Nhà
thơ Du Tử Lê
VỀ
MỘT BÀI THƠ NGƯỜI TA “CỐ TÌNH” GÁN CHO NHÀ THƠ DU TỬ LÊ
La Thụy
Nhằm thu hút, phát huy sự đóng góp của trí thức kiều
bào “khúc ruột nghìn dặm” về đầu tư, kinh doanh ở trong nước, một trong những việc đầu tiên, Nhà nước CHXHCNVN mời
một số chính trị gia, thiền sư và văn nghệ sĩ miền Nam nổi tiếng ở hải ngoại về
thăm lại cố quốc. Lần lượt từng người như cựu PTT VNCH Nguyễn Cao Kỳ, thiền sư
Thích Nhất Hạnh, nhạc sĩ Phạm Duy, ca sĩ Khánh Ly… về Việt Nam diễn thuyết hoặc
tham gia một vài hoạt động văn nghệ gây xôn xao một thời.
Nhà thơ Du Tử Lê cũng được chính quyền Việt Nam cho
phép ông về nước ra mắt tập thơ “Giỏ Hoa
Thời Mới Lớn” (tranh minh họa do Lê Thiết Cương vẽ), cũng như gặp gỡ giao
lưu cùng các văn nhân, thi sĩ trong nước vào năm 2014. Buổi ra mắt thơ nói trên
của ông bình lặng, không ồn ào, gây nhiều tiếng vang, không có gì đáng nói.
Việc nhà thơ Du Tử Lê về Việt Nam gặp
gỡ giao lưu cùng các văn nhân, thi sĩ trong nước cũng như ấn hành, phát hành
sách gây những dư luận ác cảm ở hải ngoại.
Bỗng nhiên, có một bàn tay bí mật nào đó đăng bài thơ “AI
NHỚ NGÀN NĂM MỘT NỖI MỪNG” ghi tên tác giả là Du Tử Lê gây nên một sự hiểu lầm
rộng lớn rằng “Du Tử Lê làm thơ ca ngợi lãnh
tụ Hồ Chí Minh và chiến thắng của cộng sản VN ngày 30.04.1975”. Sau đó, một
số tác giả ở hải ngoại viết bài, lên tiếng mạt sát, chửi bới Du Tử Lê là kẻ phản
bội, làm điếm nhục danh dự trí thức văn nghệ sĩ Việt Nam ở hải ngoại, như bài “Dê Chết Trong Lu” của Hồ Công Tâm hay
bài thơ “Ai Thấu Thành Xưa Một Vết Buồn”
của Cuồng Sinh…
Thực ra bài thơ “AI NHỚ NGÀN NĂM MỘT NỖI MỪNG” chỉ là
một bài thơ chỉnh sửa, “cải biên” lại từ bài thơ gốc “AI NHỚ NGÀN NĂM MỘT NGÓN
TAY” của chính nhà thơ Du Tử Lê mà thôi. Xin mời đọc cả hai bài thơ để đối chiếu
!
AI NHỚ NGÀN NĂM MỘT NGÓN
TAY
Tháng
tư tôi đến rừng chưa thức
Mưa
vẫn chờ tôi ở cuối khuya
Có
môi chưa nói lời chia biệt
Và
mắt chưa buồn như mộ bia
Tháng
tư nao nức chiều quên tắt
Chim
bảo cây cành hãy lắng nghe
Bước
chân ai dưới tàng phong ốm
Mà
tiếng giày rơi như suối reo
Tháng
tư khao khát, đêm, vô tận
Tôi
với người riêng một góc trời
Làm
sao anh biết trăng không lạnh
Và
cánh chim nào sẽ bỏ tôi
Tháng
tư hư ảo người đâu biết
Cảnh
tượng hồn tôi : một khán đài
Với
bao chiêng, trống, bao cờ xí
Tôi
đón anh về tự biển khơi
Tháng
tư xe ngựa về ngang phố
Đôi
mắt nào treo mỗi góc đường
Đêm
ai tóc phủ mềm da lụa
Tôi
với người chung một bến song
Tháng
tư nắng ngọt hoa công chúa
Riêng
đoá hoàng lan trong mắt tôi
Làm
sao anh biết khi xa bạn
Tôi
cũng như chiều : tôi mồ côi
Tháng
tư chăn gối nồng son, phấn
Đêm
với ngày trong một tấm gương
Thịt,
xương đã trộn, như sông, núi
Tôi
với người, ai mang vết thương ?
