“VẤN NẠN”, LÀ CCC GÌ ? – Hoàng Hải Vân

Tác giả Hoàng Hải Vân

Nếu như lão nông tôi một hôm nổi hứng lên nói với dzợ, rằng “vấn nạn kẹt xe ở Sài Gòn này không biết bao giờ mới được giải quyết”, thì chắc nàng sẽ bảo “ông bị khùng hả ?”. Thế mà trên nhiều phương tiện truyền thông khoảng vài chục năm gần đây một số trí thức và nhà báo hay sính dùng những cụm từ “Vấn nạn tham nhũng”, “Vấn nạn gian lận thi cử”, “6 vấn nạn tồn tại khiến giao thông TP.HCM tắc nghẽn”, “Những vấn nạn đáng báo động”… 
 
Hai chữ “Vấn nạn” (問難) dù có trong tiếng Hán, nhưng tra trong bất cứ cuốn từ điển chữ Hán hay Hán-Việt nào, nó đều có nghĩa là “Hỏi khó” hoặc “Chất vấn hóc búa”.
Ví dụ trong Luận Ngữ :
“Tử Cống vấn nạn ư Khổng Tử” 子貢問難於孔子
(Nghĩa là : Tử Cống hỏi khó Khổng Tử).

“GIANG HỒ”, THƠ PHẠM HỮU QUANG – Phạm Hiền Mây

I. GIANG HỒ NGHĨA LÀ GÌ?

Giang hồ ta chỉ giang hồ vặt

Nghe tiếng cơm sôi cũng nhớ nhà

Là hai câu thơ, thú vị và thi vị, nhiều năm nay, vẫn luôn được mọi người nhắc đến trong niềm yêu mến và đầy thương tưởng.
Giang hồ nghĩa là gì, mà sao trong thơ ca, văn chương và cả đời thường nữa, lại nhắc tới nhiều đến vậy?

Học giả Đào Duy Anh trong Giản Yếu Hán Việt tự điển giải nghĩa  hai chữ “giang hồ” như sau: Tam giang và ngũ hồ là chỗ ẩn dật, không có chỗ định trú, hư phù, không tin được. Nghĩa rộng ra, “giang hồ” là từ dùng để chỉ cuộc sống phóng túng, rày đây mai đó, không ở yên một chỗ.

ĐÔI ĐIỀU SUY NGHĨ VỀ VƯƠNG TRIỀU NGUYỄN - Đoàn Như Tùng Tony

Sau ngày 30 tháng 4 năm 1975, toàn bộ những giá trị kinh tế – xã hội của miền Nam đều bị xóa bỏ và thay thế bởi những khái niệm, chuẩn mực mới của miền Bắc XHCN. Riêng về lịch sử, triều Nguyễn (1802 – 1945) chịu sự phê phán, lên án hết sức nặng nề. Tất cả đường phố Sài Gòn có biển tên vua quan triều Nguyễn đều bị xóa bỏ, thay bằng những tên khác như Nguyễn Hoàng (bị thay bằng Trần Phú), Gia Long (Lý Tự Trọng), Thành Thái (An Dương Vương), Minh Mạng (Ngô Gia Tự), Hiền Vương (Võ thị Sáu), Lê Văn Duyệt (Cách Mạng tháng, Võ Di Nguy (Phan Đình Phùng), Nguyễn Huỳnh Đức ( Huỳnh Văn Bánh), Trương Minh Giảng (Lê Văn Sỹ), Phan Thanh Giản (Điện Biên Phủ), Võ Tánh ( Hoàng văn Thụ) v.vv… Những ngôi trường miền Nam nổi tiếng một thời, mang tên vua chúa và các khai quốc công thần triều Nguyễn cũng chịu chung số phận bị xóa tên như Gia Long, Petrus Ký, Lê Văn Duyệt, Trịnh Hoài Đức, Châu Văn Tiếp, Phan Thanh Giản …Đặc biệt địa danh “Gia Định” để chỉ một vùng đất là thủ phủ miền Nam đã tồn tại hơn 200 năm cũng bị xóa mất. Sách giáo khoa và tham khảo trong nhà trường phổ thông dùng những từ ngữ hết sức “cay nghiệt” khi nói về các vua chúa nhà Nguyễn :
 
