Cửu
Đỉnh của Nhà Nguyễn (tiếng Hán: 阮朝九鼎)
là chín cái đỉnh bằng đồng, đặt ở trước sân Thế miếu trong Hoàng thành Huế. Cửu
Đỉnh được vua Minh Mạng ra lệnh đúc vào mùa đông năm 1835 và khánh thành vào
ngày 1 tháng 3 năm 1837.
Cửu
Đỉnh nhà Nguyễn là nơi lưu giữ muôn đời những hình ảnh tượng trưng vẻ đẹp đất
nước Việt Nam xưa. Mỗi chiếc đỉnh trong 9 chiếc đỉnh này lại tạc hình một loài
chim khác nhau.
Cao đỉnh, chiếc đỉnh đầu tiên trong bộ Cửu Đỉnh nhà
Nguyễn khắc hình tượng “Trĩ”, nghĩa là chim trĩ. Đây là các loài chim rừng có họ
hàng gần với gà, sở hữu bộ lông mang màu sắc rất đẹp.
Nhân đỉnh, chiếc đỉnh thứ hai trong bộ Cửu Đỉnh khắc
hình tượng “Khổng tước”, nghĩa là chim công. Đây là loài chim có bộ lông rực rỡ
cùng chiếc đuôi dài có thể xòe ra như chiếc quạt. Vẻ đẹp lộng lẫy khiến công được
mệnh danh là nữ hoàng của các loài chim.
Chương đỉnh, chiếc đỉnh thứ ba của Cửu Đỉnh khắc hình
tượng “Kê”, nghĩa là con gà. Được thuần hóa từ loài gà rừng từ hàng ngàn năm
trước, gà đã trở thành loài gia cầm gắn liền với các làng quê Việt Nam.
Anh đỉnh, chiếc đỉnh thứ tư trong Cửu Đỉnh khắc hình
“Khôi hạc”, nghĩa là chim hạc. Trong quan niệm của người xưa, hạc một loài chim
tượng trưng cho tính cách của người quân tử. Đây cũng là hình tượng xuất hiện
phổ biến trong nghệ thuật truyền thống Á Đông.
Nghị đỉnh, chiếc đỉnh thứ 5 trong Cửu Đỉnh khắc hình
“Uyên ương” là chim uyên ương. Đây là loài chim nước thuộc họ Vịt nổi tiếng với
bộ lông muôn màu. Chim uyên ương cũng được coi là biểu tượng cho sự thủy chung
do tập tính kết đôi đến trọn đời của chúng.
Thuần đỉnh, chiếc đỉnh thứ 6 trong Cửu Đỉnh khác hình
tượng “Hoàng anh”, nghĩa là chim vàng anh. Đây là một loài chim có bộ lông mang
sắc vàng tươi, được nhiều người biết đến qua truyện dân gian "Tấm
Cám".
7/
Tuyên đỉnh, chiếc đỉnh thứ 7 trong Cửu đỉnh khắc hình
tượng “Tần cát liễu”, nghĩa là chim yểng. Đây là loài chim thuộc họ Sáo sống ở
vùng đồi núi, thường được nuôi như một loài chim cảnh. Chúng nổi tiếng với khả
năng nhại tiếng người.
Dụ đỉnh, chiếc đỉnh thứ 8 trong Cửu Đỉnh khắc hình tượng
“Anh vũ”, nghĩa là chim vẹt. Vẹt là loài chim có màu sắc đa dạng, tính cách thú
vị và cũng rất giỏi nhại tiếng người.
Huyền đỉnh, chiếc đỉnh cuối cùng trong Cửu Đỉnh khắc
hình tượng “Thốc thu”, nghĩa là chim phù lão hay chim già đẫy. Đây là một loài
chim thuộc họ Hạc, có ngoại hình lạ mắt với cái đầu trọc lơ thơ tóc bạc như lão
nông. Chúng là loài chim điển hình ở các vùng đất ngập nước Nam Bộ.
Quốc Lê
Nguồn:
https://kienthuc.net.vn/di-san/diem-danh-9-loai-chim-duoc-khac-tren-cuu-dinh-nha-nguyen-1540986.html
https://kienthuc.net.vn/di-san/diem-danh-9-loai-chim-duoc-khac-tren-cuu-dinh-nha-nguyen-1540986.html
