VỀ PHONG CÁCH BÌNH THƠ CỦA CHÂU THẠCH - Đặng Xuân Xuyến

 
     
 

VỀ PHONG CÁCH BÌNH THƠ CỦA CHÂU THẠCH

Khi tìm tài liệu đọc để viết bài CHỮ TÔI, CHỮ TA VÀ CÁI TÂM LÀNH, tôi chợt có ý định thử tìm hiểu về phong cách bình thơ của nhà phê bình văn học Châu Thạch nên cần mẫn ngồi đọc 130 bài bình thơ của ông. Đọc xong, tôi phấn chấn, nảy thêm ý định “tận dụng sự đọc 130 bài bình thơ” để viết một bài làm “kỷ niệm”... Tôi điện gặp nhà phê bình Châu Thạch, nói ý định của mình, ông cười sảng khoái: - “Vâng! Đặng Xuân Xuyến cứ viết theo đúng như những gì Đặng Xuân Xuyến cảm nhận về Châu Thạch, như thế mới quý. Cám ơn Đặng Xuân Xuyến trước nhé”.

Tôi liền cặm cụi ghi lại những cảm nhận của mình về phong cách bình thơ của ông. Vì đây là bài cảm nhận của một đọc giả về một tác giả nên cấu trúc bài viết và những dẫn giải đưa ra sẽ không mang tính nghiên cứu khoa học, nên bài viết sẽ có những hạn chế, những thiếu sót khiến bạn đọc không được vừa ý.

            

                Nhà bình thơ Châu Thạch

GÓP PHẦN DỰNG TIỂU SỬ NHÀ THƠ PHẠM VĂN BÌNH (1940 – 2018) - Hoàng Đằng

          

                   Tác giả Hoàng Đằng

GÓP PHẦN DỰNG TIỂU SỬ NHÀ THƠ PHẠM VĂN BÌNH                                                (1940 – 2018)

                                                                                    Hoàng Đằng

Nhà thơ Phạm Văn Bình - người quê tôi – đã qua đời ngày 22/7/2018. Đông Hà – quê tôi – có nhiều người làm thơ. Mà không riêng gì quê tôi, trên cả nước Việt Nam, nơi nào cũng vậy; Việt Nam là “cường quốc thơ” mà!

Tôi không có may mắn và điều kiện đọc nhiều, nên không biết trong số người làm thơ ở quê tôi những ai có tác phẩm hay; chỉ biết  anh Phạm Văn Bình từng nổi tiếng về thơ trong thập kỷ 1960 và thập kỷ 1970, đặc biệt, anh có 2 bài thơ được nhạc sĩ tài hoa Phạm Duy phổ nhạc: Đó là bài “Chuyện Tình Buồn” và “Mười Hai Tháng Anh Đi”; và có lẽ với hai bài thơ này, anh sẽ lưu danh thiên cổ.

Sau này, sự nghiệp của anh đã có tác phẩm của anh làm chứng; còn cuộc đời của anh chắc sẽ ít người biết rõ. Vì vậy, là người đồng hương với anh, tôi muốn góp phần dựng lại tiểu sử của anh qua tìm hiểu những mảnh đời, chặng đời của anh mà người Đông Hà và một số thân nhân của anh biết kẻo rồi thời gian có thể xoá mất.

MẮC CẠN - Thơ Lê Ngọc Phái

   

MẮC CẠN

Áo xưa mặc chẳng vừa xưa

Tóc xưa còn rối mấy mùa trong nhau

Đò xưa sóng dạt về đâu

Mắt xưa mắc cạn trong màu mắt xưa

                                    Lê Ngọc Phái

SINH LÃO BỆNH TỬ, QUÊ NHÀ, RÂU RIA THỪA - Thơ Chu Vương Miện

SINH LÃO BỆNH TỬ

xuân hạ thu đông

chỉ một vòng duy nhất

có sinh có diệt

có khởi đầu có kết thúc

làm người

không thể khác ?