Tháng
tư rồi sẽ không ai nhớ
Rừng
sẽ vì tôi nức nở hoài
Mắt
ai rồi sẽ như bia mộ
Ngựa
có về qua cũng thiếu đôi
Tháng
tư người nhắc làm chi nữa
Cảnh
tượng hồn tôi đã miếu thờ
Trống,
chiêng, cờ, xí như cơn mộng
Mưa
đã chờ tôi Mưa…đã …mưa
Mai
kia sống với vầng trăng ấy
người
có còn thương một bóng cây
Góc
phố còn treo đôi mắt bão
Ai
nhớ ngàn năm một ngón tay ?
Du
Tử Lê
Sau đây là bài thơ của Du Tử Lê đã bị biên tập lại và gán cho ông là tác giả:
AI NHỚ NGÀN NĂM MỘT NỖI MỪNG
Tháng
tư đã đến rừng chưa thức
Mưa
vẫn chờ tôi ở cuối đường
Có
môi, không nói lời ly biệt
Và
mắt chưa buồn như mộ bia
Tháng
tư nao nức chiều quên tắt
Chim
bảo cây cành hãy lắng nghe
Bước
chân giải phóng từng khu phố
Và
tiếng chân người như suối reo .
Tháng
tư khao khát, ngày vô tận
Tôi
với người riêng một góc trời
Làm
sao ngưòi biết trời đang sáng
Và
cánh chim nào sẽ bỏ tôi .
Tháng
tư sum họp người đâu biết
Cảnh
tượng hồn tôi: một bóng cờ
Với
bao chiêng, trống, bao cờ xí
Tôi
đón anh về tự mỗi nơi.
Tháng
tư binh mã về ngang phố
Đôi
mắt nhìn theo một nỗi mừng
Đêm
ai tóc phủ mềm da lụa
Tôi
với người chung một bóng cờ
Tháng
tư nắng ngọt hoa công chúa
Riêng
đoá hoàng lan trong mắt tôi
Làm
sao anh biết khi xa bạn
Tôi
cũng như người: Một nỗi vui
Tháng
tư chăn gối nồng son, phấn
Đêm
với ngày trong một tấm gương
Thịt,
xương đã trả hờn sông, núi
Tôi
với người, ai mang vết thương?
Tháng
tư rồi sẽ ngàn năm nhớ
Rừng
sẽ vì tôi nức nở hoài
Mắt
ai ngu sẽ như bia mộ
Ngựa
có về qua cũng thiếu đôi
Tháng
tư nhắc nhở ngàn năm nữa!
Cảnh
tượng hồn tôi những miếu đền
Trống,
chiêng, cờ, xí như cơn mộng
Mưa
đã chờ tôị Mưa…đã …mưa
Mai
kia sống với vầng sao ấy
người
có còn thương một bóng ai
Góc
phố còn treo ngời lãnh tụ
Ai
nhớ ngàn năm một bóng ai?
(Bài thơ “được” “cải biên”)
Nhà thơ Du Tử Lê đã sống ở “cõi người ta” 77 năm và ông đã cho ra đời trên 70 cuốn sách. Du Tử
Lê được thiên hạ biết đến, được nhớ đến, là nhờ những bài thơ không vần với những
chấm, phẩy, gạch nối, ngoặc đơn, ngoặc kép và những ký hiệu toán học. Du Tử Lê được
nhiều người coi “luôn là thi sĩ của tình
yêu đôi lứa trong màu sắc triết lý nhân sinh thuần khiết”. Thơ Du Tử Lê “ngay cả khi bị cho là thời trang, trang điểm
cho cảm xúc đám đông thì vẫn luôn đánh thức được nhận thức hiển nhiên cho mỗi
cá nhân, bất chấp họ thuộc đám đông nào rằng, chính họ luôn có mối tình đẹp, đẹp
tuyệt vời để sống và yêu”. Thi
sĩ Du Tử Lê thành công ngay cả với thế hệ sinh sau 1975.