“…Triều Nguyễn là vương triều phong kiến cuối cùng dựng lên bằng một cuộc chiến tranh phản cách mạng nhờ thế lực xâm lược của người nước ngoài. Gia Long lên làm vua lập nên triều Nguyễn sau khi đàn áp cuộc chiến tranh cách mạng của nông dân… Triều Nguyễn là vương triều tối phản động… Bản chất cực kỳ phản động của chế độ nhà Nguyễn bộc lộ rõ ngay từ đầu qua những hành động khủng bố, trả thù vô cùng đê hèn của Nguyễn Ánh đối với các lãnh tụ nông dân và những người thuộc phái Tây Sơn kể cả phụ nữ và trẻ em…”
“Chính quyển nhà Nguyễn hoàn toàn đối lập với nhân dân và dân tộc. Nó chỉ đại diện cho quyền lợi của những thế lực phong kiến phản động, tàn tạ, nó không có cơ sở xã hội nào khác ngoài giai cấp địa chủ. Vì vậy, các vua nhà Nguyễn từ Gia Long (1802-1819) đến Minh Mệnh (1820-1840), Thiệu Trị (1841-1847),Tự Đức (1847-1883) đều rất sợ nhân dân và lo lắng đề phòng các hành động lật đổ. Chính vì khiếp nhược trước phong trào nhân dân mà nhà Nguyễn không dám đóng đô ở Thăng Long, phải dời vào Huế”.
 

HIỆN TƯỢNG DUYÊN ANH - Huỳnh Phan Anh

Trong khảo luận Huỳnh Phan Anh đặt câu hỏi: “Những người đọc trẻ tuổi của Duyên Anh, thật ra họ đã tìm kiếm cái gì trong trang sách của ông, và họ đã bắt gặp cái gì?”
Và ông trả lời: “…theo tôi rất đơn giản. Họ (độc giả trẻ tuổi của Duyên Anh) tìm kiếm chính hình ảnh của họ, chính thế giới của họ. Họ tìm kiếm chính họ.”
 

Cá nhân tôi không mấy đồng ý. Chúng tôi, những độc giả nhi đồng lúc đó làm sao biết mình là ai để tìm kiếm chính mình? Lứa tuổi thiếu nhi chưa biết tìm hình ảnh của mình nhưng ngược lại ước ao làm Bồn Lừa đá banh tài hoa dù chưa từng lên Ban Mê Thuột; mơ thành Người Quang Trung cầm quân; ước sau này lớn cũng có một người bạn gái cùng dạo phố khuya đếm những bóng đèn đường đêm Giáng sinh, như Chương với Phượng trong Phượng Vỹ ở Thái Bình.
Độc giả tuổi nhỏ không tìm kiếm chính hình ảnh của mình mà ước sao những hình ảnh Duyên Anh tạo ra sẽ xảy đến với mình. Điều đó gọi là mộng mơ.
                                                                                         Anh Trinh

NHÀ THƠ HỮU LOAN KHÓC GIỮA SÀI GÒN… - Cung Tích Biền

Nhà thơ Hữu Loan

Thật hạnh ngộ khi chúng tôi được gặp nhà thơ Hữu Loan, tác giả bài thơ Màu Tím Hoa Sim, cùng một số vị trong vụ án Nhân văn – Giai phẩm, những năm từ 1957 về sau, trên đất Bắc.
 
Sau tháng Tư 1975, trước khi nhà thơ Hữu Loan có dịp vào Nam, đã có một số thân hữu từ miền Nam ra Bắc thăm ông. Khó có thể mô tả cảnh nghèo khó của gia đình ông thuở ấy, lại khó hình dung ra cái tình cảnh cô đơn của một Hữu Loan bị chính quyền cô lập trong bao nhiêu năm.
 

Nhà văn Cung Tích Biền

Ông vào thăm Sàigòn khá muộn màng, có thể do điều kiện kinh tế quá khó khăn. Anh em chúng tôi có dàn xếp một ngày để tiếp ông. Cà phê sáng, dùng cơm trưa, buổi chiều đưa ông đi dạo chơi đó đây. Thuở ấy chỉ toàn xe đạp, sang trọng tí chút là xe gắn máy. Ông rất hồi hộp khi ngồi yên sau xe gắn máy. Ông luôn bảo “Đèo nhau xe đạp, chậm rãi, thì bình an hơn”.
 

