(Lý thú, Hấp dẫn, Khúc Chiết, Bất ngờ)
Truyện võ hiệp Kim Dung còn làm cho người ta cảm thấy lý thú, hấp dẫn với những tình tiết dí dõm bất ngờ, như cách đặt tên và danh hiệu cho các nhân vật; chẳng hạn trong truyện "Thiên Long Bát Bộ 天龍八部" có "Tứ Đại Ác Nhân 四大惡人" là :
- ÁC Quán Mãn
Doanh 惡貫滿盈 là Tội Ác đầy cả trời đất
: Đoàn Diên Khánh 段延慶.
Ông là cha đẻ của Đoàn Dự.
- Vô ÁC Bất
Tác 無惡不作 là Không có cái ác nào
mà không làm : Diệp Nhị Nương 葉二孃.
Bà là mẹ của nhà sư Hư Trúc.
- Hung Thần
ÁC sát 凶神惡煞 là Ông thần hung ác dữ dằn
: Nam Hải Ngạc Thần 南海鱷神.
Ông muốn thu Đoàn Dự làm đồ đệ, kết cục phái bái Đoàn Dự làm sư phụ.
- Cùng Hung Cực
ÁC 窮凶極惡 là người Hung dữ ác độc
hết mức: Vân Trung Hạc 雲中鶴.
Rất giỏi về khinh công và cũng rất háo sắc.
Truyện võ hiệp Kim Dung còn làm cho người ta cảm thấy lý thú, hấp dẫn với những tình tiết dí dõm bất ngờ, như cách đặt tên và danh hiệu cho các nhân vật; chẳng hạn trong truyện "Thiên Long Bát Bộ 天龍八部" có "Tứ Đại Ác Nhân 四大惡人" là :
- Người Ác thứ nhất thì ngoại hiệu có chữ ÁC đứng đầu: ÁC Quán Mãn Doanh.
- Người Ác thứ nhì thì ngoại hiệu có chữ ÁC đứng nhì: Vô ÁC Bất Tác.
- Người Ác thứ ba thì ngoại hiệu có chữ ÁC đứng ba: Hung Thần ÁC sát.
- Người Ác thứ tư thì ngoại hiệu có chữ ÁC đứng tư: Cùng Hung Cực ÁC.
Kim Dung đã rất dụng tâm khi tạo ra ngoại hiệu cho Tứ Ác Nhân nầy, khiến người đọc khi nhận ra thì cảm thấy thật lý thú.
Chương mở đầu trong Truyện "Ỷ Thiên Đồ Long Ký 倚天屠龍記" có "Côn Luân Tam Thánh 崑崙三聖". Ai cũng tưởng đó là "Ba ông Thánh ở núi Côn Luân", ngay cả nhân vật trong truyện là Quách Tương cũng tưởng là thế. Ai ngờ Côn Luân Tam Thánh chỉ có một người giỏi cả ba môn CẦM, KIẾM, KỲ; là Cầm Thánh, Kiếm Thánh và Kỳ Thánh; có nghĩa: Người nầy đàn thật giỏi là Thánh ở môn đàn cầm; Kiếm pháp thật hay là thánh về kiếm pháp và Đánh cờ thật siêu, là ông thánh của cờ vây. Nhưng lại có cái tên nghe thật khiêm tốn là họ HÀ, tên là TÚC ĐẠO, là HÀ TÚC ĐẠO 何足道.
Còn trong TIẾU NGẠO GIANG HỒ 笑傲江湖 thì có HOÀNG HÀ LÃO TỔ 黃河老祖. Mới nghe ai cũng tưởng chỉ có một người, nhưng thật ra đến hai người, là cặp bài trùng: Lão Đầu Tử 老頭子, người bào chế ra Tục Mệnh Bát Hoàn để cứu con gái; và Tổ Thiên Thu 祖千秋, chuyên gia về rượu và ly chén dùng để uống rượu.
