HÃY NGÓ CÀNG LÂU NÓI RẤT ÊM HÃY DÙNG NHỮNG TIẾNG THẬT ÊM ĐỀM (*) - Trần Vấn Lệ

Sống hoài với Kỷ Niệm, người ta sẽ Không Già?  Câu hỏi đó thoáng qua không ngờ nó ở lại!
 
Không nghe ai nói "Phải / nhắc hoài chuyện ngày xưa". Có thể thấy "người ta" ngồi mơ màng chiều, sớm...
 
Có thể, nghĩ không muộn:  "Mình cũng sẽ có ngày...ngồi nhìn mãi mây bay, nằm nghe cơn gió thoảng...".
 
Đời không thể một thoáng!  Nhiều người chết "khi không".  Nhiều người chết động rừng, động cả sông, cả núi...
 
Tôi nghĩ Phạm Hồng Thái, trăm năm rồi, anh đâu?  Tôi nghĩ đến mùa Thu: Lá vàng đầy sân rụng...
 
Đời làm mình lúng túng.  Sống, chết đều bình thường...Đời như sóng đại dương, thấp cao vì gió, bão...
 
Nhưng, sóng nếu là giọt máu chắc nó có thời Xanh?  Ý tưởng nào cũng mong manh... màu Xanh - màu vĩnh cửu?
 
*
Bạn biết Pascal chớ?  Từ đứa nhỏ lớn lên nói một câu khó quên:  "Con người yếu ớt lắm, nó chỉ là một cây lau sậy nhưng cây lau sậy có tư tưởng!".
 
Một ngày có ý nghĩa:  Ngày đó có bình minh!
Một đêm thật hạnh phúc còn đắp cái chăn kỷ niệm...
 
Yên Thao, một nhà thơ, có hai câu lấp liếm mà lại rất dễ thương:  "Tim tím khung cầu tim tím núi, giời ơi nhiều tím quá em ơi!".
 
Tôi nghĩ đến Nguyên Sa - một người hành khất thốt được những lời van lơn:  "Cho anh nắm lấy hai bàn tay!  Tóc em anh sẽ gọi là mây!  Ngày sau hai đứa mình xa cách, anh vẫn được nhìn mây trắng bay...".
 
Kỷ niệm đều đáng nhớ vì Kỷ Niệm nào cũng Đẹp.  Bản chất của mây là cuồn cuộn như tóc người yêu mình chưa chải đấy thôi!
 
                                                                                       Trần Vấn Lệ
(*) Thơ Xuân Diệu

CÁNH ĐỒNG QUÊ MẸ, TRỞ NGỌ - Thơ Tịnh Bình

 

CÁNH ĐỒNG QUÊ MẸ

 

Tôi còn nợ một khoảng trời

Vô ưu mây trắng đọng lời ca dao

Cánh diều thơ ấu nghiêng chao

Thềm sân hoa khế rụng vào giấc mơ

 

Tôi còn nợ mãi lời thơ

Khúc ru nhịp võng ầu ơ trưa hè

Ngõ làng râm mát bờ tre

Ngỡ vòng tay mẹ chở che tháng ngày

 

Tôi còn nợ một sớm mai

Con chim chèo bẻo chờ ai giọng trầm

Mưa chiều nhỏ giọt lâm thâm

Nhòa trong bóng mắt lặng thầm mái tranh

 

Bấm vào lòng đất mà xanh

Cánh đồng quê mẹ trĩu nhành lúa thơm

Thương sao những rạ cùng rơm

Bay lên vạt khói chiều hôm nhớ nhà...

 

GỌI LÀ VIỆT KIỀU HAY NGƯỜI VIỆT HẢI NGOẠI ? – Lê Vĩnh Húy

 “Kiều” đây không phải nàng Kiều của Nguyễn Du, mà là chữ Kiều trong “Việt kiều”. Chữ Kiều 僑 nầy có nhiều nghĩa:
– Khi là động từ, Kiều là ăn nhờ ở đậu. Thí dụ: “Kiều cư” là ăn nhờ ở đậu nơi đất khách;
– Là danh từ, Kiều chỉ người sống nhờ làng nước khác. Thí dụ: “Hoa kiều” là người có quốc tịch Tàu sống ở nước ngoài [1];
– Là phó từ, thì nghĩa là tạm thời. Thí dụ: “Kiều trí” là mượn tên đất này đặt cho đất khác [2].
Dù thuộc từ loại nào, “Kiều” cũng hàm ý tạm bợ, trôi nổi bềnh bồng.
 
