VỀ QUÊ – Thơ Khaly Chàm

 

                                Nhà thơ Khaly Chàm

về quê

(kính tặng Đồng Nai quê ngoại)

 

tết năm nay mình về quê nghe em

dòng sông tuổi thơ hoa lục bình trổ tím

nhớ một thuở mẹ anh trầm mình dưới nước

mẹ chắt chiu từng hạt cát vàng đổi gạo nuôi anh lớn khôn

 

chắc chắn là phải về thăm quê hương

cứ nói hoài nhưng chưa lần nào thực hiện

hơn hai mươi năm ngày ra đi biền biệt

lập nghiệp xứ người - manh áo chén cơm

 

bờ bãi phù sa bưởi chín ngọt như đường

mùa nước nổi mẹ chèo xuồng vớt củi

tháng giêng hai cánh diều bay chấp chới

chao xuống hồn nỗi nhớ đến khôn nguôi

 

tạm gác chuyện nhà mình về quê em ơi!

nhìn lại trường xưa hàng cây phượng vĩ

nắng lung linh trên cành hoa hoa rực lửa

bướm trắng hồn nhiên giục giã mùa thi

 

về quê nghe em - như con chim từ quy

viếng mộ tổ tiên thăm họ hàng chất phác

dáng ngoại còng lưng còn hằn trong kí ức

bước chậm trên đường… ngày ta quen nhau

 

                                                   khaly chàm

 

MƠ VỀ CỐ QUẬN – Thơ Lê Bá Lư

 

 

MƠ VỀ CỐ QUẬN

 

Chiều xuống thật êm đềm

Nắng nhạt màu vàng êm

Sương vây mờ dáng núi

Gió lung lay rừng chiều

 

Chiều mùa đông không lạnh

Anh nhớ rét quê mình

Mưa phùn bay lất phất

Trên con đường Duy Tân

Trên con đường Gia Long

Dọc bờ sông Thạch Hãn

 

Gió bâng khuâng mời gọi

Rừng lá chiều xôn xao

Gió đa tình phóng đãng

Nhưng anh yêu gió làm sao!

 

Từng bầy chim về núi

Anh nhắn lời hỏi thăm

Đôi uyên ương liền cánh

Anh nhớ tình xa xăm

 

Trên con đường quốc lộ

Xe chạy ra chạy vào

Anh mơ về cố quận

Quê mình vui không em?

  

                       Lê Bá Lư

VÀI SUY NGHĨ KHI ĐỌC TIỂU THUYẾT “ĂN MÀY DĨ VÃNG” CỦA NHÀ VĂN CHU LAI – Vũ Thị Hương Mai

Đến bây giờ, Việt Nam vẫn là dân tộc sống trong thời chiến tranh nhiều hơn thời bình, chiến tranh kéo dài hơn 30 năm đã gây ra không ít đau thương và hậu quả của nó vẫn tồn tại đến nay. Nhiều nhà văn đã khai thác đề tài chiến tranh và nhà văn Chu Lai cũng là một trong số đó. Tiểu thuyết "Ăn mày dĩ vãng" của ông viết về chiến tranh, nhưng không chỉ là một cuộc chiến tranh súng đạn tàn khốc đã từng xảy ra ở Việt Nam mà còn là cuộc chiến tranh giữa những con người trở về từ sau bom đạn - cuộc chiến tranh ấy còn khốc liệt hơn nhiều.
 

NGÔ TẤT TỐ TỪNG HỎI NHÀ THƠ LƯU TRỌNG LƯ: "HUY CẬN LÀ THẰNG CHA NÀO MÀ LÀM THƠ HAY THẾ?"

Chuyện rằng, khi Huy Cận vừa làm xong bài thơ Tràng giang, ông gửi cho Xuân Diệu xem trước. Xuân Diệu vội vàng chép tay, rồi gửi theo đường bưu điện cho Thế Lữ.