MỘT THỜI XE THAN – Đinh Hoa Lư

Nhớ về ngày đó, cứ độ tết đến xuân đó là lúc mọi người lo chạy "đáo đôn" mục đích làm sao có mấy ngày ăn tết đầy đủ. Cảnh xa nhà như giới giới công nhân lo chuyện về quê, sinh viên có dịp nghỉ học...ai cũng lo chuyện về nhà ăn tết, bù lại bao ngày làm việc quần quật hay miệt mài học tập ở chốn thành đô.
   
Hai chữ VỀ QUÊ gắn liền nỗi âu lo với cái vé xe đò. Hôm nay phương tiện đi lại quá ư đầy đủ, hiện đại, lớp trẻ sinh sau khó lòng tưởng tượng ra nỗi khổ ngày trước. Thời nay, thừa cung hơn cầu, nhất là cái chuyện đi lại đó đây thật quá dễ dàng. Bà con khỏi cần đưa tay nhấc cái máy điện thoại như mấy năm trước, mà chỉ cần 'bấm chọt' vào cái Iphone, chút chi thì có chiếc xe đời mới tới ngay trước nhà đón mình. Nếu phải tới bến xe thì chẳng cần chen chúc mua vé như xưa, lại còn ngồi thoải mái trên hàng ghế nệm êm ru... chưa kể đến máy bay, một hình ảnh bà con mình ngày xưa làm sao nghĩ tới? Nhưng thời này, máy bay bay quốc nội, quốc ngoại đầy đủ toàn là "phản lực" mới ngon!

ĐƯỜNG MÂY TRẮNG GỌI – Thơ Tịnh Bình

  

 

ĐƯỜNG MÂY TRẮNG GỌI

 

Giọt nước nào rơi xuống

Hạt bụi nào bay lên

Nỗi buồn như rất thật

Sao chẳng thể thành tên...

 

Phiến mây trầm u uất

Lạc về đâu mưa nguồn

Lũ ve ngày tháng hạ

Dóng dả tựa hồi chuông

 

Triệu bước đi mải miết

Trên con đường ngàn năm

Trong vô vàn gương mặt

Đâu chân diện mục mình ?

 

Người rong chơi sáu cõi

Đã đến và rời xa

Dưới bóng cây cổ thụ

Hoài niệm ánh trăng già

 

Đời ta sương lá cỏ

Trước bình minh cúi đầu

Đường xưa mây trắng gọi

Đã qua rồi bể dâu...

 

                        Tịnh Bình

                        (Tây Ninh)

THƯƠNG NHỚ MẸ - Thơ Quách Như Nguyệt, nhạc Đặng Vương Quân, ca sĩ Tâm Thư trình bày

            

THƯƠNG NHỚ MẸ

 

Bao nhiêu bài thơ con làm

Chưa bài nào con làm cho mẹ

Hôm nay đọc những bài thơ về mẹ,

của bạn bè, con cảm thấy xót xa

Đúng quá đúng những bài thơ ngợi ca

Nước mắt con tuôn trào

Thấy thổn thức, thấy nhớ thương vật vã!

 

Hai mươi năm kể từ ngày mẹ mất

Con lạc loài, hụt hẫng lắm mẹ ơi

Không còn mẹ, ai dậy dỗ trên đời

Những lúc khổ chẳng còn ai tâm sự

Ai khuyến khích, ai mừng con khá giả

Ai nghe con chia sẻ chuyện âu sầu...

 

Khi quấn khăn tang mầu buồn trắng lên đầu,

dẫu vẫn biết... từ đây mình mất mát

Đâu ngờ rằng mất nhiều quá mẹ ơi!