-

mạnh được yếu thua

nhanh như rùa chậm như thỏ

có khi cần làm rùa

có khi cần làm thỏ

thỏ chưa chắc hay

rùa chưa chắc dở

tùy nơi tùy chỗ

-

không có gì từ trên trời rơi xuống

ngoại trừ vẫn thạch

tạo ra những hố thẳm

có người dựng nước mới có nước

có người giữ nước, nước mới còn ?

có người bán nước nước sẽ mất

đôi khi còn ý kiến toàn dân

hội nghị Diên Hồng

người người cùng chung một tấm lòng ?
nước lấy dân làm gốc

dân lấy ăn làm đầu ?

chung lưng đấu cật

gian khổ có nhau ?

quân từ dân mà ra ?

ôi nước ôi nhà ?

-

sách có câu

tiểu phú do cần, đại phú do thiên

và cũng có câu

tích mễ phòng cơ

tích y phòng hàn

"trữ gạo để phòng bất ngờ

trữ vàng phòng đói khát"

vàng bán lúc nào cũng được

không xuống giá

tích nhiều tốt nhiều

tích ít tốt ít

CON ĐƯỜNG PHƯỢNG XƯA - Thơ Trương Thị Thanh Tâm

       

Tác giả Trương Thị Thanh Tâm 

CON ĐƯỜNG PHƯỢNG XƯA

Cho tôi tìm lại ngày xưa

Cho tôi về với cơn mưa thuở nào

Phượng hồng cơn  gió lao xao

Nón che ngực áo, bước mau lối về

Cho tôi tìm thuở đam mê

Theo anh nhặt cánh phượng rơi bên đường

Nắng chiều hoa sứ tỏa hương

Ngây thơ chân sáo, mắt buồn vu vơ

Tôi về với tuổi thờ ơ

Vầng trăng cổ tích, giấc mơ ngọt ngào

Tôi về nghe điệu ca dao

Cánh diều thuở nhỏ bay vào ước mơ

Đâu còn hình bóng ngày thơ

Người đi xa biết còn chờ đợi ai

Cũng đành làm cánh chim bay

Mang theo một mối tình say qua cầu

Thôi thì ta đã nợ nhau

Quê người xứ lạ, biết sao quên buồn

Tình thơ gởi chốn cố hương

Người ơi có nhớ con đường phượng xưa ?

                         Trương Thị Thanh Tâm

                                    (Mỹ Tho)

ĐỌC “MỘT MÙA DÂU” THƠ QUANG TUYẾT - Châu Thạch

           

       Nhà bình thơ Châu Thạch

ĐỌC “MỘT MÙA DÂU” THƠ QUANG TUYẾT

                                                                Châu Thạch

Quang Tuyết ở ngoài đời thì sao không biết nhưng nhìn ảnh Tuyết trên Facebook thì đẹp lắm. Lại nhận xét tính cách của Tuyết trên facebook thì tươi vui, năng động dầu mặt trái cũng có lúc buồn thê thiết. Đọc bài thơ “Một Mùa Dâu” của Tuyết kể về một câu chuyện tình “làm đau thắt những mùa dâu đến” ta không thấy chút đau nào, mà ngược lại thấy cuộc đời thêm thăng hoa bởi những mối tình tan vỡ. Bởi vì sao vậy? Bởi vì Quang Tuyết đã làm cho những trái dâu chua trở nên ngọt ngào quá, thắm thiết quá. Bởi vì Quang Tuyết đã làm cho hương vị của Dâu bây giờ không phải là của Dâu nữa, mà là hương vị của tuổi yêu đương :

Ôi! Mùa Dâu lại về. Mùa Dâu Da

Người ta chở tuổi thơ tôi đi qua

Theo từng con đường lạ

Vòng xe quay tròn hối hả

Mang cả hồn xưa theo những trái dâu vàng

Bóng mẫy mịn màng

Chua ngọt hoà tan

Như mối tình xưa của thời chưa biết nhớ

DƯƠNG TƯỜNG, BẢN NHÁP CHIỀU TƠ LIỄU - Nguyễn Đức Tùng

       
                      Tác giả Nguyễn Đức Tùng

DƯƠNG TƯỜNG, BẢN NHÁP CHIỀU TƠ LIỄU

                                                     Nguyễn Đức Tùng

Trong khi chúng ta quay đi, thế giới thay đổi. Những liên kết nhảy vọt trong thơ Dương Tường tạo ra các ảo ảnh. Đó là chuyển động nhanh từ một hình ảnh này đến hình ảnh khác; hai hình ảnh, rời nhau, và khoảng cách giữa chúng, tập hợp ba ấy tạo ra nội dung mới và ý tưởng mới.

Vẽ nhăng trên tường ở Paris

Ngớ ngẩn thăng hoa

Thơ ca cứt đái

Âu yếm đầu đường xó chợ

Vẽ nhăng trên tường ở Paris

Tình sử khoác vỏ ngoài tục tĩu

(Bản dịch của Phạm Toàn)

Trong một bài thơ của Dương Tường, có sự chuyển động phức tạp, từ quá khứ đến hiện tại, từ hiện tại đến tương lai và ngược lại, từ hiện thực đến ảnh trong gương và ngược lại, và cuối cùng tác giả lăm le vượt qua biên giới giữa lời và ngoài lời. Thơ Dương Tường là một cố gắng, đối với nghĩa thì đi ra ngoài nghĩa đến chữ, tức đến âm, và đối với chữ, thì đi ra ngoài chữ, hay ngoài lời, tới cái không lời.

Tôi đâu chọn

rì rào

mái đầu thương

ngày r

        ụ

        n

        g

dòng đau

trôi một mùa xác ve sầu

Ngày r hay ngày (rụng) là một cố gắng phi lời. Dương Tường đặt cược đời mình vào đó, sự vượt qua. Thơ ông  không phải để đọc lớn. Mặc dù là một thứ thơ âm bồi, như tác giả tự gọi, tức nặng về âm thanh, con âm chứ không phải con chữ, thơ ấy không dùng để đọc lớn. Bạn chỉ nên đọc thầm hay đọc trong im lặng.

Âm thanh của thơ vang lên trong im lặng. Khả năng cắt rời hiện thực và liên kết chúng lại đòi hỏi tài năng ngôn ngữ lẫn hội họa, mà tôi tin ông có hai thứ ấy. Hiện thực tuy thường xuyên dịch chuyển nhưng không biến mất, chúng để lại ảnh trong gương, nơi đánh dấu sự trở lại. Đó là cách nói khác để mô tả sự lơ đãng có chủ đích. Lơ đãng chọn lọc.

Les graffiti de Paris

j'en cueuille par ci et par là

c'est comme des tulipes écloses

dans la fange

je les mets au vert

et en hume le bouquet

Những hình vẽ nhăng trên tường ở Paris

ta lượm đây một đóa kia một đóa

như tuy-lip nở trong bùn

nâng niu chăm chút

vục mặt hít hà

(Bản dịch của Phạm Toàn)

TIẾNG THU - Thơ Nhật Quang

   

TIẾNG THU

Em có nghe?

Thu về trong sương sớm

Gió thầm thì…

Nhẹ trải nắng vàng mơ

Mây giăng giăng

Phố chiều nghiêng lá đổ

Phím loan trầm

Man mác ngập hồn thơ

Em có nghe?

Thu vàng xào xạc lá

Nhè nhẹ vương

Lên suối tóc mây bay

Bờ vai nõn

Ngọc ngà ôm dáng lụa

Hương Thu mềm

Ngan ngát cúc vàng say

Em có nghe?

Thu trao lời ân ái

Giấc mơ hồng…

Đêm nguyệt vọng lả lơi

Ta nhắp cạn

Chén tình Thu đắm đuối

Ngọt lời yêu…

Còn đọng mãi bờ môi.

                  Nhật Quang

                    (Sài Gòn)

EM VÀ NHỮNG DẤU YÊU, NGÀY VẪN XANH - Thơ Tịnh Đàm

       
                 Nhà thơ Tịnh Đàm

EM VÀ NHỮNG DẤU YÊU

Em  vừa rót mật trên môi,

Lời thưa thêm ngọt bồi hồi nỗi anh.

Mắt cười luyến nhớ long lanh,

Tình thơ khép nép đôi vành mi duyên.

Nụ hôn khẽ chạm hồn nhiên,

Vòng tay khít chặt bao niềm dấu yêu.

Tương tư níu mộng dáng kiều,

Lòng anh sóng dậy muôn điều gửi trao.

Tình say, tự phút giây nào

Trăm năm chưa đủ... Hẹn vào kiếp sau.

NÍU - BUÔNG - XẢ / Thơ Quang Tuyết

      
                            Tác giả Quang Tuyết

NÍU...

Níu tay anh bước qua đường

Lối ngang ngỏ rẽ vấn vương một đời

Một ngày nhạn lạc xa người

Qua đây dò dẫm níu lời chân mây

BUÔNG...

Buông đời giựt áo vá vai

Buông lời hò hẹn vơi đầy thuở xưa

Buông chèo mặc sóng đẩy đưa

Buông người áo gấm gió mưa em về

XẢ

Nợ đời đã trót u mê

Tôi xin xả hết đi về thiên thu

Xả lòng vén khói sương mù

Xả bao vướng luỵ ngục tù thế nhân

NÍU - BUÔNG - XẢ

Níu ngày nên mỏi bước chân

Níu đêm thao thức phân vân tình đời

Một ngày tâm ngộ buông lơi

Nhẹ như gió thoảng lá rời cành khô

Ao tù nước đọng tội đồ

U minh xin xả hư vô cõi thiền

                      Quang Tuyết

CHÙM THƠ VỀ RƯỢU CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN

               

QUAN TRƯỜNG

(Tặng Nguyễn Minh, bạn tôi)

Nào, cứ uống, đếch gì mày phải ngại

Làm “quan to” ngã ngựa cũng chả hèn

Thiên hạ cười. Thây kệ thiên hạ soi

Mày giả xỉn để đời thôi khốn nạn.

Ừ, đời thế. Qua cầu thì hại “bạn”

Dấn quan trường sao mày chả chịu “khôn”

Đục kín dòng mày lại cố gượng trong

Chúng nó đập bởi mày không chịu hỏng

Ừ. Thế nhé. Lấy gia đình làm trọng

 Cứ vui đi, mặc thiên hạ vào tròng

Tiếc làm gì mấy thứ của phù du

Thiên trả Địa, đếch gì mày cay cú.

Nào. Uống nhé! Kệ cha thiên hạ đú

Nào. Cứ say! Mặc mẹ thiên hạ cù

Tao với mày trận nữa ngoắc cần câu

Cho trôi tuột trò nhố nhăng thế sự.

Hà Nội, chiều 03.04.2018

ĐẶNG XUÂN XUYẾN

CŨNG ĐÀNH LỖI HẸN - Thơ Giáng Thu Xưa

 

CŨNG ĐÀNH  LỖI HẸN

(Cảm tác thơ Trần Mai Ngân)

Em mắc cạn để đời rong ruổi

Biết bao lần lặng lẽ riêng mang

Dấu yêu xưa theo giấc mơ màng

Trải nỗi nhớ trong niềm thương gởi

Em mắc cạn theo dòng nước vội

Bóng hoàng hôn buông xuống heo may

Gió hiu hiu lạnh thấm đong đầy

Giấc mộng theo hoà trong đượm nhớ

Em mắc cạn len lần trăn trở

Ngậm ngùi nào thiếu vắng cho nhau

Mưa sa thấm ướt dạ tình đầu

Nên lỗi hẹn bao lời ước nguyện..!

                             07-26-2018

                         Giáng Thu Xưa

BÀN VỀ CHỮ LIKE TRÊN FACEBOOK - Nguyên Lạc

  

                   Tác giả Nguyên Lạc

BÀN VỀ CHỮ LIKE TRÊN FACEBOOK

Dẫn nhập:

“Nghề chơi cũng lắm công phu" (Truyện Kiều - câu 1201) nhất là VĂN CHƯƠNG, nghề chơi thanh cao nhất. Các cụ xưa nói vậy.

        Chơi cho lịch mới là chơi

        Chơi cho đài các, cho người biết tay!

                                 (Nguyễn Công Trứ)

- Bây giờ sao? Còn thanh lịch, còn đài các không?

Tôi e rằng nghề chơi thanh cao này không còn được như vậy nữa. Người ta đã lợi dụng nó để "mưu đồ" cho lợi ích riêng tư, cho cái DỤC không lấy gì tốt đẹp của riêng mình. Bằng chứng rõ ràng nhất về điều này là việc xử dụng chữ LIKE trong Facebook. Chữ LIKE này vẫn tiếp tục bị "hiếp dâm"  (từ của triết gia Phạm Công Thiện)

Trước khi vào phần chánh, xin tặng các bạn bài thơ "hết ý" của cụ Nguyễn Khuyến:

       Đầu đường ngang có một chỗ lội

 Có miếu ông Cuội cao vòi vọi

 Đàn bà đến đó vén quần lên

Chỗ tời đến háng, chỗ đến gối

Ông Cuội ngồi trông mỉm miệng cười

"Cái gì trông trắng giống con cúi?"

Vội vàng khép nép đứng liền  thưa:

"Trót dại hở hang xin xá tội!"

Ông rằng: "mầy cũng chẳng tội gì!... "

Chỉ tội làm ông cứng con buội

Muốn tốt mày về bảo làng mày:

"Ra đây  ông cho giống ông Cuội"

Cho nên làng ấy sinh  ra người

Sinh ra rặt những thằng nói dối! ".

 (Vũ phu đôi - Nguyễn Khuyến) [1]

GIỌT BUỒN - Thơ Nhật Quang

     
             Nhà thơ Nhật Quang

GIỌT BUỒN

             

Anh thả vào tim em

Từng giọt buồn, nỗi nhớ!

Những đêm dài trăn trở

Chập chờn giấc chiêm bao…

Nhặt tiếng lòng xuyến xao

Gom vần thơ kỷ niệm

Tâm tư chùng lưu luyến

Bao hoài niệm mênh mang

Chiều góc phố thênh thang

Hoàng hôn buồn nhạt nắng

Sương giăng trầm lẳng lặng

Hương đêm lạnh bờ vai

Mơ em trong vòng tay

Đường yêu đương lạc lối

Nhuốm loang màu lỗi tội

Rưng rưng mặn bờ môi

Đêm gối mộng đơn côi

Nghe sầu dâng da diết

Nỗi lòng anh, ai biết?

Tan nát cả hồn thơ

Yêu em chỉ là mơ…

Đời trái ngang, dâu bể

Thôi tình nầy, em nhé!

Ngàn đời mãi nhớ thương.

                   Nhật Quang

                    (Sài Gòn)

PHỐI - Thơ Đình Xuân

 

PHỐI

Hôm nay núi ngả màu âm phủ

Nên dòng trăng đã ủ bóng Hằng

Nhiều đêm choàng tay trên thơ cũ

Chợt run rờn rợn một lối về

Thử hỏi cơn tình mấy giọt mê

Thử hỏi trưa nao con ve kể

Vài cọng tóc buồn rơi bên gối

Và cuộc tình phai lối ê chề

Khi từng vút qua trường dâu bể

Mới biết yêu và cám ơn ai

Hôm nay hát lời ca ân ái

Não ruột trong đêm không trăng sao

Mai tìm nơi không xôn không xao

Gác chân lên võng tình hoang dã

Khi tuổi mình trôi về bóng lạ

Môi ngậm môi cười nhạt tuổi nhau

                            ĐÌNH XUÂN

MẮC CẠN - Thơ Trần Mai Ngân

                         Nhà thơ Trần Mai Ngân 

MẮC CẠN

Em mắc cạn bên bờ hư ảo

Trái tim đau lưng lửng đi, về

Mình vỗ mình với những ủ ê

Ôi... xa lắm chân trời không tới!

Em mắc cạn vòng tay chới với

Tìm bàn tay trống vắng đêm gầy

Con trăng khuyết không đầy duyên phận

Em bao giờ... anh chẳng bao giờ

Em mắc cạn... mắc cạn một đời

Sao bối rối hững hờ nông nổi

Sương và gió cùng hoa thay đổi

Cuộc đêm hời là những tàn phai

Em mắc cạn thối thoát tháng ngày

Mặc xuân hạ thu đông qua mất

Khâm liệm mình nỗi sầu chất ngất

Trăng cùng sao khóc tiễn cung tình...

Em mắc cạn với mỗi mình mình

Những vô hình mù rối lặng thinh

Em mắc cạn mà sao chết đuối

Để hôm nay như đã qua đời !

                        Trần Mai Ngân

                             25-7-2018

ĐẦU XUÂN KHAI KIẾM! - Thơ Phạm Văn Bình

Vô cùng thương tiếc nhà thơ PHẠM VĂN BÌNH - tác giả 2 bài thơ CHUYỆN TÌNH BUỒN và MƯỜI HAI THÁNG ANH ĐI, nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc - đã vĩnh viễn từ giã thân quyến và bằng hữu ngày 22 tháng 7 năm 2018 tại miền Nam California, Hoa Kỳ.  
Xin giới thiệu một bài thơ khác của anh ít người biết tới, sau khi anh đi cải tạo về: bài thơ ĐẦU XUÂN KHAI KIẾM! Đọc bài thơ này, tôi có cùng một cảm xúc như khi đọc bài thơ TA VỀ của thi sĩ Tô Thùy Yên

Thi sĩ Phạm Văn Bình

- Sinh năm 1939

- Sinh trưởng ở Đông Hà, Quảng Trị

- Quê nội: Truồi, Phú Lộc, Thừa Thiên.

- Từng trải qua tuổi thơ rất gian nan khổ nhọc nhưng vẫn quyết chí học hành.

- Từng theo học:Thánh Tâm, Nguyễn Hoàng, Quảng Trị, Quốc Học, Đại học Văn Khoa, Huế.

- Từng giảng dạy Việt Văn và Sử Địa ở trường trung học Bán Công Đông Hà.

- Cựu SVSQ/Thủ Đức, khóa 24/TB

- Cựu Sĩ Quan Tâm Lý Chiến kiêm Phóng Viên Chiến Trường của Sư Đoàn TQLC/VNCH.

Có thơ văn đăng trên tạp chí Khởi Hành, Văn, Bách Khoa, Ngàn Khơi, Tuổi Ngọc, Tiền Tuyến, Chiến Sĩ Cộng Hòa và Tiền Phong.

Đã xuất bản:

- Lối Xưa Thiên Đường (Tuyển tập truyện ngắn) Tuổi Ngọc xuất bản

- Dòng Sông Trước Mặt (Tuyển tập truyện ngắn), viết chung với Song Linh, Huỳnh Văn Phú và Trần Ngọc Toàn.

- Chiến Ca Mùa Hè (Tuyển tập thơ) viết chung với Phạm Lê Phan.

Tất cả các bài của tác giả Phạm Văn Bình được biết:

Mưa Xuân - Thơ mới hiện đại VN - Dec 28, 2017

Cúc Hoàng Hoa - Thơ mới hiện đại VN - Dec 25, 2017

12 Tháng Anh Đi - Thơ mới hiện đại VN - Dec 13, 2017

Chuyện Tình Buồn - Thơ mới hiện đại VN - Dec 11, 2017

Chèo Nửa Vầng Trăng - Thơ mới hiện đại VN - Dec 11, 2017

Hoa Đào - Thơ mới hiện đại VN - Jul 03, 2017

Đầu Xuân Khai Kiếm - Thơ mới hiện đại VN - Jun 28, 2017

NƯỚC TRÔI, NÔ LỆ, KHÔNG ĐỀ - Thơ Chu Vương Miện

NƯỚC TRÔI

nước vẫn trôi

trôi từ xa xưa tới bây giờ ?

đả kích chửi bới cũng vô ích

chuyện bây giờ xen kẽ thực cùng mơ

nếu làm được thì ai cũng làm được

chuyện vui buồn lẫn chuyện được thua

mưu sự tại nhân thành sự tại thiên

bất chiến tự xưa đến tận giờ ?

bài bản chỉ đúng trong trường lớp

chỉ đúng trong cụộc thi còng cua

bài toán ngày nay nhiều ẩn số

trách nhau thì trách mấy cho vừa ?