LƯU BÚT MÙA HẠ - Phan Phụng Thạch

Nguồn:

http://vanthientungqtlh.blogspot.com/2009/09/luu-but-mua-ha-thay-phan-phung-thach.html

********************

Cố giáo sư Trường Trung Học Nguyễn Hoàng - Quảng Trị
Thầy PHAN PHỤNG THẠCH
(1942  - 12/02/1973)
Quê quán: Đạo Đầu - Triệu Trung - Triệu Phong - Quảng Trị

Nơi khung trời Xứ Quảng tập thơ của thầy vừa ra mắt với thầy cô, bằng hữu và học sinh Trường Trung Học Nguyễn Hoàng tại khu nhà vòm trại 5 Non Nước và Hòa Khánh Đà Nẵng. Với những ý thơ như trút hết nỗi lòng và lời nhắn nhủ cuối cùng của thầy. Cũng tại nơi đây Thầy vĩnh viễn ra đi không một lời từ biệt. Lời thơ vẫn còn lắng đọng trong tâm khảm bằng hữu và học trò xưa qua tập thơ màu hồng, xanh và tím Thầy đã tặng ngày xưa đó:

Hân hạnh giới thiệu tập thơ:

LƯU BÚT MÙA HẠ

"Lưu bút mùa Hạ" Hạnh Nhơn xuất bản

LƯU BÚT MÙA HẠ

 

Khi nắng hạ trở về trong mắt biếc

Các em rồi trăm đứa sẽ trăm phương

Ta đứng đó giữa muôn ngàn cách biệt

Mắt rưng buồn và hồn cũng mù sương.

 

Trang lưu bút gói cho trong kỷ niệm

Gom chút tình ngày tháng đã trôi qua

Rồi mai mốt nơi chân trời gốc biển

Làm hành trang cho những cuộc chia xa

 

Từng buổi học sân trường loang nắng đổ

Các em ngồi trong ý nghĩ chia ly

Trời ngày mai nắng vàng hay bão tố?

Khi đàn chim sắp rồi tổ bay đi.

 

Rồi một mai khi mùa thu trở lại

Các em còn về với tuổi thơ hồng?

Hay cuộc chiến đưa các em đi mãi?

Và trường đời sẽ lắm núi nhiều sông!

NẮNG HẠ TÌNH PHAI

 

Lòng ta đó như sân trường nắng hạ

Có các em chân nhỏ bước tung tăng

Nếu ngày mai thầy trò người mỗi ngã

Ta chia lòng theo muôn hướng xa xăm.

 

Ta đâu ngỡ thời gian trôi mau quá

Nên ngỡ ngàng khi nghe tiếng ve ca

Hởi các em! Buổi học chiều êm ả

Có bâng khuâng tưởng nhớ một quê nhà ?

 

Ôi ta muốn cúi hôn từng mái tóc

Gởi tấm lòng cho lớp tuổi thơ ngây

Mai ta đi đường xuôi hay lối ngược

Vẫn nhớ hoài hình ảnh buổi hôm nay.

 

Thôi từ giã - một lời cho tất cả

Chín mươi ngày xa cách chẳng là bao

Chỉ e tình sẽ tàn trong nắng hạ

Và khi về sẽ đứng giữa mòn hao.

TRONG NẮNG HẠ BUỒN 

 

Ta về đứng giữa trường xưa

Các em yêu dấu cũng vừa ra đi

Còn trong nắng hạ những gì

Hỡi các em - loài chim đi đầu mùa

 

Ta về hồn bỗng già nua

Tìm trên sân cũ tuổi thơ ngọc ngà

Các em giờ đã phương xa

Mơ hồ trong nắng những tà áo bay

 

NĂM THÁNG MÙ SƯƠNG

 

Rồi các em mỗi người đi mỗi ngã

Mang vào đời thêm nhiều nổi cô đơn

Thầy đứng đó từ đầu thu - cuối hạ

Mỏi mắt nhìn sách vở cũ tang thương.

 

Rồi những mùa thu - mùa thu lá rụng

Thầy bâng khuâng trong từng buổi tựu trường

Một ngày kia quê hương ngừng tiếng súng

Còn em nào trở lại tự muôn phương?