Trở lại với “Việt kiều”, lâu nay người ta vẫn dùng danh từ này để gọi chung những người Việt Nam sống ngoài đất nước, cách gọi này vừa hàm hồ vừa bất cập.

QUANG TRUNG, GIA LONG: DUYÊN ÁC HAY NỢ ĐỜI - Thu Hải Lê Xuân

Ảnh: chân dung Gia Long- Quang Trung

Cho hay con tạo xoay vần,

Phận thời cao quý, mệnh thời trái ngang!

Số đâu có số lạ lùng,

Con vua lại lấy hai chồng làm vua!

 

Trên là những câu ca của dân gian truyền tụng về số phận kỳ lạ của một nàng công chúa nhà Lê nhưng cuối cùng lại trở thành hoàng hậu của nhà Tây Sơn, rồi số phận dun rủi sau lại thành ái phi của nhà Nguyễn. Quang Trung và Gia Long, hai vị vua kiêu hùng của hai triều đại đối nghịch kịch liệt lại có thể cọc chèo trong lịch sử vương quyền, quả là một sự sắp đặt trớ trêu của cuộc đời!

NGÀY LẠI NGÀY - Trần Vấn Lệ

Ồ!  Hôm nay cũng vậy!  Giống hệt ngày hôm qua.  Cũng sương mù sa sa... Cũng có lá vàng... mà chưa, rụng!
 
Ngày hôm nay lúng túng, chào "nó" thế nào đây?  Mình đưa lên bàn tay, "nó" thơ ngây... dễ sợ!
 
Hình như "nó" không nhớ mặt trời đang nhú lên?  Sáng sớm là bình minh, "nó" với mình tái ngộ?
 
Hình như mình xấu hỗ, biết mình chẳng là mình mà sao không làm thinh đừng bonjour ai hết?
 
Năm ngày nữa lại Tết.  Tết Trung Thu hàng năm.  Tết của nước Việt Nam!  Tết âm thầm thế giới!
 
Mình biết không ai đợi để nói "kỳ" như minh.  Không phải bà con quên... mà thật tình yên ổn!
 
Không còn ai mong muốn "một Đất Nước Trở Mình".  Xưa nay cái màu xanh... long lanh màu nước mắt!
 
Chào Ngày Mới!  Mình khóc:  Nước Mắt Một Chữ Thơ!

                                                                                     Trần Vấn Lệ

CHUYỆN TÌNH – Thơ Lê Kim Thượng

   

Chuyện Tình   

 

1.

Nhớ ngày vừa ngỏ lời yêu

Hoa chen đua nở, cho nhiều mộng mơ

Em còn đẹp mãi trong thơ

Lời tình viết mãi, ngu ngơ dại khờ

Mắt em trong vắt ngây thơ

Nhìn nhau say đắm, Thực – Mơ giữa đờ

Dẫu mưa hay nắng vẫn cười

Mặt hoa, da phấn thắm tươi diễm kiều

Dịu dàng bóng dáng người yêu

Nắng xiên khoai chiếu liêu xiêu má đào

Môi hoa hương vị ngọt ngào

Say say men rượu Bồ Đào xứ quê

Rượu bầu cạn chén si mê

Em ngồi chuốc rượu, môi kề với nhau

Mặc cho gà gáy canh thâu

Bên nhau nói mãi những câu tự tình…

VỀ QUÊ ĐI MÀY – Thơ Đặng Xuân Xuyến

   

(Với Nguyễn Xuân Thành)

 

Mày về quê chơi đi

Tao lại dạy mày chơi trò trận giả

Mày lại dạy tao bóng chuyền bóng đá

Lông nhông đầu làng cuối ngõ

Cướp cờ

Đánh đáo

Đủ trò

Mày khờ khạo

Tao ngây ngô

Nghéo tay cưới chung một vợ

Bọn bạn bảo tao mày 2 thằng dở

To xác rồi đầu vẫn cứ ngu ngơ.