Đọc xong, Thế Lữ khen hay và hỏi: "Huy Cận là tay nào mà làm thơ hay thế!". Xuân Diệu bảo: "Huy Cận là bạn tôi". Thế Lữ lại hỏi: "Là bạn sao không đưa thẳng cho tôi mà lại gửi thư?". Xuân Diệu đáp: "Tôi muốn gửi thế để kiểm tra xem thử thơ có hay thật không?". 
Mấy ngày sau, Huy Cận ra Hà Nội, Xuân Diệu đưa ông đến báo Ngày nay giới thiệu với Ban biên tập. Đó là lần đầu tiên Huy Cận tiếp xúc với giới văn chương, báo chí. Từ đó, họ rất quý ông, đăng thơ ông đều đặn trên báo Ngày Nay.

Tuần ấy, báo đăng bài Tràng giang của Huy Cận. Ngay ngày hôm sau, mới 6 giờ sáng, Lưu Trọng Lư đã đến đập cửa phòng Huy Cận tại số 40 Hàng Than (lúc ấy Lưu Trọng Lư ở dưới nhà, Huy Cận và Xuân Diệu ở trên gác), mà rằng: "Trời, Tràng giang hay quá Cận ơi! Hôm nay cụ Ngô Tất Tố hỏi tôi: "Huy Cận là thằng cha nào mà làm bài thơ hay thế? Bài thơ này hồn thơ Đường mà hay hơn thơ Đường”...mình phải khao cậu mới được. Thế là hai nhà thơ đến hiệu phở Nghi Xuân (ở Hàng Quạt) nổi tiếng.

Lưu Trọng Lư chiêu đãi Huy Cận nhưng lại... quên mang tiền vì ông nổi tiếng là người lơ đãng. Rốt cuộc, Huy Cận lại mời phở Lưu Trọng Lư.
 
                                                                                          SƯU TẦM

NGƯỢC DÒNG – Thơ Đặng Xuân Xuyến

  

 

NGƯỢC DÒNG

 

Hôm nọ có người ghé bến sông

Nói chuyện nhà bên đã gả chồng

Từ độ ngược dòng đi xây mộng

Chả thấy một lần ghé bến sông.

 

Tôi biết người ta chẳng ngóng trông

Chỉ mình tôi với mộng hư không

Chiều qua lạc bước về Kim Động

Tôi lại trắng đêm hứng gió đồng.

 

Tôi biết người ta đã gả chồng

Giờ là mệnh phụ giữa phố đông

Tôi buồn tôi giận tôi dại mộng

Say mãi đò ngang khách má hồng.

 

Đã mấy đông rồi, đã mấy đông

Bếp lửa nàng nhen có đượm hồng

Mỗi bận nàng ra cài then cổng

Có lạnh so người trước gió đông?

 

Nàng có còn quen nép cạnh chồng

Hững hờ dạo gót giữa phố đông

Lá vàng lả tả khi chiều xuống

Có thấm cô đơn bởi gió cuồng?

 

Tôi biết người ta chẳng đoái trông

Chỉ mình tôi với mộng hư không

Tôi buồn tôi giận tôi dại mộng

Lỡ cả chuyến đò khách sang sông.

 

Hà Nội, 29.11.2014

ĐẶNG XUÂN XUYẾN

 

CÁC NƯỚC NGÔ, VIỆT VÀ VĂN HÓA VIỆT - Tạ Đức

Nguồn:
https://dangnho.com/kien-thuc/nghien-cuu-tim-hieu/cac-nuoc-ngo-viet-va-van-hoa-toc-viet.html
 

Trung Nguyên cuối thời Xuân Thu (thế kỷ 5 TCN)

 

Ngô, tên đầy đὐ là Câu Ngô; Việt, tên đầy đὐ là Ư Việt, là hai nước cὐa người Bάch Việt nổi tiếng nhất thời Xuân Thu-Chiến Quốc.
 
Xưa, người Ngô và người Việt nόi cὺng một ngôn ngữ, cὺng dὺng một dᾳng chữ hὶnh chim và hὶnh sâu (Điểu Trὺng Vᾰn) khắc trên mâu đồng cὐa vua Ngô và kiếm đồng cὐa vua Việt. Nay, dân hai tỉnh Giang Tô và Chiết Giang, vὺng trung tâm cὐa hai nước Ngô-Việt xưa vẫn nόi chung một phưσng ngữ Ngô.
 
