NGŨ ÂM 五音 - Bài viết của Mỹ Trinh

Hình ảnh: Ngũ âm, thủ bút của Thanh Đài nữ sĩ

“Cung thương làu bậc ngũ âm”
Âm nhạc từ lâu đã được xem như một phần quan trọng trong đời sống tinh thần của con người. Trong văn hóa phương Đông, âm nhạc không chỉ để giải trí, mà còn gắn với quan niệm về sự hài hòa giữa trời, đất và người. Từ trong bối cảnh ấy, Nguyễn Du khi viết “Truyện Kiều” đã mượn hình ảnh ngũ âm - năm cung bậc cơ bản trong nhạc lý cổ truyền để ca ngợi tài đàn của Thúy Kiều:
 

“Cung thương làu bậc ngũ âm,

Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.”

NGHÊ THƯỜNG 霓裳 - Bài viết của Mỹ Trinh

Hình ảnh: Nghê thường, thủ bút của Thanh Đài nữ sĩ

“Nghê thường”, chữ Hán là 霓裳, nghĩa gốc là cái váy màu cầu vồng, thường dùng chỉ trang phục của phụ nữ. Trong đó, “nghê” 霓 là cầu vồng (còn gọi là mống trời), là hiện tượng tự nhiên do ánh sáng mặt trời xuyên qua hơi nước trong mây tạo thành một phổ ánh sáng gồm các dải màu liên tục (người Trung Hoa xưa quan niệm cầu vồng có 5 màu - ngũ sắc), “thường” 裳 là cái xiêm, cái váy của phụ nữ thời xưa. Không chỉ là vật thể hữu hình, “nghê thường” còn mang hàm ý biểu tượng cho vẻ đẹp siêu thực, thần tiên, thường được dùng để gợi nhắc đến các tiên nữ hay mỹ nhân trong thơ ca và nghệ thuật truyền thống.

TANG ĐIỀN, TANG HẢI, TANG THƯƠNG - Mỹ Trinh.

“Bể dâu” vốn là cách nói vắn tắt của thành ngữ Hán văn “thương hải tang điền” (蒼海桑田), nghĩa là “biển xanh biến thành ruộng dâu”. Điển tích này xuất phát từ “Thần tiên truyện”: tiên nữ Ma Cô từng kể rằng trong khoảng thời gian quen biết Vương Phương Bình, bà đã ba lần chứng kiến biển Đông biến thành ruộng dâu. Ý niệm ấy trở thành một hình ảnh ẩn dụ để chỉ sự biến đổi lớn lao, khôn lường của vũ trụ.