BÂNG KHUÂNG

CÁM ƠN CÁC BẠN ĐÃ GHÉ THĂM, ĐỌC VÀ GHI CẢM NHẬN. CHÚC CÁC BẠN NĂM MỚI ẤT TỴ 2025 THÂN TÂM LUÔN AN LẠC

Thứ Tư, 29 tháng 10, 2025

VUA MINH MẠNG VÀ CHIẾN DỊCH CẤM CHỊ EM "MẶC VÁY" - Sử Tếu



Vào thời kỳ chia cắt giữa Đàng Trong và Đàng Ngoài, giữa miền Nam và miền Bắc, trang phục nước ta vì vậy cũng có sự khác biệt giữa hai miền.
 
Theo Lê triều chiếu lệnh thiện chính, vào năm 1665 ở xứ Đàng Ngoài, vì lý do “nghiêm chỉnh phong tục”, triều đình chúa Trịnh Tạc có ra một sắc lệnh cấm phụ nữ miền Bắc mặc quần:

“Áo quần đã có phép thường, áo đàn ông thì có thắt lưng và quần có ống chân (Quần), áo đàn bà thì không có thắt lưng và quần không có ống (Váy)… Từ nay về sau, áo quần đàn bà không được có thắt lưng và cấm mặc quần có ống, để nghiêm chỉnh phong tục… Nếu bắt quả tang (ăn mặc trái lệnh) sẽ phạt phạm nhân năm quan tiền sung vào công khố…”
 
Dần dần từ đó, phụ nữ miền Bắc chỉ mặc độc áo thắt vạt và mặc váy.

Thứ Ba, 28 tháng 10, 2025

NGHE CHUYỆN TRUYỆN "TRĂM NGÀN" – Thơ Đặng Xuân Xuyến


 

"Trăm ngàn" (1) Ngạn (2) đạp tới bùn
Uông Triều (3) rún đẩy Bình "cùn" (4) tả xung.
 
Văn đàn một ổ bùng nhùng
Ngạn khui loạt giải rỗng thùng rộng be
Quang Thiều (5) vờ giả lặng nghe
Ngạn tung "Kiến nghị" chặn đè kế gian...
 
"Trăm ngàn", ờ, chỉ trăm ngàn
Uông Triều cũng chỉ trăm ngàn, thế thôi!

------
(1): truyện ngắn của Ngô Tú Ngân đạt giải nhì cuộc thi báo Văn Nghệ 2022-2024.
(2): nhà văn Đặng Chương Ngạn.
(3): nhà văn Uông Triều thành viên Ban Giám khảo chấm giải cho truyện ngắn "Trăm ngàn".
(4): nhà báo Lê Thọ Bình.
(5): Nhà thơ Nguyễn Quang Thiều: chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam.

                                                       Hà Nội, sáng 26 tháng 10-2025
                                                            ĐẶNG XUÂN XUYẾN

Thứ Hai, 27 tháng 10, 2025

NGƯỜI LỚN THÈM NẮNG NHƯ CON NÍT THÈM CÀ REM – Trần Vấn Lệ



Mưa... thì chắc không mưa!  Mấy hôm nay thèm nắng!  Ông Trời như đi vắng? Lạnh rồi, Trời thăm ai?
 
Trời đi tìm tương lai / cho loài người vui vẻ?  Cuối tháng Halloween ghé... cũng là Lễ tưng bừng!
 
Ngày đó mới mùa Đông... Ngày đó dòng năm tháng / chắc không có lãng mạn... vì ma không ước mơ...
 
Trong ánh sáng tỏ mờ, bây giờ gần như vậy...Câu thơ không biết chạy, niềm vui thì cứ trôi...
 
*
Thèm nắng lắm, thưa Trời!
Ngày hôm nay quá lạnh! 
Mùa đi không xúng xính mà lặng thầm... như câm!
 
"Anh cho em mùa Xuân, nụ hoa vàng mới nở!".  Thơ của Kim Tuấn đó, thuở nào... xưa quá xưa!
 
Thuở nào niềm ước mơ của con người buốt giá, của con tàu biển cả lạnh lùng tảng băng trôi...
 