 

Hãy tất cả sẽ cùng nhau nằm xuống

Sẽ cùng nhau thành tiếng núi lời sông

Thầy đứng đó nghe tâm hồn biển động

Những buồn thương như sóng cả mênh mông

 

Thầy đứng đó giữa cuộc - đời- góc - cạnh

Nhớ ngày xưa hoa - bướm - lạ- thiên đường

Thương các em chưa đầy lông đầy cánh

Bay vào đời trong năm- tháng mù sương

 

 

THÁNG HẠ

 

Khi trở lại với nổi buồn tháng hạ

Lối xưa giờ hoa phượng nở rưng rưng

Tình nghĩa đó đã phai vàng như lá

Các em còn lưu luyến chút gì không ?

 

Các em còn thương về ngôi trường cũ?

Vườn thiên đàng của tuổi nhỏ vàng son

Thầy đứng đó như một loài cổ thụ

Chút bóng hiền che nắng lũ cây con

 

Buổi học cuối môi cười nhưng mắt khóc

Hồn rơi theo lá phượng rụng sân trường

Các em về với nắng vàng trên tóc

Với ve sầu cất tiếng hát bi thương.

 

Từ hôm đó bay đi muôn vạn ngã

Trời quê hương có mỏi cánh ngàn chim?

Lòng các em có xanh màu lá mạ?

Và lời thầy còn vang dội trong tim?

 

Những âm vang của giờ chơi giờ học

Đã chìm theo cùng tiếng trống tan trường

Nhưng tin yêu thầy gieo giờ đã mọc

Hay cũng tàn theo khói lửa quê hương ?

 

Khi trở lại với nổi buồn tháng hạ

Lối xưa giờ hoa phượng nở rưng rưng

Tình nghĩa đó đã phai vàng như lá

Các em còn lưu luyến chút gì không?

 

SÂN TRƯỜNG NẮNG HẠ

 

Bây giờ mùa thu qua chưa

Hay vẫn con nắng hạ ?

Bây giờ các em đã về hay còn mãi đi xa ?

Sao ta vẫn buồn như lá ?

Xin thời gian xin thời gian đi qua.

 

Ôi ở đâu mùa thu sao bây giờ nắng hạ ?

Sao bây giờ hoa phượng đỏ còn rơi ?

Và sao hồn mênh mông mênh mông biển cả ?

Những vui buồn ngày tháng cũ đang trôi.

 

Ta trở về giữa sân trường vắng lặng

Hồn bơ vơ và chân lạc trong đời

Mới hôm nào các em đùa trong nắng

Sao bây giờ tất cả quá xa xôi !

 

Lòng ta đó như trời thương biển nhớ

Yêu vô cùng những dáng bước chân chim

Những thiên thần, những thiên thần tuổi nhỏ

Là các em, là các em, các em, các em.

 

 

CON ĐƯỜNG ÁO LỤA

 

Ta trở lại con đường xưa áo lụa

Hàng cây cao đứng đợi các em về

Các em không về cây buồn lá úa

Ta cũng buồn đi giữa nắng lê thê.

 

Từ bờ bên ni nhìn qua Thành nội

Phượng đã tàn rụng xuống buổi đầu thu

Làm sao quên những ngày qua bóng tối

Lửa kinh thành ngùn ngụt khói âm u.

 

Những chuyến đò ngang qua về Thừa phủ

còn chở tình bên nớ tới bên tê?

Ta mỗi bước càng thêm dài nổi nhớ

Những chiều mưa sớm nắng các em về.

 

Ta trở lại giữa sân trường Đồng Khánh

Lòng hoang vu như cỏ dại quanh tường

Ơi ! những nấm mồ hương tàn vắng lạnh

Có lời gì muốn nhắn với quê hương ?

 

 

* Bài thơ này đã được nhạc sĩ Cao Hữu Điền phổ nhạc. Mời  click chuột vào đường link phía dưới để nghe bài hát :

 

http://www.art2all.net/nhac/chd/trolaiduongxua_t.mp3

GIÃ TỪ THÁNG HẠ

 

Hôm nay mây trắng trôi nhiều quá

Trời đã vào thu tự bữa nào!

Em có nghe lòng muôn ý hạ

Trên đường đi áo trắng xôn xao.

 

Hãy vẫy tay chào ngày tháng hạ

Trở về trong nắng ấm sân trường

Vì hoa phượng đã tàn theo lá

Trơ lại cành khô đứng nhớ thương.

 

Thôi nhé xin em đừng tiếc nhớ

Âm vang tiếng hát của loài ve

Những hoa bướm ép trong lòng vở

Và cả buồn vui những tháng hè.