Hà Túc Đạo Lão Đầu Tử Tứ Đại Ác Nhân Bao Bất Thiện
Tiểu thuyết võ hiệp Kim Dung còn hấp dẫn ở chỗ vượt qua khỏi những mô hình cổ điển "CHÍNH luôn thắng TÀ". Kẻ gian tà tuy võ công lợi hại nhưng rốt cuộc luôn bị bại bởi những người chính trực. Cứ rập khuôn như thế thì đọc riết cũng đâm ra thấy chán. Kim Dung đã bức phá ra khỏi cái khuôn khổ đó. Như trong "Tuyết Sơn Phi Hồ" và "Phi Hồ Ngoại Truyện" có Hồ Nhất Đao 胡一刀 là một anh hùng bản sắc chính trực lại trúng phải âm mưu ám toán của kẻ tiểu nhân thoa thuốc độc lên đao mà vong mạng; Còn kẻ tiểu nhân thất đức là Điền Quy Nông lại có được một ngoại mạo bề ngoài thật đoan trang tuấn tú, làm cho vợ của Miêu Nhân Phượng phải bỏ nhà đi theo. Còn trong "Xạ Điêu Anh Hùng Truyện" thì kẻ ác Tây Độc Âu Dương Phong không có bị người quang minh chính trực là Cửu Chỉ Thần Cái đánh bại, mà ngược lại Hồng Thất Công lại bị ông ta hại cho mất hết võ công. Những kẻ thuộc phe phản diện ác độc gian tà như Âu Dương Khắc, Dương Khang không phải do phe chính trực sát hại mà đều chết do tay của những người gian ác. Âu Dương Khắc bị Dương Khang giết, Dương Khang chết là do chất độc rắn của Âu Dương Phong. Còn Giang Nam Thất Quái chuyên hành hiệp trượng nghĩa, thì sáu người đều bị chết về tay của kẻ xấu. Kim Dung đã đặt những nhân vật của mình vào một hoàn cảnh lịch sử khắc khe. Như Thành Cát Tư Hãn đánh tới đâu là tàn sát giết hại dân lành tới đó, đã ép buộc Quách Tĩnh đem binh đi đánh nhà Tống khiến cho mẹ của Quách Tĩnh phải tự sát, nhưng ông ta vẫn hoàn thành đại nghiệp Đế quốc Mông Cổ của mình, trong khi Quách Tĩnh là người dân lành chính trực cũng phải chịu bó tay mà không thể vãn hồi đại cục cho được...
Kim Dung thường tổng hợp nhiều mô hình tiểu thuyết võ hiệp, như "Mô Hình Phục Thù 復仇模式" như con báo thù cho cha mẹ, đệ tử báo thù cho sư phụ... "Mô Hình Tranh Chấp 爭執模式" như tranh giành kho báu, tranh giành bí kíp võ công, Tranh giành Bảo đao Bảo kiếm hoặc Linh đơn diệu dược... rồi thêm vào những tình tiết thường thấy, như trên đường phục thù lại yêu nhầm con cái hay đồ đệ của kẻ thù. Ngoài ra còn có các mô hình khác như "Tranh Hùng 爭雄" xưng bá võ lâm, "Phục Ma 伏魔" trừng trị kẻ ác, "Kháng Bạo 抗暴" phản kháng chống lại bạo lực, bạo quyền, "Ngôn Tình 言情" tả lại những mối tình lãng mãn, những mối tình vượt lễ giáo... Như...
"Bích Huyết Kiếm" viết về Viên Thừa Chí phục
thù rửa hận cho cha là Viên Sùng Hoán. "Ỷ Thiên Đồ Long Ký" là tranh
giành bảo đao Đồ Long và Ỷ Thiên Kiếm, "Anh Hùng Xạ Điêu" thì tranh
giành Võ Mục Di Thư và Cửu Âm Chân Kinh, "Tiếu Ngạo Giang Hồ" là phục
ma diệt bạo những ngườicó tham vọng như Tả Lãnh Thiền và Ngụy Quân Tử như Nhạc
Bất Quần. "Thư Kiếm Ân Cừu Lục" là kháng chiến chống lại bạo quyền...