... và mây bay trên trời.  Ông Trời đem nắng giấu!  Mồng tơi leo bờ giậu, thơ ấu mực tím nhòa...
 
Bạn ạ, mình xót xa... Này bài thơ buổi sáng!  Mây sương mù chưa tản, gửi bạn niềm bâng khuâng...
 
                                                                                   Trần Vấn Lệ 

DOÃN QUỐC SỸ TỪ HIỆN SINH ĐẾN VÀO THIỀN – Trần Kiêm Đoàn



Nhà văn Doãn Quốc Sỹ mới qua đời tại Mỹ, hưởng Thọ 102 tuổi (theo lịch Âm là 103 tuổi). Ông là hàng nhà văn tiền bối cuối cùng trong thế hệ Chiến tranh Việt Nam vừa ra đi. Ông vừa là nhà văn, vừa là nhà giáo và cho rằng dạy học là nghề, viết văn là nghiệp. Như thế trong nhãn quan Phật giáo thì phải chăng văn chương là duyên và tác phẩm là “nợ” như khái niệm “duyên nợ trần ai” giữa đời thường.
 

CA SĨ HOÀNG OANH VÀ NẾP SỐNG BÌNH DỊ - Quán Nhạc Vàng



Có thể nói Hoàng Oanh là điển hình của một nữ nghệ sĩ dù nổi tiếng nhưng vẫn giữ được cuộc sống bình dị. Những ai đã tiếp xúc với Hoàng Oanh đều có chung nhận xét rằng cô rất hiền, ăn nói từ tốn và tính tình đôn hậu.

Trong bài viết Hoàng Oanh – Tiếng Hát Của Giòng Thơ Nhạc Giao Duyên, tác giả Phạm Khanh đã có nhận xét: “Một cuộc đời nghệ sĩ không sóng gió. Hoàng Oanh đi hát, đi học, sống êm đềm trong hạnh phúc gia đình, trong tình bằng hữu và trong tình cảm nồng hậu của khán thính giả…” Trong suốt quãng thời gian ca hát hơn 20 năm ở miền Nam, khán giả yêu nhạc vàng biết đến ca sĩ Hoàng Oanh qua làn sóng điện, đài truyền hình, các dĩa hát, tờ nhạc và báo chí… và đặc biệt là cô không bao giờ hát ở phòng trà hay vũ trường thời trước năm 1975.

Chủ Nhật, 26 tháng 10, 2025

HỌC GIẢ NGUYỄN HIẾN LÊ NÓI VỀ VIỆC ĐỐT SÁCH SAU 1975


Hồi ký Nguyễn Hiến Lê - Tập III, NXB Văn Nghệ

Nguồn: https://baotreonline.com/.../tai-lieu-van-hoc/nguyen-hien-le

Một trong những công việc đầu tiên của chính quyền là hủy tất cả các ấn phẩm (sách, báo) của bộ Văn hóa ngụy, kể cả các bản dịch tác phẩm của Lê Quí Ðôn, thơ Cao Bá Quát, Nguyễn Du; tự điển Pháp, Hoa, Anh cũng bị đốt. Năm 1976 một ông thứ trưởng Văn hóa ở Bắc vào thấy vậy, tỏ ý tiếc.
 
Nhưng ông thứ trưởng đó có biết rõ đường lối của chính quyền không, vì năm 1978, chính quyền Bắc chẳng những tán thành công việc hủy sách đó mà còn cho là nó chưa được triệt để, ra lệnh hủy hết các sách ở trong Nam, trừ những sách về khoa học tự nhiên, về kỹ thuật, các tự điển thôi; như vậy chẳng những tiểu thuyết, sử, địa lý, luật, kinh tế, mà cả những thơ văn của cha ông mình viết bằng chữ Hán, sau dịch ra tiếng Việt, cả những bộ Kiều, Chinh phụ ngâm… in ở trong Nam đều phải hủy hết ráo.
 
Năm 1975, sở Thông tin văn hóa thành phố Hồ Chí Minh đã bắt các nhà xuất bản hễ sách nào còn giữ trong kho thì phải nạp hai hay ba bản để kiểm duyệt: sau mấy tháng làm việc, họ lập xong một danh sách mấy chục tác giả phản động hay đồi trụy và mấy trăm tác phẩm bị cấm, còn những cuốn khác được phép lưu hành.
 