Theo Luo (1999:105) cάc di vật khἀo cổ ở vὺng trung tâm cὐa hai nước cό những khάc biệt dễ thấy vào thời Thưσng và Tây Chu, nhưng hoàn toàn giống nhau vào thời Đông Chu (771-256 TCN).
 
Theo Henry (2007: 3) tổng hợp tư liệu thư tịch thời Chiến quốc, thời Hάn và tư liệu khἀo cổ cho thấy người Ngô và người Việt cό ngôn ngữ, chữ viết, tίn ngưỡng, âm nhᾳc, vᾰn hόa dân gian, cάch ᾰn, mặc, ở, đi lᾳi, tang ma, cάch làm thuyền, chế vῦ khί, đάnh trận và tίnh cάch đều khάc người cάc nước Tề, Sở lάng giềng đᾶ Hoa hόa.
 
Tόm lᾳi, người Ngô và người Việt đᾶ cό chung một nền vᾰn hόa, giờ đây thường được gọi là vᾰn hόa Ngô-Việt. Tuy nhiên, nguồn gốc cὐa hai nước Ngô, Việt lᾳi khάc nhau và là cάc vấn đề cὸn gây tranh cᾶi.
 

VUA ĂN CẮP, VUA DỐI TRÁ TRẦN NGỌC THÊM TUNG HỎA MÙ, NÉM QUẢ BOM THỐI VÀO DƯ LUẬN XÃ HỘI: “BỎ KHẨU HIỆU TIÊN HỌC LỄ HẬU HỌC VĂN RA KHỎI NỀN GIÁO DỤC”... - Trần Mạnh Hảo

Nguồn:
https://www.facebook.com/tran.manhhao.376/posts/3165577637047752

Tác giả bài viết Trần Mạnh Hảo

Vua ăn cắp, vua dối trá Trần Ngọc Thêm tung hỏa mù, ném quả bom thối vào dư luận xã hội: “Bỏ khẩu hiệu ‘Tiên học lễ, hậu học văn ra khỏi nền giáo dục’ cốt đánh lạc hướng dư luận, nhằm bảo vệ cho cuốn sách ăn cắp của mình: “Cơ Sở Văn Hóa Việt Nam” được giảng dạy ở các trường đại học suốt 25 năm nay.
 
Năm 1996, nghĩa là 25 năm trước, trên tờ báo “Văn Nghệ”, chúng tôi đã cho in hai kỳ bài báo vạch mặt GSTS Trần Ngọc Thêm đã ăn cắp toàn bộ kiến thức, ăn cắp các bài viết trong hàng chục cuốn sách của linh mục giáo sư, nhà triết học, nhà văn hóa học thông kim bác cổ Kim Định rồi xào nấu biến thành cuốn sách “Cơ sở văn hóa Việt Nam” của mình.

CHÙM THƠ CUỐI NĂM CỦA LA THỤY

   

 

TỰ CẢM CUỐI NĂM       

 

Dặm trường rong ruổi ngựa phi      

Thời gian vút cánh xuân thì hanh hao      

Chồn chân dừng bước bên cầu      

Lặng nhìn nước chảy nuối màu tóc xưa      

Cánh buồm lộng gió ước mơ      

Băng qua sông biển cập bờ nơi nao?      

Vọng âm sóng vỗ dạt dào      

Bên chiều đông tận nắng đào dần phai      

Hoa tóc sương muối đang cài                     

Tàn niên tự cảm thoảng bay tiếng lòng

      

 

VÔ THƯỜNG         

(Cảm khái khi đọc truyện thần thoại Hy lạp)

 

Một thời vang bóng còn đâu      

Khói sương chừ lại úa màu thời gian      

Một thời xuân sắc nhựa tràn      

Nhành xanh biếc lộc, hoa vàng thắm cây      

Nắng chiều xế bóng hao gầy      

Xiêu theo triền dốc ngấm say vị đời      

Tiếng lòng ngân vọng chơi vơi      

Âm xưa bóng cũ mù khơi dấu tìm

 

 

DƯỜNG NHƯ     

 

Dường như bóng xế đường trần      

Dường như cuộc sống thanh bần rồi qua      

Dường như tóc muối sương pha      

Dường như phấn bảng đã là vọng âm     

Bên chiều một thoáng trầm ngâm...