 

Không có ai hiểu con bằng mẹ hiểu

Mất mẹ rồi, trống vắng biết bao nhiêu

Thèm mẹ mắng, nghe mẹ cười hớn hở

Mất thật rồi… ai nâng đỡ, thương yêu

Mẹ thương con, tình thương vô điều kiện

Mẹ thương con tình mẹ chẳng bến bờ

 

Bao nhiêu tuổi vẫn là con của mẹ

Mẹ mất rồi con bé bỏng với ai

Bao nhiêu tuổi vẫn là con gái mẹ

Thèm dụi đầu vào nách mẹ, ôm vai

 

Hoa hồng trắng con ngậm ngùi cài áo

Cài hàng năm vào ngày lễ Vu Lan

Nhớ mẹ yêu con đã khóc nghẹn ngào

Tháng Bẩy ta mùa Vu Lan báo hiếu

Mẹ còn đâu mà đền trả, mẹ yêu…

 

Mẹ yêu ơi hôm nay con nhớ quá

Nhớ mẹ hiền, con nhớ quá mẹ ơi?

Ngày hiền mẫu không còn mẹ trên đời

Thương nhớ mẹ, mẹ của con, mẹ hỡi…

                                   May 7th, 2015

                              Quách Như Nguyệt

MẸ CỦA TÔI MUÔN NĂM ĐỪNG AI NGĂN TÔI NHỚ - Trần Vấn Lệ

Hàng năm cứ tháng Năm, nhớ chớ Ngày Của Mẹ.  Không ai ngăn giọt lệ NGÀY DÀNH CHO MẸ MÌNH!
 
Ngày đó, từ bình minh đã nghe tiếng chim hót, chuông Chùa như chỉ rót xuống bàn tay từng người...
 
Chuông Nhà Thờ cũng rơi... rơi từ sáng đến tối, từ trong ngõ lầy lội đến đại lộ thênh thang...
 
Không phải ngày huy hoàng.  Quả thật chưa ai thấy... chỉ Mẹ đi như chạy lo cho Ba đi làm...
 
Khi cái xe bus vàng đậu lại, Mẹ dẫn tới hai đứa con đứng đợi, Mẹ gửi theo nụ hôn...
 
*
Hạnh Phúc, người ta... buồn?  Tôi thấy người ta khóc!  Mẹ tôi và Tổ Quốc của tôi ơi!  Xa vời...
 
Anh, chị, cũng thế thôi - chúng ta đều đi lạc vòng tay của Âu Cơ!  Chúng ta đều trẻ thơ, không ai không nhớ Mẹ!
 
Tổng Thống Ngô Đình Diệm kể:  "Tôi theo Đạo của Cha nhưng mỗi Giao Thừa qua theo Mẹ đi Lễ Phật...
 
... tôi không, không thể ác đàn áp các Thầy đâu!".  Ngô Đình Diệm vò đầu của mình buồn chan chứa...
 
Thôi!  Tôi nói như rứa!  21 tháng 8 một chín sáu ba đó:  Sài Gòn - Bàn Thờ - Phật ngổn ngang...có Trái Tim Bằng Vàng Thầy Quảng Đức không nát...
 
Trên những cánh đồng mạ lời ca còn vang vang:
"Mẹ còn, con ăn cơm với cá!  Mẹ mất không ai kho cá cho con ăn...".
 
Mẹ!  Mẹ của tôi Muôn Năm
đừng ai ngăn tôi nhớ! 
 
                                                                                 Trần Vấn Lệ  

SỰ THẬT VỀ “VỊ” TRONG “KHAI VỊ” 開胃 - Tiếng Việt giàu đẹp

“Khai vị” là một từ gốc Hán, vốn được viết từ hai chữ 開胃, trong đó “khai” (開) có nghĩa là “mở’ (như trong “khai giảng”, “công khai”...) còn “vị” (胃) được Việt Hán Thông Thoại Tự Vị của Đỗ Văn Đáp giảng là “dạ dầy, một cái trong lục phủ, lệch về bên tả, ở dưới hoành cách mô”. Đây cũng là “vị” trong “vùng thượng vị” (vùng phía trên của bụng, có ranh giới từ rốn trở lên đến phía dưới xương ức).