Nhưng đó chỉ là những sách còn ở nhà xuất bản, những sách tuyệt bản còn ở nhà tư nhân thì nhiều lắm, làm sao kiểm duyệt được? Cho nên sở Thông tin văn hóa ra chỉ thị cho mỗi quận phái thanh niên đi xét sách phản động, đồi trụy trong mỗi nhà để đem về đốt.
 

HAI MỸ NHÂN TÀI HOA BẠC MỆNH CỦA SHOWBIZ VIỆT CÙNG QUA ĐỜI VÀO TUỔI 45 – Đàng Sa Long



DANH CA NGỌC LAN
 
Danh ca Ngọc Lan tên thật là Lê Thanh Lan, sinh năm 1956 tại Nha Trang. Bà là con thứ 5 trong một gia đình có 8 anh chị em. Do gia đình khá giả, Ngọc Lan sớm được đi học nhạc, từng biểu diễn tại một số sân khấu nhỏ.

Năm 24 tuổi, Ngọc Lan đặt chân đến đất Mỹ và định cư tại tiểu bang Minnesota. Để trang trải cuộc sống tại xứ người, gia đình nữ danh ca phải bán hamburger. Vì muốn có thêm thu nhập cho việc học và phụ giúp cả nhà, bà quyết định đi hát tại một số quán cà phê và buổi biểu diễn nhỏ nhờ một vài người bạn giới thiệu. Sau đó 2 năm, sự nghiệp ca hát của bà chính thức khởi sắc ở California và nhanh chóng vụt sáng thành ngôi sao đình đám.

Thứ Bảy, 25 tháng 10, 2025

CHUYỆN HÔN NHÂN CỦA TRẦN QUỐC TUẤN VÀ THIÊN THÀNH CÔNG CHÚA



Việc đàn ông thời phong kiến, đặc biệt là những người có địa vị, quyền lực (như quý tộc, quan lại, vương hầu), có nhiều vợ (vợ cả và thê thiếp) là chuyện rất phổ biến, được xã hội chấp nhận và luật pháp cho phép. Mục đích ngoài việc thể hiện quyền lực, còn là để có nhiều con cái, nhất là con trai để nối dõi tông đường.
 

NGŨ ÂM 五音 - Bài viết của Mỹ Trinh


Hình ảnh: Ngũ âm, thủ bút của Thanh Đài nữ sĩ

“Cung thương làu bậc ngũ âm”
Âm nhạc từ lâu đã được xem như một phần quan trọng trong đời sống tinh thần của con người. Trong văn hóa phương Đông, âm nhạc không chỉ để giải trí, mà còn gắn với quan niệm về sự hài hòa giữa trời, đất và người. Từ trong bối cảnh ấy, Nguyễn Du khi viết “Truyện Kiều” đã mượn hình ảnh ngũ âm - năm cung bậc cơ bản trong nhạc lý cổ truyền để ca ngợi tài đàn của Thúy Kiều:
 
“Cung thương làu bậc ngũ âm,
Nghề riêng ăn đứt hồ cầm một trương.”

VIỆT NAM CÓ ĐÒI LẠI ĐẤT ĐAI CỦA TỔ TIÊN MÌNH, HIỆN LÀ VÙNG ĐẤT LƯỚNG QUẢNG VÀ QUẦN ĐẢO HẢI NAM TRUNG QUỐC ĐANG CHIẾM GIỮ HAY KHÔNG? - Vũ Bình Lục



Có người bảo là chuyện mơ hồ. Có người bảo là rất khó. Nhưng tôi cho rằng không gì là không thể! Không gì là bất biến cả! Ngày nay, rất nhiều người Việt ở Quảng Đông, tự hào rằng mình là người Việt. Họ muốn trở về với tổ tiên mình.

Nhưng trước mắt, xin các bạn hãy nên đọc bài viết này, lấy đó làm tài liệu rất cần thiết để truyền dạy cho thế hệ trẻ Việt Nam, cho cả chính mình. Chúng ta phải biết rõ tổ tiên mình là ai, để có thể tự tin đứng vững và tiến lên trong cái thế giới "phẳng" mà rất nhiều biến động, không thể lường trước được!
 

