GIAI THOẠI VĂN CHƯƠNG: THI TIÊN LÝ BẠCH (701－762) – Đỗ Chiêu Đức

Truyện kể, vào triều đại của Huyền Tôn hoàng đế đời Đường, có một tài tử họ Lý 李, tên Bạch 白, tự là Thái Bạch 太白, người đất Cẩm Châu (Tứ Xuyên), vốn là cháu 9 đời của Tây Lương Võ Chiêu Hưng Thánh Hoàng Đế Lý Hạo. Bà mẹ của Lý nằm mơ thấy sao Trường Canh rơi vào bụng mà sanh ra Lý; vì sao Trường Canh là Thái Bạch Kim Tinh, nên mới lấy tên Bạch và tự là Thái Bạch để đặt cho Lý. Lý sinh ra vốn đã mi thanh mục tú, cốt cách phi phàm; Mười tuổi đã làu thông kinh sử, xuất khẩu thành thơ, mọi người đều ca ngợi và xưng tụng là thần tiên giáng thế, nên mới đặt cho cái ngoại hiệu là Lý Trích Tiên 李謫仙 (Là tiên trên trời được trích giáng xuống trần gian). Có thơ của Thi Thánh Đỗ Phủ chứng thực:　　        

昔年有狂客，  Tích niên hữu cuồng khách,                   
號爾謫仙人。  Hiệu nhĩ trích tiên nhân.　　　           
筆落驚風雨，  Bút lạc kinh phong vũ,                  
詩成泣鬼神！  Thi thành khấp qủi thần !

Có nghĩa:              

Năm xưa có khách ngông cuồng,                
Xưng là trời giáng xuống trần Trích Tiên.                
Huơ bút mưa gió kinh thiên,               
Thơ thành thần thánh qủi tiên cũng gờm !

BA TẦNG CẢM XÚC TRONG THƠ – Phạm Đức Nhì

Nhà bình thơ Phạm Đức Nhì

 
Đọc thơ khác với đọc văn. Mục đích của đọc văn là tìm thông điệp – xem tác giả muốn nói với mình điều gì. Cảm xúc đôi khi cũng có nhưng chỉ là sản phẩm phụ. Đọc thơ thì ngược lại - cảm xúc là chính, thông điệp là phụ. Thông điệp đôi khi chỉ là phương tiện để chuyển tải cảm xúc.
 

CHÀO EM CHIẾC LÁ THU – Thơ Huỳnh Tâm Hoài, nhạc Nguyễn Hữu Tân, ca sĩ Quốc Duy trình bày.

   

            Huỳnh Tâm Hoài và Nguyễn Hữu Tân

 

CHÀO EM CHIẾC LÁ THU

 

1.Thu về góc phố nắng vàng

Như trăm năm cũ giủa hàng cây xanh

Giấu trong nhịp vỗ cánh chim?

Thả bao nỗi nhớ... nắng hanh hanh vàng

Chào em kỷ niệm mùa sang

Cho môi anh lạnh lòng canh cánh buồn

 

2. Nợ gì cứ véo da trơn

Se se gió lạnh căng hồn nhớ em

Thuở sờ vai áo nụ hôn

Môi còn như thể dài cơn nhớ hoài

Nhớ em cái bấu ngón tay

Trên lưng áo ướt tươm đầy dấu yêu

 

3. Lá xa cuốn... rớt trên tay

Cho anh tơ tưởng những ngày yêu say

Cứ vào thu- đến buồn lây

Thơ tôi theo chiếc lá bay đầy mùa

 

                   HUỲNH TÂM HOÀI

 

 

      

THƠ: Huỳnh Tâm Hoài.

NHẠC: Nguyễn Hữu Tân.

HOÀ ÂM: Trần Nhàn.

Ca sĩ Quốc Duy trình bày

VIDEO CLIP: Huỳnh Tâm Hoài.