Kim Dung không lọt vào khuôn mẫu của các mô hình một cách cứng ngắt thụ động,
mà kết hợp nhiều mô hình lại trong cùng một tác phẩm. Như trong "Xạ Điêu
Anh Hùng Truyện", hai gia đình của Quách Khiếu Thiên và Dương Thiết Tâm gặp
nạn, Quách Tĩnh và Dương Khang cùng quyết tâm trả thù cho cha mẹ gia đình (Mô
hình Phục Thù), cùng tìm kiếm và tranh giành Võ Mục Di Thư và Cửu Âm Chân Kinh
(Mô hình Tranh Báu); Các cao thủ Luận Kiếm Hoa Sơn (Mô hình Tranh Hùng), Quách
Tĩnh và Hoàng Dung cùng giúp quan binh giữ thành Tương Dương chống quân Mông Cổ
(Mô hình Kháng Bạo)... Thậm chí còn chen vào một số tình tiết Trinh Thám, như
Giang Nam Ngũ Quái bị sát hại trên đảo Đào Hoa, ai cũng nghi là do Hoàng Dược
Sư gây nên, nhờ có Hoàng Dung tinh ý thông minh mới phá được án oan cho cha
mình, nhờ vào hai nét chữ THẬP 十
là bên trái của chữ DƯƠNG 楊,
chớ không phải chữ THẬP 十
trên đầu chữ HOÀNG 黃
và nhất là nhờ vào chiếc giày con có chữ Tỉ Võ Chiêu Thân bị Diệu Thủ Thư Sinh
trước khi chết đã trổ tài "Diệu Thủ Không Không" lấy được trong mình
của Dương Khang... Còn "Thần Điêu Hiệp Lữ" là quyển tiểu thuyết Ngôn
Tình, mở đầu bằng mối tình ngang trái giữa Lục Triển Nguyên và Lý Mạc Sầu đưa đến
sự tàn độc nhẫn tâm của Lý Mạc Sầu sau nầy; Mối tình vượt ra ngoài vòng lễ giáo
giữa thầy trò Dương Quá và Tiểu Long Nữ; Những mối tình "Đơn Tư 單思" một chiều của Trình Anh, Lục Vô
Song, Công Tôn Lục Ngạc và Quách Tương đối với Dương Quá; Song song cũng có những
mối tình êm đẹp suôn sẻ như Quách Phù và Gia Luật Tề, Anh em nhà họ Võ với
Hoàng Nhan Bình và Gia Luật Yến... và cũng có "Tranh Báu" như phái Cổ
Mộ Lý Mạc Sầu và Tiểu Long Nữ tranh nhau bí kíp "Ngọc Nữ Tâm Kinh",
"Kháng Bạo" như quần hùng giúp giữ thành Tương Dương chống lại quân
Mông Cổ, Dương Quá dùng Đàn Chỉ Thần Công búng viên đá giết chết Đại Hãn Mông
Ca. "Tranh Hùng" như Luận Kiếm Hoa Sơn ở phần cuối truyện...
Tiểu thuyết võ hiệp Kim Dung còn hấp dẫn ở chỗ vượt qua khỏi những mô hình cổ điển "CHÍNH luôn thắng TÀ". Kẻ gian tà tuy võ công lợi hại nhưng rốt cuộc luôn bị bại bởi những người chính trực. Cứ rập khuôn như thế thì đọc riết cũng đâm ra thấy chán. Kim Dung đã bức phá ra khỏi cái khuôn khổ đó. Như trong "Tuyết Sơn Phi Hồ" và "Phi Hồ Ngoại Truyện" có Hồ Nhất Đao 胡一刀 là một anh hùng bản sắc chính trực lại trúng phải âm mưu ám toán của kẻ tiểu nhân thoa thuốc độc lên đao mà vong mạng; Còn kẻ tiểu nhân thất đức là Điền Quy Nông lại có được một ngoại mạo bề ngoài thật đoan trang tuấn tú, làm cho vợ của Miêu Nhân Phượng phải bỏ nhà đi theo. Còn trong "Xạ Điêu Anh Hùng Truyện" thì kẻ ác Tây Độc Âu Dương Phong không có bị người quang minh chính trực là Cửu Chỉ Thần Cái đánh bại, mà ngược lại Hồng Thất Công lại bị ông ta hại cho mất hết võ công. Những kẻ thuộc phe phản diện ác độc gian tà như Âu Dương Khắc, Dương Khang không phải do phe chính trực sát hại mà đều chết do tay của những người gian ác. Âu Dương Khắc bị Dương Khang giết, Dương Khang chết là do chất độc rắn của Âu Dương Phong. Còn Giang Nam Thất Quái chuyên hành hiệp trượng nghĩa, thì sáu người đều bị chết về tay của kẻ xấu. Kim Dung đã đặt những nhân vật của mình vào một hoàn cảnh lịch sử khắc khe. Như Thành Cát Tư Hãn đánh tới đâu là tàn sát giết hại dân lành tới đó, đã ép buộc Quách Tĩnh đem binh đi đánh nhà Tống khiến cho mẹ của Quách Tĩnh phải tự sát, nhưng ông ta vẫn hoàn thành đại nghiệp Đế quốc Mông Cổ của mình, trong khi Quách Tĩnh là người dân lành chính trực cũng phải chịu bó tay mà không thể vãn hồi đại cục cho được...