KÝ ỨC MÙA THU - Chùm thơ Đặng Xuân Xuyến


   

 
THÁNG BẢY
 
Tháng 7 chớm về sao đã Ngâu
Mưa đâu vội rắc ấm chân cầu
Hương Thu rỏn rẻn men bờ giậu
Giục Cúc Họa Mi vội trổ mầu.
 
(Mồng Một tháng 7 âm lịch)
 
 
ĐÊM VẮNG
 
Ơ hay đêm vắng còn chưa ngủ
Mải đứng dòm khuya mãi gật gù
Ờ nhỉ tháng Mười giăng ngõ cũ
Xáo xác cuối vườn tiễn gió Thu.
 
Làng Đá, 03:26/13-11-2023
 
 
THÁNG CHÍN
 
Tháng Chín cuộn tròn hương sữa đêm
Gió Thu vê rối lọn tóc mềm
Tiếng cười rúc rích thi thoảng điểm
Sương Thu run rẩy rót xuống thềm.
 
(đêm 28 tháng 9 âm lịch)
 

HÃY NGÓ CÀNG LÂU NÓI RẤT ÊM HÃY DÙNG NHỮNG TIẾNG THẬT ÊM ĐỀM (*) - Trần Vấn Lệ




Sống hoài với Kỷ Niệm, người ta sẽ Không Già?  Câu hỏi đó thoáng qua không ngờ nó ở lại!
 
Không nghe ai nói "Phải / nhắc hoài chuyện ngày xưa". Có thể thấy "người ta" ngồi mơ màng chiều, sớm...
 
Có thể, nghĩ không muộn:  "Mình cũng sẽ có ngày...ngồi nhìn mãi mây bay, nằm nghe cơn gió thoảng...".
 
Đời không thể một thoáng!  Nhiều người chết "khi không".  Nhiều người chết động rừng, động cả sông, cả núi...
 
Tôi nghĩ Phạm Hồng Thái, trăm năm rồi, anh đâu?  Tôi nghĩ đến mùa Thu: Lá vàng đầy sân rụng...
 
Đời làm mình lúng túng.  Sống, chết đều bình thường...Đời như sóng đại dương, thấp cao vì gió, bão...
 
Nhưng, sóng nếu là giọt máu chắc nó có thời Xanh?  Ý tưởng nào cũng mong manh... màu Xanh - màu vĩnh cửu?
 
*
Bạn biết Pascal chớ?  Từ đứa nhỏ lớn lên nói một câu khó quên:  "Con người yếu ớt lắm, nó chỉ là một cây lau sậy nhưng cây lau sậy có tư tưởng!".
 
Một ngày có ý nghĩa:  Ngày đó có bình minh!
Một đêm thật hạnh phúc còn đắp cái chăn kỷ niệm...
 
Yên Thao, một nhà thơ, có hai câu lấp liếm mà lại rất dễ thương:  "Tim tím khung cầu tim tím núi, giời ơi nhiều tím quá em ơi!".
 
Tôi nghĩ đến Nguyên Sa - một người hành khất thốt được những lời van lơn:  "Cho anh nắm lấy hai bàn tay!  Tóc em anh sẽ gọi là mây!  Ngày sau hai đứa mình xa cách, anh vẫn được nhìn mây trắng bay...".
 
Kỷ niệm đều đáng nhớ vì Kỷ Niệm nào cũng Đẹp.  Bản chất của mây là cuồn cuộn như tóc người yêu mình chưa chải đấy thôi!
 
                                                                                       Trần Vấn Lệ
(*) Thơ Xuân Diệu

CÁNH ĐỒNG QUÊ MẸ, TRỞ NGỌ - Thơ Tịnh Bình




 
CÁNH ĐỒNG QUÊ MẸ
 
Tôi còn nợ một khoảng trời
Vô ưu mây trắng đọng lời ca dao
Cánh diều thơ ấu nghiêng chao
Thềm sân hoa khế rụng vào giấc mơ
 
Tôi còn nợ mãi lời thơ
Khúc ru nhịp võng ầu ơ trưa hè
Ngõ làng râm mát bờ tre
Ngỡ vòng tay mẹ chở che tháng ngày
 
Tôi còn nợ một sớm mai
Con chim chèo bẻo chờ ai giọng trầm
Mưa chiều nhỏ giọt lâm thâm
Nhòa trong bóng mắt lặng thầm mái tranh
 
Bấm vào lòng đất mà xanh
Cánh đồng quê mẹ trĩu nhành lúa thơm
Thương sao những rạ cùng rơm
Bay lên vạt khói chiều hôm nhớ nhà...
 