 

Ngày mai trở lại ngôi trường cũ

Với nắng vàng rơi trên tóc mây

Trên lối đi hàng dương liễu rủ

Ôi thiên đường của tuổi thơ ngây.

 

SAU CƠN BÃO HẠ

 

Như một đàn chim sau cơn bão hạ

Các em trở về giữa nắng thu xưa

Sân trường cũ áo dài ai trắng quá !

Cỏ cũng mềm lòng theo bước chân đưa.

 

Ta ngủ quên từ lâu trên xác lá

Cũng trở mình lay động mái chèo khua

Tháng ngày trôi như giòng sông nước hạ

Ta soi mình, ôi những nét già nua !

 

Nhưng bỗng thấy qua từng khuôn mặt mới

Bóng hình ta của một thuở mười lăm

Của một thuở lòng ta xuân phơi phới

Chân nô đùa trên lối cỏ tung tăng.

 

Rồi bên nhau các em tìm lẽ sống

Vun xới tin yêu trên đất của lòng

Cây sẽ xanh và đâm chồi hy vọng

Các em cùng ta làm lớn quê hương.

 

LỜI GIÃ TỪ CUỐI NĂM

 

Hình như nắng của một mùa xuân cũ

Lay hồn ta thức dậy giữa tàn đông

Sân trường đó mầm cây đang hé nụ

Sao đời ta mãi mãi vẫn hư không ?

 

Các em vui như một bầy chim sẻ

Trong nắng vàng đang ríu rít đùa bay

Ta bỗng thấy một thoáng buồn rất nhẹ

Thoảng qua hồn như chút gió heo may.

 

Ta không ngỡ ta đã già quá đổi

Lòng dửng dưng khi thấy nắng xuân về

Các em gửi lời cầu chúc năm mới

Hay chia buồn ta ngày tháng lê thê ?

 

Các em còn trái tim hồng tuổi nhỏ

Tấm lòng xanh thơm ngát lúa ban mai

Chiều cuối năm ta đứng nhìn trong gió

Các em về như những giọt sương phai

 

Ở đâu mùa xuân các em sẽ đến ?

Ta còn đây đời sống vẫn mùa đông

Lòng các em có chút gì lưu luyến ?

Sao hồn ta sương khói bỗng mênh mông.

 

 

BÀI THƠ LÀM KHI SAY RƯỢU

 

(Gởi Lê Lợi, Trần Văn Lữ và Hà Mẫn Luyện

để nhớ buổi tối uống rượu ở trại 5 Non Nước Đà Nẵng.)

Buổi tối tiêu sầu - chai rượu đắng

Tri âm này hãy uống cho say

Lỡ mai có chết - không ân hận

Vì đã ngồi chung một chiếu này

 

Thằng bạn chưa già nhưng tóc bạc

Bụng đầy Kinh Lễ với Kinh Thư

Chuyện đời hư ảo xin mày gác

Không lẽ mày là Ngũ Tử Tư?

 

Hay mày muốn làm một Nhan Hồi

Thôi ! Hãy vì nhau uống mềm môi

Đã biết đời người cơn gió thoảng

Thì mau, kẻo rượu sẽ bay hơi.

 

Bên ta có cả người Lê Lợi

Hình như chưa biết một lần say

Đêm nay cũng thấy lòng như mới

Cất tiếng cười vang giọng ngất ngây

 

Còn nữa, thằng kia sao mầy khóc?

Nhớ em hay buồn nghĩa thầy trò?

Nếu đã chọn lầm nghề dạy học

Hãy xem tình ấy cũng như tro.

 

Xem ta hơn nửa đời lưu lạc

Bắt chước Tú Xương với Tản Đà

Ta cũng có người yêu bội bạc

Mà có bao giờ ta nói ra?

 

Còn nốt chút này xin cạn hết

Say mèm sẽ ngủ suốt đêm nay

Uống đi! nếu lỡ mai ta chết

Thì cứ coi là chiếc lá bay

 

              Phan Phụng Thạch

 

NHỚ THẦY XƯA

KHI NGHE BẠN CŨ TÂM TÌNH

 

(Tưởng nhớ thầy tôi – Cố GS.THI SĨ PHAN PHỤNG THẠCH)

Quí tặng Lan Lan  & đồng môn Nguyễn Hoàng của tôi

 

Đã có bao giờ ta quen thân chựa nhỉ!