Nhưng dù là thi sĩ nổi tiếng, Du Tử Lê cũng vẫn chỉ là một con người bình thường
với những hay dở vướng đầy bụi bặm ở cõi tạm này. Vì vậy ông có những ứng xử đời
thường về quan hệ hôn nhân, về quan hệ bè bạn không làm vừa ý mọi người thì đó
cũng là lẽ thường. Những bài viết đả kích Du Tử Lê với quan điểm chính kiến đối
nghịch nhau cũng là lẽ thường. Tuy nhiên, việc cải biên thơ và gán ghép Du Tử
Lê làm tác giả bài thơ “lạ” đó, là một thủ đoạn bẩn cần phê phán. Nhà thơ Du Tử
Lê vừa tạ thế, hãy để ông chấm dứt những hệ lụy không cần thiết nơi trần tục
này. Kính cầu nguyện hương linh ông siêu thoát ở miền miên viễn.La Thụy
3 nhận xét:
Từ bài viết của ông Trần Nhương ‘NHÀ THƠ DU TỬ LÊ GẶP GỠ BẠN THƠ Ở HÀ NỘI’:
“Tối 3-6-2014, tai Gallery 39 Lý Quốc Sư, Hà Nội, nhà thơ Du Tử Lê có buổi gặp gỡ các bạn thơ và bạn đọc. Rất đông các bạn trẻ và các nhà thơ đến dự. Nhà thơ Bằng Việt, Phan Thị Thanh Nhàn, Nguyễn Quang Thiều, Nguyễn Thụy Kha, Trần Nhương, Trần Quang Quý, Trung Trung Đỉnh… đã có mặt. Du Tử Lê giới thiệu tập thơ ‘Giỏ hoa thời mới lớn’, một tập thơ dày dặn với trình bày bắt mắt của họa sĩ Lê Thiết Cương. Nhà thơ Bằng Việt, Thụy Kha, Nguyễn Quang Thiều phát biểu chào mừng Du Tử Lê đã trở về Hà Nội. Con đường dù rất dài rồi cũng đưa người về quê Mẹ”.
Trong ‘ĐÔI NÉT VỀ DU TỬ LÊ’, ông Trần Nhương có dẫn bài thơ ‘Ai nhớ ngàn năm một ngón tay’. Sau đó website tunhan-Word Press.com đăng bài ‘Bài viết chém gió về Du Tử Lê ở Hà Nội’. Bài thơ ‘Ai nhớ ngàn năm một ngón tay’ đăng trên trang web của ông Trần Nhương đã bị ‘tái biên tập’ thành bài thơ ‘Ai nhớ ngàn năm một nỗi mừng’ (có chữ in đậm là chữ tái biên tập, không thấy ghi tên người tái biên tập)
(Nguồn:http://tunhan.wordpress.com/2014/12/31/bai-viet-chem-gio-ve-du-tu-le-tai-ha-noi/)
Người tái biên tập bài viết ông Trần Nhương cố ý tô đỏ những chữ đã được sửa đổi để cho người đọc thấy rõ ông ta không có ý đạo văn mà chỉ nhằm mục đích châm biếm, chế nhạo Du Tử Lê.
Sau khi biết bài viết của ông Trần Nhương có bản quyền, tác giả bài ‘tái biên tập’ đã phải đăng lại bài nguyên tác của ông Trần Nhương trên website tunhan-Word Press.com. Đăng lại nhưng không xin lỗi tác giả Trân Nhương cũng như Du Tử Lê vì đã vi phạm luật bản quyền.