“Khai vị” là món được dùng đầu tiên trong một bữa tiệc. Hẳn vì liên quan đến món ăn nên nhiều người đã hiểu rằng “vị” ở đây chính là “vị” trong “hương vị”, “mùi vị” và “khai vị” có nghĩa là “khai mở hương vị”. Thực tế thì nghĩa đen của từ này không “lộng lẫy" như thế.
 

PHẬT XUỐNG ĐƯỜNG MỘT CÔNG ÁN BÁT NHÃ –Trần Kiêm Đoàn

Hình minh hoạ - Nguồn: Online

Những dư chấn do lịch sử để lại trên mỗi đất nước đều có nguyên nhân và hậu quả không giống nhau. Lịch sử Việt Nam bị bóng đè trầm trọng nhất là từ Tàu đô hộ, Tây xâm lăng và những trào lưu ngoại nhập.
 
Đạo Phật Việt Nam cũng khởi phát từ trào lưu văn hóa tôn giáo ngoại nhập nhưng hành trình hai mươi thế kỷ đã tinh lọc được những gì hợp với những đặc tính dân tộc Việt thì còn và những gì mang bản chất ngoại lai không dung hóa được với dòng sinh mệnh của dân Việt thì sẽ bị âm thầm hay tự biến tướng đào thải. Quá trình đào thải đó có khi diễn ra tức khắc, có khi kéo dài theo thời gian tùy vào thực trạng kinh tế, xã hội, văn hóa hội tụ mà hình thành nếp sống tâm linh, tôn giáo.

PHU NHÂN MỘT VỊ TƯỚNG - Đinh Yên Thảo

Bà Nguyễn Tường Nhung, trưởng nữ của nhà văn Thạch Lam

1. Sơ ngộ

Bà cho số nhà lộn một số nên chúng tôi đảo xe một vòng vẫn chưa tìm ra. Vị khách của bà bấm điện thoại gọi lại, nhà ngay mặt đường, chỉ chạy thêm một đoạn là đến. Dừng xe thì bà đã đứng đợi trước ngôi nhà xinh xắn nho nhỏ, vẫy tay chào nhưng không đợi mà bước vào nhà.

Còn đôi năm nữa là bước vào tuổi 90, trông bà vẫn khá khoẻ mạnh và hoạt bát, có phần thời trang với cái nón và chiếc khăn quàng cổ bắt mắt. Gặp bà lần đầu tiên theo lời rủ của một anh bạn nhà báo, chúng tôi cùng đến thăm bà. Không biết gì nhiều về bà ngoài cái tên và chút gia thế đã đọc được đó đây khi bà ra hồi ký đôi năm trước. Tôi cảm nhận ngay nét quý phái, thanh lịch của những phụ nữ trí thức Hà thành di cư lẫn sự gần gũi, ân cần của người miền Nam qua cách bà tiếp đón và xưng hô cùng chúng tôi. Về nhà đọc sách của bà, thấy ấn tượng lần sơ ngộ của mình không sai mấy. Nhưng hãy trở lại điều này sau.

ĐI ĂN NEM LỤI SÃI – Đinh Hoa Lư

Bạn bè Nguyễn Hoàng về thăm Nem Sãi sau 40 năm

 
Thuở 'ăn hàng' của chúng tôi xem ra cũng 'xưa' lắm nhất so với nhịp độ phát triển của đất nước hiện nay. Tuy thế khi tâm hồn mình còn gắn bó với yêu thương và tiếc nhớ với những gì mộc mạc bình thường hay nói khác đi những nét đời bình dị của một thời đã qua thì chúng ta hay thích kể lại.
 
Chúng ta nhắc lại cũng có khi lại muốn cho con cháu sau này hình dung ra hay cho chúng ta cùng nhau nhớ về tuổi nhỏ. Nhớ làm sao hình ảnh ngày đó, một thời vui chơi; nào là hương đồng cỏ nội khi lang thang bắn chim câu cá cạnh bờ tre mép nước. Cũng không quên được phố chợ một thời bao ngõ đi về ấm áp tình thân...

EM QUA DỊU DÀNG – Thơ Phan Quỳ

   

Em đi qua tôi một chiều năm cũ

Áo mơ vàng như chiếc lá thu rơi

Tôi chờ đợi một mùa xuân nắng mới

Màu hồng tươi trong rạng rỡ đất trời.