Câu hỏi nhâp vào tôi khị nghe bạn tâm tình

Thầy cũ trường xưa ban bè biền biêt..

Ta nằm nghe ta lạc bầy kêu sương.!...

Nhắc chi em những tháng ngày lưu lạc

Thầy trò ôm đàn ngồi hát dưới mưa

Trường sơ tán hàng phượng hồng ở lại

Ta lấy mái vòm tiền chế thay trăng

 Chiều phi đạo em tan trường áo  ngắn

Áo dài xưa em đâu  kịp mang theo!

 Em ngồi học trên chiêc thùng đạn Mỹ

Nghe thầy cô giảng bài trong tiếng máy bay qua!

 Nhắc lại chi em buổi nghe thầy đọc thơ

 Thầy mới  khóc trong thơ

 đứa học trò đã rơi nước mắt

 Thầy “ cạn chén

 rồi cười vang” (*)

 

Học trò chưa hiêu hết

Để hôm nay lòng  “đắng” ký ức buồn

 Để chiều nay một mình nơi đất khách

Anh khóc thương thầy,

Thương  “chiếc lá bay”

Thôi em ạ!  “Đời người Cơn gió thoảng”

Hãy như thầy xưa cứ “thầy lòng như mới”

“Cất tiếng cười vang giọng ngất ngây”

Em biết thầy  “cũng có người yêu  bội  bạc

Mà có bao giờ thầy… nói ra đâu!..”

Như chưa một lần thầy “chọn lầm nghề dạy học”

Em biết khi uống dòng lệ nóng buồn

Trong những đôi mắt của bạn bè em…

Đã có bao giờ ta quen thân chưa nhí!

Mà lờì tâm tình em ta như đã quen lung

Và bạn nữa, “còn nốt chút nầy xin cạn hết “

"lỡ mai ta chết 

coi là chiếc lá bay !..."

 

LÊ THIÊN MINH KHOA

Vũng Tàu - 05.4. 2012.

 

Chiều buồn đọc lại thơ thầy: “Bài thơ làm khi uống rượu “

(Cố Thi Sĩ Phan Phụng Thạch)

TA TRỞ LẠI CON ĐƯỜNG XƯA ÁO LỤA

 

Thơ: Phan Phụng Thạch

Nhạc: Cao Hữu Điền

Ca sĩ: Trần Quang Lộc

 

http://www.art2all.net/nhac/chd/trolaiduongxua_t.mp3

 

Ta trở lại con đường xưa áo lụa       

Hàng cây cao đứng đợi các em về    

Các em chưa về cây già bóng xế     

Ta cũng buồn đi giữa nắng lê thê                  

 

Những chuyến đò ngang qua về Thừa Phủ

Còn chở tình bên nớ tới bên ni       

Ta mỗi bước càng thêm dài nỗi nhớ            

Những chiều mưa sớm nắng các em về

 

Từ bờ bên ni nhìn qua Thành Nội             

Phượng đã tàn rụng xuống buổi đầu thu           

Làm sao quên những ngày qua bóng tối     

Lửa kinh thành ngùn ngụt khói âm u

 

Ta trở lại giữa sân trường ngày cũ

Lòng hoang vu nhớ cỏ dại ven đường

Ôi những con đường cây già lá úa

Có điều chi muốn nói với quê hương

 

                            Phan Phụng Thạch

        

*
Mùa Hạ 2006,
 
Những ngày mùa Hạ, trời khi nóng khi thì âm u, những sáng mai ngồi uống cà phê bên bờ dòng sông tuổi thơ, những buổi chiều được người ta chở về phía biển tắm nước khóang nóng Mỹ An, xong về ngồi nhìn biển xanh như người tình , nhai đậu phụng luộc, không biết sao lòng bỗng nhớ ! mà không rõ là nhớ gì!
 
Tối qua ngồi trên sân thượng nhà Phước Nhã cùng với Ái Anh, nhậu xúp măng cua và bê thui chấm mắm nêm, cũng lại nhớ, lần này thì biet nhớ cái gì ! Chẳng qua là từ trên cao nhìn xuống, thấy thành quách lâu đài trong bóng tịch dương mới nhớ đến Nhà Thơ Phan Phụng Thạch, và nhớ đến Mùa Hè Đỏ Lửa 1972. Nhớ là một hiện tượng cho biết Mùa Thu đã qua rồi đó Em, phải không nhạc sĩ hoangngocduc !
 
Năm 1972, vào mùa Thu, từ SàiGòn tôi có về Đà nẵng, thăm mái trường xưa, thăm các bạn đồng nghiệp của trường Nguyễn Hòang cũ. Gặp Phan Phụng Thạch ở một căn nhà về phía biển Thanh Bình. Thạch tặng một tập thơ có đánh dấu 4 bài, bảo tôi phổ thành bài hát. Vào lại Sài Gòn, tôi phổ bài Ta trở lại con đường xưa áo lụa.
 
Cuối năm đó về Đà Nẵng gặp Phan Văn Cẩn mới hay Phan Phụng Thạch đã qua đời! Thầy Phan văn Cẩn mới tổ chức họp mặt giáo sư và học sinh Nguyễn Hoàng để nghe Thầy Điền hát, chủ yếu là hát bài Ta trở lại... để tưởng niệm Phan Phụng Thạch! Thầy Phan văn Cẩn ơi ! hôm nay bên kia bờ sinh tử, thầy nhớ mở ADSL, trang bị âm thanh tốt để mời Phan Phụng Thạch nghe bài hát "Ta trở lại con đường xưa áo lụa" . Bên này bờ sinh tử, tôi không biết anh Phan văn Hồng, em của Phan Phụng Thạch bây giờ đi đâu, về đâu? Ôi những người con trai, con gái của Một Thời Tao Lọan.
 
Xin mời các bạn nghe "Ta trở lại con đường xưa áo lụa" để cùng Phan Phụng Thạch, Phan văn Cẩn... tưởng nhớ một thời đã qua !!!!! qua tiếng hát Trần Quang Lộc.

                                                                                         Thân ái
                                                                                        caohuudien
 

trang cao hữu điền

chân trần

art2all.net

      

NGƯỜI BẠN CŨ

                       Truyện ngắn của Nguyễn Khắc Phước. Phóng tác theo chuyện QT kể.

                       Quý tặng đồng môn Nguyễn Hoàng nhân ngày hội trường 6/2912.
                                  

                                     

      Nếu không có buổi họp chuẩn bị cho lễ kỷ niệm 60 năm ngày thành lập trường thì tôi đã không có dịp gặp lại Khoa, người bạn cùng lớp, sau 40 năm cách mặt.

       Khoa ngồi cùng bàn với tôi từ những năm đệ nhất cấp sang đệ nhị cấp, sau đó, khi rời Hội An ra Huế, mỗi thằng học mỗi trường, nó học luật, tôi học sư phạm, ở cư xá khác nhau,  phần tôi túi bụi lo chuyện học hành vì sợ quân dịch nên thỉnh thoảng mới gặp nhau ở quán cà phê đường Trương Định, chỗ sinh viên thường hay lui tới.

       Khi tôi đến dự buổi họp thì không biết Khoa đang có mặt ở đó. Nó ngồi đối diện với tôi nhưng tôi không nhận ra. Chỉ khi anh đại diện ban liên lạc giới thiệu, chúng tôi mới ồ lên ngạc nhiên rồi tay bắt, mặt mừng. Sau buổi họp, tôi mời Khoa ra quán nước để hai người tâm sự cho thỏa.

      Hồi trung học, nó không những là bạn thân của tôi mà nó còn léng phéng tán tỉnh Thúy- cô em gái của tôi - nên thường la cà đến nhà tôi, giả bộ trao đổi chuyện học hành với tôi, nhưng thực ra chỉ để gặp Thúy và tặng thơ tình mà nó hầu như luôn để sẵn trong túi, kể cả khi ở lớp. Thúy thường cho tôi đọc thơ của nó, nhưng vì tế nhị, tôi không bao giờ kể gì với Khoa, với lại, tôi cho đó là việc của trẻ con, không cần quan tâm. Tuy nhiên, tôi không phải là thằng tốt đẹp gì nên  thường tỏ ra có quyền hành với nó, và ngược lại, nó cũng luôn tử tế với tôi.