 

HOA NGỌC LAN VÀ CA KHÚC NGỌC LAN CỦA NHẠC SĨ DƯƠNG THIỆU TƯỚC – Diệu Yến sưu tầm

Nhạc sĩ Dương Thiệu Tước

Ca khúc Ngọc Lan và giai nhân bí ẩn của Dương Thiệu Tước
 
Sau Văn Cao, Phạm Duy, Đoàn Chuẩn, dường như Dương Thiệu Tước thuộc về số ít những nhạc sĩ lãng mạn "tiền chiến" hiện diện như một tác giả có phong cách riêng biệt, tức là các bài hát có đóng dấu tác giả để người nghe nhận ra được giữa rất nhiều bài hát cùng chủ đề.
 

THƠ CŨ CỦA NÀNG (NGƯỜI ĐI QUA ĐỜI TÔI) - Trần Dạ Từ

Nếu chỉ đọc tựa đề bài thơ THƠ CŨ CỦA NÀNG có lẽ nhiều người không có ấn tượng gì. Nhưng nhắc đến bản nhạc NGƯỜI ĐI QUA ĐỜI TÔI của Phạm Đình Chương là nhiều người suýt soa khen lời nhạc. Đúng thế, nhạc sĩ Phạm Đình Chương đã phổ nhạc bài thơ của Trần Dạ Từ.   
Cùng với bản nhạc “Nửa Hồn Thương Đau” thì bản nhạc “Người Đi Qua Đời Tôi” đều đã được sử dụng làm nhạc phim trong cuốn phim điện ảnh nổi tiếng “Chân Trời Tím ” (vai chính là Hùng Cường và Kim Vui).

THƠ CŨ CỦA NÀNG

 

Người đi qua đời tôi

Trong những chiều đông sầu

Mưa mù lên mấy vai

Gió mù lên mấy trời

Mây mù lên mấy biển

Người đi qua đời tôi

Hồn lưng mùa rét mướt

Đường bay đầy lá mùa

Vàng xưa đầy dấu chân

Lòng vắng như ngày tháng

Đen tối vùng lãng quên

Người đi qua đời tôi

Chiều ầm vang tiếng sóng

Bàn tay mềm khói sương

Tiếng hát nào hơ nóng

Người đi qua đời tôi

Nghe những lời linh hồn

Phi lao dài tiếng ru

Êm ái lòng hối tiếc

Trên lối về nghĩa trang

Trong mộ phần tối đen

Người đi qua đời tôi

Không nhớ gì sao người

Em đi qua đời anh

Không nhớ gì sao em.

 

              Trần Dạ Từ

VĂN HỌC MIỀN NAM, MỘT GÓC NHÌN – Đỗ Trường

 
Vào năm 2007, ở trong nước tái bản một số tác phẩm của Dương Nghiễm Mậu. Rồi gần đây nhất, người ta cho in lại Vòng Tay Học Trò của Nguyễn Thị Hoàng và đọc một số truyện ngắn của Trần Hoài Thư, Phạm Văn Nhàn trên Radio làm cho bác Nguyễn hàng xóm, tiến sĩ ngôn ngữ học Đức, ghé tai tôi: Dường như người ta đang rón rén hồi sức cấp cứu để Văn học miền Nam (giai đoạn 1954-1975) sống dậy, sau mấy chục năm truy sát, đốt phá, tưởng chừng đập chết ăn thịt ngay thì phải?

THẦY TÔI... – Thơ Tịnh Bình

   

                  Nhà thơ Tịnh Bình

THẦY TÔI...

 

Vẫn là phượng đỏ hàng cây

Tường rêu phong nhuộm tháng ngày xanh rêu

Nhói lòng đôi tiếng ve kêu

Bao nhiêu hoài niệm thân yêu ùa về...