 

 

KHÔNG ĐỀ     

 

Hoàng hôn bảng lảng chơi vơi      

Vẳng ngân âm vọng một thời xanh rêu      

Ta xin lượm chút bóng chiều      

Nhen cho hoài niệm dáng kiều xa xăm      

Ờ sao thi tứ biệt tăm...

                                             LA THỤY

DƯỜNG NHƯ MÙA ĐÔNG ĐI NGANG QUA – Thơ Trần Mai Ngân

                

                        Nhà thơ Trần Mai Ngân

DƯỜNG NHƯ MÙA ĐÔNG ĐI NGANG QUA...

(Tặng tháng 12)

 

Dường như có mùa đông đi ngang qua

Dường như tiếng chim hót rất thật thà

Và dường như giống hệt ngày hôm qua

Ngày ta có nhau dòng sông im lặng...

 

Dường như thu bỏ đi nên giá lạnh

Đôi tay em tê cóng tháng mười hai

Chỗ đất thơm nay còn dấu chiếc hài

In thật đậm lần nhón chân run rẩy...

 

Mùa đi qua - mùa ân tình tan vội

Tháng mười hai thôi tưởng tiếc làm gì

Xuân hay Thu làm hoen úa xuân thì

Nên gãy cánh thần tiên đêm mộng ảo

 

Tháng mười hai đã không còn giông bão

Lòng yên nguôi thanh thản đón mùa đông

Chợt nhận ra đời là những sắc không

Xuân Hạ Thu Đông... rồi xuân trở lại...

 

Thức đêm nay viết tròn bài dạ khúc

Cho tình em... và chúc phúc tình anh

Xin cây đời hoa lá mãi đẹp xanh

Mừng tuổi mới anh nơi xa hạnh phúc!

 

                                   Trần Mai Ngân

TRÊN NHÀNH LAU TRẮNG, VỚI ĐÔNG VÀ PHỐ – Thơ Tịnh Bình

 

 

TRÊN NHÀNH LAU TRẮNG

 

Ríu rít bầy sương mắt ngọc

Tụng ca cổ tích chuyện tình

Đi qua ngôi nhà lá nõn

Khẽ khàng giọt sáng bình minh

 

Cơn mưa ngang trời rả rích

Đã nghe thấm lạnh chưa lòng

Biệt ly mùa thu hoa cúc

Cõi tình buổi ấy chiều đông

 

Bến vắng vầng trăng quên mọc

Mơ hồ vị mặn trên môi

Gượng nở nụ cười chát đắng

Người xưa... mùa cũ... quên rồi...

 

Chẳng thể như sương cổ tích

Thì thôi làm cơn gió thu

Đìu hiu trên nhành lau trắng...

 

HAI BÀI THƠ “GIANG TUYẾT”, “NGƯ ÔNG” CỦA LIỄU TÔNG NGUYÊN - Đỗ Chiêu Đức

LIỄU TÔNG NGUYÊN 柳宗元（773－819), tự là Tử Hậu 子厚，người đất Hà Đông, nên còn gọi là Liễu Hà Đông 柳河東. Ông là nhà chính trị, nhà tư tưởng, nhà văn học và là nhà thơ của buổi Trung Đường. Ông là một trong Đường Tống Bát Đại Gia 唐宋八大家 (Tám người giỏi văn thơ nhất đời Đường và đời Tống), là dòng dõi thế phiệt hiễn hách mấy đời, tuổi trẻ đã đậu đạt hiển vinh, thanh vân đắc ý, ông từng tham gia cải cách tân chính với Vương Thúc Văn; Cải cách thất bại, ông bị biếm đi làm Tư Mã ở Vĩnh Châu, lại bị giám sát, cuộc sống ngột ngạt; Mười năm sau lại bị biếm đi làm Thứ Sử Liễu Châu và mất ở nơi đây. Hưởng dương 46 tuổi. Để lại một tập Thơ, Truyện, Luận "Liễu Hà Đông Tập 柳河東集".