       Mấy năm ở đại học, vì quá bận học hành nên tôi không biết hai đứa nó có còn liên lạc với nhau không. Nếu hai đứa nó đến được với nhau thì tôi cũng mừng vì Khoa có đến hai giấy hoản dịch, một vì lý do gia cảnh vì nó là con trai độc nhất, một vì lý do học tập. Tôi mà rớt thì phải ra chiến trường, còn nó rớt thì chẳng hề hấn gì, vẫn tiếp tục học thoải mái. Thế nhưng khi tôi sắp hết năm thứ hai thì Thúy buồn bả bỏ ăn mấy ngày, hỏi ra thì Khoa đã bỏ lên rừng theo Mặt trận, chỉ để lại cho Thúy ít dòng. Chuyện sinh viên bỏ lên rừng theo cách mạng là chuyên thường, không làm ai ngạc nhiên. Riêng Khoa, chẳng bao giờ nghe nó nói chuyện chính trị, chỉ biết làm thơ tình, với lại, nó cũng chẳng hoạt động gì nổi trội như viết báo hay tham gia trong ban đại diện sinh viên, và ba nó, vì một chân có tật, phải đi khập khiểng, nên bên nào cũng chê, do đó,  sự ra đi của Khoa làm tôi ngạc nhiên. May mà tôi không phải đi lính, nếu ngược lại, e rằng có lúc hai thằng chúng tôi sẽ bắn vào nhau trên chiến trường.

       Mọi chuyện đều đi vào quên lảng trong cái vòng xoáy của thời cuộc đổi thay nhanh chóng. Chiến tranh thì lo không biết còn hay mất, hòa bình thì lo miếng cơm manh áo, nên trong suốt mấy chục năm, thú thật,  tôi quên phéng nó. Quên cũng là may cho nó bởi nó đã khiến em gái tôi phải sầu muộn một thời gian dài. Chỉ một hai năm gần đây, nhờ công nghệ thông tin nên các bạn cùng lớp lập một danh sách gởi về cho tôi, trong đó, tên Lê Chí Khoa kèm ghi chú: "Nghe nói ở miền Nam, không rõ địa chỉ."

        Bây giờ, thằng Khoa bằng xương bằng thịt với mái tóc muối tiêu dài kiểu nghệ sĩ đang ngồi trước mặt tôi bên bờ sông Hoài và kể về phần đời của nó mà tôi không hề biết tới.

        Khoa kể khi tổ chức đưa nó lên chiến khu (à, thì ra nó thuộc một tổ chức cơ sở hoạt động bí mật ở nội thành mà tôi không hay). Sau một trận đánh nó bị thương nhẹ, được đưa ra Hà Nội chữa bệnh và học tiếp, không phải luật mà là văn. Sau ngày giải phóng, tổ chức phân công Khoa về miền Tây, giữ chức phó ty thông tin. Trước khi đi, Khoa có về thăm nhà và thấy cha mẹ nó đang nuôi một bé trai lai, môi dày, da ngăm, nên nó khá bực tức. Bao năm đi đánh Mỹ bây giờ về nhà lại thấy trong nhà mình có thằng con của Mỹ, thật là trớ trêu. Nó thấy thằng bé cũng dễ thương nhưng lại sợ ảnh hưởng đến lý lịch trơn tru không dính dáng một chút gì đến chế độ cũ của mình, lại thuộc vào thành phần cơ bản, được chiếu cố. Khoa khuyên cha mẹ nên gởi thằng bé lại cho cô nhi viện, nơi cha mẹ nó tản cư đến ở, nhưng lúc đó. một vì phần cô nhi viện nơi nuôi thằng bé đã giải tán, một phần vì cha mẹ nó nhất quyết không chịu, nói: Bao năm ba mẹ không biết con sống chết thế nào, nên cố xin thằng bé về nuôi để sau này nhờ cậy nó, bây giờ để người khác nuôi, sao đành. Với lại, những người phụ trách cô nhi viện đã tin tưởng gởi gắm và mình lại chịu ơn họ nên không thể phụ lòng. Mình đưa nó về nhà mình chớ nó đâu có tự đến. Mình không nuôi nó thì có người khác xin ngay. Hơn nữa, nó khỏe mạnh cùi cụi, dễ bảo, sai đâu chạy đó. học hành thông minh.

         Khoa đành khăn gói lên đường làm nhiệm vụ, không biết chuyện gì sẽ xảy ra cho mình nếu chuyện này lộ ra.

         Chừng hơn mười năm sau, Khoa được tin Minh - thằng em nuôi của Khoa - được xuất cảnh theo diện con lai, và vài năm sau thì cha mẹ Khoa được xuất cảnh theo diện gia đình có con lai. sang sinh sống với Minh ở nước ngoài. Hôm cha mẹ Khoa vào Sài Gòn ở nhà người bà con để chuẩn bị lên máy bay, vợ chồng Khoa và hai con có đến thăm để tiển đưa. Đó là lần Khoa gặp cha mẹ sau cùng và đó là lần cuối. Chừng hai năm sau khi cha mẹ Khoa ổn định chỗ ở, vợ chồng Khoa và hai con được bảo lãnh xuất ngoại. Khoa quyết đinh để vợ và hai con đi, còn Khoa ở lại một mình, nói lúc nào có điều kiện sẽ sang. Lý do mà Khoa không muốn đi là do trước đây Khoa đã lỡ khuyên cha mẹ đuổi Minh, mặc dù Minh không hề biết, nhưng tư cách sĩ khí đâu mà nay lại chịu để Minh giúp đỡ? Điều cha mẹ Khoa mong mỏi trước đây bây giờ trở thành hiện thực và Minh đúng là một người con có hiếu. "Nó là một thằng con nuôi lai nhưng tốt hơn nhiều thằng con ruột không lai, trong đó có tao," Khoa nói.

        Hai lần Khoa cần phải đi nhưng đi không được vì đều đang đi công tác nước ngoài, đó là lúc cha  nó mất đột ngột, rồi không lâu sau, mẹ nó cũng mất đột ngột vì đột quỵ. Rồi vì chờ quá lâu,vợ Khoa làm đơn ly dị và đã lấy chồng khác. Khoa không nói nhiều về chuyện vợ nó ly dị, có lẻ bởi đó là chuyện khó tránh của nhiều gia đình có hoàn cảnh tương tự và tôi cũng tế nhị không hỏi gì thêm.

         "Mấy năm làm việc bân rộn nên không biết buồn, nay về hưu, cảm thấy trống trải quá. Chợt nhớ quê hương, bà con, bạn bè nên bò về thăm," Khoa nói.

         "Tại sao mầy không sang sống với hai con cho sướng?" tôi hỏi.

         "Sướng cái con khỉ chùa cầu thì có! Mầy nghĩ mình không thạo tiếng người ta thì chỉ có mà ngồi nhà xem ti vi suốt ngày. Thì cũng được đi, nhưng oái oăm là thằng rể và con dâu tao đều là người bản xứ, cha chúng nó đều đã tham chiến tại Việt Nam và đều đã chết trận, ai cấm chúng nó nghĩ có thể bố vợ và bố chồng chúng nó đã từng bắn nhau  với cha chúng?" 

         "Người ta đang kêu gọi bỏ qua quá khứ,  cùng nhau hợp tác, hướng đến tương lai, còn mấy cứ ôm khư khư dỉ vảng nặng nề đó   làm gì. Giả dụ như mày có đánh nhau với cha chúng nó cũng là chuyện thường tình của chiến tranh," tôi nói.

         "Biết vậy nhưng đó là chuyện quốc gia, còn riêng mình vẫn cảm thấy khó ở. Trong trường hợp của tao, vì cùng là thành viên của một gia đình cùng chung sống dưới một mái nhà nên cái tâm của mình không thể thoải mái được," Khoa nói.

         "Nghĩa là bây giờ mày sống tự do một mình bằng lương hưu, lâu lâu có các con tài trợ, phải không? Thỉnh thoảng giao du với em út? Vậy thì có tiên mới sướng hơn mầy, còn đòi gì nữa? "

         "Nhưng vẫn thường trực cô đơn và không biết làm gì cho hết thì giờ," Khoa nói,

         Khoa chuyển đề tài: "Cho tao gởi lời xin lỗi Thúy và cả mầy nữa, dù muộn."

         "Mầy có lỗi gì đâu. Bỏ một người để lo cho triệu người là chuyện chính đáng," tôi nói.

          "Mầy lên lớp chính trị thì thua tao dù mầy là giáo viên dạy văn. Bây giờ Thúy ra sao, đang ở đâu, gia đình thế nào?" Khoa nói.

          "Nó đang ở với con gái trên Đà Lạt. Chồng nó mất lâu rồi."

          "Tôi nghiệp Thúy! Thôi được, mầy cho tao địa chỉ của Thúy. Sau ngày hội trường, tao sẽ đi Đà Lạt."

                                                                                                                   

                                                                                                 Nguyễn Khắc Phước

                                                                                                           18/4/2012