 

Học trò bao lứa xa quê

Thầy tôi thầm lặng với nghề thanh cao

Chạnh lòng năm tháng hanh hao

Phận đò bao lượt cồn cào rước đưa

 

Bâng khuâng lớp cũ trường xưa

Ngỡ lòng như thể mới vừa hôm qua

Nghiêng nghiêng bụi phấn rơi nhòa

Lời thầy ấm áp nở hoa điểm mười...

 

                                  TỊNH BÌNH

                                    (Tây Ninh)

BẾN GÀNH HÀO – Thơ Nguyên Lạc

 

BẾN GÀNH HÀO

 

1.

Đêm lưu xứ vọng bài ca vọng cổ

"Dạ Cổ Hoài Lang" nức nở tiếng đàn cò

Dải vàng lụa bến Gành Hào trăng đó

Lời hát mềm sóng vỗ động bờ mơ!

Đêm lưu xứ tiếng muôn trùng than thở

Nhức nhối tim thổn thức tiếng đàn cò

Tôi nhớ lắm khúc "nhớ chàng" đêm nọ

Đã bao năm rồi vẫn mãi không thôi

Làm cách chi quên được người ơi!

Chỉ tôi cách để tôi thôi nhớ?

Đêm xưa đó bến Gành Hào trăng tỏ

Khúc tình sầu "Dạ cổ hoài lang"

Khúc đoạn trường khóc cuộc li tan

Khúc "tình xa" cho kẻ lên đường

Sâu tiềm thức... làm sao mà quên được?

 

2.

Đêm lưu xứ tiếng muôn trùng sướt mướt

Vọng khúc nguyệt cầm... tôi nhớ tiếng đàn cò

Tôi nhớ lắm bến Gành Hào đêm đó

Tiếng đàn cò hòa quyện khúc "Dạ cổ hoài lang"!

"Đường dầu xa ong bướm, xin đó đừng phụ nghĩa tào khang

Vọng phu vọng luống trông tin chàng

Lòng xin chớ phụ phàng" [*]

Hò liu cống liu xê xạng

Xư xáng xề liu cống hò xang

 

Tiếng đàn cò. khúc "Dạ cổ hoài lang"!

Đêm Gành Hào sông dải lụa trăng vàng

Bao năm rồi đó hồn lữ khách

Tiếng đàn cò. khúc tiễn biệt... y nguyên!

 

                                          Nguyên Lạc

 

.............

 

[*] Lời bài hát Dạ Cổ Hoài Lang - Cao Văn Lầu

 

THIẾU NỮ ĐÊM TRĂNG, EM LÀ NGƯỜI TÌNH CỦA LÍNH - Thơ Phạm Ngọc Thái

   

  

THIẾU NỮ ĐÊM TRĂNG

(Bài thơ viết trong chiến tranh)

                    

Trống Trường Thành lung lay bóng nguyệt              

Khói Cam Tuyền mờ mịt thức mây

                                    (Chinh phụ ngâm)

                              

Em là thiếu nữ đêm trăng

Anh người chiến sỹ xa xăm qua đèo

Bâng khuâng em đứng nhìn theo

Lòng anh như cũng trăm chiều ngổn ngang

                             

Có thiếu nữ tựa cổng chờ ai đó?

Dưới trăng soi cái lán nhỏ ven rừng

Bước lặng lẽ đoàn quân không kịp ngó

Nhưng trong đêm, tim bỗng cũng ngập ngừng...

 

Ta muốn hỏi: Cô ơi, đây là nơi nào nhỉ?

Đã xa rồi! Có kịp trả lời đâu…

Vẫn vội vã đường dài không nghỉ

Bên ven rừng, im đứng... một giây lâu...

 

Chắc em có người thân nơi tiền tuyến

Mới đứng làm chiếc bóng tạc trong đêm

Không giọt lệ, chỉ lặng cười đưa tiễn

Đoàn quân đi! Em ở lại cùng trăng…

 

Giờ anh đã thôi đi. Nửa đời về với xóm

Các cuộc chiến tranh thế kỉ vẫn chập chờn

Vầng trăng sáng năm xưa, vọng Trường Thành bóng nguyệt (*)

Và bao người con gái đã cô đơn!