 

Em đi qua tôi một ngày giông bão

Cơn gió lay nhiều những nụ tình phơi

Ngày chìm sâu cho đêm mở lời mời

Chào hiu quạnh về trong từng nhịp thở.

 

Em đi qua tôi cho một lần dang dỡ

Tuổi xuân thì trôi dạt mấy xa xôi

Tôi đếm bước chân buồn lên phố nhỏ

Tay đón màu sương khói lên tóc, môi.

 

Em đi qua tôi sông nước chảy mù khơi

Trên tàng lá trên ngàn hoa vời vợi

Bên thềm vắng cung đàn tôi để lạnh

Dây phím chùng câu hát mãi buông lơi.

 

Em đi qua tôi ánh trăng soi rười rượi

Hắt hiu buồn lên mấy rặng lau thưa

Đâu sông Tương, đâu Tầm Dương bến đợi

Tôi lặng nhìn, thơ thẩn một trời mơ...

 

                                                    Phan Quỳ

HÃY GỌI THÁP CHÀM, NGƯỜI CHÀM! - Nguyễn Chương Mt

* Cách gọi "Chăm", chú ý, chỉ mới xuất hiện ... "qui định" từ 1979 trở lại đây mà thôi. Trong khi "CHÀM" đã là cách gọi của người Việt suốt VÀI TRĂM NĂM và người CHAM cũng chấp nhận cách gọi "CHÀM" từ người Việt, đã lâu rồi!

* Rất thú vị, hiện nay vẫn đang định vị với tên gọi "Thành phố Phan Rang - Tháp CHÀM" (không gọi "Chăm") thuộc tỉnh Ninh Thuận.

1.
Có một số người cho rằng nói "CHÀM" là không phải phép, là miệt thị (?!). Nhà nghiên cứu Inrasara lên tiếng (trong bài "Chăm hay CHÀM đúng?"):

"Người viết bài này (Inrasara) năm 1994 vẫn có một tiểu luận đăng trên tạp chí Văn học: “Ca dao - dân ca, tiếng nói trữ tình của dân tộc CHÀM” hay có bài thơ có tên là “Apsara, vũ nữ CHÀM” (Tháp nắng, 1996). Tôi phân biệt đối xử với chính tôi à?".

GỌI HẠ, MƯA ĐẦU MÙA, TRONG KHU VƯỜN MÙA HẠ - Thơ Tịnh Bình

   

 

GỌI HẠ

 

Lưng chừng nắng mùa xuân đâu rồi nhỉ?

Ngày trong veo tiếng chim gọi ngang trời

Ô cửa ban mai chút gì lạ lẫm

Gió trêu tóc mềm như thể rong chơi

 

Bằng lăng vội nở từng chùm tím biếc

Lối phố dài yên ả với hàng cây

Tiếng rao trưa rót nốt lặng tình cờ

Nghe mùa đi bước chân nào hoang hoải

 

Trong sắc nắng ẩn vòm xanh lấp lóa

Chấm loang nhòa e ấp giọt mưa sa

Lười viết câu thơ gọi mùa hạ thức

May tiếng ve nồng phượng đỏ gọi giùm ta...

 

EM THAN Ở CHỖ EM MƯA GIÓ TRỜI Ủ Ê BUỒN EM MUỐN ĐAU – Thơ Trần Vấn Lệ

   

Ai biểu khi không mưa buổi sáng,

trời buồn, tất cả cũng buồn theo!

Giàn nho, xanh mới lưng chừng nửa,

mưa lạnh, gió đùa, hết muốn leo...

 

Tôi hết muốn đi ra phố dạo

(mưa mà, bè bạn chắc chôn chân)

Nhủ lòng:  Lát nữa mưa dừng chút,

mình sẽ vi vu chút cuối tuần...

 

Mình sẽ ra ngồi hiên quán gió

biết đâu sẽ có bài thơ mưa?

Em than ở chỗ em mưa gió,

trời ủ ê buồn em muốn đau...

 

Em nói em làm anh lỡ vận,

lỡ rồi, chữ cuối, tại em nha!

Vần ơ... bỗng tiếp vần... ao ước!

Ai khiến trời nào cũng Xót.  Xa?

 

Trời hết mưa đi!  Giùm một chút!

Tôi còn dư mực viết mênh mông...

Em à, anh rất thừa kiêu ngạo,

cũng tại em thôi:  đẹp quá chừng!

*

Tôi ở phương Đoài, em hướng Bắc,

một tay đưa thẳng tới trời cao,

một tay trên ngực ngăn tim đập:

em đã làm anh nhớ thế sao?

 

Nhớ thật!  Vì thương nên mới nhớ,

vì thương, ai biểu nhớ thành thơ?

em ơi, từ sáng, anh tư lự

chừ có thơ thì... đã buổi trưa!

 

                                Trần Vấn Lệ

HẢI CẨU 海狗 – Ung Chu, Hán Việt Thông Dụng

Tên động vật "hải cẩu" 海狗 ta mượn tiếng Trung Quốc. Tuy nhiên, hiện nay Trung Quốc phân biệt 2 dạng sau:
- Hải cẩu 海狗: hải cẩu lông, thuộc họ Arctocephalinae
- Hải báo 海豹: hải cẩu không vành tai, thuộc họ Phocidae, được xem là hải cẩu thật sự, trong đó loài Hydrurga leptonyx được người Việt gọi là "hải cẩu báo" theo cách người Trung Quốc gọi là "báo hải báo" 豹海豹.
"Hải cẩu" 海狗 nghĩa là chó biển, "hải báo" 海豹 nghĩa là beo biển.
--
"Beo" là cách đọc Hán-Việt cổ xưa của "báo" 豹. Để giải thích điều này, chúng ta phải học chữ Nho như một nhà Nho… trong quá khứ. Còn những nhà Nho ở các thời sau, dưới sự biến đổi của ngữ âm tiếng Việt, sự phân hoá đa dạng phương ngữ, những thay đổi trong các tự điển phiên thiết… sẽ có những cách xử lí chữ Nho khác đi ít nhiều.
 
Trước hết, ta nhắc lại 2 khuôn khổ thanh điệu tiếng Việt hiện đại ứng với 8 thanh của tiếng Hán trung cổ. Các thanh bậc phù/âm (phù 浮: nổi) gồm “ngang - hỏi - sắc” và các thanh bậc trầm/dương (trầm 沈/沉: chìm) gồm “huyền - ngã - nặng”. Để có hình dung rõ hơn về mối quan hệ ngữ âm giữa 2 khuôn khổ này, chúng ta có thể lắng nghe cách các phương ngữ ở Bắc Trung bộ phát âm, mang âm hưởng của tiếng Việt trung đại.

RỪNG ĐÓT NĂM XƯA – Đinh Hoa Lư

                            Nhớ Bình Điền Huế (Đinh Hoa Lư)

Gió đón mưa về thêm đau thương trần thế

Người bước nặng nề, tìm chưa thấy tình quê

Ai đã thề và ai đã thề

Có hồn thiêng đất mẹ đang còn nghe ...

         (Gió Núi Mưa Rừng / NS Huỳnh Anh)

   

Hôm nay khi đã sang xứ người, hàng ngày "lang thang" đọc báo trên mạng chợt tôi bắt gặp những mẫu chuyện nói cây đót miền núi tại quê nhà. Chuyện là hiện nay đót được "nâng cấp, xưng tụng" lên cái tên rất là giá trị đó là LỘC RỪNG. Bài viết trên báo chí cũng là hình ảnh hay số phận hẩm hiu người dân nghèo khổ miền núi trong thời kinh tế đổi mới trong lúc người dân thành thị lại ấm no đầy đủ hơn nhiều.

TUỆ SỸ VÀ TÔ ĐÔNG PHA, NHỮNG PHƯƠNG TRỜI VIỄN MỘNG – Như Huy

Chép lại mấy đoạn nhặt tình cờ trong cuốn sách “Tô Đông Pha những phương trời viễn mộng” do thầy Tuệ Sỹ viết về Tô Thức, kèm với nguyên hai bài thơ mà thầy dịch trong đó. Tặng quý bà con cô bác
                                                                                              Như Huy

*
Tr.11: “Kinh Thi và Kinh Dịch như đôi cánh của con chim nhạn mang chở định mệnh lịch sử của Trung Hoa bay lượn suốt mấy mươi thế kỷ trên vòm trời Viễn Đông. Dịch trải rộng con đường cho những bước đi lịch nghiệm trong cuộc tồn sinh; Thi là tâm nguyện khẩn thiết và trung thực từ giữa chỗ sâu thẳm của tình người và lòng người, được mang ra để lịch nghiệm cuộc Lữ mà Dịch đã phơi bày ra đó. Âm hưởng của Thi là tiếng vang của nhịp bước trong cuộc Lữ.
Nhưng thảm họa lịch sử, vì những tham vọng cuồng dại si ngốc của con người, càng lúc càng đổ dồn lên cuộc Lữ. Thi đã đổi cách điệu trở thành những âm vang thống thiết của Ly tao kinh. Cuộc Lữ trở thành cuộc đày ải; Thi cũng trở thành ẩn tình hoài vọng Quê Hương…
Một lúc nào đó, Cuộc Lữ bị vây phủ trong trận đồ mù mịt của tư tưởng, Thi là chứng tích sa đọa của một thời. Buổi thịnh triều rầm một nhà Đường, Thi như một con thuyền biểu diễn tất cả tài hoa của nó trên ba đào lịch sử, giữa một đại dương rập rình hiểm họa. Nó vẫn đủ khả năng đưa người vào lục địa, hay lướt sóng đi về vô tận khơi vơi hoằng viễn. Nhưng cũng có thể âm thầm xô ngã vô số người say sóng”.
 

LỬA TỪ BI MÙA PHẬT ĐẢN – Trần Kiêm Đoàn

                                  Sáu Mươi Hai Năm Nhìn Lại

Ngày đại lễ Phật Đản năm 1963 (Phật lịch: 2507) là một dấu ấn đậm nét trong lịch sử Đạo Phật Việt Nam với sự tác động qua lại giữa quyền lực chính trị thế tục và dòng hành hoạt tâm linh tôn giáo.
 
Phong trào đòi bình đẳng tôn giáo tại Việt Nam đã nổ ra sau cả trăm năm Đạo Phật bị Pháp và thế lực viễn chinh linh hồn khống chế. Thời hậu cận đại chính quyền đương thời đối xử bất công là giọt nước tràn ly của một chuỗi phản ứng có điều kiện trong thế cuộc nhân sinh: Có bất công thì có tiếng nói kêu gọi công bằng và có áp bức thì có đấu tranh đòi hỏi tự do và bình đẳng.

ĐƯA NGƯỜI TA KHÔNG ĐƯA QUA SÔNG, SAO CÓ TIẾNG SÓNG Ở TRONG LÒNG? – Phạm Hiền Mây

I.  NHÀ THƠ THÂM TÂM - TÀI HOA MÀ VẮN SỐ

          
Sinh năm 1917, và mất năm 1950, sau một cơn bạo bệnh giữa đường rừng, Thâm Tâm qua đời, lúc ông chỉ mới vừa ba mươi ba tuổi.
Quá trẻ, và quá nổi tiếng với Tống Biệt Hành, một bài thơ viết về cuộc tiễn biệt với thể hành, thể thơ cổ phong của Trung Hoa.
Thể hành viết không dễ, người viết, ngoài tài thơ, còn phải có một tâm hồn tự do và phóng túng, thì mới đem lại thành công cho bài thơ được viết.

Ngoài Tống Biệt Hành, Thâm Tâm còn ba bài thơ khác, cũng được xem là đáng kể, đó là Trả Lời Của Người Yêu, Màu Máu Ti Gôn, Dang Dở.
Ba bài này, công bằng mà nói, nó không tròn trịa, xuất sắc và gây được tiếng vang như Tống Biệt Hành, nhưng nó lại dính tới một vụ án văn chương thời ấy, TTKh, nên nó làm xôn xao dư luận mãi cho đến tận nhiều chục năm sau.
 

LIÊN KHÚC TÌNH NGƯỜI LƯU VONG 3 - Nhạc Khê Kinh Kha, ca sĩ Thanh Thúy trình bày