Thứ Ba, 21 tháng 10, 2025

GỌI LÀ VIỆT KIỀU HAY NGƯỜI VIỆT HẢI NGOẠI ? – Lê Vĩnh Húy



 “Kiều” đây không phải nàng Kiều của Nguyễn Du, mà là chữ Kiều trong “Việt kiều”. Chữ Kiều nầy có nhiều nghĩa:
Khi là động từ, Kiều là ăn nhờ ở đậu. Thí dụ: “Kiều cư” là ăn nhờ ở đậu nơi đất khách;
Là danh từ, Kiều chỉ người sống nhờ làng nước khác. Thí dụ: “Hoa kiều” là người có quốc tịch Tàu sống ở nước ngoài [1];
Là phó từ, thì nghĩa là tạm thời. Thí dụ: “Kiều trí” là mượn tên đất này đặt cho đất khác [2].
Dù thuộc từ loại nào, “Kiều” cũng hàm ý tạm bợ, trôi nổi bềnh bồng.
 
Trở lại với “Việt kiều”, lâu nay người ta vẫn dùng danh từ này để gọi chung những người Việt Nam sống ngoài đất nước, cách gọi này vừa hàm hồ vừa bất cập.

QUANG TRUNG, GIA LONG: DUYÊN ÁC HAY NỢ ĐỜI - Thu Hải Lê Xuân


Ảnh: chân dung Gia Long- Quang Trung

Cho hay con tạo xoay vần,
Phận thời cao quý, mệnh thời trái ngang!
Số đâu có số lạ lùng,
Con vua lại lấy hai chồng làm vua!
 
Trên là những câu ca của dân gian truyền tụng về số phận kỳ lạ của một nàng công chúa nhà Lê nhưng cuối cùng lại trở thành hoàng hậu của nhà Tây Sơn, rồi số phận dun rủi sau lại thành ái phi của nhà Nguyễn. Quang Trung và Gia Long, hai vị vua kiêu hùng của hai triều đại đối nghịch kịch liệt lại có thể cọc chèo trong lịch sử vương quyền, quả là một sự sắp đặt trớ trêu của cuộc đời!

Thứ Hai, 20 tháng 10, 2025

NGÀY LẠI NGÀY - Trần Vấn Lệ



Ồ!  Hôm nay cũng vậy!  Giống hệt ngày hôm qua.  Cũng sương mù sa sa... Cũng có lá vàng... mà chưa, rụng!
 
Ngày hôm nay lúng túng, chào "nó" thế nào đây?  Mình đưa lên bàn tay, "nó" thơ ngây... dễ sợ!
 
Hình như "nó" không nhớ mặt trời đang nhú lên?  Sáng sớm là bình minh, "nó" với mình tái ngộ?
 
Hình như mình xấu hỗ, biết mình chẳng là mình mà sao không làm thinh đừng bonjour ai hết?
 
Năm ngày nữa lại Tết.  Tết Trung Thu hàng năm.  Tết của nước Việt Nam!  Tết âm thầm thế giới!
 
Mình biết không ai đợi để nói "kỳ" như minh.  Không phải bà con quên... mà thật tình yên ổn!
 
Không còn ai mong muốn "một Đất Nước Trở Mình".  Xưa nay cái màu xanh... long lanh màu nước mắt!
 
Chào Ngày Mới!  Mình khóc:  Nước Mắt Một Chữ Thơ!

                                                                                     Trần Vấn Lệ

CHUYỆN TÌNH – Thơ Lê Kim Thượng


   


Chuyện Tình   
 
1.
Nhớ ngày vừa ngỏ lời yêu
Hoa chen đua nở, cho nhiều mộng mơ
Em còn đẹp mãi trong thơ
Lời tình viết mãi, ngu ngơ dại khờ
Mắt em trong vắt ngây thơ
Nhìn nhau say đắm, Thực – Mơ giữa đờ
Dẫu mưa hay nắng vẫn cười
Mặt hoa, da phấn thắm tươi diễm kiều
Dịu dàng bóng dáng người yêu
Nắng xiên khoai chiếu liêu xiêu má đào
Môi hoa hương vị ngọt ngào
Say say men rượu Bồ Đào xứ quê
Rượu bầu cạn chén si mê
Em ngồi chuốc rượu, môi kề với nhau
Mặc cho gà gáy canh thâu
Bên nhau nói mãi những câu tự tình…

VỀ QUÊ ĐI MÀY – Thơ Đặng Xuân Xuyến


   

(Với Nguyễn Xuân Thành)
 
Mày về quê chơi đi
Tao lại dạy mày chơi trò trận giả
Mày lại dạy tao bóng chuyền bóng đá
Lông nhông đầu làng cuối ngõ
Cướp cờ
Đánh đáo
Đủ trò
Mày khờ khạo
Tao ngây ngô
Nghéo tay cưới chung một vợ
Bọn bạn bảo tao mày 2 thằng dở
To xác rồi đầu vẫn cứ ngu ngơ.
 
Mày về quê chơi đi
Biền biệt thế
Bặt tin như thế
Tao nhớ mày
Rượu tao uống chẳng say
Đêm cuối cùng mày nói thật hay
Khắc trong tim bạn hiền tri kỷ
Nghéo tay tao hẹn ngày trở lại
Hai mấy năm trời
Nước chảy bèo trôi...
 
Mày về quê chơi đi
Về với tao. Về với thời thơ dại
Về đi mày
Đừng lời nói gió bay.
 
Làng Đá, Ngày 11 tháng 12-2014
ĐẶNG XUÂN XUYẾN

Thứ Tư, 15 tháng 10, 2025

NỖ LỰC (努力) NGHĨA LÀ "GẮNG SỨC" CÓ ĐÚNG KHÔNG? - Vinhhuy Le



Đây là nói về chữ “Nỗ lực” trong bài thơ Trần Quang Khải làm lúc theo vua Trần về kinh:
 
TỤNG GIÁ HOÀN KINH SƯ
從駕還京師
 
Đoạt sáo Chương Dương độ
奪槊章陽渡
Cầm Hồ Hàm Tử quan
擒胡鹹子關
Thái bình tu nỗ lực
太平須努力
Vạn cổ thử giang san
萬古此江山
 
Bản dịch của cụ Trần Trọng Kim:
 
Chương Dương cướp giáo giặc
Hàm Tử bắt quân thù
Thái bình nên gắng sức
Non nước ấy muôn thu
 
KHÚC MẮC Ở CHỮ “NỖ LỰC”.
 
Nỗ lực là “cố gắng hết sức”. Hết sức vì giống gì? Vì nền thái bình, tức thịnh trị cho nhà Trần. Người ta thường chỉ nỗ lực để nhằm mục đích nào đó chưa hoàn thành. Thí dụ: “Nỗ lực phấn đấu đặng lên chức, lên lương”. Ở đây đã đuổi xong giặc Nguyên, là thái bình rồi; vậy còn nỗ lực vì thái bình nào nữa?

Thứ Hai, 13 tháng 10, 2025

LÊ LONG ĐĨNH: VỊ VUA "HOANG DÂM" HAY NỖI OAN LỊCH SỬ? - Lê Thọ Bình



Trong hơn nghìn năm, tên tuổi Lê Long Đĩnh- Lê Ngoạ Triều gắn liền với hình ảnh “vua hoang dâm ngọa triều”. Nhưng khi soi lại cổ sử, có lẽ chúng ta đã quá bất công với vị vua trẻ ấy, người từng thân chinh năm lần dẹp loạn và mộ đạo đến mức xin kinh sách về nước.