 

                                                                 Trên đường ra trận

                                                                    Hoà Bình, 1968

                      
(*) Trích ý trong “Chinh phụ ngâm”… 
   
Vào một tối trong những năm tháng còn chiến tranh, trên đường ra trận. Chúng tôi hành quân qua một triền núi. Dưới trăng đêm vằng vặc... Bóng một thiếu nữ đang đứng cô đơn, tựa mình vào chiếc cổng tre của một nông trường nào đó? Lặng lẽ nhìn đoàn quân đi qua. Cảnh tình  thơ mộng. Quay lại nhìn bóng người con gái côi cút, bơ vơ?     
Bao cảm xúc dâng lên trong lòng… và tôi đã lẩm nhẩm làm bài thơ ngay trên dọc đường hành quân ấy!              
(Đoạn thơ cuối, sau này tôi viết thêm)      
Phải chăng? Tấm hình người chinh phụ khi xưa vẫn còn đang in lại trong bóng hình em: “Người thiếu nữ đêm trăng”!

LỜI RU XƯA NƠI ĐÂU – Thơ Tâm An Nguyễn Bảo

 

LỜI RU XƯA NƠI ĐÂU                       

                

Xưa Mẹ hát ru em,                

Con ngồi nghe - dựa cột !                

Lời Mẹ ru êm đềm                  

Đưa con vào cổ tích

                            

Con mơ qua Nam Phổ  *                            

Ra tận vườn hái cau.                           

Chợ Dinh * theo lời Mẹ                             

Con sẽ đi mua trầu.

                                                                

Đến thời Vợ ru con,                  

Mẹ hát theo ân cần                  

Bao nhiêu là âu yếm                  

Bên nôi con chúng mình.

                          

Cám ơn "cau Nam Phổ                                

Cám ơn "trầu Chợ Dinh"                            

Lời ru xưa của Mẹ                           

Ru đôi ta chung tình.

                                                 

Nay con mình ru cháu     

Mở nhạc "Làn sóng xanh"     

Quên câu Cau Nam phổ     

Quên câu Trầu Chợ Dinh.

 

Bốn tao ** không dùng nữa 

Nôi đưa bằng mô tơ (moteur) 

Thẳng dùi câu thương nhớ **  

Biết tìm đâu bây giờ !

                                                          

MẸ về bên bóng núi.       

VỢ loay hoay sớm chiều        

CON xi đi (CD) dỗ cháu...     

LỜI RU XƯA NƠI ĐÂU ?

  

Thanh Đa, 8/3/2000.  

Tâm An NGUYỄN BẢO

 

*

 

* Ý trong câu hò:

Ru em em théc chi muồi... (ca dao)  

     

** Ý trong câu hò:

“Hai tay cầm 4 tao nôi,   

Tao thẳng tao giùi tao nhớ tao thương...”

CHÙM THƠ VỀ TRANH - Châu Thạch

  
                      Ảnh tranh Nude vì thiền    

 

 TRANH NUDE VÌ THIỀN.

 

Em bay qua với thân hình tuyệt đẹp

Ta ngồi thiền chỉ thấy một cành hoa

Dục nếu còn em sẽ hiện hình ma

Ta thanh khiết thấy em là nhan sắc!

 

Em mỹ nữ ngày chưa ăn trái cấm

Ta tâm xưa ngộ dưới gốc bồ đề

Linh hồn ta còn chỉ nỗi đam mê

Yêu thế giới và yêu toàn nhân loại.

 

Em trung tính như là cây thập giá

Ta vô tư ngồi ngắm ánh trăng vàng

Cây treo hình Chúa cứu độ nhân gian

Trăng chân lý cuối con đường là Phật.