                      

ĐỌC BÀI THƠ “SAY YÊU” NGHĨ VỀ THƠ TÌNH CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN – Vũ Thị Hương Mai

Đọc bài thơ “Say yêu” khi gặp 2 từ “gian díu” tôi nghĩ có lẽ Đặng Xuân Xuyến đã dùng từ sai hoặc anh viết sai chính tả nhưng ngẫm nghĩ kỹ và đọc lại bài thơ mới thấy anh đã có chủ ý dùng từ “gian díu” vì chỉ 2 chữ đó mới diễn tả đúng được tâm trạng yêu của bài thơ: Một tình yêu cuồng nhiệt và vụng trộm! Và chỉ 2 chữ “gian díu” mới lột tả được những khát khao yêu đương, những đau đớn khi yêu và cả những nổi loạn bất cần giáo lý đạo đức của kẻ “Say yêu”, “Cuồng yêu” như gã si tình nổi loạn Đặng Xuân Xuyến!
 

ĐỖ QUYÊN, CHO TA KHÓC MỘT HỆ NGƯỜI - Nguyễn Đức Tùng

 

         Đỗ Quyên và hai chân dung 

         bởi Nguyễn Đại Giang (Hoa Kỳ, 2008) và Trần Tuy (Việt Nam, 1982)

 

Đỗ Quyên làm thơ như sống chính cuộc đời mình. Thơ trữ tình và trường ca là công việc chính yếu của anh, mặc dù không phải là tất cả, và trong nhiều năm kể từ thời thanh niên, anh đã dành những nỗ lực quý báu nhất cho chúng. Anh hiểu rằng con người có thể làm được nhiều việc cho nhau, bày tỏ mối quan tâm rõ ràng đối với các vấn đề xã hội, chính trị, trong khi đó, một cách không hoàn toàn hiển nhiên, anh lại thuộc về chủ nghĩa hậu hiện đại. Đỗ Quyên thực ra là một trong những người góp phần phát triển khuynh hướng ấy trong thơ Việt, một cách chừng mực, ngay từ những năm chuyển tiếp của hai thế kỷ, thời kỳ dồn dập biến động: cách mạng, tan rã, chết chóc, lưu vong. Đến nay anh vẫn trung thành với chọn lựa của mình, với những biến đổi nào đó, tất nhiên.
 

Hôm nay

dương lịch

    Mồng Năm tháng Năm

Mắt xen qua ba bông hồng sẽ không bao giờ nở được
Tôi ngồi
            lập danh sách các bạn văn có thể vay tiền
Lúc này
           em đừng về
Hồng thắm đấy

                   nhưng sẽ không bao giờ nở

 

THƠ THÁNG 11 CỦA “NHÓM SÔNG QUÊ”

  

HOÀI NIỆM MỘT MÙA ĐÔNG

 

Dọc đường về quán trọ

Mưa phùn rơi bay bay

Chiều hôm trời trở gió

Nghe thấm lạnh bờ vai

Ta bên đời rong ruổi

Đường trần dài lê thê

Ham vui quên hết tuổi

Ô hay! Đông lại về

Lối nhỏ chiều âm u

Lưu linh qua mấy miền

Chuyện xưa chưa hề cũ

Bốn mùa vẫn gọi tên

Nỗi niềm lên trang thơ

Heo may chiều ru vội

Ngày đông nào dang dở

Ôi! Mùa đông của tôi

Đêm sân ga ly biệt

Tàu rời bến đêm khuya

Xin làm người thua thiệt

Còn đâu một lối về

Từ đó ta phiêu bồng

Giã biệt miền quê xưa

Đời chỉ như giấc mộng

Đông Hà, một đêm mưa

 

          Phan Thạch Nhân

          (Tháng 11/2021)

 