 

Mày về quê chơi đi

Biền biệt thế

Bặt tin như thế

Tao nhớ mày

Rượu tao uống chẳng say

Đêm cuối cùng mày nói thật hay

Khắc trong tim bạn hiền tri kỷ

Nghéo tay tao hẹn ngày trở lại

Hai mấy năm trời

Nước chảy bèo trôi...

 

Mày về quê chơi đi

Về với tao. Về với thời thơ dại

Về đi mày

Đừng lời nói gió bay.

 

Làng Đá, Ngày 11 tháng 12-2014

ĐẶNG XUÂN XUYẾN

NỖ LỰC (努力) NGHĨA LÀ "GẮNG SỨC" CÓ ĐÚNG KHÔNG? - Vinhhuy Le

Đây là nói về chữ “Nỗ lực” trong bài thơ Trần Quang Khải làm lúc theo vua Trần về kinh:
 

TỤNG GIÁ HOÀN KINH SƯ

從駕還京師

 

Đoạt sáo Chương Dương độ

奪槊章陽渡

Cầm Hồ Hàm Tử quan

擒胡鹹子關

Thái bình tu nỗ lực

太平須努力

Vạn cổ thử giang san

萬古此江山

 
Bản dịch của cụ Trần Trọng Kim:
 

Chương Dương cướp giáo giặc

Hàm Tử bắt quân thù

Thái bình nên gắng sức

Non nước ấy muôn thu

 
KHÚC MẮC Ở CHỮ “NỖ LỰC”.
 
Nỗ lực là “cố gắng hết sức”. Hết sức vì giống gì? Vì nền thái bình, tức thịnh trị cho nhà Trần. Người ta thường chỉ nỗ lực để nhằm mục đích nào đó chưa hoàn thành. Thí dụ: “Nỗ lực phấn đấu đặng lên chức, lên lương”. Ở đây đã đuổi xong giặc Nguyên, là thái bình rồi; vậy còn nỗ lực vì thái bình nào nữa?

LÊ LONG ĐĨNH: VỊ VUA "HOANG DÂM" HAY NỖI OAN LỊCH SỬ? - Lê Thọ Bình

Trong hơn nghìn năm, tên tuổi Lê Long Đĩnh- Lê Ngoạ Triều gắn liền với hình ảnh “vua hoang dâm ngọa triều”. Nhưng khi soi lại cổ sử, có lẽ chúng ta đã quá bất công với vị vua trẻ ấy, người từng thân chinh năm lần dẹp loạn và mộ đạo đến mức xin kinh sách về nước.

 Vị vua trẻ trên lưng ngựa:

Từ thuở còn cắp sách đến trường, nhiều thế hệ học sinh Việt Nam đã nghe về “vua Lê Ngọa Triều”, ông vua hoang dâm vô độ, tàn ác, đến nỗi phải nằm mà thiết triều. Cái tên ấy gần như trở thành biểu tượng của sự suy đồi, là tấm gương để răn dạy hậu thế. Nhưng nếu một lần mở lại những trang cổ sử, soi xét kỹ bối cảnh lịch sử, ta sẽ thấy một sự thật khác: Lê Long Đĩnh không hẳn là vị hôn quân như người ta vẫn nghĩ, mà có thể là một vị vua trẻ tài năng, anh dũng, song bị lịch sử đối xử bất công.

MỘT CHỮ, NỬA THẾ KỶ TRANH CÃI VỀ ĐÔI CÂU ĐỐI NỔI TIẾNG Ở ĐỀN KIẾP BẠC - Nguyễn Hồng Lam

Tiến sĩ Nguyễn Xuân Diện giới thiệu bài viết của Nguyễn Hồng Lam

                         

Đây là đôi câu đối rất nổi tiếng, trước hết vì nó rất hay mà lại rất ngắn. Tác giả của đôi câu đối là Tam nguyên Thám hoa Vũ Phạm Hàm là một người hay chữ bậc nhất hồi đầu thế kỷ XX. Nổi tiếng nữa là vì có một dị bản khác là "thung thanh" gây ra cuộc tranh cãi liên miên trên khắp các mặt báo trong hơn nửa thế kỷ qua. Vậy "thu thanh"(Tiếng mùa thu, cũng là tiếng binh đao) hay là "thung thanh"(Tiếng đóng cọc).
 

萬 劫 有 山皆 劍 氣

六 頭 無 水不 秋 聲

 

Vạn Kiếp hữu sơn giai kiếm khí,

Lục Đầu vô thủy bất thu thanh

 
Dịch nghĩa:
 

Vạn Kiếp có ngọn núi nào thì đều vương hơi kiếm

Lục Đầu không con nước nào không vang tiếng đao binh.

                                                                            Nguyễn Xuân Diện

CHÙM THƠ 38 BÀI ĐỘC VẬN 4 CÂU - Đặng Xuân Xuyến

LẠI NỮA...

 

Lại nữa, một đêm. Lại một đêm
Lại nghe rón rén mé bên thềm
Lại mùi ngai ngái nơi chăn đệm
Lại tiếng thở dài buôn buốt đêm.
 
Chủ nhật, 01 tháng 06-2025

VIẾNG CỤ BÙI HIỀN
(Cảm tác khi đọc tin Cụ Bùi Hiền về cõi hư vô)

Ô hô Cụ đã người thiên cổ
"Cải cách" (1) Cụ ơi "lắm chuyện rồ" (2)
Trăm năm bia miệng còn đấu tố
Kính Cụ an lòng cõi hư vô!
 
-------
(1): Phó Giáo sư, Tiến sĩ Bùi Hiền đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ.
(2): Dư luận dậy sóng bất bình về đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ.

Hà Nội, 12 tháng 05 năm 2015

VIẾT CHO NGÀY SINH NHẬT
 
Định ghé trần gian chơi vài bữa
Ai dè duyên phận bận tứa lư
Loanh quanh rồi lại loanh quanh nữa
Lại một tháng Tư lạnh gió lùa!

Hà Nội, ngày 17 tháng 4-2025

HÈ SỚM
 

Hè đã về rồi? Thật vậy sao?
Kìa tiếng chim Quyên riu rít chào
Và em tíu tít tươi màu áo
Rộn nắng trong vườn, gió lao xao...

Làng Tám, sớm 15 tháng 4-2025

 
EM ĐẾN CHƠI NHÀ

Em đến chơi nhà, mắt như hoa
Mang theo câu ví gửi làm quà
Miệng cười chúm chím, duyên duyên lạ
Em dán mùa Xuân thắm cả nhà!
 
Hà Nội, 12:28 Mồng 2 Tết Ất Tỵ
(Tức 30 tháng 01 năm 2025)
 

NGHE NHẠC NHỚ QUÊ
 
Con đi chúc Tết, bố ở nhà
Nằm nghe Tuấn Vũ (1) nhớ Xuân qua
Ơ hay, sao bỗng thành kẻ lạ
Không dưng lại khóc nhớ quê nhà!

-----
(1) ca sĩ Tuấn Vũ

Hà Nội, 13:37 Mồng Một Tết Ất Tỵ

(Tức 29 tháng 01 năm 2025)

HAI NGÀY TRÔI QUA LẶNG LẼ - Trần Vấn Lệ

Hai ngày trôi qua lặng lẽ...Mùa Thu yêu quý chưa về!  Tưởng tượng trời mưa lê thê, gạt tay... chỉ là nước mắt?
 
Mùa Thu, mùa yêu thương nhất.  Mùa của đám cưới hàng năm... Có lẽ người ta nghĩ rằng:  Hôn trong ngày lạnh mới ấm?
 
