Tác giả Lại Quảng Nam
VÌ
SAO NGUYỄN DU LẠI VIẾT “ĐÊM ĐÊM HÀN THỰC, NGÀY NGÀY NGUYÊN TIÊU
Tiểu dẫn
Tính đến nay Đoạn trường tân thanh (Kiều) đã xuất
hiện trên dưới 200 năm. Người khảo sát Truyện Kiều của Nguyễn Du lần đầu tiên một
cách tường tận và có hệ thống là ông Vân Hạc Lê văn Hòe (1953) (1) với quyển
Truyện Kiều Chú-Giải rất nổi tiếng trong văn giới và trong giới giáo dục. Ông dừng
rất lâu lại tại câu Kiều thứ 942 này, với ưu tư là tại sao Nguyễn Du lại viết
"Đêm đêm Hàn Thực, ngày ngày Nguyên Tiêu", mà lại không viết
"ngày ngày Hàn thực, đêm đêm Nguyên tiêu", bởi tất cả lễ lạc đông người
dành cho quần chúng do triều đình Tàu sắp đặt đều xảy ra, ban ngày cho Hàn Thực,
ban đêm cho ngày Nguyên Tiêu. Sự ưu tư này kéo dài mãi đến hơn nửa thế kỷ nay,
đúng hơn là 60 năm nay mà không ai lý giải một cách rốt ráo để rồi
"?" ….