TÌM DẤU VƯỜN XƯA – Đinh Hoa Lư

Nhớ Cam Bình Thôn Tết Đinh Dậu 2017

 
TUỔI GIÀ lãng đãng trôi về như đám mây trời bềnh bồng vô định chúng ta chẳng biết đâu là điểm dừng? Mây trôi như cuộc đời người cho đến lúc nào đó thì đám mây không còn nữa nó sẽ hòa lẫn vào hư không.
 
Có thể giờ đây tôi lòng lại dặn lòng đừng đua chen, lo lắng nữa. Vốn thời gian còn lại- như bạn bè hay nói "chẳng còn hào phóng" cho chúng ta- lớp tuổi về già- nữa. Lòng từng dặn lòng, mình hãy dành những buổi sáng khi ánh dương vừa lên "chào một ngày mới" để ngồi ngắm hoa nở mây trôi, nghe chim hót líu lo trên cành mận nhánh đào cùng vài cánh bướm vàng trắng  chập chờn bay quanh như muốn thăm khóm cải, nhánh bầu cành mướp đang rộ sắc màu vàng, trắng...
 
Thế mà lạ ! tuy "bụng bảo dạ" thế nhưng tâm tôi lại mãi trôi về một khoảng trời xa xăm nào đó? Hình ảnh vườn xưa từng đơm hoa kết trái, thi nhau nở rộ cùng những ước vọng của một thời gian khi sức khỏe còn tràn, chứa chan mong ước. Giờ thì còn đâu lối cũ vườn xưa cho lớp tuổi về chiều nơi đất khách quê người? Thời gian không ai mong muốn trôi nhanh lại "ào ào" chạy đến 'trở tay chẳng kịp'?

LỐI CŨ VƯỜN XƯA
 

Mái hiên xưa 1994 lúc ba tôi (hình ảnh tác giả có gắn kết vào vị trí ngồi của thân phụ trước đó) còn sinh tiền hay ngồi trước  nhà trầm ngâm nhớ về quê cũ

 
Đón tết 2017, hai vợ chồng tôi về thăm quê non một tháng, nhưng riêng tôi mất ba tuần bệnh hoạn. Những lúc khỏe người tôi ngồi uống chén trà tưởng niệm dưới mái nhà cũ khi ba tôi còn tại thế. Cảnh vật quanh tôi giờ đã khác xưa, gốc cây nhành lá cũng thay đổi. Gốc phượng già ba tôi gầy dựng cũng không còn. Gốc đào vườn cũ chỉ còn một hai gốc già cỗi, bật gốc chuẩn bị làm củi tới nơi?
 
Mấy cây dừa vườn xưa nay cũng lần lượt 'đội nón' ra đi do sâu bệnh? Hầu hết những cây trồng trước đây đều biến mất do đất đai bạc màu cùng phôi pha năm tháng...
 
May thay, một thứ tôi tự xem nó là "di tích" cho chút tâm tình hướng về ngày cũ đó là cái giếng cũ bên hông vườn. Ngày đó, vợ tôi từ trên dốc Tân Sơn đi dạy học về thấy được cái ống cống xi măng, về đến nhà liền cho tôi hay. Quá mừng hai anh em tôi liền hộc tốc lên dốc gánh về. Cả nhà nhờ vào cái giếng này để lấy nước rửa ráy không uống được. Nước uống thì gánh xóm trên. Xóm tôi ở có thể không bao giờ quên ơn cái giếng nhà Dì Rợ. Nhà Dì Rợ sát chân dốc Tân Sơn nên mạch nước uống vừa trong vừa sạch.
 
Giờ xóm thôn đang có nước máy. Những người gánh nước thuê nay đà mất việc. Cái việc gánh nước uống cho bà con trong xóm cũng kiếm đôi ba lon gạo trong ngày...
 