... cho nên dù xa muôn dặm, đẹp như tiểu thuyết:  Thư Tình.  Tôi chờ một cánh thư xanh, với mình, bây giờ không có...
 
... kể cả thư các em nhỏ, xưa - xưa lắm, học trò.  Các em giống như giấc mơ, nhỏ hơn Thầy đâu mấy tuổi!
 
Tôi đang chờ Thu, tôi nói, vụn vằn, vụng về... ghép chữ thành Thơ!  Tôi thích làm Thơ Tự Do.  Tôi thích "không gì ràng buộc"... giống như lời hứa "bị nuốt" thì thôi... chuyện của chuyện đời!
 
Bạn tôi Chicago xa xôi nhắn về Cali nói lạnh.  "Mà tại vì em muốn tránh gặp anh nóng lắm nụ hôn!".
 
*
Hơi thở của tôi mãi còn để tôi sống nhờ câu đó!
Chicago - Los Angeles... cách xa nhau bởi gió và hoa và cỏ đường sương!  Tình Yêu không ai cô đơn!  Chiếu giường Tình Yêu là chữ... Tình Yêu quà trao nhiều thứ... Xa nhau một bước là buồn!
 
Đang nắng!  Nắng như nước tuôn chảy luồn từng con đường phố.  Mùa Thu ở đây... dưới hố.  Tôi nhìn.  Tôi thấy Quê Hương một Xã Hội Buồn Khôn Tả!  Tôi nghĩ là tôi nói quá những gì báo chí đang đăng... Tôi nghĩ tôi-không-nhân-văn!  Hai chữ Nhân Văn ngộ há?
 

Mai tôi đề thơ trên lá...

Thu vàng rơi đi lá Thu!

                                                                                    Trần Vấn Lệ

HAI BÀI THƠ ĐẠO - Châu Thạch

   

                   Tác giả Châu Thạch

TRÊN ĐỈNH SIN SUỐI HỒ

 

Đỉnh núi cao hơn trên đỉnh mây

Bài tôn vinh Chúa thật là hay

Cả bản H'Mong đều nên thánh

Một góc Thiên Đàng ngay chốn đây

 

Tôi đã cùng em đến một ngày

Rừng thiên nước độc lại lành thay

Tưởng đâu như có nhiều thiên sứ

Đi lại trên trời như bướm bay

 

Mới biết niềm tin hạnh phúc thay

Đại ngàn bình tịnh ánh trăng đầy

Mặt trời qua núi như ru võng

Đêm ngủ cùng ta giấc mộng say!

 

TÌNH ĐẤT – Thơ Lê Kim Thượng

   

 

Tình Đất   

 

1.

Đường về xa lắm người ơi

Quê hương hai tiếng gọi mời trong anh…

Cổng làng đã phủ rêu xanh

Đón người ngày ấy đã thành…  Người xưa

Sông dài biết mấy đò đưa

Thương đời Cha Mẹ nắng mưa dãi dầu

Sông xưa giờ đã bắc cầu

Bâng khuâng nhung nhớ một câu gọi đò

Đất cằn sỏi đá âu lo

Gom tùng hạt thóc đắn đo vụ mùa

Bến sông sóng vỗ gió đùa

Lời ru Đất Mẹ sớm trưa nặng tình

Chợ quê họp cạnh sân đình

Quà quê thấm đậm nghĩa tình chân quê

Trăm năm một cõi đi về

Người trăm năm vẫn bộn bề truân chuyên…

GIẾNG LÀNG – Thơ Bàng Bá Lân

 

Hẹn nhau bên bờ giếng,

Chờ nhau lúc rạng trăng,

Nàng vân vê dải yếm,

Chàng nắn sửa vành khăn.

 

Dưới trăng nàng bối rối,

Dưới trăng chàng băn khoăn,

Nhìn nhau mà chẳng nói,

Bốn mắt đọng trăng rằm...

 

Hẹn nhau bên bờ giếng,

Chờ nhau lúc rạng trăng.

Trăng đến, nàng không đến,

Chàng lo buồn đăm đăm.