 

Em bay qua với thân hình tuyệt đẹp

Ta ngồi thiền nhập định giữa trăng sao

Em và ta hai hình tượng ngọt ngào

Cõi siêu thoát đâu còn nam hay nữ. 

                                   Châu Thạch

 

QUẢ BÓNG & NHÂN SINH! - Đức Hạnh và Thi Hữu

  
 
 

QUẢ BÓNG & NHÂN SINH!

 

Bóng phình trọn kiếp mãi lành không?

Hay nổ tan tành ích lợi không

Đang thuở no tròn luôn bảo có

Đến thời xẹp lép sẽ còn không

Lên xe xuống ngựa rằng khoe có

Nhắm mắt tiêu đời mới hiểu không

Gieo quả nhân từ mùa gặt có

Ngông cuồng độc ác trở thành không!

 

Đức Hạnh

09 11 2021

 

 

Thơ Họa:

 

 

ĐANG THUỞ NO TRÒN HOÀI BẢO BAY CAO!

 

ĐANG thật to đùng hãy nhớ, không!

THUỞ nào khoác lác tận trời không

NO đầy cứ nghĩ mình giàu có

TRÒN trĩnh coi chừng dạ trống không

HOÀI vọng tham tàn tâm chẳng có

BẢO tồn chính thực nghĩa nào không

BAY cao rớt xuống càng cau có

CAO ngạo ngông cuồng trở số không..!

 

Quang Sang

09/11/2021

 

GÓP Ý VỀ BÀI THƠ “VÔ ĐỀ” CỦA VUA THÀNH THÁI – Kha Tiệm Ly

Nhà văn Kha Tiệm Ly

A. Sơ lược về một vị vua yêu nước:
 
Hoàng tử Bảo Lân lên ngôi lấy niên hiệu là Thành Thái, nhà vua sinh ngày 14 tháng 3 năm 1879 và mất ngày 20 tháng 3 năm 1954, tai vị được 18 năm (1889 đến 1907). Là vị vua thứ 10 của nhà Nguyễn.
Ngài lên ngôi lúc 10 tuổi, là vì vua cầu tiến, yêu nước, ngài là một trong ba vì vua nhà Nguyễn bị Pháp lưu đày (vua Hàm Nghi bị đày sang Algerie; ngài và vua Duy Tần bị đày sang đảo Réunion năm1916). Từ khi bị lưu đày, đời sống ngài rất chật vật (nhiều tháng không tiền đóng tiền nhà!).
Năm 1945 ngài được về Việt Nam, sống tại tại Cap Saint Jacques (Vũng Tàu ngày nay).
Ngài mất tại Saigon năm 1954, thọ 75 tuổi, và được an táng ở Huế.
Ngài làm thơ không nhiều, nhưng thường biểu lộ chí khí anh hùng, tỏ rõ lòng yêu nước, thương dân.
Vào năm 1902 khi ngài được mời dự lễ khánh thành cầu Doumer (Cầu Long Biên sau nầy). Tức cảnh dân tình cơ cực, chết chóc, ngài đã làm bài VÔ ĐỀ. Có người đặt tựa bài thơ nầy là THỊ BÁCH QUAN (huấn thị cho các quan), và vài tựa khác nữa; cũng như nhiều người nói bài thơ nầy không phải là của vua Thành Thái. Nhưng đây không phải là mục đích của bài viết nầy. Ở đây, chúng tôi chỉ góp ý về nội dung của bài thơ VÔ ĐỀ mà thôi.
Chúng tôi mạn phép đánh số câu cho tiện việc góp ý.
 

THẮP TẠ - Thơ Tô Thùy Yên

   

THẮP TẠ

(Tặng Huỳnh Diệu Bích)

 

Trăm năm đã chẳng nề hà...

 

Một mai nàng lên núi chan chứa

Hỏi tìm cho gặp đá tiên tri...

