn danh từ được nói gọn lại của TỨ ĐẠI DANH TÁC 四大名作 là "Bốn tác phẩm lớn nổi tiếng của Trung Hoa", đó là Hồng Lâu Mộng của Tào Tuyết Cần, Thủy Hử Truyện của Thi Nại Am, Tam Quốc Chí của La Quán Trung và Tây Du Ký của Ngô Thừa Ân. "Tứ Đại Danh Tác" đối với "Tứ Đại Mỹ Nhân". Hay quá ! 

Mọi người đang reo hò vỗ tay chưa dứt thì thấy một chàng thư sinh đạo mạo, tay xòe ra cây quạt giấy đầu thì lắc lư bước ra đọc lớn lên rằng:
                               
        上 大 學， 聽 孟 子， 講 論 語， 知 中 庸.                
Thướng Đại Học, thính Mạnh Tử, giảng Luận Ngữ, tri Trung Dung.
 
Có nghĩa:      
- Lên lớp Đại Học, nghe về Mạnh Tử, giảng về Luận Ngữ, biết thế nào là Trung Dung.

                       
THƯỚNG, THÍNH, GIẢNG, TRI cũng là bốn động từ đi kèm theo TỨ THƯ 四書 là bốn quyển sách mà các Nho sinh ngày xưa ai cũng phải biết, ai cũng phải học. Đó là bốn quyển Đại Học, Trung Dung, Luận Ngữ và Mạnh Tử. Lấy TỨ THƯ để đối lại với TỨ ĐẠI MỸ NHÂN quả là một Nho sinh chân chính, nên mọi người lại được dịp vổ tay và reo hò thật lớn. 

Trong khi mọi người còn  đang reo hò ầm ĩ thì nghe một tiếng hú dài của một thanh niên công tử với bộ đồ võ sinh rẻ đám  đông đi ra, hai tay khoa lên thành một thế võ miệng thì đọc to :
                              
        降 青 龍， 伏 白 虎， 乘 朱 雀， 坐 玄 武.             
Hàng Thanh Long, phục Bạch Hổ, thừa Chu Tước, tọa Huyền Võ.
 
Có nghĩa:      
- Hàng phục Thanh Long, hàng phục Bạch Hổ, cởi lên mình Chu Tước, ngồi lên trên Huyền Võ.
 

Quá dữ! Bốn động từ HÀNG, PHỤC, THỪA, TỌA, khống chế cả TỨ ĐẠI THẦN THÚ 四大神獸 là Bốn con thú thần thoại của Dịch học Trung Hoa xưa là Thanh Long gồm 7 vì sao ở hướng đông; Bạch Hổ gồm 7 vì sao ở hướng Tây; Chu Tước gồm 7 vì sao ở hướng Nam và Huyền Võ gồm 7 vì sao ở hướng Bắc; Vị chi là 28 vì sao ở trên trời, được gọi là NHỊ THẬP BÁT TÚ 二十八宿. 

Tiếng hoan hô và vỗ tay tán thưởng của đám đông vang vội không dứt, mãi đến khi tiếng vỗ tay đã thưa dần thì lại một chàng thư sinh công tử rất đẹp trai, với phong tư tài mạo tuyệt vời, thủng thỉnh rẻ đám đông đi ra với chiếc quạt trong tay luôn phe phẩy và ngâm nga câu:
                           
         擲 潘 安， 窺 宋 玉， 歌 長 恭， 看 衛 玠.        
Trịch Phan An, Khuy Tống Ngọc, Ca Trường Cung, Khán Vệ Giới.
 
Có nghĩa:     
- Ném trái cho Phan An, Lén nhìn Tống Ngọc, Ca tụng Trường Cung, Ngắm nhìn Vệ Giới.
  

* PHAN AN 潘安（247―300）tức Phan Nhạc, văn học gia đời Tây Tấn. Ông đẹp trai đến nỗi mỗi lần đi ngang qua phố chợ thì có rất nhiều thiếu nữ chạy theo tặng hoa và ném trái cây vào xe cho ông. Khi về đến nhà thì đã đầy một xe hoa trái, hình thành thành ngữ MÃN TẢI NHI QUY 满載而歸. Có nghĩa: Chở đầy một xe mà về. Thành ngữ nầy sau dùng để chỉ làm việc gì đó được thành công và gặt hái kết quả mỹ mãn. PHAN AN là một trong Tứ Đại Mỹ Nam cổ Trung Hoa.
   

Phan An

* TỐNG NGỌC 宋玉（322年－298 Trước Công Nguyên）tự là Tử Uyên, là học trò của Khuất Nguyên. Ông là Công tử của nước Tống thời Chiến Quốc, nhưng lại sang phò vua Sở, rất đẹp trai thường hay có những thiếu nữ nhìn lén ông khi đi ra ngoài. Ông giỏi thi phú, nổi tiếng nhất là Cao Đường Phú kể lại chuyện mây mưa giữa Thần Nữ và Sở Vương, hình thành các thành ngữ như : Cao Đường Thần Nữ 高唐神女, Vu Sơn Vân Vũ  巫山雲雨... TỐNG NGỌC cũng là một trong Tứ Đại Mỹ Nam cổ Trung Hoa.

Tống Ngọc

   
* LAN LĂNG VƯƠNG CAO TRƯỜNG CUNG 蘭陵王高長恭（541―573）vốn tên là Cao Hiếu Quán 高孝瓘, tự là Trường Cung, là tôn thất của nhà Bắc Tề thời Nam Bắc Triều. Ông là một dũng tướng trăm trận trăm thắng, nhưng vì quá đẹp trai giống như con gái, nên khi ra trận phải đeo mặt nạ lên cho đủ oai nghiêm. Hình thành thành ngữ DIỆN CỤ NHẠC VŨ 面具樂舞 là Điệu múa đeo mặt nạ để ăn mừng chiến thắng. Ông cũng là một trong Tứ Đại Mỹ Nam cổ Trung Hoa.
   

Lan Lăng Vương

* VỆ GIỚI 衛玠（286－312）tự là Thúc Bảo, người quận Hà Đông thuộc tỉnh Sơn Tây ngày nay. Ông là một Huyền Học Gia đời nhà Tấn, là người nổi tiếng đẹp trai, nên khi ông đi từ Dự Chương đến Kinh Đô Nam Kinh, dân chúng của kinh thành đổ xô ra để ngắm nhìn ông đến nghẹt cả lối đi, bức tường người luôn luôn đông nghịt trước mặt, khó khăn lắm mới về được đến nhà. Vì cơ thể quá yếu đuối suy nhược nên ông đã ngã bệnh rồi... chết luôn, khi chỉ mới có 27 tuổi ! Lúc bấy giờ mọi người đều kháo nhau là KHÁN SÁT VỆ GIỚI 看殺衛玠, có nghĩa: "Nhìn đến giết Vệ Giới", ý là "Vệ Giới bị người ta ngắm nhìn cho đến chết !". Câu thành ngữ nầy còn thông dụng cho đến hiện nay. VỆ GIỚI cũng là một trong Tứ Đại Mỹ Nam cổ của Trung Hoa.
 

Vệ Giới

    
Bốn động từ TRỊCH, KHUY, CA, KHÁN phối hợp với bốn danh từ là TỨ ĐẠI MỸ NAM 四大美男 đối xứng chan chát với TỨ ĐẠI MỸ NỮ 四大美女, nên mọi người vổ tay reo hò tán thưởng không dứt. Trước sân nhà của Lưu Nghĩa Nhân ở phủ Khai Phong năm chàng vương tôn công tử đẹp trai tài hoa đang đứng hiên ngang với niềm tin là sẽ giành được trái tim yêu của người đẹp. 

Sau một hồi cân nhắc Lưu tiểu thơ mới đứng lên ném quả tú cầu trong tay mình về phía chàng trai có câu đối là TỨ ĐẠI MỸ NAM. Tất cả mọi người như vỡ òa lên trong tiếng hoan hô trầm trồ hâm mộ trong khi bốn chàng công tử vương tôn còn lại nhao nhao lên vì muốn biết tại sao mình lại thua cuộc...
 

Tiểu thơ Lưu Vũ Khê đã phái thị tỳ ra trấn an và giải thích rằng: 

Câu đối đầu tiên với HÁN  PHÚ, ĐƯỜNG THI, TỐNG TỪ, NGUYÊN KHÚC là bốn truyền thống Văn Hoá Trung Hoa cổ xưa, rất đáng trân trọng, nhưng cũng là việc bình thường của các sĩ tử, không có gì đặc biệt. 

Câu đối thứ hai là TỨ ĐẠI DANH TÁC của Trung Hoa rất đáng trân trọng, nhưng rất tiếc là "HỒNG LÂU thiếu chữ MỘNG, THỦY HỬ thiếu chữ TRUYỆN, TAM QUỐC thiếu chữ CHÍ và TÂY DU thiếu chữ KÝ". 

Câu đối thứ ba lấy TỨ THƯ là ĐẠI HỌC, TRUNG DUNG, LUẬN NGỮ, MẠNH TỬ là bốn phần lý luận cơ bản nghiêm chỉnh của Nho Gia để đối với Bốn Người Đẹp Cổ Điển thì cũng có phần không được... nghiêm chỉnh. 

Đến câu đối thứ tư thì lại qúa bá đạo, quá mạnh mẽ với việc đem sự hàng phục TỨ ĐẠI THẦN THÚ thuộc TỨ TƯỢNG của Thiên địa Dịch lý để hàng phục Mỹ Nhân thì hơi có phần quá đáng. 

Nên câu đối thứ năm là câu đối thích hợp nhất, vì không gì hợp lý và xứng đôi cho bằng TỨ ĐẠI MỸ NỮ được kết hợp sánh đôi với TỨ ĐẠI MỸ NAM cả. Nên, Tiểu thơ đã chọn đúng cho mình một lang quân thích hợp. Mong tất cả mọi người niệm tình mà thông cảm cho!...
     
Nghe lời giải thích hợp tình hợp lý của Lưu tiểu thơ qua lời của thị nữ, đám đông lại một lần nữa vỗ tay và hoan hô ầm ỹ; Bốn chàng vương tôn công tử thấy thế cũng lặng lẽ rút lui...
    
Nhờ có lòng kiên quyết, kiến thức và văn tài mà Lưu Vũ Khê tiểu thư đã tìm được cho mình một người chồng lý tưởng hợp ý của mình trong cái xã hội phong kiến còn nặng phần "Cha mẹ đặt đâu con ngồi đó!"
      
Hẹn bài viết tới!
 
                                                                                      杜紹德
                                                                                Đỗ Chiêu Đức