Nguồn:
https://nghiencuulichsu.com/2014/10/02/ban-ve-tay-son-nguyen-anh-chuyen-doi-vay-tra/
https://nghiencuulichsu.com/2014/10/02/ban-ve-tay-son-nguyen-anh-chuyen-doi-vay-tra/
Lời tác giả (cụ Võ Hương An):
“Mùa
Vu lan năm Canh dần 2010, tự nhiên tôi nhận được nhiều email của thân hữu gởi đến
- có ngày nhận hai ba cái -- kèm theo truyện ngắn “Một ngày lễ Vu lan sầu thảm”
của Tịnh Thuỷ, viết về sự tàn ác và hèn hạ của vua Gia Long trong việc hành
hình vợ chồng Trần Quang Diệu & Bùi Thị Xuân -- hai dũng tướng của Tây Sơn
-- và gia đình (mẹ già và con gái). Nội dung của các điện thư hoặc có ý hỏi tôi
sự thật có đúng như vậy không, hoặc tỏ ra đồng ý với tác giả, chê trách vua Gia
Long tàn ác. Bài viết này xin xem như một câu trả lời, sự thật lịch sử là một
kinh nghiệm chung ở đời…”
ĐÔI NÉT LỊCH SỬ
Sau 25 năm chiến đấu kiên trì và gian khổ, ngày mồng 3
tháng 5 năm Tân Dậu (13/6/1801) Nguyễn Vương (vua Gia Long) tái chiếm kinh đô
cũ Phú Xuân, đuổi vua tôi Cảnh Thịnh chạy dài ra Bắc. Một năm sau, ngày mồng 2
tháng 5 năm Nhâm Tuất (1/6/1802), tuy chưa chính thức lên ngôi hoàng đế (1)
nhưng theo lời đề nghị của bầy tôi, vua ban hành niên hiệu Gia Long, mở ra một
triều đại mới của nhà Nguyễn. Vào đầu thế kỷ XX, vua Khải Định đã chọn ngày này
(mồng 2 tháng Năm âm lịch) làm ngày quốc khánh của nước Đại Nam, đặt tên là
ngày Hưng quốc khánh niệm. Những ai ở lứa tuổi trên 70 ở Trung kỳ, từng cắp
sách đến trường có thể còn nhớ đôi chút về ngày này, nhất là ở Huế. Đó là ngày
mừng đất nước thống nhất. Niên hiệu Gia Long bao hàm trong ý nghĩa đó -- vua muốn
nói ông là người đã đi từ Gia Định thành tới Thăng Long thành để thống nhất đất
nước.
(Võ Hương-An, Thăng Long và Gia Long,
(Võ Hương-An, Thăng Long và Gia Long,
www.khoahoc.net/baivo/vohuongan/310708-thanglongvagialong.htm)
Ngay sau khi chiếm lại Phú Xuân và trong khi vua Cảnh
Thịnh của Tây Sơn đang còn làm chủ ở miền Bắc thì Nguyễn Vương đã cho «Phá hủy mộ giặc Tây Sơn Nguyễn Văn Huệ, bổ
săng, phơi thây, bêu đầu ở chợ » (Thực lục I, tr.473).
.gif)
