NỖi NIỀM XÓT XA - Lê Hữu Thăng, Võ Công Diên, Lê Minh Trung, video clip nhạc

   

          Thầy cô Lê Hữu Thăng

      

   Lời: Lê Hữu Thăng

   Nhạc: Võ Công Diên

   Trình bày: Ca sĩ Lê Minh Trung

CẢM THỨC VỀ THẦY, ĐÓA SEN HỒNG ĐƠN BẠC - Khang Hồ

              

                                    Tác giả Khang Hồ

CẢM THỨC VỀ THẦY – ĐÓA SEN HỒNG ĐƠN BẠC

Kính dâng hương hồn thầy Lê Mậu Tâm- Cựu Giáo sư Trường TH Nguyễn Hoàng.

Thương nhớ kính tặng anh Đỗ Tư Nghĩa - CHS NH 60-67

Và một người bạn của những ngày tháng khổ cực tại Quảng Trị: Lê Mậu Thọ CHS NH 71-75.

Tôi cứ trăn trở câu chuyện về những người đàn ông.

Viết về những người đàn ông thành công trong sự nghiệp thì dễ, vì tư liệu về họ nhiều lắm, chung quanh họ biết bao nhiêu là hào quang chiến thắng.

Và đó không phải là những người tôi đang hướng tới, tôi đang nghĩ về những người đàn ông mà đáng ra họ xứng đáng được những phần thưởng của cuộc đời, nhưng vì số phận, hoàn cảnh, lẽ sống và đạo đức, họ đã mất đi những ân huệ dành cho trí tuệ và sự cống hiến của họ.

Tôi cố tìm kiếm những con người ấy, may thay, có những sự tình cờ như một cơ duyên.

THƠ THÁNG 7 CỦA NHÓM SÔNG QUÊ

   

MỘT LẦN NGOÁI LẠI

Tôi đã về trên thành phố nhỏ

Quảng Trị bây chừ lắm lối vào ra

Tìm chốn cũ ngỡ ngàng chùng bước lạ

Để thấy rằng Lưu Nguyễn cũng là ta

Tôi đã về bên dòng sông Vĩnh Định

Rặng tre già vẫn rủ bóng ngày mưa

Qua cầu ngang nghe bước chân bịn rịn

Nhớ bóng con đò, nhớ bến nước ngày xưa

Tôi đã về thắp nén hương tưởng niệm

Mộ người thân còn lặng lẽ ngóng chờ

Màu hoa sim tím một trời tiếc nhớ

Nước mắt tràn thương lắm chuỗi ngày thơ

Tôi đã về trên nền trường cũ

Nguyễn Hoàng ơi! Còn đó nỗi buồn

Bạn bè ơi! Xin thắp giùm ngọn nến

Kẻo mong manh, lạnh lắm những u hồn

Tôi đã về để nghe mình bé lại

Tưởng như ngày còn gõ guốc hành lang

Quên đi bao năm lạc đời mê mải

Một ngày thôi - Xin sống lại tuổi vàng.

Tôi đã về giữa vòng tay thầy, bạn

Với buồn vui như bão nổi, sóng tràn

Mặt nhìn mặt: soi nếp nhăn ngày tháng

Tay cầm tay: hằn lắm vết gian nan

Tôi đã về nghe gió Lào trở giấc

Sáng La Vang mưa trắng xoá bờ lau

Chiều Tích Tường che mặt trong lá nấc

Nghe ngậm ngùi câu sỏi đá ngày sau…

Tôi đã về như cuộc tình đã lỡ

Biết chẳng là chi mà cứ ngoái nhìn

Chân bước đi mà hồn thì vẫn ở

Nên một đời lạnh mãi kiếp phù sinh

Tôi đã về tìm khung trời dang dỡ

Để chừ xa. Chừ nhớ. Chừ thương.

Con sông đời dù bên bồi bên lở

Xin gởi hồn

Ngồi lại bên cầu

Để gõ nhịp

Chiều sương…

Nguyễn Thị Liên Hưng

AI VỀ QUẢNG TRỊ ĐÔNG HÀ - Trần Kiêm Đoàn

Kỷ niệm 35 năm Mùa Hè Đỏ Lửa (1972-2007), viết tặng các học sinh Nguyễn Hoàng và thanh niên Hồng Thập Tự Quảng Trị

                                                                                  Trần Kiêm Đoàn

      

                 Tác giả Trần Kiêm Đoàn bên bờ Bắc cầu Bến Hải 

                                          – Mùa Hè 2007

AI VỀ QUẢNG TRỊ ĐÔNG HÀ 

Ai về Quảng Trị Đông Hà,

Hỏi o lòng thả, heo bà… lặt chưa ?!

Hồi còn làm trưởng Thanh Niên Hồng Thập Tự Quảng Trị thời Hồi Cư năm 1973, các em học sinh và đoàn sinh của tôi vẫn thường đặt bày hát “đía” như thế để chọc mấy em nữ sinh bán quán lòng thả ở Hải Lăng, Diên Sanh. Và nghe đâu, giới giàu kinh nghiệm món lòng thả cho rằng, giống heo đực lặt… tiệt sau ba tháng, đem nấu lòng thả mới ngon tuyệt cú mèo (?).

HONG ĐỜI DẤU YÊU - Thơ Hoàng Chẩm

    
                     Nhà thơ Hoàng Chẩm

HONG ĐỜI DẤU YÊU

Hồn thắp lửa em hong tình đón hạ

Lả lơi đêm trăng rụng xuống đáy sông

Như chao chát gối chăn đời bỗng lạ

Mộng đầu giường em trải hết mênh mông

Lời ru nhau đợi mùa yêu cất giọng

Hong cả chiều hoa nở muộn đường quê

Em cúi mặt lắng nghe hương tình đọng

Bung cả lòng trổi khúc hát hoan mê

Áo chưa cài nhụy tình hong men lạ

Ta ôm hoài cơn sóng cuộn biển mơ

Dẫu biết ngàn khơi không lời từ tạ

Tương tư ngọn ngành đau buốt câu thơ.

                                      Hoàng Chẩm

                                      25-06- 2019

VỀ ĐI THÔI! - Thơ Phan Thạch Nhân

       
                   Tác giả Phan Thạch Nhân

VỀ ĐI THÔI!

Về đi thôi!

Tìm một chút hương quê

Để ấm lòng đời lữ thứ

Mưa nắng hai mùa mà Nam bộ mù khơi

Tìm lại tuổi thơ ngày xưa xa vời vợi

Ngắm ngọn gió Lào thổi cát trắng bay xa

Về đi thôi!

Bến sông quê vẫn chờ vẫn đợi

Câu hò nào

Ray rứt mãi người đi

Đường Gia Long

Chưa quên chuyện cũ thầm thì

Trăng vẫn sáng

Dưới đường hoa phượng đỏ

Về đi thôi!

Quảng Trị mùa này

Chim bay về hội tụ

Đất mẹ trải lòng chờ đợi những đoàn viên

Nếu một ngày...

Con tim lỡ ngủ quên

Vẫn mỉm cười đi thăm miền đất lạnh.

                            Phan Thạch Nhân

                     Cafe sáng VT, 25/6/2019

MƠ XUÂN - Nguyễn Miều

      

                           Tác giả Nguyễn Miều

           MƠ XUÂN

           (Tình yêu học trò)

Em đã trở về sau những ngày dài xa cách, hình bóng kiều diễm của em đã in hằn trong tâm trí của tôi, tôi đã mê những buổi nắng hồng lên nhè nhẹ trong một vườn hoa thơm ngát có bướm vàng bay lượn xung quanh, những buổi chiều gió heo may lành lạnh thổi đã sưởi ấm cỏi lòng của tôi sau những tháng ngày giá lạnh.

Ngày em ra đi tôi nhu một người mất trí những ngày hè nóng nực vì thiếu hình bóng kiều diễm của em, lá vàng rơi từng chiếc tôi đã đem làm nấm mồ để chôn chặt mối tình si.

Tôi mê em như một tên tục tử mơ tưởng đến một nàng tiên, hình bóng đó tôi đem làm niềm vui cho cuộc sống: những đêm dài thao thức, những đêm trăng một mình một bóng tôi thường âu yếm mơ tưởng đến hình bóng của em.

Em như ngôi sao quá xa vời trần thế, bàn tay tôi ngắn quá làm thế nào để nào để ôm trọn được em. Nhưng chính thế mới là tình yêu thánh thiện, mới muôn đời đẹp mãi với thời gian.

                                                                           Nguyễn Miều

                                                                   (Sáng tác trước 1975)

GIÀ RỒI - Thơ Lương Mùi

   

                   Tác giả Lương Mùi

GIÀ RỒI

Nhìn gương ta thấy mình già

Râu tóc nay ngả phôi pha một màu

Đời ta còn sống bao lâu ?