Kim Dung thường tổng hợp nhiều mô hình tiểu thuyết võ hiệp, như "Mô Hình Phục Thù 復仇模式" như con báo thù cho cha mẹ, đệ tử báo thù cho sư phụ... "Mô Hình Tranh Chấp 爭執模式" như tranh giành kho báu, tranh giành bí kíp võ công, Tranh giành Bảo đao Bảo kiếm hoặc Linh đơn diệu dược... rồi thêm vào những tình tiết thường thấy, như trên đường phục thù lại yêu nhầm con cái hay đồ đệ của kẻ thù. Ngoài ra còn có các mô hình khác như "Tranh Hùng 爭雄" xưng bá võ lâm, "Phục Ma 伏魔" trừng trị kẻ ác, "Kháng Bạo 抗暴" phản kháng chống lại bạo lực, bạo quyền, "Ngôn Tình 言情" tả lại những mối tình lãng mãn, những mối tình vượt lễ giáo... Như...
Thiếu gia Lâm Bình Chi của Phúc Uy tiêu cục cùng người ấu đả. Sau khi vô tình giết chết một người Tứ Xuyên họ Dư, thì trong đêm đó, các tiêu sư trong tiêu cục trên hai mươi người cứ nối tiếp nhau lăn ra chết một cách bí mật mà không có thương tích gì cả. Trước cửa tiêu cục lại có người dùng máu viết hàng chữ: "Ra khỏi cửa mười bước sẽ chết!". Bầu không khí khủng bố lan tràn. Tổng tiêu đầu Lâm Chấn Nam phải giải phẫu tử thi để tìm hiểu nguyên nhân, thì mới phát hiện ra rằng các tiêu sư chết vì Thôi Tâm Chưởng của phái Thanh Thành ở Tứ Xuyên. Trong tình cảnh nầy vợ chồng Lâm Chấn Nam quyết định bỏ tiêu cục thoát ra từ ngõ sau để lánh nạn. Nhưng vẫn bị giết hết cả nhà, chỉ có Lâm Bình Chi là thoát chết...
Mới đầu truyện đã treo lơ lửng nhiều nghi vấn: Tại sao lại xảy ra thảm kịch của Phúc Uy tiêu cục? Nhà họ Lâm đã làm gì nên nỗi nầy? Lâm Bình Chi thoát chết tương lai sẽ ra sao? Có học được võ công thượng thừa để rửa thù tuyết hận hay không?... Một lô thắc mắc thôi thúc đọc giả phải đọc tiếp xem cốt truyện về sau sẽ ra sao? Nhưng khi truyện trước chưa giải quyết được tới đâu thì những biến cố sau đã dồn dập tới: Cao thủ của phái Hành Sơn là Lưu Chính Phong rửa tay gác kiếm, thoái ẩn giang hồ, nhưng Ngũ Nhạc kiếm phái lại hết sức cản trở, đến nỗi muốn sát hại cả nhà của Lưu Chính Phong, đó là vì lý do gì? Đại đệ tử của phái Hoa Sơn là Lệnh Hồ Xung liều mạng cứu sư muội của phái Hằng Sơn là tiểu ni cô Nghi Lâm, thiếu chút nữa thì mất mạng, lại bị mọi người ghét bỏ, còn bị sư phụ trách phạt phải "Diện bích tư quá 面壁思過"là tại sao?... Hết thắc mắc nầy đến nghi vấn khác cứ chồng chất lên nhau một cách chặc chẽ để lôi cuốn người đọc và sẽ được Kim Dung tháo gở lần lần, có lắm khi tới hồi kết thúc vẫn còn chưa tháo gở xong một cách dứt khoát, mà để dành phần cho đôc giả tự "tháo gở" lấy tùy theo thiên kiến của mỗi người. Như ở cuối truyện "Tuyết Sơn Phi Hồ", có người hỏi Kim Dung là :"Cuối cùng thì nhát đao đó Hồ Phỉ có chém xuống hay là không ?". Kim Dung đã cười mà đáp lại rằng: "Chính tôi cũng không biết nữa !". Ý là: Tùy theo cách nhìn và cách giải quyết sự việc của mỗi người. Nhát đao của Hồ Phỉ chém xuống thì sẽ như thế nào, không chém xuống thì sẽ như thế nào, và câu chuyện sẽ kết thúc ra sao? Tất cả mọi người đều có quyền "tham gia" giải quyết và tháo gở cái gút mắc gây cấn, phức tạp và lý thú nầy!