 

Nàng đã đi làng khác,

Theo một người khăn đen,

Không còn nghe giọng hát,

Bên đình lúc nguyệt lên.

 

Ai cúi mình trên giếng?

Ai thả gầu múc trăng?

Ai cười yêu nửa miệng?

Tan rồi mộng gối chăn!

 

Không hẹn bên bờ giếng,

Không chờ lúc rạng trăng,

Đêm đêm chàng vẫn đến

Bên giếng khóc âm thầm...

 

Đêm nay chàng lại đến

Bên giếng khóc âm thầm,

Bỗng gặp bên bờ giếng

Đôi bóng người dưới trăng.

 

Nàng cũng vê dải yếm,

Chàng cũng nắn vành khăn.

Cũng nhìn nhau âu yếm,

Bốn mắt đọng trăng rằm.

 

Giếng trăng, nơi hò hẹn,

Giếng trăng, nơi hẹn hò,

Từ xa xưa đến bây giờ

Giếng làng ghi dấu bao trò hợp tan!

 

                                   Bàng Bá Lân

NGHÊ THƯỜNG 霓裳 - Bài viết của Mỹ Trinh

Hình ảnh: Nghê thường, thủ bút của Thanh Đài nữ sĩ

“Nghê thường”, chữ Hán là 霓裳, nghĩa gốc là cái váy màu cầu vồng, thường dùng chỉ trang phục của phụ nữ. Trong đó, “nghê” 霓 là cầu vồng (còn gọi là mống trời), là hiện tượng tự nhiên do ánh sáng mặt trời xuyên qua hơi nước trong mây tạo thành một phổ ánh sáng gồm các dải màu liên tục (người Trung Hoa xưa quan niệm cầu vồng có 5 màu - ngũ sắc), “thường” 裳 là cái xiêm, cái váy của phụ nữ thời xưa. Không chỉ là vật thể hữu hình, “nghê thường” còn mang hàm ý biểu tượng cho vẻ đẹp siêu thực, thần tiên, thường được dùng để gợi nhắc đến các tiên nữ hay mỹ nhân trong thơ ca và nghệ thuật truyền thống.

ĐÒN THÙ CHÍ MẠNG GIỮA XUÂN QUỲNH, XUÂN DIỆU - Vương Trí Nhàn

 

Trong nghề làm thơ, Xuân Quỳnh tìm tòi học nghề ở Chế Lan Viên chứ không ở Xuân Diệu. Ngược lại, Xuân Diệu thấy loại như Phạm Tiến Duật là lạ, chứ Xuân Quỳnh không lạ. Sự không bằng lòng nhau ngấm ngầm đã có từ lâu, đến lúc này mới có dịp bùng nổ.

Cậy tuổi già, Xuân Diệu đi khắp nơi rêu rao, cho là Xuân Quỳnh không đáng như thế, chẳng qua đây là một nhà thơ phụ nữ xinh đẹp, nên chài được mọi người (chữ "chài" là của Xuân Diệu) khiến cho tuyển thơ chẳng còn thể thống gì nữa.

SẢ 𦲺 - Bài viết của Khánh Ly

Hình ảnh: Sả, thủ bút của Thanh Đài nữ sĩ

“Mạ thường về trong giấc mơ con

Cơm muối sả, tập tàng, rau đắng…”

                                    (Mạ, Võ Quê)

 

Sả, chữ Nôm viết 𦲺. Nó còn có nhiều tên gọi khác như sả chanh, hương mao, cỏ sả,... với tên khoa học là Cymbopogon citratus, thuộc họ lúa, mọc nhiều ở vùng nhiệt đới. Ở nước ta, từ đồng bằng đến miền núi, hầu như gia đình nào cũng trồng vài bụi sả quanh vườn. Cây sả mọc thành bụi, cao khoảng 0,8 đến hơn 1,5m. Các bẹ lá ôm khít tạo thành “tép sả”. Lá sả hẹp như lá lúa, bề mặt có lông nhám, toàn thân tỏa hương tinh dầu vừa mát vừa nồng, rất dễ nhận ra, từ lâu đã in sâu vào ký ức bếp Việt.