Tôi ngồi đây, dưới mái nhà xưa nay đà xiêu nát dành làm căn nhà bếp núc. Một mình độc ẩm ly cà phê nhìn vị trí gốc phượng cũ. Năm đó ba tôi ra đi thì cây phượng kia lại sắp ra hoa. Tội cho ba tôi ra đi nhưng chưa được một lần ngắm sắc hoa phượng vĩ
 

Gốc cây ngày trước nay chỉ là những gợn đất cát nho nhỏ dấu vết của rễ cây bị bới lên làm củi. Tất cả thứ cây tại vùng này đều không có tuổi thọ do nạn sâu rầy. Những lá cây bạch đàn, rừng bạch đàn là mồi ngon phát triển cho chúng rồi hậu quả cho nông nghiệp là cây cối bị thối rễ do con sùng?!
 
Tôi chỉ biết để dòng tư tưởng miên man về quá khứ: một vườn xưa đầy ắp kỷ niệm, giờ chẳng còn chi ngoài những gốc đào cuối cùng năm xưa khi chúng tôi ra đi nó vừa lên vài ba lá. Đó là những gốc đào tự tay tôi bỏ hột cho chúng. Ắt hẳn chúng đã lên cao rậm cành, ra trái cho gia đình đứa em út kiếm chút lợi tức khi tôi ra đi. Hơn hai mươi năm sau về lại vườn xưa nay mấy cây đào chỉ còn là những gốc cây nghiêng ngả.
 
Quá khứ hiện về như núi đồi trùng điệp, chập chùng xa tít. Thời gian trôi đi về đó. Bao hình ảnh ngày đi chỉ là kỷ niệm mịt mùng. Nhớ thì về, nhưng riêng tôi lại ngồi để tưởng tượng lại bao hình ảnh xa xăm, những người năm cũ...
 
Một mai khi quá khứ sẽ vùi lấp nhiều thứ do lớp lớp thời gian chồng chất lên nhau. Từng thế hệ nối tiếp qua đi, biết ai kể lại chuyện xưa khi dấu vết chẳng còn? Có nỗi buồn nào đó như sâu lắng len lén tràn ngập trong hồn. Một mình tôi cảm nhận được nó do hôm nay tôi còn về đây, vẫn ngồi trước hiên xưa. Tôi được tự do, thư thả nhắp từng ngụm trà, được thoải mái cho dòng suy niệm cùng nhiều hình ảnh miên man trong đầu.
 
Thời gian! tổng hợp của đổi thay, là định luật cuộc đời. Biết thế, nhưng khi ngồi một mình dưới mái nhà xưa, tôi cảm giác có bóng người xưa về lại cùng tôi, một khoảng nhớ nhung nào đó sâu thẳm trong lòng...

Đường xưa lối cũ

 

Tiếng sóng biển

Thôn xóm đổi thay cùng hàng ngàn, vạn nơi khác. Tất cả đều 'cởi bỏ lớp áo cũ' bạc màu phong sương để thay vào làn vải mới, màu mè, se sua lạ lẫm.
 
CÂY SANH VÀ CÁI AM TRONG XÓM CẠNH NHÀ BA MẸ TÔI
 
Còn may có những thứ còn sót lại trong nhiều đổi thay đó. Về xóm nhà ba mẹ tôi, Cây Sanh (Xanh) trong xóm tôi vẫn còn. Hơn hai mươi năm xa vắng, nay cây sanh ra dáng cổ thụ xứng đáng có một miếu mạo to lớn dưới mấy tàng cây xanh ngắt. Nhưng người xóm cũ nay mỗi lúc mỗi vắng, các bậc trưởng thượng lần lượt "quy tiên". Rồi hình ảnh "hương tàn bàn lạnh" dưới gốc quả thật làm lòng tôi se lại. Mấy lứa thanh niên hồi đó,  nhỏ hơn tôi nay đã quá tứ tuần, ngũ thập, làm ông bà nội ngoại cả rồi! Tôi rất có ý muốn khuyên các em này hãy thành lập làm sao có một "ban trị sự việc xóm việc làng" cùng sự đóng góp nhang khói của trong xóm, duy trì cho được "XUÂN THU NHỊ KỲ" , cốt giữ cho được cái vẻ tôn nghiêm dưới cây sanh kỷ niệm, sau là níu kéo cho được "giềng mối xóm làng" -sợi dây thân tình càng lâu chừng nào càng quý chừng đó?
 