NGHỀ VIẾT VĂN TẾ - Truyện ngắn của Đỗ Trường

Tác giả Đỗ Trường

Bố tôi là ông Đồ, chuyên gõ đầu trẻ ở một làng ven biển. Ông biết cả tiếng Pháp và chữ nho, nên hay được bà con xóm làng nhờ viết điếu sớ mỗi khi có đình đám. Cải cách ruộng đất ông bị mang ra đấu tố và bắt giam. Nhưng ông chẳng có ruộng đất gì ngoài ngôi nhà nhỏ và mấy sào vườn, nên sửa sai hạ thành phần xuống trung nông. Cũng nhờ vậy, tôi được đi học trường sư phạm trên tỉnh. Học xong, tôi về quê theo nghề bố, ông giáo làng. Ngày đấy phong trào làm báo tường rầm rộ lắm. Báo cổ động cho hợp tác xã nông nghiệp, những điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt…đại loại tất tần tật từ bèo hoa dâu đến chuyện sinh đẻ có kế hoạch của chị em. Về khoản này, chẳng hiểu sao nó lại hợp với gu viết của tôi. Đều đều một ngày hoặc vài ngày tôi lại bắn ra một bài. Tên tuổi vang dội, thể là tôi được rút lên làm ông giáo trường huyện. Lên huyện, tôi tý ta tý toáy viết truyện ngắn, các bác thấy có liều không? Đề tài chủ yếu vẫn xào đi nấu lại những tấm gương lao động sản xuất giỏi, trong những phong trào thi đua yêu nước, tình yêu nam nữ do đoàn thể giới thiệu, thông qua tổ chức quản lý…
 

GÓC CAFÉ SÁNG NGỒI CHỜ ÁP THẤP – Thơ Khaly Chàm

 

            Nhà thơ Khaly Chàm
 

góc café sáng ngồi chờ áp thấp

 

mỗi sáng được nghe câu chuyện mới

người ta bàn cãi về sự đời chỉ biết hóa trang

tranh luận với nhau cái tính chất và hình thức chết

một khi chết đi để rồi tiến hóa và vĩnh hằng

thiên đường, niết bàn, cảnh giới này nọ kia

 

làm sao biết được những ngày của đoạn cuối

này em, chúng ta đã ra đi và trở lại từ khi nào

hiện tại cứ phải cõng mãi giấc mơ luẩn quẩn trong tiếng gọi của đất

hãy như những cây đời thinh lặng có vội vã gì đâu

lá vẫn biếc xanh từng ngày giữa lòng thành phố luôn náo nhiệt

 

bình minh chưa hửng nắng để kịp rơi âm sắc

dường như vị đắng muốn đắng hơn khi nhỏ giọt

những lá ngải dụ khách cùng vài đóa hoa lan ngỡ ngàng vì tiếng hót lạc giọng của lũ chim

chẳng ai có ý tưởng ngửi mùi đậm đặc của cơn áp thấp

có thể là như vậy

ngoài trời lửng lơ những khuôn mặt trôi đi còn lơ mơ giấc ngủ

 

                                                                           tptayninh 11/2021

                                                                                khaly chàm

VỀ CÁCH HIỂU HAI CHỮ “TRỒNG NGƯỜI” CỦA GS. TRẦN NGỌC THÊM - Hoàng Tuấn Công

Nhà phê bình và khảo cứu Hoàng Tuấn Công

 
Nêu lý do “cần chấm dứt sử dụng khái niệm “trồng người” để khai mở tư duy phản biện, giải phóng sức sáng tạo”, GS. Trần Ngọc Thêm cho rằng, chữ “trồng” trong “trồng người” mang ý nghĩa áp đặt của giáo dục thời phong kiến, “con người được coi như cái cây”.
Cụ thể, sau khi trích dẫn lời Quản Trọng: “Kế một năm chi bằng trồng lúa, kế mười năm chi bằng trồng cây, kế trọn đời chi bằng trồng người. Trồng một gặt một ấy là lúa. Trồng một gặt mười ấy là cây. Trồng một gặt trăm ấy là người”, GS. Trần Ngọc Thêm phê phán:
“Vào thời phong kiến xưa thì cả Trung Quốc lẫn Việt Nam đều coi con người là đối tượng cần được giáo hoá; con người được coi như cái cây, hoàn toàn lệ thuộc vào môi trường một cách thụ động: Trồng ở đất này thì cho trái ngọt nhưng trồng sang đất khác có thể lại cho trái chua”.
 
