NỖ LỰC (努力) NGHĨA LÀ "GẮNG SỨC" CÓ ĐÚNG KHÔNG? - Vinhhuy Le

Đây là nói về chữ “Nỗ lực” trong bài thơ Trần Quang Khải làm lúc theo vua Trần về kinh:
 

TỤNG GIÁ HOÀN KINH SƯ

從駕還京師

 

Đoạt sáo Chương Dương độ

奪槊章陽渡

Cầm Hồ Hàm Tử quan

擒胡鹹子關

Thái bình tu nỗ lực

太平須努力

Vạn cổ thử giang san

萬古此江山

 
Bản dịch của cụ Trần Trọng Kim:
 

Chương Dương cướp giáo giặc

Hàm Tử bắt quân thù

Thái bình nên gắng sức

Non nước ấy muôn thu

 
KHÚC MẮC Ở CHỮ “NỖ LỰC”.
 
Nỗ lực là “cố gắng hết sức”. Hết sức vì giống gì? Vì nền thái bình, tức thịnh trị cho nhà Trần. Người ta thường chỉ nỗ lực để nhằm mục đích nào đó chưa hoàn thành. Thí dụ: “Nỗ lực phấn đấu đặng lên chức, lên lương”. Ở đây đã đuổi xong giặc Nguyên, là thái bình rồi; vậy còn nỗ lực vì thái bình nào nữa?