VÀI CẢM NHẬN VỀ THƠ TRẦN MAI NGÂN
Thơ của Trần Mai Ngân là thơ
của nỗi lòng. Hình như, chị mượn thơ chỉ để ghi lại Nhật Ký Nỗi Lòng nên thơ
của chị gần gũi, dễ đi vào lòng người bởi đọc thơ chị. người đọc dễ “cảm”, dễ
nhớ. Chị viết nhanh để ghi lại những cảm xúc thật của mình nên những câu thơ
của chị rõ là của chị, không chịu ảnh hưởng cúa ai, cứ nhẹ nhàng đằm thắm, nhẹ
nhàng chịu đựng, nhẹ nhàng hy sinh (có lẽ) như chính con người của chị.
Đọc những câu thơ:
- “Tôi đi nhặt lấy phù du
Trần gian một cõi mịt mù chơi vơi
Tôi tìm trong chiếc lá rơi
Phận người với cả một đời hư hao”
(Phù
Du)
- Ngồi buồn xòa ngón tay hao
Đã đan trong gió đã nhòa trong mưa
Gần xa cũng đã từng chưa
Ngón tay đeo nhẫn như vừa chơi vơi.
(Ngồi Buồn
Bấm Đốt Ngón Tay)
- Gió chiều, chân vội bước qua
Chỗ cười, chỗ đứng đã là ngày xư
Mười Hai trời chẳng thôi mưa
Tiễn Thu hay tiễn tôi vừa hôm nay!”
(Tiễn Thu 2)
Người đọc thấy trân quý cuộc
đời hơn dù những câu thơ ấy viết về sự cô đơn, về nỗi xót xa vì những dang dở
chuyện tình, bởi thơ ấy không hề bi lụy, tiêu cực mà chỉ nhẹ nhàng dâng kín nỗi
buồn, rồi nhẹ nhàng buông bỏ để người thơ trở về với những gì là của mình,
thuộc về mình.
Tôi thích thơ chị, có lẽ cũng
từ những câu thơ hay và tinh tế như thế.
Hôm nay, đưa thơ chị lên
trang blog Đặng Xuân Xuyến, không hiểu lý do gì mà 3 lần tôi lập cập làm hỏng,
cứ phải dàn trang lại. Vì đặc thù riêng (một phần do thiết kế) nên thời gian
dành cho việc đưa bài lên trang blog Đặng Xuân Xuyến thường tốn khá nhiều nên
tôi bực, định xóa hẳn bài nhưng tiếc công sức đã bỏ ra nên nán làm lại, vì thế
mà tôi đọc kỹ bài thơ GIẬN của chị. Tôi bật cười với suy nghĩ: Thảo nào tên bài
thơ là Giận!
Và cặm cụi ngồi gõ đôi dòng
về Giận và cả về thơ của chị:
GIẬN...
Cứ một lần giận dỗi
Là thêm một cách xa
Mà em luôn nói dối
Không sao...em ổn mà!
Cứ một lần im lặng
Không nhìn nói với nhau
Làm tim em băng giá
Một mình âm thầm đau
Thêm một lần... lần nữ
Có chắc còn lần sau
Ngày mỗi ngày hờ hững
Nên tình đành xa mau...
Canberra trắng màu
Mây trôi xa xôi quá
Em nhủ lòng quên đi
Chuyện đôi ta... còn gì?
Canberra,
25 tháng 08.2018
TRẦN MAI NGÂN
Vâng. Thơ Trần Mai Ngân là
thế. Cứ thẳng tuột với những suy nghĩ của mình, chẳng cần chọn lựa câu chữ bóng
bảy, chẳng cần rào dậu chắn be. Sự thẳng tuột ấy chỉ là chị tự nói với lòng
mình, tự lẩm bẩm với nỗi buồn đang xâm kín lòng mình, sự nhẹ nhàng ấy rất phụ
nữ Miền Tây:
Cứ một lần giận dỗi
Là thêm một cách xa
Biết là giận dỗi là căn
nguyên của sự “cách xa” nhưng chị không giãi bày, không phân tỏ mà chỉ âm thầm
chịu đựng, âm thầm để níu giữ:
Mà em luôn nói dối
Không sao... em ổn mà.