Bài thơ "Hiệp Khách Hành và Thái Huyền Kinh" trong các hang đá trên Đảo Hiệp Khách là cái gút mắt đánh đố lớn nhất của câu truyện, làm phát sinh những gút mắt đánh đố nhỏ tiếp theo sau đó để tạo nên diễn tiến của câu truyện. Vì không giải mã được các bí kíp võ công trong hang động trên Đảo Hiệp Khách, nên Long Mộc nhị Đảo Chủ mỗi mười năm mới cho hai sứ giả Thưởng Thiện Phạt Ác đi mời các Chưởng Môn, Bang Chủ, Người đứng đầu của các phe phái võ lâm về Đảo để ăn Cháo Lạp Bát và cùng nghiên cứu võ công trên vách trong hang động. Nhưng các Bang Chủ Chưởng Môn đều có đi mà không có về, vì ai nấy đều mãi mê nghiên cứu võ công, khi chưa giải mã được các bí kíp thì đều không chịu rời đảo. Nên hễ đáo hạn mười năm là võ lâm lại xôn xao về chuyện Thưởng Thiện Phạt Ác. Vì thế mà Trường Lạc Bang mới bóc đại một tên Cẩu Tạp Chủng lấy tên là Thạch Phá Thiên lên làm Bang Chủ vì có dung mạo giống hệt như là Thạch Trung Ngọc, một hoa hoa công tử chuyên ăn chơi và tán gái được đưa lên làm Bang Chủ trước đó để nạp mạng cho Đảo Hiệp Khách. Những gì mà tên bại hoại Thạch Trung Ngọc làm thì tên Cẩu Tạp Chủng Thạch Phá Thiên đều phải lảnh hậu quả, tạo nên nhiều chuyện ngỡ ngàng tréo ngoe khó mà phân biệt được thân thế của hai nhân vật nầy. Đưa đến mối tình tay ba trước đây giữa Hắc Bạch Song Kiếm Thạch Thanh, Mẫn Nhu và Mai Phương Cô, cũng như mối tình tay ba giữa Uy Đức Tiên Sinh Bạch Tự Tại, Sử Tiểu Thuý và Đinh Bất Tứ... Tình tiết phức tạp cái nọ xọ cái kia. Đến kết cục, Kim Dung cũng chỉ giải quyết có nửa vời khi cho mẹ nuôi của Cẩu Tạp Chủng là Mai Phương Cô tự vẫn, khi Cẩu Tạp Chủng Thạch Phá Thiên chưa kịp hỏi về thân thế của mình; Nên chỉ có Thạch Phá Thiên là còn thắc mắc: "Cha ta là ai ? Mẹ ta là ai? và TA là AI đây ?" Nhưng mọi người đều tự hiểu ngầm rằng Thạch Phá Thiên là anh em sinh đôi với Thạch Trung Ngọc và đều là con của Hắc Bạch Song Kiếm Thạch Thanh và Mẫn Nhu.
Cái đánh đố lớn nhứt, phức tạp nhứt mà cũng lý thú nhất là Thân thế của ba nhân vật chính trong truyện "Thiên Long Bát Bộ 天龍八部".
* KIỀU PHONG 喬峰 (sau nầy là TIÊU PHONG 蕭峰): Thân thế của Kiều Phpng là một bi kịch lớn cho đến hồi kết thúc. Trúng gian kế của Mộ Dung Bác, quần hùng trung nguyên giết nhầm gia đình Tiêu Viễn Sơn. Là người Khất Đan, nhưng Kiều Phong lớn lên và thành Bang chủ của Cái Bang ở Trung nguyên. Vì là một bản sắc anh hùng chỉ chú trọng kết giao bằng hữu nên lơ là với tấm tình si của Mã Phu Nhân Khang Mẫn, mới bị người đàn bà dâm ác nầy làm cho thân bại danh liệt, và còn hại cho A Châu người yêu của Kiều Phong phải chết dưới chính tay của Kiều Phong. Truy tìm Thủ lĩnh đại ca, thì những người biết việc nầy đều bị giết hại. Khi vỡ lẽ ra, thì người giết hại những người đó lại chính là cha ruột của mình. Sau cùng mặc dù là Nam Viện Đại Vương của nước Đại Liêu nhưng luôn luôn muốn cho dân hai nước được chung sống hòa bình, không muốn dấy động can qua, nên đành phải hy sinh một cách oanh liệt hào hùng ở ngoài cửa ải Nhạn Môn Quan.
Hẹn bài viết tới!
杜紹德
ĐỖ CHIÊU ĐỨC
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét