Huyền Chi là bút danh của Hồ Thị Ngọc Bút, một cô gái sinh năm 1934 tại Từ Sơn (Bắc Ninh), theo gia đình vào Nam từ trước năm1954, khi đang học bậc trung học. Lúc mới vào Nam (1948-1949) cô ở với chị gái tại Đà Lạt, sau đó về Sài Gòn (1950) vừa đi học vừa phụ mẹ trông nom sạp vải ở chợ Bến Thành. Bài thơ "Thuyền viễn xứ" là một trong 22 bài thơ nằm trong tập thơ "Cởi mở" của Huyền Chi xuất bản năm 1952, trong thời gian cô sinh hoạt với một nhóm văn nghệ sĩ trẻ và làm thư ký tòa soạn chuyên trách mục thơ cho tạp chí Phụ Nữ của bà Nguyễn Thị Lan Phương.
Tác giả bài viết Hà Đình Nguyên
CHIỀU
NAY SƯƠNG KHÓI LÊN KHƠI
(Trích
trong cuốn "60 Bóng hồng trong thơ nhạc" - NXB Trẻ ấn hành tháng
10/2017). (Tặng Trần Thanh Bình)
Trong những ca khúc mang tâm trạng hoài hương mang nỗi
buồn man mác như: Làng tôi (Chung Quân),
Hướng về Hà Nội (Hoàng Dương), Quê mẹ (Thu Hồ), Làng tôi (Văn Cao), Ngày về
(Hoàng Giác)… thì Thuyền viễn xứ
của Phạm Duy dù có buồn nhưng giai điệu thì khác hẳn: lạ hơn, sang trọng hơn…
Bạn thân của tôi, nhà báo Trần Thanh Bình, có một giọng
hát khá tốt cho nên trong những lúc ngà ngà cuộc bia thường được đề nghị hát
giúp vui (không đề nghị… cũng hát), và hầu như lúc nào anh cũng cất lên: “Chiều nay sương khói lên khơi. Thùy dương
rũ bến tơi bời. Làn mây hồng pha ráng trời. Sóng Đà Giang thuyền qua xứ người.
Thuyền ơi, viễn xứ xa xưa. Một lần qua dạt bến lau thưa. Hò ơi, giọng hát thiên
thu. Suối nguồn xa vắng, chiều mưa ngàn về…”
(Thuyền viễn xứ)
Giọng hát
nghiệp dư của Trần Thanh Bình chỉ…cỡ đó, nhưng cũng đủ làm xuyến xao tâm hồn
người nghe, nói chi được nghe những danh ca như Thái Thanh, Sĩ Phú hát bài này,
cam đoan các bạn sẽ thấy phiêu diêu đến tận…viễn xứ !
