"NĂM CỤ KHI KHÔNG RỚT CÁI ÌNH..." – La Thụy sưu tầm và biên tập

 
Một người bạn hỏi tôi có thuộc toàn bài thơ có 2 câu này không, sưu tầm tên 5 vị thượng thư đó và những sự việc liên quan đến họ, giúp bạn với:
 

“Năm cụ khi không rớt cái ình,

Đất bằng sấm dậy giữa thần kinh.”

 
Xin ghi lại những điều tôi đã hồi đáp cho bạn ấy.
 
Năm 1933, vua Bảo Đại muốn cải cách triều đình bèn ban cho về hưu một lúc 5 Thượng thư các Bộ: Lại, Hình, Binh, Lễ, Công vốn chỉ thông nho học, nhường chỗ cho những người thông thạo học vấn phương Tây. 5 vị thượng thư đó gồm:
 
1/ Nguyễn Hữu Bài - Thượng thư Bộ Lại
2/ Tôn Thất Đàn - Thượng thư Bộ Hình
3/ Phạm Liệu - Thượng thư Bộ Binh
4/ Võ Liêm - Thượng thư Bộ Lễ
5/ Vương Tứ Đại - Thượng thư Bộ Công
 
Sự kiện này được ghi lại bằng bài thơ Đường luật, có chơi chữ tên 5 vị quan các bộ bị bãi chức ở từng câu tương ứng do nhà thơ Hoài Nam Nguyễn Trọng Cẩn (1900-1946) sáng tác:  
 

Năm cụ khi không rớt cái ình,

Đất bằng sấm dậy giữa thần kinh.

Bài không đeo nữa xin dâng lại,

Đàn chẳng ai nghe khéo dở hình.

Liệu thế không xong binh chẳng được,

Liêm đành chịu đói lễ đừng rinh.

Công danh như thế là hưu hỉ,

Đại sự xin nhường lớp hậu sinh.

 

ÁO TÍM – Thơ Lê Kim Thượng

   

                      Nhà thơ Lê Kim Thượng

ÁO TÍM 1 - 2  

 

1.

Cái thời son trẻ… “Ngày Xưa”

Nhớ sao như thể…Như vừa mới đây?

Ngập ngừng tay nắm bàn tay

Vuốt ve áo tím, guộc gầy lưng ong

Cái nhìn tha thiết nhớ mong

Trải lòng trong mắt… Mắt trong thắm đằm

Đắm say đôi mắt Lá Răm

Yêu nhau từ tuổi trăng rằm liêu trai

Nguýt lườm tia mắt đưa dài

Nõn tơ màu má… Tóc cài hoa xinh

Nắng qua kẽ lá lung linh

Buộc hình với bóng, buộc mình với ta

Nón nghiêng che bóng nắng tà

Tinh khôi áo lụa, thiết tha dịu dàng

Gót son nhẹ bước khẽ khàng

Cỏ thơm theo dấu chân nàng vân vê

Phải chăng em thả bùa mê

Pha trong giọng nói chân quê tự tình

Ước gì như bóng với hình

Mai sau còn mãi cuộc tình trẻ thơ…

 

2.

Bỏ tình vàng úa câu thơ

Bỏ trăng mờ bóng… Bỏ tơ rối lòng

Trải tình ra đếm, ra đong

Tìm câu chung thủy mà không thấy gì?

Rượu hồng, pháo đỏ Vu quy

Để tôi một bóng tình si bẽ bàng

Quán xưa giờ vắng tay đan

Cà phê giọt đắng chậm tan nỗi buồn

Mưa chiều rả rích giọt tuôn

Mưa chiều kỷ niệm… Mưa nguồn về đâu

Cõi thương - Cõi nhớ - Cõi sầu

Buồn dài - Buồn chậm - Buồn sâu - Buồn đầy

Trời buồn, trời tím màu mây

Bàn tay còn nhớ bàn tay ấm đầy

Cuộc tình… đã lỡ mượn vay

Đắng cay trả đến ngàn ngày chưa xong

Vườn yêu còn ánh trăng trong

Chắc giờ hai đứa nặng lòng nhớ nhau?