Đồng thời GS. Trần Ngọc Thêm lý giải:
“Là một dân tộc làm nông nghiệp, khi gặp hình ảnh “trồng người” do Bác nói ra, ai cũng cảm thấy thân thiết gần gũi đến mức dễ dàng chấp nhận và say mê sử dụng nó một cách hoàn toàn tự nhiên.[…] Nhưng con người không phải là cái cây […] do đó, tôi cho rằng không có lí do để duy trì hình ảnh này.”
                                                           (Báo Lao Động – 26/11/2021)
 
https://laodong.vn/giao-duc/gs-tran-ngoc-them-hieu-dung-de-xuat-bo-khau-hieu-tien-hoc-le-hau-hoc-van-977830.ldo
 

TIÊN HỌC LỄ, HẬU HỌC VĂN ĐẠO LÝ HAY TIÊU CỰC ?- Tiến sĩ Trần Kiêm Đoàn

        

Mấy hôm nay đọc báo trên các mạng lưới trực tuyến xã hội tiếng Việt, người Việt khắp nơi trong cũng như ngoài nước, được nghe một nguồn dư luận mới xôn xao về việc nên giữ hay bỏ một câu khẩu hiệu đã trở thành quá quen thuộc trong tất cả các hệ thống trường học Việt Nam từ xưa tới nay. Đó là câu châm ngôn “tiên học lễ, hậu học văn” thường được dán ngay trên tường trước mặt học sinh trong lớp học. Vì đã quá quen thuộc và mặc nhiên được coi đây là một đạo lý đương nhiên kết hợp giữa tinh thần tôn sư trọng đạo và rèn luyện nhân cách nên qua nhiều thế hệ, câu khẩu hiệu này đã trở thành một lời nhắc nhở nhẹ nhàng mà nghiêm cẩn chuyên chở giá trị nhân văn đào tạo thế hệ trẻ. Đây không phải là một câu khẩu hiệu thời trang để trang trí lớp học mà là một châm ngôn rèn luyện nhân cách trong đời sống học trò. Bởi vậy, chẳng có thầy giáo hay học sinh nào còn bận tâm đặt câu hỏi là nên hay không nên treo câu khẩu hiệu mang nội dung “nguyên lý giáo dục” hay đạo lý trồng người nầy. (Chữ Lễ trong bài này xin được viết hoa khi nhấn mạnh đó là tiêu đề của toàn bài và viết thường khi hiểu theo nghĩa quy ước.)
Bối cảnh làm nền cho cuộc… đảo chánh khẩu hiệu nầy được giới truyền thông đưa tin như sau:
 

CHIỀU ĐÔNG QUÊ MẸ - Thơ Tịnh Bình

 
 

CHIỀU ĐÔNG QUÊ MẸ

 

Sương giăng trắng phía mênh mông

Ngó về quê mẹ chiều đông rối bời

Cỏ may xao xác chân trời

Từng cơn gió vỡ chơi vơi lặng thầm

 

Xa rồi tuổi dại mù tăm

Co ro đi học rét căm đông về

Đồng mùa lúa trĩu vàng đê

Củ khoai ấm dạ lời quê ngọt bùi

 

Khoảng trời mây trắng ngược xuôi

Bến quê con nước ngậm ngùi hoàng hôn

Lạnh đông se sắt vào hồn

Ngõ về quê mẹ bồn chồn bước chân

 

Lau gầy đôi nhánh bâng khuâng

Bờ tre khóm trúc tần ngần gió lay

Rụng vào mắt khói chiều cay

Bếp quê tình mẹ nhen hoài lửa rơm...

 

                                    TỊNH BÌNH

                                      (Tây Ninh)