“VIỂN VÔNG" HAY “VIỄN VÔNG"? - Tiếng Việt giàu đẹp

Nguồn: Tiếng Việt giàu đẹp

“Thực tế chút đi, đừng có mà…”. Trong trường hợp này, ta cần điền gì vào dấu ba chấm? “Viển vông" hay “viễn vông"?
 
Nhiều người căn cứ vào chữ “viễn" với nghĩa “xa xôi" mà kết luận “viễn vông" là cách dùng đúng. Thực tế, các tư liệu chúng tôi tra cứu được đã phản ánh điều ngược lại. 

Việt Nam tự điển của Hội Khai Trí Tiến Đức giảng: 

“Viển vông: Vu vơ, không có bằng chứng gì cả: Câu chuyện viển vông”. Từ điển tiếng Việt do cụ Hoàng Phê chủ biên cũng ghi nhận: “Viển vông: rất xa rời thực tế, không thiết thực: Mơ ước viển vông. Chuyện viển vông”…
Như thế, “viển vông" mới là từ chính xác.
 
Có một từ phát âm khá gần với “viển vông" là “viễn vọng". Đây là một từ Hán Việt vốn viết bằng hai chữ 遠望. Trong đó, viễn (遠) nghĩa là xa, như trong “viễn thị”, “vĩnh viễn"... Còn “vọng" (望) nghĩa là “trông ngóng, mong ước", như trong “kỳ vọng", “hy vọng"... Ngày nay, “viễn vọng" hầu như chỉ được dùng với nghĩa “nhìn xa", như trong “kính viễn vọng", nhưng có một thực tế là trước kia nó còn có nghĩa là “mong ước xa xôi". Thật vậy, Hội Khai Trí Tiến Đức định nghĩa: “Viễn vọng: Trông xa… Nghĩa bóng: Mong mỏi chuyện xa xôi. Hay viễn vọng những điều viển vông". Như thế, “viễn vọng" và “viển vông" có quan hệ khá gần gũi và có khả năng từ này là biến âm của từ kia.
 
Dù sao đi nữa, ta vẫn chưa có đủ chứng cứ về việc “viển vông" là từ “viễn vọng” biến âm thành. Và với việc các tư liệu chính thống đều chỉ ghi nhận “viển vông”, cùng sự phổ biến của từ này trong tiếng Việt hiện đại thì ta hoàn toàn có thể gác chữ “viễn" qua một bên mà kết luận: “viển vông" là từ chính xác.
                                                              

Nguồn: Tiếng Việt giàu đẹp