Thuyền tình trôi giạt về đâu

Để sông uốn khúc… Để cầu còng lưng…

       

                   Nha Trang, tháng 10. 2022             

                          LÊ KIM THƯỢNG

 

CÒN NHỚ SÀI GÒN - Thơ Hồng Thúy, nhạc Liên Bình Định, ca sĩ Diệu Hiền trình bày.

       

 Thơ: Hồng Thúy.

        Nhạc: Liên Bình Định.

        Ca sĩ: Diệu Hiền.

        Hòa âm: Duy studio.

        PPS: Hùng Đặng.

 

CÒN NHỚ SÀI GÒN

 

Sài Gòn hỡi! vẫn trong tim bồi hồi 

Xôn xao mùa mưa nắng gió thênh thang

Từng hàng cây Tao Đàn xanh biếc lá

Lối tan trường mây trắng áo Gia Long

 

Sài Gòn đón những chuyến xe ngược xuôi

Phố rộn ràng nhịp gõ bước chân mau

Qua Chương Dương, Bạch Đằng còn vang sóng

Bến Vân Đồn ai biết nỗi bể dâu

 

Chợ Bến Thành người đông phồn hoa ấy

Thoáng hương xưa xuân Nguyễn Huệ bùng binh

Làn khói chiều Tháp Rùa soi bóng nước

Tiếng chuông vọng Vương Cung Thánh bình yên

 

Đường Tự Do ngày nào mưa lất phất

Rex, Eden… thương xá, hàng cà phê

Brodard buồn hẹn nhau mà không đến

Tiếc nuối hồn lạnh vắng cả cơn mê

 

Sài Gòn nhớ!… quê hương cách ngàn trùng

Cứ chạnh lòng Đa Kao quá … xa xôi

Đò Thủ Thiêm, Thị Nghè, sông Bến Nghé

Ngọn đèn vàng cư xá mờ sương rơi

Sài Gòn ơi! Tình yêu mãi bên trời…

 

                                   Hồng Thúy

HAI CHÀNG TRAI NGƯỜI MƯỜNG THUẦN HÓA ONG VÒ VẼ - Xuân Tuấn

1/ Chàng trai Bùi Mạnh Ly

Ong vò vẽ được coi là "sát thủ" của rừng già và nó là loài ong khó thuần hóa nhất. Ấy vậy mà anh Bùi Mạnh Ly (SN 1989, chàng trai người Mường ở xóm Yến Báy, xã Quyết Thắng, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình), lại sở hữu tới 500 tổ ong vò vẽ.

Anh Bùi Mạnh Ly đang sở hữu 500 tổ ong vò vẽ. Ảnh: Xuân Tuấn

 

Ly còn đang kì công nghiên cứu và tìm cách nhân giống loài ong sát thủ này. 500 tổ ong vò vẽ được anh Ly chia làm 2 khu nuôi, 200 tổ ở sau nhà và 300 tổ trên trang trại. Đây là cơ sở nuôi ong vò vẽ lớn nhất của cả nước. Vừa vào tới đầu nhà Ly đã cảm nhận được tiếng ong vò vẽ bay rào rào sau đồi, khiến bất cứ ai cũng thấy… sởn da gà.
 
"Sát thủ" ong vò vẽ thích ăn gan gà
 
Sau nhà anh Ly là vô số tổ ong được xếp thành hàng dài, kéo từ chân đồi đến đỉnh đồi. Tổ nào cũng được xây dựng tựa như một pháo đài kiên cố, với hình thù kỳ quái. Cả mấy vạn con ong cùng trú trong phạm vi nhỏ, nhưng "nhà" nào nhà nấy bận bịu xây tổ, kiếm mồi. Tổ ong to hơn cái nồi cơm điện xếp thành nhiều hàng, trên mỗi tổ được Ly phủ một tàu lá cọ. Lũ ong đi lại nhịp nhàng tựa như con thoi.
 
Vốn đã quen với đàn ong dữ, anh Ly tiến lại gần nhìn đàn ong làm việc chăm chỉ mà lòng hưng phấn: "Trong các loài vật sống ở rừng, con ong là động vật có kỉ luật nghiêm ngặt nhất. Con nào vào việc nấy, kể cả là lúc đi kiếm mồi, xây tổ và ngủ nghỉ hay "hy sinh" mình bảo vệ tổ… đều được chúng tuân thủ nghiêm túc".

CHÙM THƠ “TRƯỜNG TƯƠNG TƯ” CỦA LÝ BẠCH – Đỗ Chiêu Đức

                                            
THI TIÊN LÝ BẠCH
     
Năm Thiên Bảo thứ ba đời Đường Huyền Tông (744), Lý Bạch vì hạ câu "Khả lân Phi Yến ỷ tân trang 可憐飛燕倚新妝" trong bài thứ 2 của 3 bài Thanh Bình Điệu, nên bị Thái Úy Cao Lực Sĩ dèm pha là Lý đã miệt thị Dương Quý Phi. Cuối cùng Lý đành phải từ quan đi ngao du tứ hải. Trên bước đường phiêu du khắp các vùng giang nam giang bắc để uống hết rượu ngon trong thiên hạ, đôi lúc Lý cũng chạnh lòng nhớ lại thuở vàng son và cuộc sống xa hoa lãng mạn một thời ở đất Trường an mà viết nên những dòng thơ đượm tình ướt át sau đây; Chúng ta cùng đọc lại 3 bài thơ cổ phong "Trường Tương Tư" của Thi Tiên sáng tác trong khoảng thời gian nầy nhé!
 

 長相思 (其一)          TRƯỜNG TƯƠNG TƯ (Kỳ I)

 

長相思，在長安。    Trường tương tư, tại Trường an.

絡緯秋啼金井闌，    Lạc vĩ thu đề kim tỉnh lan.  

微霜悽悽簟色寒。    Vi sương thê thê điệm sắc hàn.

孤燈不明思欲絕，    Cô đăng bất minh tư dục tuyệt,

卷帷望月空長嘆。    Quyển vi vọng nguyệt không trường thán.

美人如花隔雲端。    Mỹ nhân như hoa cách vân đoan.

上有青冥之高天，    Thượng hữu thanh minh chi cao thiên,

下有淥水之波瀾。    Hạ hữu lục thủy chi ba lan.

天長路遠魂飛苦，    Thiên trường địa viễn hồn phi khổ,

夢魂不到關山難。    Mộng hồn bất đáo quan san nan.

長相思，摧心肝。    Trường tương tư, thôi tâm can!

          李白                                                         Lý Bạch

 

CÙNG TỬ, QUÉT, SEN THONG DONG, THOÁT, ĐÈN KHUYA, MÂY THONG DONG, TRƯA, SEN CÂM, SEN VÀ BÙN,... – Thơ Tịnh Bình

   

             Nhà thơ Tịnh Bình

1. CÙNG TỬ

 

Hoa sen ẩn ngọc mặc hoa sen

Cùng tử nằm co trước cổng chùa

Lang thang khắp chốn rao thiên hạ

Ngọc đáng nghìn vàng bớ ai mua?

 

2. QUÉT

 

Sa La dẫn lối Phật đài

Sen ngồi tĩnh tọa mãn khai búp hồng

Một đàn cá lượn thong dong

Sân thiền tiểu quét bụi lòng nhiễm ô...

 

3. SEN THONG DONG

 

Mây xanh xa tầm với

Câu kinh ở ngoài lòng

Bao giờ vơi ưu khổ

Sen một mình thong dong

 

VÀI CHUYỆN PHONG THỦY VỀ NGÔI NHÀ CỦA TÔI Ở PHỐ NGUYỄN VĂN TRỖI – Đặng Xuân Xuyến

Tôi mua ngôi nhà ở phố Nguyễn Văn Trỗi vào tháng Chạp năm 1997 nhưng đến Rằm tháng Giêng năm 1998 mới dọn vào ở.
 
Ngày mới tốt nghiệp Đại học Văn Hóa Hà Nội (1993), tôi được Viện Sử học nhận vào làm việc ở Phòng Tư liệu, rồi do đưa đẩy của số phận, tôi “được” Viện Sử học “ép” đến với nghề kinh doanh xuất bản phẩm, một nghề siêu lợi nhuận lúc bấy giờ rất ít người biết. Tháng 5 năm 1995, sau khi kiếm được kha khá lợi nhuận từ việc "đấu thầu" kho sách cũ của Viện Sử học và thông thạo quy trình xuất bản sách tôi bỏ việc ở Viện Sử học ra ngoài kinh doanh sách và viết sách (những chuyện này tôi có bộc bạch trong các cuốn sách đã xuất bản: Doanh nghiệp với thị trường, Kinh doanh những điều còn ít nói, Mưu lược giành chiến thắng, Nghệ thuật thành danh với đời, Những điều hắn quan tâm), nhờ đó mà đến cuối năm 1997 tôi trả được số nợ gần 100 triệu từ thời sinh viên do tin người mà tôi bị lừa, bị biến thành “con nợ” (số tiền đó tương đương với 1.034 tháng lương Viện Sử học trả cho tôi những năm 1993 - 1995: 90.000/tháng) nên khi mua ngôi nhà ở phố Nguyễn Văn Trỗi tôi chỉ sửa sang, cơi nới để ở và dự định khoảng mươi mười lăm năm sau sẽ đập ra xây lại để không ảnh hưởng tới công việc kinh doanh.
 

BÃO LỤT MIỀN TRUNG - Đức Hạnh cùng quý thi hữu

   

 

BÃO LỤT TÀN PHÁ MIỀN TRUNG

 

Xứ Quảng hằng năm lại bão bùng [1]

Mưa dầm gió nổi thật là hung

Nhà xiêu cửa sập lòng nao núng

Nước ngập đời trôi nẻo hãi hùng

Khổ cực muôn vàn bao quẫn túng

Đìu hiu phố thị cảnh tiêu tùng

Di dời cứu trợ… dân tình cũng

Cuộc sống bình yên khỏi não nùng..!

 

Đức Hạnh

29 09 2022

 

[1] "Bão Noru đổ bộ vào sáng sớm 28/9 và đang hoành hành các tỉnh miền trung, gây mưa lớn và gió mạnh ở nhiều địa phương gồm các tỉnh Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Kon Tum và Gia Lai."

 

 

THƠ HỌA:

 

 

CƠN BÃO SỐ 4 NORU

 

Cơn bão NORU mới bập bùng

Mưa dài gió thốc quả là hung

Cửa xiêu nhà sập trời thao túng

Giậu cuốn vườn trôi đất hỗ hùng

Cực khổ trăm bề đời thấp lũng

Nhọc nhằn muôn nẻo cảnh lao lung

Nhờ ơn cứu vớt người uy dũng

Để được sống vui, khác giống Nùng...

 

Trịnh Cơ

Paris, 29/9/2022

 

THƠ, HOA & NGƯỜI (1) – Nguyên Lạc

HOA
 
- Với lòng người, chắc chắn lòng yêu hoa phải nảy sinh ra đồng thời với thi ca diễm tình. Chàng trai nguyên thủy khi tặng vòng hoa đầu tiên cho nàng trinh nữ, đã vượt lên trên loài cầm thú, đã vượt được lên trên những nhu cầu thô tục của thiên nhiên, chàng đã trở thành thuần hóa và thông hiểu nhân tình. Và như vậy, chàng đã bước vào địa hạt của nghệ thuật.
- Khi vui hay khi buồn, hoa luôn luôn là bạn trung thành của ta. Ta ăn uống, ta ca vũ, ta ve vãn đùa cợt với hoa. Ta kết hôn, làm lễ rửa tội với hoa. Ta không dám chết mà không có hoa. Ta thờ phượng với Bách hợp, ta mặc tưởng với Sen, ta bày trận với Hồng với Cúc. Ta lại còn muốn nói bằng ngôn ngữ của hoa. Không có hoa, làm sao ta có thể sống được?  

                                               (Trà Đạo / Chado - Okakura Kakuzo)

TIẾT TRÙNG CỬU – Đỗ Chiêu Đức

                                         Lễ ÔNG BÀ ngày xưa
      
Sau Tết Trung Thu là Tết Trùng Cửu, chữ Tết do chữ Tiết đọc trại ra mà thành. TIẾT 節 là Thời Tiết 時節 chỉ Khí hậu có liên quan đến mùa màng. TIẾT cũng có nghĩa là ngày Lễ Tết trong năm. Một năm có mấy cái Tết lớn. Nguyên Đán là cái Tết lớn nhất mở đầu cho một năm nằm trong tháng Giêng, Thanh Minh là Tết nằm trong tháng 3, Đoan Ngọ là Tết của tháng 5, Tháng 8 thì có Tết Trung Thu và Tháng 9 thì ta có Tết Trùng Cửu.
 

VẼ VỜI TÌNH – Thơ Quách Như Nguyệt, nhạc Nguyễn Hữu Tân, ca sĩ Duyên Quỳnh trình bày

   

                     Nhà thơ Quách Như Nguyệt

 

VẼ VỜI TÌNH

 

Tình vô hạn mà thời gian hữu hạn

Em yêu anh không biên giới đầy tràn

Em yêu anh mặc sóng gào mưa lũ

Tình mù lòa, bất chấp hết nhân gian…

 

Em yêu anh nên chẳng ngại lầm than

Không một tiếng than van dù đau khổ

Vẽ tình hồng mặc dù đời ái ố

Tô mầu xanh để tình khỏi võ vàng

 

Em tô điểm cho tình ta đẹp mãi

Vẽ vời tình, thơ mộng hóa, ngợi ca

Em bất chấp nên yêu anh mù lòa,

nên bây giờ mới tiếc nuối xót xa!

 

Như loài chim vô tư hát vang ca

Em yêu anh, em yêu nhiều biết mấy

Tình yêu em có nhớ nhung vùng vẫy

Nhớ quắt quay, nhớ từng phút từng ngày!

 

Em yêu anh miệt mài, yêu mãi mãi

Tỉnh giấc nồng thực tế quá bi ai

Phủ phàng quá, muốn giữ mà chẳng được

Tình tàn dần…tình mất biến, tình say!

 

                            Quách Như Nguyệt

 

        

BAN MAI ĐẬM ĐẶC MÙI ÂM KHÍ – Thơ Khaly Chàm

  

ban mai đậm đặc mùi âm khí

 

hôm nay, ít người tự biết mình là khổ chủ

nên vẫn luôn mang khái niệm thứ bùa thiêng không thể lơ là

che chắn tiếng tiếng thở lạc quan hòa tan vào đời sống

cứ như vậy, không cần giãn cách rồi cầu nguyện như ngày nào

 

cà phê sáng vỉa hè, ta đang nghĩ hiện thân có phải là một khoáng vật dịch chuyển cố chen chúc giữa bầy đàn nhân loại

nếu như thế, ta không cần ánh sáng của mặt trời tỏa rộng (?)

trong cơn mơ, em vui cười ném niềm hoan lạc vào mặt ta

thi ca vụt bay lên bầu trời và mắt ta nhìn rõ hào quang rực rỡ

em luôn quán tưởng rồi thích thú tự mãn

khi âm phận biết co thắt ngày nguyệt kỳ chảy đầy tràn hố huyệt đen ngòm

tuyệt nhiên không nhìn thấy những nguyên lý hiển nhiên tắt thở

bất chợt mưa rào buổi sáng đậm đặc mùi âm khí

 

những con đường trong thành phố chắc gì đang tự do tuyệt đối

buồn tẻ nhìn xe chở quan tài với sắc màu hình thức lướt êm qua mặt mũi

kèn đồng, kèn mộc, đàn nhị, phèng la hợp tấu rân trời

chẳng ai biết âm thanh muốn truyền tải hay nhắn gửi thông điệp

như thế, người đưa tiễn với những bước đi chậm chạp

chắc gì tâm tưởng đang bám vào cung bậc để biểu hiện cảm xúc

trong cốc cà phê nguội lạnh, bài thơ mọc thẳng lên hiện hình cục đá sần sùi

ta cảm thấy nỗi buồn nhú ra những ngón tay co quắp lại

 

