Năm tháng trôi qua, nơi ra đời 3 bài thơ THU bất hủ vẫn giữ được vẻ đẹp hương đồng cỏ nội của vùng đồng quê chiêm trũng.
THĂM
NGÔI NHÀ CỦA CỤ
TAM NGUYÊN YÊN ĐỔ NGUYỄN KHUYẾN
TAM NGUYÊN YÊN ĐỔ NGUYỄN KHUYẾN
Trải qua nhiều năm, ngôi nhà của Tam Nguyên Yên Đổ -
Nguyễn Khuyến (đỗ Tam Nguyên năm 1864 – 1865) một trong những cây đại thụ của
văn học dân tộc, vẫn giữ được nét đặc trưng của vùng đồng quê chiêm trũng. Nhà
của cụ Nguyễn Khuyến ở làng Vị Hạ, xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam
nay đã trở thành Di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia.
“Mặc
dù cụ Nguyễn Khuyến là quan to nhưng cổng lại nhỏ hẹp, nhô hẳn ra ngoài hơi
hình chữ V, ý của cụ là nhắc đất này chỉ dành cho con trưởng”,
ông Tùng thuyết minh.
Qua cửa “Môn Tử
Môn” là một không gian rất giản dị. Nhà từ đường xây theo phong cách truyền
thống, phá cách. “Ngôi nhà có 7 gian,
ngoài là đại tế, trong là hậu cung. Chỉ những người được sắc phong thần thì mới
được xây như thế này. Hai cây nhãn trước cửa và một cây bên hiên nhà do cụ Nguyễn
Khuyến vào cung sinh nhật vua và xin 3 hột nhãn về nhà trồng, ý nghĩa là bảng
nhãn đỗ đầu ba khoa”, ông Tùng cho biết.
Ngôi nhà được làm lại năm 2013, toàn bộ gỗ lim của
ngôi nhà được mua từ bên Lào, bên trong treo những hình ảnh, cảnh trường thi, lễ
xướng danh khóa thi 1871 và hình ảnh cụ Nguyễn Khuyến lúc đỗ Tam Nguyên.
Giữa nhà tế lễ và hậu cung là một khoảng sân nhỏ hình
chữ Nhị, theo ông Tùng giải thích, cách xây hình chữ Nhị như thế này chỉ những
người nào có sắc phong thần mới được xây, dân thường không được xây. Nhà hậu
cung thấp hơn nhà tế lễ là hàm ý mọi sự tinh hoa của trời đất đổ về thấp, vun đắp
cho linh hồn các cụ được tươi tốt. Các chữ viết trên cột đều do cụ Tam Nguyên
viết.
Ban thờ cụ Tam Nguyên. Theo ông Tùng, ngôi nhà này
nguyên bản được cụ thân sinh của cụ Tam Nguyên dựng lên cách đây trên dưới 200
năm.
Bức tượng tạc Tam Nguyên Yên Đổ chống gậy trúc, khoan
thai nhìn trời xanh của nhà điêu khắc Dương Đình Khoa tặng.
Bên trong từ đường là những nghiên bút, sắc phong, câu
đối gợi lên những lấp lánh khoa bảng một thời. Đó là tấm biển “Ân tứ vinh quy”, “Nhị giáp tiến sĩ” do vua Tự Đức ban cho Tam Nguyên Yên Đổ.
“Câu đối trên thân cây dừa của của tiến sĩ tổng đốc Ninh Thái ngày xưa, nay là tỉnh Thái Bình. Biết cụ Tam Nguyên rất dân dã và rất mến quê hương nên tổng đốc đã tặng cụ câu đối bằng thân cây dừa khi cụ đỗ đầu ba khoa”
“Cuốn thư của cụ Dương Khuê tặng cụ Tam Nguyên khi cụ đỗ đầu ba khoa” ông Tùng cho hay.
Khi cụ Nguyễn Khuyến đỗ đầu ba khoa, nhà vua ban tặng
cho cụ bà (vợ Tam Nguyên) chiếc mũ.
Hình ảnh cụ Tam Nguyên trong Lễ xướng danh khóa thi
1871 và hình ảnh cụ Nguyễn Khuyến lúc đỗ Tam Nguyên Yên Đổ.
Du khách thăm nhà cụ Tam Nguyên sau khi thắp hương ở
nhà hậu cung có thể ghé thăm “ngõ trúc
quanh co” và “ao thu lạnh lẽo”
trong thơ Thu của cụ.
Vườn rộng rào thưa... nay rất nhiều nhãn và có đường
lát gạch cho khách tham quan.
Du khách như lạc vào khu vườn cổ tích với nhiều loài
hoa, cây lá xanh biếc, có tiếng chim, tiếng ve kêu, có bướm bay đuổi nhau trong
kẽ lá.
Một góc ao thu, tre trúc đan cành, đâm lá, tạo thành một
khoảng xanh rì ngăn với cánh đồng trước mặt. Sớm, trưa, chiều tối tiếng chim
hót rộn cả góc vườn.
Ông Nguyễn Thanh Tùng, hậu duệ đời thứ 5 của nhà thơ Nguyễn Khuyến, bên lạch nước tượng trưng như cây bút lông...
Ông Nguyễn Thanh Tùng, hậu duệ đời thứ 5 của nhà thơ Nguyễn Khuyến, bên lạch nước tượng trưng như cây bút lông...
Quang Lê
(Từ: emails)
*
*
Nguồn:
https://banvannghe.com/a8659/tham-ngoi-nha-cua-cu-tam-nguyen-yen-do-nguyen-khuyen-quang-le
https://banvannghe.com/a8659/tham-ngoi-nha-cua-cu-tam-nguyen-yen-do-nguyen-khuyen-quang-le
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét