CHUYỆN TÌNH LƯU QUANG VŨ VÀ NGƯỜI VỢ ĐẦU TIÊN - NSƯT TỐ UYÊN - Phan Lương

Không thường được nhắc đến như Xuân Quỳnh với tư cách là bạn đời của Lưu Quang Vũ, nhưng nghệ sĩ ưu tú Tố Uyên mới là người vợ đầu tiên ông cưới về khi ông 21 tuổi. Hai người quen nhau từ thuở nhỏ, cùng sinh hoạt tại đội ca múa Cung Thiếu nhi Hà Nội.
 
Tố Uyên khi ấy có nhan sắc được bao người theo đuổi, lại là một diễn viên, nghệ sĩ múa nổi tiếng.
"Giữa bao chàng trai hâm mộ, tôi chọn Vũ vì chúng tôi thân thiết từ bé. Tôi nhận thấy Vũ có tài từ những ngày đó. Trong tình yêu, hiếm có ai yêu cuồng nhiệt và thiết tha như Vũ"
 
Bài thơ "Hơi ấm bàn tay" được Lưu Quang Vũ viết tặng Tố Uyên năm 1967:
 

Phút đưa nhau ta chỉ nắm tay mình

Điều chưa nói thì bàn tay đã nói

Mình đi rồi hơi ấm còn ở lại

Còn bồi hồi trong những ngón tay ta.

 

Như hai dòng sông gặp gỡ đổi phù sa

Nhập luồng nước, hoà nhau màu sắc

Trao cảm thương, hai bàn tay nắm chặt

Nghe máu mẹ cha chuyển giữa mỗi tay mình.

 

Những ngày xa, trời nhớ một màu xanh

Xây trận địa bàn tay ta rám nắng

Khi vuốt ngọn cỏ non khi lắp đạn

Khi áp lên vầng trán thấm mồ hôi.

 

Bàn tay ta trên ngực lớn cuộc đời

Ấm hơi ấm ở tay mình lưu luyến

Và ở tận đầu kia trận tuyến

Bàn tay mình mang ánh nắng tay ta.

 

Khi đàn chim bay tới rợp trời trưa

Cồn mây về mang cơn mưa đầu hạ

Hai vì sao đổi ngôi trong đêm gió...

Đó chính tay mình đang vượt khoảng xa

Tìm đến nơi này âu yếm nắm tay ta.

 
"Tình yêu của chúng tôi thời đó có cả một lớp người như: Đỗ Chu, Bằng Việt, Phạm Tiến Duật… biết rõ. Ngay tập thơ đầu tiên in với Bằng Việt cũng đã có nhiều bài thơ nói lên tình yêu ấy...Tập thơ ấy sau này rất nổi tiếng. Từ sự nổi tiếng đó mà sự nghiệp của anh Vũ cũng dần đi lên."
 
Năm 1970 Tố Uyên hạ sinh người con trai là Lưu Minh Vũ, để rồi sau ba năm chung sống, hai người đã ly hôn vào 1972 khi con chưa đầy hai tuổi. Nữ nghệ sĩ kể lại khi đó bà thường xa nhà đóng phim liên miên, vì Lưu Quang Vũ vừa xuất ngũ chưa có việc làm. Cũng bởi có được nhiều hào quang trong giới nghệ thuật, Tố Uyên lại đối mặt với bao ghen tỵ, gièm pha. Lưu Quang Vũ không vượt được qua điều tiếng vì sao một người xinh đẹp tài năng như Tố Uyên lại cưới một nhà thơ... chỉ biết làm thơ như ông. Sự non trẻ và gánh nặng gia đình khiến cả hai phải dừng lại.
 
Trong bài thơ "Từ Biệt" tặng Tố Uyên lúc chia tay, Lưu Quang Vũ cay đắng:
 

"Thôi nhé, em đi

Như một cánh chim bay mất

Phòng anh chẳng có gì ăn được

Chim bay về những mái nhà vui.

...

Những gì em cần, anh chẳng có

Em không màng những ngọn gió anh trao"

 
Còn trong bài thơ "Nói với con cuối năm" viết cho con trai mình, ông cũng nói:
 

"Con ơi, con hãy tha thứ cho cha

Cha chẳng thể nào sống cùng mẹ được

Đời cha nắng gắt

Mẹ con cần suối mát của đồng vui

Con khôn lớn trên đời

 Hãy yêu thương mẹ

Và hãy hiểu cho cha"

 
Sau ly hôn, Tố Uyên sống một mình nuôi con trong khó khăn. Do tiền lương ít ỏi, bà đi kiếm việc làm thêm, trong đó có cả công việc bê vác, vận chuyển các băng phim. Càng khó khăn hơn nữa, khi chỉ ít lâu sau, Lưu Quang Vũ kết hôn với Xuân Quỳnh - người hàng xóm thân thiết của cả hai, cũng là người Lưu Quang Vũ từng nhắc đến là ủng hộ tình yêu giữa ông và Tố Uyên. "chị Quỳnh" nay lại thành vợ mới của chồng cũ, sống ngay sát vách với mình.
 
"Tôi chia tay Vũ khi trong lòng vẫn còn yêu nên không đau khổ sao được khi chứng kiến người mình yêu chung sống với người khác". Nghệ sĩ Tố Uyên từng chia sẻ. "Tôi từng bế Lưu Minh Vũ vào Nam rồi lại quay ra. Nhiều lúc tiền hết, con ốm đau, cơ quan kỷ luật không lý do, tôi chỉ muốn 44 cho thoát khỏi những đau khổ của kiếp này."
 
Sau này Tố Uyên vẫn không quên được Lưu Quang Vũ. Bà mãi sống trong hình bóng của ông đến tận lúc về già. Nỗi đau của sinh ly nối tiếp bằng nỗi đau của tử biệt:
 
"Ngày biết tin Lưu Quang Vũ chết, tôi chạy thẳng vào nhà xác bệnh viện, bật nắp qua.n tài, cầm lấy tay anh ấy khóc không thành lời. Lúc đó, tôi chỉ ao ước có phép màu khiến Vũ sống lại, dù anh sống với ai tôi không quan tâm nữa. Vũ còn quá trẻ, tài năng đang độ chín."

Bà sống trong lặng lẽ ở tuổi ngoài 70. Xuân Quỳnh và Lưu Quang Vũ qua đời trong một tai nạn ô tô vào năm 1988.
 
Nguồn bài viết: Góc nhỏ văn thơ - by Phan Lương