                                                             tpsaigon 10/2022

                                                                  khaly chàm

THU QUÁN VÔ THƯỜNG – Thơ Trần Kiêm Đoàn

   

 

THU QUÁN VÔ THƯỜNG

 

Biết đâu mình sống 100 năm

Thân củi mục hoá hương trầm

Ảo hóa đường đời bất tận

Kéo dài vô thủy vô chung

 

Biết đâu 80 mình chết

Bây giờ xế bóng 75

Năm năm làm chi cho hết

Khéo lo những chuyện xa tầm

 

Biết đâu sang năm mình chết

Hôm nay Thu mới sang mùa

Đông Hạ Xuân xanh trước mắt

Thì vui quên chuyện hơn thua

 

Biết đâu ngày mai mình chết

Chiều vàng thêm một đêm nay

Thời gian mất tăm biền biệt

Chén đưa chén tiễn vơi đầy

 

Biết đâu giờ sau mình chết

Đủ dài một chén hoàng hoa

Yêu thương không màng hơn thiệt

Cười vui ngấn lệ quan hà

 

Biết đâu giờ mình đang chết

Thiên thu nhất khứ sát na

Thì cứ cười vang quên hết

Niềm đau nỗi khổ Ta Bà

 

Thu sang lá rụng quán vô thường

Đông tới mưa về quán tuyết sương

Xuân quán ngàn hoa vô hữu tướng

Hạ về rực rỡ quán mười phương

 

Nhân gian đang sống là đang chết

Đang về xuôi mái nghĩa đang qua

Tử sinh vẫn gối đầu tương biệt

Không lại hoàn không ai là ta

 

        Sacramento, vào Thu 2022

               Trần Kiêm Đoàn

 

** Quán niệm bên trời hiên quán vắng;

Thấy mình thành một sợi  mây bay!

                                                (Trụ Vũ)

BỖNG DƯNG NHỚ MỐI TÌNH ĐẦU – Thơ Nguyên Lạc

   

                   Nhà thơ Nguyên Lạc

 

BỖNG DƯNG

NHỚ MỐI TÌNH ĐẦU

 

Bỗng dưng nhung nhớ một người

Nhớ quay nhớ quắt cái thời si mê

Phượng hồng nghiêng nón đường về

Liếc tôi chết điếng con ve trêu gào

 

Bỗng dưng nhung nhớ hè nào

Cái tôi run rẩy giấu trao thư hồng

Bây giờ còn nhớ hay không?

Bao năm rồi đó cố mong quên người!

 

Bỗng dưng nhung nhớ một thời

Thướt tha áo lụa thằng tôi ngục tù

Tình ngoan thỏ thẻ lời ru

Đọa đày tôi đến thiên thu môi cười

 

Dĩ nhiên chẳng thể quên người

Quên làm sao được? Quên rồi sống sao?

Tình đầu nào chẳng tan mau?

Vết thương giữ lại ngọt ngào muôn niên!

 

Từ ngày li biệt dĩ nhiên

Dáng đài trang đó vào miền chiêm bao

Đêm chong nến lụn tim hao

Giấc mơ hồ điệp tình nào liêu trai

 

Bỗng dưng sao lại thở dài?

Dĩ nhiên vì nhớ hình hài cố quên

Cố nhân sương khói buồn tênh

Cơn say ru mộng mông mênh hương người!

 

                                                  Nguyên Lạc

THƠ “ĐẬU PHỤNG” HẬU HIỆN ĐẠI - Chu Vương Miện

   

1-  THỜI TIỀN & TIỀN CHIẾN

 

Tức là thời gian từ khoảng 1900 -1945

Các sáng tác phẩm như:

Văn thơ kịch nhạc Cải Lương

Cuả các soạn giả đủ loại

Đều đuợc trả tiền nhuận bút

Đàng hoàng

Nói theo tiếng Quan Thoại là Xìn

Nói theo tiếng Ta là Địa

Chung chung dù ít dù nhiều

Các tác giả cũng đều hoan hỉ

Văn chương thời kỳ này

Gặp may lên như diều gặp gió “máy”