Nhà
thơ Thanh Tâm Tuyền
THƠ
THANH TÂM TUYỀN
1. Bài không tựa đề
Mời các bạn đọc trích đoạn sau đây của văn họa
sĩ Tạ Tỵ - viết trong hồi ký "Đáy
địa ngục", chương IV- có ghi việc thi sĩ Thanh Tâm Tuyền tặng
ông một bài thơ khi hai ông đang học "cải
tạo" ở trại tù Yên Bái, Bắc Việt.
(Trích đoạn)
[
... tôi qua buồng bên thăm Thanh Tâm Tuyền. Chúng tôi mới gặp nhau cách đây ít
hôm, tuy ở sát vách. Trước đó, tôi nghe nói có Tuyền ở đây, không tìm ra, tuy đội
tôi và đội Tuyền ngồi sát bên nhau. Từ ngày đi cải tạo, thân xác mỗi người đều
đổi thay và áo quần lao động tơi tả, rách rưới, nhơ nhớp. Người nào cũng chụp
mũ xuống gần nửa mặt để không muốn nhìn ai, và cũng chẳng muốn ai nhìn mình. Một
buổi chúng tôi nhận ra nhau. Tuyền mở to mắt nhìn hỏi:
-
Ông đó hả?
-
Còn ông đó ư?
Chúng
tôi cùng phá lên cười. Anh em xung quanh không hiểu gì, sững nhìn. Đội tôi bị gọi
đi lao động. Tôi đứng lên, nói với Tuyền, mai sẽ ngồi đúng chỗ này để nói chuyện.
Từ đó, chúng tôi mới đỡ cô đơn vì còn có nhau để tâm sự. Tuyền vốn ít nói,
nhưng mỗi lời nói rất chắc, cũng như anh viết văn hay làm thơ. Tuyền dặn nhỏ
tôi:
-
Cậu ạ! đừng gọi biệt hiệu, sợ tụi nó biết, gọi mình là Tâm nhé!
Tôi
cười dí dỏm:
-
Cậu đánh giá tụi nó kém quá thế sao?
Tuyền
vốn có bệnh trĩ, nên thường được nghỉ ở nhà làm việc nhẹ. Còn tôi, đã chán việc
khai bệnh vì quá nhục nhã, nên thà lao động còn hơn, bởi vậy vấn đề gặp nhau
cũng thất thường.
Sáng
nay, tôi sang thăm Tuyền vì thấy cửa mở.
Vừa
sang đến nơi, Tuyền đã cười khà khà:
-
Chiều qua, nhớ cậu, làm được mấy câu thơ đây.
-
Đâu, đọc lên nghe. Nhưng còn thuốc lào không?
-
Để đi xin.
Tuyền
định đi thì Trung, Đội Trưởng của Tuyền nhanh nhẹn đứng lên, đi xin thuốc giùm.
Trung mang về một dúm thuốc “3 số 8” thơm phức. Tuyền nói với Trung
-
Ông xin đâu hay thế?
-
Ô thiếu gì, anh em mới nhận được quà mà!
Tôi
vê thuốc cho vào nõ, châm lửa rít một hơi dài, thở khói xanh um, cả người bần
thần ngây ngất vì đã lâu mới được điếu thuốc ngon. Tôi đưa điếu cho Tuyền. Nhồi
thuốc xong, Tuyền cũng kéo hơi dài, thật dài nuốt luôn khói. Đôi mắt Tuyền lờ đờ
như đắm chìm vào chuyến viễn mơ! Sau khi hả cơn say, Tuyền đọc:
Chờ
cơm ôm bụng lép trên giường
Muốn
sang thăm bạn cửa gài then
Chiều
đổ cơn mưa, trời sập tối
Buông
sách ngồi lên, ngó trống không!
Tôi
nói với Tuyền:
-
Đời chúng mình lúc này chẳng có gì để nhìn ngắm. Sau hơn hai năm bị đầy ải, miệng
lưỡi đã tê mùi tân khổ, còn gì để ngóng đợi? Ba chữ “ngó trống không” nó cho
tôi nhìn thấy hư vô, nhìn thấy cái cõi “Bất khả tư nghị” của Chân Như. Nó thâu
tóm được biết bao nhiêu hình ảnh của kiếp sống phù du, công danh và sự nghiệp
nào đó, mũ mãng cân đai nào đó, cũng chỉ là hư ảnh, có đúng vậy không cậu?] - Đáy địa
ngục, Tạ Tỵ.
(Ngưng trích)
.png)