Vuốt râu vuốt tóc nghĩ sâu cuộc đời

Bao năm bơi lội giòng đời

Đến nay đã thấy rã rời chân chim

Một mình ta vẫn một mình

Thôi đừng suy nghĩ mặc tình thế gian

                                        Lương Mùi

                                         25/6/2019

ĐOẢN KHÚC CHO EM - Phan Quỳ

 

                Tác giả Phan Quỳ

ĐOẢN KHÚC CHO EM

Em. Biết bao lần ta tự nhủ, thôi không còn gì để nhớ để quên, để nghĩ để viết, thế mà, tháng bảy về như một lời tình tự, như một hẹn hò đầy trên mắt ta ngọt ngào những nhớ nhung, tràn lên tay ta vụng về từng con chữ với bao ngậm ngùi tiếc nuối xa xăm.

BÁNH BỘT LỌC - Quang Tuyết

             
                                    Tác giả Quang Tuyết

                BÁNH BỘT LỌC 

Quê tôi, Quảng Trị… Hay nói rộng ra là miền Trung, cứ mỗi mùa mưa lũ về, là Sắn bày bán đầy chợ. Thuở ấy, xưa thật là xưa, các bà nội trợ chế biến đơn giản thôi, nhổ về bóc hết võ mài ra rồi nhồi vắt thành từng miếng tròn đem hấp, có gđ thế bữa cơm chính luôn đó. Từ tình yêu thương chồng, con. Từ bản năng nội trợ trời phú cho người đàn bà... Nói theo ngôn ngữ trào lưu: “Tư duy được đầu tư, trí tuệ phát sinh”, dù chỉ quanh quẩn hạn chế trong bếp ăn cũng là một sáng kiến. Không biết quá trình chuyển biến thế nào mà sau đó Sắn mài ra hòa nước, nhồi vắt cho ra bột rồi lượt, lọc sạch qua dụng cụ chứa khác. Xác Sắn nuôi heo, bột lóng vài ba lần cho sạch mủ và trắng tinh tươm: Thế là Bột sắn lọc ra đời. 

ĐÊM KINH THÀNH LỬA DẬY - Thơ Văn Thiên Tùng

   

              Di tích Thành Tân Sở thuộc địa bàn làng Mai Đàn, 

              xã Cam Chính, huyện Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị

                        

ĐÊM KINH THÀNH LỬA DẬY

               (23.5, Ất Dậu)

"ĐÀN ÂM HỒN" chứng tích lịch sử

Đêm kinh thành một thuở nấu nung

Nỗi đau dân tộc tột cùng

Hận Tây - Sa áp xiềng gông Nam triều ...