 Vị vua trẻ trên lưng ngựa:

Từ thuở còn cắp sách đến trường, nhiều thế hệ học sinh Việt Nam đã nghe về “vua Lê Ngọa Triều”, ông vua hoang dâm vô độ, tàn ác, đến nỗi phải nằm mà thiết triều. Cái tên ấy gần như trở thành biểu tượng của sự suy đồi, là tấm gương để răn dạy hậu thế. Nhưng nếu một lần mở lại những trang cổ sử, soi xét kỹ bối cảnh lịch sử, ta sẽ thấy một sự thật khác: Lê Long Đĩnh không hẳn là vị hôn quân như người ta vẫn nghĩ, mà có thể là một vị vua trẻ tài năng, anh dũng, song bị lịch sử đối xử bất công.

Chủ Nhật, 12 tháng 10, 2025

MỘT CHỮ, NỬA THẾ KỶ TRANH CÃI VỀ ĐÔI CÂU ĐỐI NỔI TIẾNG Ở ĐỀN KIẾP BẠC - Nguyễn Hồng Lam

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện giới thiệu bài viết của Nguyễn Hồng Lam

                         

Đây là đôi câu đối rất nổi tiếng, trước hết vì nó rất hay mà lại rất ngắn. Tác giả của đôi câu đối là Tam nguyên Thám hoa Vũ Phạm Hàm là một người hay chữ bậc nhất hồi đầu thế kỷ XX. Nổi tiếng nữa là vì có một dị bản khác là "thung thanh" gây ra cuộc tranh cãi liên miên trên khắp các mặt báo trong hơn nửa thế kỷ qua. Vậy "thu thanh"(Tiếng mùa thu, cũng là tiếng binh đao) hay là "thung thanh"(Tiếng đóng cọc).
 
山皆
水不
 
Vạn Kiếp hữu sơn giai kiếm khí,
Lục Đầu vô thủy bất thu thanh
 
Dịch nghĩa:
 
Vạn Kiếp có ngọn núi nào thì đều vương hơi kiếm
Lục Đầu không con nước nào không vang tiếng đao binh.

                                                                            Nguyễn Xuân Diện

Thứ Sáu, 10 tháng 10, 2025

CHÙM THƠ 38 BÀI ĐỘC VẬN 4 CÂU - Đặng Xuân Xuyến




LẠI NỮA...
 
Lại nữa, một đêm. Lại một đêm
Lại nghe rón rén mé bên thềm
Lại mùi ngai ngái nơi chăn đệm
Lại tiếng thở dài buôn buốt đêm.
 
Chủ nhật, 01 tháng 06-2025


VIẾNG CỤ BÙI HIỀN
(Cảm tác khi đọc tin Cụ Bùi Hiền về cõi hư vô)

Ô hô Cụ đã người thiên cổ
"Cải cách" (1) Cụ ơi "lắm chuyện rồ" (2)
Trăm năm bia miệng còn đấu tố
Kính Cụ an lòng cõi hư vô!
 
-------
(1): Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Hiền đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ.
(2): Dư luận dậy sóng bất bình về đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ.

Hà Nội, 12 tháng 05 năm 2015


VIẾT CHO NGÀY SINH NHẬT
 
Định ghé trần gian chơi vài bữa
Ai dè duyên phận bận tứa lư
Loanh quanh rồi lại loanh quanh nữa
Lại một tháng Tư lạnh gió lùa!

Hà Nội, ngày 17 tháng 4-2025


HÈ SỚM
 

Hè đã về rồi? Thật vậy sao?
Kìa tiếng chim Quyên riu rít chào
Và em tíu tít tươi màu áo
Rộn nắng trong vườn, gió lao xao...

Làng Tám, sớm 15 tháng 4-2025

 
EM ĐẾN CHƠI NHÀ

Em đến chơi nhà, mắt như hoa
Mang theo câu ví gửi làm quà
Miệng cười chúm chím, duyên duyên lạ
Em dán mùa Xuân thắm cả nhà!
 
Hà Nội, 12:28 Mồng 2 Tết Ất Tỵ
(Tức 30 tháng 01 năm 2025)
 

NGHE NHẠC NHỚ QUÊ
 
Con đi chúc Tết, bố ở nhà
Nằm nghe Tuấn Vũ (1) nhớ Xuân qua
Ơ hay, sao bỗng thành kẻ lạ
Không dưng lại khóc nhớ quê nhà!

-----
(1) ca sĩ Tuấn Vũ
Hà Nội, 13:37 Mồng Một Tết Ất Tỵ
(Tức 29 tháng 01 năm 2025)