Trong vườn nhà mẹ tôi sáng đó, tôi vẫn ngồi yên bên ly cà phê cùng bình trà rẻ tiền. Chợt một cảm giác bồi hồi dâng lên khi tôi nghe tiếng sóng biển theo gió rì rào mang lại!
 
Vợ chồng tôi đã ra thăm lại biển. Biển Cam Bình nay đã khác nhiều. Nhiều resort thi nhau mọc lên. Chủ nhân không biết họ từ đâu tới? Thỉnh thoảng trên web người ta có giới thiệu vài lần. Nhưng lần tôi về này, nhìn chung cách làm ăn ở bãi biển này xem chừng ế ẩm, có thể do khách hàng thi nhau tìm nơi mới lạ khác chăng? 

Thời buổi mọi nơi đều thi nhau làm nhà nghĩ bãi tắm, du lịch- chỉ một đoạn ngắn từ đây lên Bình Châu đã có quá nhiều resort như vậy thì "cung nhiều hơn cầu" làm gì không ế ẩm? Ngư dân nay ít dần, người ta đi làm nghề khác do bãi biển dành cho du lịch hay họ chẳng có khả năng sắm ra thuyền máy ra xa. Nhìn bao quát, người tắm biển nay đông hơn người kéo lưới.
 

Vợ chồng tác giả

                                          

Quê cũ Cam Bình - Hàm Tân

                                          
Một resort
 
Những hàng phi lao ken dày che chở cho nhiều dảy quán mua bán sát bờ. Bình Châu xa xa. Nơi đó không còn như xưa, không là một vùng hoang sơ mà thay vào đó là những bãi tắm và du lịch hạng sang.
 
Nhắc hai chữ Bình Châu đó là kỷ niệm nhọc nhằn mấy mươi năm trước hiện về. Đó là hình ảnh những toán gánh thuê trong đó có tôi gánh hàng cho con buôn men theo bờ cát trong ánh sáng mờ mờ của sao đêm vượt qua nhiều con lạch ngầm để tới được đó. Nơi đó mới có xe đò chở hàng vào tới trong kia. Còn chúng tôi sau khi nhận vài chục đồng bạc lại men theo bờ biển về lại thôn trang thì trời sáng bạch.
 
Hôm nay về đây, tôi nhìn chiếc xe bò trang hoàng 'hoa lá cành' để mời khách du lịch đi chơi trên bãi biển này... chỉ ít tiền thôi nhưng tôi thì chẳng muốn làm 'trò này'? Mấy con bò một thời nhọc nhằn kéo gỗ trong rừng, phì phò bọt mép!? Thân phận người chẳng hơn gì: mẻ rìu, bong tay, đôi vai sưng lên do vác gỗ- do đó tôi còn mong chi cái thói 'áo gấm về làng'?
 
 

Hình như tôi có cảm giác biển ngày nay có những gì khang khác- lạc loài và mất mát. Xa xa nhấp nhô theo sóng, chỉ một vài con thuyền nhỏ đang bập bềnh, không có gì là đánh cá rầm rộ cả. Có thể mấy con thuyền đó chẳng ra khơi do chẳng là thuyền máy. Thuyền và thúng vẫn y như cũ, có thể ngư dân nay cũng ít dần? Người tắm biển, chẳng ai cần đợi chúng những chiếc thuyền cá mộc mạc, đơn sơ.
 

Dù mười năm hay bao nhiêu năm nữa, tôi tin biển xưa sẽ mãi còn. Mai kia, mốt nọ nếu tôi còn về hay không còn cơ hội về thôn xưa, ắt hẳn sẽ còn nhiều thứ sẽ mất đi nhưng tôi tin sóng biển quê hương sẽ còn vỗ nhịp rạt rào như cố gọi người xưa trở lại. 
                                                                         

                                                                      Đinh Hoa Lư edition