Ỷ thế mạnh đặt điều áp bức

Buộc triều đình tuân phục sứ Khâm

Phép vua - luật nước Đại Nam

Xưa rày tất tật rắp răm thi hành

Trước nghịch cảnh sao đành khuất phục

Nén hận ôm nổi nhục như vầy

Tôn Vua bổn quốc xưa rày

Tự quần dân định sao bày trình qua

Cửa Ngọ Môn chỉ Vua Nam được

Hành di cùng quan tước quốc gia

Cớ sao sứ quốc bỏ qua

Đi vào cửa chính… như là bổn Vua…

Bao lần nhịn bàn qua thương thảo

Sứ chẳng nhường lại lệnh triều ta

Đệ trình Pháp quốc phương xa

Tất tật mọi việc …tấu thưa ngọn ngành

Bắc - Trung - Nam đành rành một dãy

Chúng rắp tâm cướp lấy hai đầu

Nam - Bắc nuốt hận ngậm sầu

Triều đình ấm ức nát nhàu tâm can

Đêm hai hai - tháng năm - Ất Dậu

Lửa Hoàng thành nung nấu sục sôi

Chuyển nòng đại pháo điểm nơi

Từng tràng nhả hận đất trời chuyển rung…

Đồn Mang Cá đì đùng lửa dậy

Tòa Khâm kia đâu đấy siết vây

Pháo xòa thiêu rụi đồn bây

Hỏa công xáp trại bủa vây đến cùng

Rạng sáng ngày Hoàng Cung rực lửa

Súng đì đùng tứ cửa kinh đô

Vỡ thành chúng ập tràn vô

Cuồng điên đốt phá - cướp kho giết người

Lửa ngút trời, máu đào đẫm phố

Xác con thơ già cả nào phân

Tiếng gào la thét thất thanh

Kinh thành máu nhuộm - Hoàng Thành tả tơi…

Đành tạm buộc di dời vương điện

Xuất cung men rừng - biển hướng ra

Quan quân phụng chỉ giá xa

Hậu cung theo bước Hoàng gia đến cùng

Hai hướng chuyển di đồng đôi tướng*

Dừng cựu dinh** rồi hướng lên non

Kinh thành dẫu mất hay còn

Tôi trung thời mãi sắt son theo cùng

Ngược dòng Hàn lên vùng Trấm - Trái

Non Mai thiêng - sơn trại định hình

Ba Lòng nguồn thẳm đất linh

Định Thành Tân Sở (2) dụng binh khởi cờ

Nung nghĩa khí sẵn chờ đồng dậy

Hịch cần vương (2) đâu đấy Vua tuyên

Đại Nam khắp cả ba miền

Sỹ phu cùng với quần hiền chung tay...

Dựng sơn phòng đó đây vững chí

Khắp ba miền nung khí hờn căm

Nhắn cùng Pháp quốc xa xăm

Mông - Nguyên - Tàu - Hán nghìn năm ê chề

Văn Thân vọng lời thề chí sỹ

Từ Vụ Quang cho chí Ba Đình

Hương Khê - Bãi Sậy - Quảng Bình... chuyển lay

Đinh Công Tráng lũy dày cẩn mật

Phan Đình Phùng tất bật ngược xuôi

Đồng tướng Cao Thắng sục sôi

Súng trường chế tác ra đời Pháp kinh

Mai Xuân Thưởng nghĩa binh lừng thế

Nguyễn Xuân Ôn Thanh - Nghệ vẩy vùng

Tống Duy Tân dụng võ lẫy lừng

Thiện Thuật - Đề Thám trùng trùng kế hay

Lời sát thát "BÌNH TÂY SÁT TẢ"

Khắp ba kỳ bôn bả lập công

Bao phen giặc Pháp khốn cùng

Thôi đành gác mộng xăm lăng vẫy vùng...

Nổi oán hận chất chồng sông núi

"ĐÀN ÂM HỒN" điểm múi mốc son

Những ai vì nước vì non

Thác lúc binh lửa mất còn hảy hay...

Đàn Âm hồn xưa rày vẫn thế

Lệ thường niên lễ tế vong linh

Đã vì quốc sự quên mình

Hay vì đại nạn đao binh phách tầm

                Quảng Trị, 19/6/2019

            Mai Vân Văn Thiên Tùng

* Hai đại thần : Tôn Thất Thuyết và Nguyễn Văn Tường.

** Thành Quảng Trị.

…….

 (1) Chiếu Cần Vương.

Tên chính thức là Lệnh dụ thiên hạ cần vương, là lệnh dụ của vua Hàm Nghi nhà Nguyễn, tuyên bố ngày 13 tháng 7 năm 1885 (tức ngày mùng 2 tháng 6 năm Ất Dậu) tại căn cứ Tân Sở thuộc Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị khi phe chủ chiến của triều đình Huế thất bại trong trận chiến Kinh thành Huế ngày 5 tháng 7 năm 1885, nhà vua phải xuất bôn. Đây là lời dụ kêu gọi sĩ phu và dân chúng toàn quốc nổi dậy chống lại sự đô hộ của người Pháp lên đất nước Đại Nam sau Hiệp ước Giáp Thân (1884).

(2) https://bazantravel.com/thanh-tan-so-o-quang-tri/

(3) ĐÀN ÂM HỒN

http://www.husta.org/…/bien-co-kinh-do-hue-nam-1885-va-le-t…

(4) Bài Văn Tế Đàn Âm hồn - Nguyễn Phúc Vĩnh Ba

http://www.art2all.net/tho/vinhba/vanteamhon.html

DẪU LÌA NGÓ Ý – Ngô Hương Thủy

           

                          Tác giả Ngô Hương Thủy

     DẪU LÌA NGÓ Ý 

                           

     “Dẫu lìa ngó ý còn vương tơ lòng”

     (câu 2242 trong Đoạn Trường Tân Thanh)

Nhà thơ ngụ ngôn người Pháp La Fontaine đã nói một câu rất hay về tình bạn: “Tình yêu thật sự đã hiếm; tình bạn thật sự còn hiếm hơn”.

Cát Đằng, tên một loài hoa leo có màu xanh pha tím, mỏng mảnh. Bạn tôi cũng dịu dàng, mềm mại, quý phái như hoa.

Chúng tôi thân nhau từ thuở nhỏ, lúc còn học trường tiểu học Đoàn Thị Điểm trong Thành Nội. Hai đứa cứ thế lớn dần lên, lần lượt qua bên kia sông Hương học Đồng Khánh rồi Văn Khoa…

Nhà Cát Đằng nằm ở một góc nhỏ trên đường Mai Thúc Loan. Căn nhà cổ xưa như cuộc sống quan cách của gia đình. Ba Cát Đằng làm công chức cao cấp của Ty Ngân khố Thành phố. Ông đặt cho con những cái tên thật đẹp của các loài hoa : Cát Đằng, Đỗ Quyên, Hoàng Lan… Mấy chị em sống khép kín như những con ốc trong bốn bức tường rêu.

TÌNH BỖNG NHỚ, BỖNG QUÊN - Phan Quỳ

    

                 Nhà thơ Phan Quỳ

TÌNH BỖNG NHỚ, BỖNG QUÊN

Người đi. Tình bỗng nhớ.

Người về. Tình bỗng quên.

Ta chào nhau giữa phố.

Phôi pha những êm đềm.

Ơi tia nắng vừa lên.

Ơi cơn mưa chợt xuống

Ơi mùi hương cỏ mật

Ơi tóc đẫm sương đêm.

Có cồn cào hiển hiện

Có sâu lắng trong tim

Có im lìm bão nổi

Có ồn ào, dịu êm?

Biết bao lần ta hỏi

Con sóng nào qua mau

Cuốn trôi về tất cả

Xô dạt lòng biển sâu?

Có hay lòng ta đau

Cơn mưa dài nỗi nhớ

Cơn nắng đẫm chờ mong

Ngày đìu hiu im vắng

Đêm quạnh quẽ bên song

Đêm chìm lắng mênh mông

Đêm

trăng tàn nguyệt tận

Đêm

hun hút vô cùng...

          Phan Quỳ

GẶP DỊCH GIẢ ĐỖ TƯ NGHĨA - Võ Cẩm

        
                 Đỗ tư Nghĩa và Võ văn Cẩm tại Đà Lạt 14/6/2019

           GẶP DỊCH GIẢ ĐỖ TƯ NGHĨA

Đỗ tư Nghĩa em ruột Đỗ tư Nhơn thầy giáo trường Trung học Nguyễn Hoàng, Quảng Trị. Đỗ tư Nghĩa là một trong số học trò xuất sắc thế hệ NH 60/67, cùng lớp với Đoàn Đức, Nguyễn Thắng, Lê mậu Minh, Nguyễn Đình Hạnh, Nguyễn Văn Quang...

Cô Nguyễn Thị Nhã giáo viên chủ nhiệm gọi Đức - Nghĩa - Thắng là “3 anh em kết nghĩa sân chơi Nguyễn Hoàng Quảng Trị”.

Đoàn Đức kể: Khi học lớp 12C, Nghĩa xin nghỉ học, không đến lớp. Chỉ dự vài giờ Triết của thầy Lê mậu Tâm. Nghĩa vẫn đậu Toàn phần loại cao năm ấy. Học giỏi đến như vậy là cùng.

Nghĩa học Văn Khoa Đại học Huế, tốt nghiệp cử nhân Triết, có những lúc thầy Tâm bận việc thường nhờ nghĩa đứng lớp thay thế thầy.

Nghĩa rất giỏi Anh, Pháp. Nhiều năm dạy học ở Đà Lạt. Sau 1975 Nghĩa nghỉ dạy, chuyên dịch sách đặc biệt là loại sách Triết học, những tác phẩm nổi tiếng của những nhà văn tên tuổi. Nghĩa dịch nhiều tác phẩm của Tolstoy và cuộc đời tác giả “Chiến tranh và Hòa bình”

Cách đây hơn 10 năm gia đình Nghĩa được định cư ở Mỹ. Vợ con đi nhưng Nghĩa ở lại Việt Nam sống một mình tại Đà Lạt với cuộc sống hết sức đơn giản. Đơn giản đến mức tôi phải chịu thua. Con gái của Nghĩa tốt nghiệp Đại học ở Mỹ đang về làm việc ở Việt Nam, quản lý tập đoàn Grab tại Sài Gòn. Hàng tháng cháu lên thăm bố hai lần. Già, bệnh nhưng Nghĩa ăn uống hoàn toàn tự túc. Nghĩa đã ăn trường trai nhiều năm. Riêng khoản này tôi cũng thua.

Ai về Đà Lạt, Nghĩa thường tặng sách mà anh là dịch giả. Lúc cô Nguyễn Thị Nhã còn sống, lên thăm con gái là bác sĩ, cô trò thường gặp nhau. Không lần nào lên Đà Lạt mà tôi không gặp Nghĩa. 

                                                                                   Võ văn Cẩm

TỰ TÌNH THÁNG SÁU - Thơ Hoàng Chẩm

       
                        Nhà thơ Hoàng Chẩm

TỰ TÌNH THÁNG SÁU

Tháng sáu ơi ngọn ngành xanh vườn cũ

Sông nước chiều xưa mở lối nhớ tình xa

Tay trong nhịp thở nghe tiếng buồn rơi rụng

Bến nước ân tình sâu lắng một mùa hoa

Ta trở lại bên sông tìm giọt nắng

Tháng sáu thì thầm khúc hát gửi lòng ai

Mặt mày xưa ngó nhau buồn không nói

Sợi tóc nào bay vẻ nét tàn phai

Lưng chừng con nước như dòng đời lặng lẽ

Nhớ ngày về theo dấu nụ hồng xưa

Em đong đếm hương nồng mùa hạ trắng

Chén hương cay môi thắm như cơn mưa

Bây chừ một chỗ ngồi còn trống trải

Còn đó ngày sang sông đi ngược đường tơ

Như bắt giữ bóng đời nhau qua dâu bể

Thì thầm âm xưa vọng tiếng đôi bờ.

Đợi vầng trăng khuất mượn màu hoa tím

Thuở đi về chải chuốt một giấc mơ

Tháng sáu có nhau trong từng hơi thở

Khéo tay buộc nối em giữ kín dòng thơ.

Nước không cạn bởi mùa hoa tháng sáu

Ngậm ngùi tôi một thoáng với tóc mây

Nụ hôn muộn màng đầu đời cất tiếng

Tình ơi!

Còn tuổi nào nghe ngóng giữa vòng vây.

                Viết giữa mùa bằng lăng tím

                            Hoàng Chẩm

GIÓ BẤC - Hoàng Long Hải

               
                      Tác giả Hoàng Long Hải

              GIÓ BẤC

               “Lấy vợ đàn bà, làm nhà hướng nam”

                                                          (Tục ngữ)

      Chẳng ai lấy vợ đàn… ông. Cũng có nghĩa rằng chẳng ai làm nhà quay về hướng khác, nhất là hướng bắc, mà nhà thì phải quay về hướng nam.

      Hướng bắc là hướng gió Bấc thổi, lạnh lắm, nên muốn tránh cái lạnh của gió Bấc người ta phải quay mặt nhà về hướng nam.

     Câu tục ngữ nói trên là của đồng bào miền Bắc Việt Nam.

Đó cũng là kinh nghiệm sống, kinh nghiệm dựng nhà của người ngoài đó. Nhà đã quay về hướng nam, cửa chính cũng không làm rộng, cửa sổ đã nhỏ lại nằm trên cao. Dĩ nhiên, đó là những nhà tranh thuộc các gia đình trung lưu hay nghèo khó, là những nét đặc biệt của lối kiến trúc người Bắc, vừa ngăn cái lạnh của gió Bấc, vừa giữ trộm cắp, nhà lại kín đáo. Người ta thường dấu cái nghèo của mình, cháo thay cơm, hay ăn sắn khoai trừ bữa cũng không ai hay.

      Mái nhà xuống thấp, trùm kín phần trên vách để che mưa. Hơn nữa, cửa chính nhỏ và hẹp, cửa sổ nhỏ và cao để việc sinh hoạt trong nhà được kín đáo nên trong nhà thiếu ánh sáng tự nhiên.

Làm nhà hướng về phía nam có thể đón gió nồm thổi mát vào mùa hè. Hai chái phụ ở hai đầu, một hướng đông, một hướng tây chống hơi nóng mặt trời sáng và chiều.

Trước nhà trồng cau (để đón gió nam mát) sau nhà trồng chuối (lá chuối ngăn bớt gió bấc lạnh mùa đông).

Người đàn bà vắng chồng, đêm đêm ôm con, nghe tàu lá chuối bị gió đập phía sau hè, lòng buồn lắm. Đó là nguồn hứng khởi của câu ca dao:

      “Gió đưa bụi chuối sau hè

       Anh nghe vợ bé, bỏ bè con thơ.”

     

Người giàu làm nhà ngói, nhà cao cửa rộng, tác giả không bàn ở đây.