Chuyện sẽ chẳng có gì đáng nói nếu mọi việc ngừng lại ở đó. Không ngờ có một bàn tay bí mật nào đó xóa hết những dấu vết ‘tái biên tập’ của tunhan trên WordPress rồi chuyển đi, gây nên một sự hiểu lầm rộng lớn rằng Du Tử Lê làm thơ ca ngợi Hồ Chí Minh và chiến thắng của cộng sản VN ngày 30.04.1975.
Sau bài ‘tái biên tập’ này, một số bài khác ở hải ngoại dựa vào bài thơ ‘Ai nhớ ngàn năm một nỗi mừng’ bị ‘tái biên tập’ này, để tiếp tục lên tiếng mạt sát, chửi bới Du Tử Lê là kẻ phản bội, làm nhục quốc thể VNCH như bài ‘Dê Chết Trong Lu’ của Hồ Công Tâm hay bài thơ ‘Ai Thấu Thành Xưa Một Vết Buồn’ của Cuồng Sinh…
Nguyên tác bài thơ AI NHỚ NGÀN NĂM MỘT NGÓN TAY của Du Tử Lê in trong tập thơ “Giỏ Hoa Thời Mới Lớn”
https://www.dutule.com/images/file/JhHxVC2e0wgBABFX/ainho-content.jpg
Đọc xong bài thơ “gốc” và đọc lại bài thơ đã bị sửa một số câu, chúng tôi thấy được sự ngụy tạo vô cùng ác ý, nhắm vào nhà thơ Du Tử Lê.
Chẳng hạn:
“Ai Nhớ Ngàn Năm Một Ngón Tay”
Sửa thành:
Ai Nhớ Ngàn Năm Một Nỗi Mừng
*
Dòng trên là thơ nguyên tác của Du Tử Lê. Dòng dưới là thơ cải biên (nằm trong dấu ngoặc đơn)
Bước chân ai dưới tàng phong úa
(bước chân giải phóng từng khu phố)
Mà tiếng giầy rơi như suối reo
(Và tiếng chân người như suối reo)
Tháng tư hư ảo người đâu biết
(Tháng tư sum họp người đâu biết)
Cảnh tượng hồn tôi: một khán đài
(Cảnh tượng hồn tôi: một bóng cờ)
Tôi đón em về tự biển khơi
(Tôi đón anh về tự mỗi nơi)
Đôi mắt nào treo mỗi góc đường
(Đôi mắt nhìn theo một nỗi mừng)
Tôi với người chung một bến sông
(Tôi với người chung một bóng cờ)
Tôi cũng như chiều: tôi mồ côi?
(Tôi cũng như người: Một nỗi vui)
Mai kia sống với vầng trăng ấy
(Mai kia sống với vầng sao ấy)
Người có còn thương một bóng cây?
(người có còn thương một bóng ai)
Góc phố đèn treo đôi mắt bão
(Góc phố còn treo ngời lãnh tụ)
Ai nhớ ngàn năm một ngón tay?
(Ai nhớ ngàn năm một bóng ai?)
Bài thơ đã bị thay đổi một cách tệ hại đến mức mà người đọc nếu tinh ý thì hiểu ngay rằng ngôn ngữ bị thay đổi mang trình độ ngây ngô, chứ không phải của Du Tử Lê. Ví dụ như không ai nói “vầng sao” cả, mà phải là “vầng trăng”.
Bài thơ bị thay đổi với ý định rất xấu, Du Tử Lê viết bài thơ này vào thời điểm 1 tháng 5, 1984, không phải là thời điểm 30 tháng 4, 1975. Email Du Tử Lê trao đổi với bạn bè: “…bài thơ của anh – Từ câu đầu tới câu chót, không có một ý tưởng một hình ảnh nào liên quan tới biến cố 30 tháng 4 – Nó là một bài thơ tình thuần túy. Anh viết từ năm 1984. Chỉ có những kẻ óc bã đậu mới có thể nghĩ rằng, đó là bài thơ nói về ngày 30 tháng 4 thôi,…”
Đăng nhận xét