Câu: “Không sao... em ổn mà!” nghe như tiếng nấc đang được chị cố ghìm
lại.
Chị tiếp tục thật thà với nỗi
ấm ức đầy vơi của mình, bằng những câu không thể đời thường hơn, không thể thật
hơn, cứ như chị bê nguyên xi nỗi ấm ức, hờn tủi của chị bằng những câu nói
thường nhật trong cuộc sống vào thơ mà chẳng cần cầu kỳ gọt rũa, chẳng cần chọn
lựa kỹ câu từ. Vì thế mà chuyện của chị, thơ của chị thật lắm, đời và dễ chạm
vào lòng người:
Cứ một lần im lặng
Không nhìn nói với nhau
Làm tim em băng giá
Một mình âm thầm đau
Biết là sức chịu đựng của con
người có giới hạn nên khi đối diện với lòng mình, chị lắng hỏi lòng mình, và
cũng là tự nhủ với lòng mình: "Thêm
một lần... lần nữa/ Có chắc còn lần sau". Biết sự nhường nhịn ấy, cam
chịu ấy rồi cũng sẽ không đem lại kết quả tốt đẹp, nhưng chị lại buông xuôi,
bất lực, tiếp tục cam chịu “thêm một lần”,
rồi lần nữa, “lần nữa”... để chấp
nhận sự đổ vỡ, chia ly: “Ngày mỗi ngày hờ
hững/ Nên tình đành xa mau...”, thì thật là một bi kịch.
Nhẫn nhịn và bất lực trước
cuộc tình sắp tan vỡ là tư tưởng yếm thế của một phụ nữ cam chịu xuyên suốt bài
thơ.
Đọc bài thơ, không thấy hình
bóng ai ngoài hình bóng chị, được mặc định bởi nhân vật "em" đang thủ
thỉ kể chuyện tình buồn của mình. Cũng không biết căn nguyên những lần giận dỗi
từ đâu, sự giận dỗi ở mức nào mà chỉ thấy hình ảnh nhẫn nhịn, cam chịu của chị,
với những tâm sự của riêng chị, cũng rất chung chung, mơ hồ, khiến người đọc dù
mến thương, cảm thông với nhân vật "em", vẫn buông tiếng thở dài, nhẹ
nhàng trách cứ: "tại anh tại ả, tại cả đôi đường.".
Dù thế, thì "Giận"
vẫn là bài thơ nhiều cảm xúc, cuốn hút người đọc bởi sự chân thành trong từng
câu chữ của người viết.
Vâng! Thơ của Trần Mai Ngân
là thế, là thơ của nỗi lòng, là tấm gương phản chiếu chân thực cuộc sống mà nữ
sĩ Trần Mai Ngân đã trải qua, đã cảm nhận và đối diện.
Tôi thích những câu thơ buồn
nhẹ nhàng nhưng lại rất sâu, rất thấm, kiểu:
Xa nhau, ừ nhỉ xa nhau vậy
Vá víu trăm năm một nụ cười
Mắt đã rời xa không trở lại
Lúc ở cạnh nhau đã vắng rồi.
(Khắc
Vào Gió)
Nhưng tôi mong lắm được đón
đọc những bài thơ tươi rói nụ cười, những niềm tin rạng ngời về sự vẹn tròn, đủ
đầy của tình yêu chung thủy như mái ấm gia đình mà chị đang có, về những hạnh
phúc lứa đôi mà tôi thấy đã có nhưng chưa nhiều trong thơ của chị.
Hà Nội, 27 tháng 09.2018
ĐẶNG XUÂN XUYẾN