Về sau, đời có ra sao nữa

Cũng đã đành tâm sẵn một bề

 

Đá, chẳng đá nào lên tiếng với...

Nàng đi thôi đã nát chân hồng

Nghe con vượn ẩn thân khóc hối

Một lần bỏ lỡ chuyến lìa non

 

Một mai nàng vô rừng u ẩn

Nhặt trái nưa về nhuộm dạ sầu

Thấy trăm họ cỏ cây chen quấn

Nương náu nhau mà tội nợ nhau

 

Con loan, con phượng bay đâu lạc

Đến nỗi nào, sao chẳng gọi bầy?

Nếu như hoa biết chiều nay rụng

Âu cũng vui mà nở sáng nay

 

Một mai nàng qua cầu cam mặc

Mưa nắng gì thôi cũng một thì...

Rau hạnh, rau vi từ lúc có

Chưa từng nguôi biếc bãi Kinh Thi

 

Cửa đẩy lầm, vô lường cuộc diện...

Ba ngàn thế giới đã nhà chưa?

Lâu ngày, thân thế rách như gió

Thấy lại mình như kẻ đáng ngờ...

 

Một mai nàng đến thành hoa gấm

Hát một chiều, tiền tưởng ngập chân

Vui nốn náo trời, thốc tháo biển...

Một lần, thử đổi bỏ chân thân

 

Gà nửa khuya gáy xộ trăng muộn

Ai hồ nghi lộn kiếp bên này?

Con chó khóc tru ngoài địa giới

Ngờ ngợ người góc biển chân mây

 

Một mai nàng ra bãi vô định

Nhìn sông đổi lòng, nhìn núi chuyển chân

Mây bay bay như những vẫy biệt...

Nàng đứng cho tàn như một nén nhang

 

Thắp tạ càn khôn một vô ích

Thắp tạ nhân quần một luyến thương

Biển Đông đã một ngày xe cát...

Khuất giạt, mơ lai kiếp dã tràng

 

                            Tô Thùy Yên

                                7.1998

LY KỲ VỀ LỜI NGUYỀN BÍ ẨN VÀ CHUYỆN “ÔNG NƯỢC” THÍCH TRẺ CON

Cá nược có tên tiếng Anh là Orcaella Brevirostris. Đây là một loài động vật có vú thuộc họ cá heo.
Cá nược thường sống ở ven bờ biển và cửa sông trong khu vực Đông Nam Á. Nó thường được tìm thấy trên sông Irrawaddy tại Myanmar, sông Mahakam ở Indonesia, và sông Mê Kông tại Campuchia cũng như Việt Nam.
Loài này cá này được người Việt gọi là cá nược hoặc "cá nược Minh Hải". Loài này được cho là đã tuyệt chủng ở Việt Nam. Cá nược được đưa vào danh sách những loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng cao từ năm 2004.
Theo Wikipedia, loài cá nược thường có cục mô lớn chứa nhiều chất béo ở trên trán, đầu tròn và tù. Mỏ của nó thường không rõ ràng. Vây lưng ngắn, có hình tam giác tù thường nằm ở khoảng cách khoảng 2/3 của sống lưng, tính từ mỏ xuống tới thùy đuôi. Các chân chèo dài và rộng bản. Nó có da sáng màu trên toàn bộ cơ thể- phần bụng trắng hơn so với phần lưng.
Khi mới sinh ra, cá nược có chiều dài cơ thể khoảng 1m, cân nặng khoảng 10kg. Khi trưởng thành nó đạt tới 2,3m và nặng trên 130kg. Loài cá này có tuổi thọ khoảng 30 năm.
Cá nược thường bơi chậm. Nó chỉ nổi lên mặt nước và lộn nhào với sự nhấc thùy đuôi lên khỏi mặt nước khi lặn xuống sâu mà thôi. Cá nược phun nước từ mi