Chú tài tắt máy, kêu thằng Lép "ét" xe:
- Mi đem tiền vô mua thêm hai chục lít cho đầy mau Lép!
Thằng Lép, dạ xong, chạy lẹ vào trong.
- Đợi tui với ! đợi tui với!
Một ông già đang đẩy chiếc xe đạp giàng, hối hả chạy lại. Cái dù đen của ông, bó gọn đang móc tòn teng một bên cái 'ghi đông'. Chiếc xe hàng đổ xong lít xăng cuối cùng.
- Xe vô Diên Sanh khôn rứa chú?
Thằng Lép chỉ ngúc cái đầu thay vì trả lời Ông, miệng còn ngậm một đầu dây cột. Hắn đang bận đóng cái nắp bình xăng:
- ÔÔng 'đợ' (đỡ) cho con một chút?
- Rứa cháu cũng vô Diên Sanh à?
Giọng ông khào khào, chòm râu bạc rung rinh theo tiếng nói.
- Dạ cháu vô nhà, tuần sau ra lại, cháu học bên trường Nguyễn Hoàng đó ôn!
Vừa nói tay anh học trò chỉ qua chiếc cổng trường phía tay trái.
Lệ thuờng xe hàng nào cũng dừng ở đây "xin tài". Xin tài có nghĩa là lấy giấy qua trạm khám xét trước khi vô Huế. Vô địa giới Huế tức là Phò Trạch có thể thêm một trạm nữa nhưng chuyện này không liên quan đến chuyện kể hôm nay.
Tiếng khách lao xao nói chuyện trong chiếc xe chật cứng tuy ai cũng mong xe đi mau. Hai hàng ghế trước dành cho khách đi thẳng tới Huế. Dáng họ yên tâm, chẳng nôn nóng gì chuyện xuống xe. Có người đang nghiêng đầu thiu thiu ngủ.
Tuổi
thơ QT bên cầu Ga năm cũ 1969-đằng sau các em nhỏ là nguòi lính Mỹ từ trên xe
đoàn công voa quân đội Mỹ đang dừng nghỉ đi xuống mua hàng mấy em nhỏ đang bán
gồm kẹo cao su, và thuốc lá hay những thứ nào mà lính Mỹ thích
Cầu
Ga song song Cầu Mới do công binh Mỹ xây khoảng 1970 cùng thời điểm với Xa Lộ Đại
Hàn để giải quyết nạn chờ lâu tại Cầu Ga xưa chỉ 1 làn xe chạy nên phải đợi
nhau.1972
Cầu Mới bị cháy trong và cầu Ga xưa thì bị sập
Xe
traction Avant chạy suốt QT -Huế chở 11 ngườiHành khách ở băng ghế sau, họ sẽ xuống Cầu Dài, kẻ xuống ngã ba về Diên Sanh ...lao xao nói chuyện. Đủ hạng người, từ cậu học trò vô nhà, Ông lão thăm làng, o đi buôn... những cái xách, những cái bao cát Mỹ đựng đầy đồ nhét dưới hai hàng ghế. Khách xuống giữa đường chịu khó níu tay đứng sát với nhau, mùi mồ hôi, mùi thuốc cẩm lệ, mùi mắm ruốc cá khô... đủ thứ bốc lên trong khí trời nóng nực.
Chú cảnh sát ra hiệu cho xe chạy. Tài xế liếc mắt nhìn bên phải đường sợ chiếc xe nhà binh Mỹ nào chạy vụt qua thì 'bỏ mạng'. Chiếc xe như run rẩy bò lên mép đường bắt đầu leo vào con đường mới.
Người Quảng Trị nhất là những ai năng đi xe hàng, chú tài xế, thằng ét xe cho đến nguòi buôn thúng bán bưng, cậu học trò tạm trú ngoài tỉnh vào lại làng, ông lão thăm làng hôm nay ... đều ngầm biết ơn mấy ông lính công binh Đại Hàn năm trước. Họ lầm lì làm việc chăm chỉ mới có cái xa lộ thênh thang đổ nhựa "láng o".
-Ê Lép ra quay xe mi!
Đó là lệnh chú sai thằng Lép, hắn chạy lẹ ra trước xe.
Xong, hắn dùng cái tay quay bằng sắt ,
khom mình, nín thở quay cho chiếc xe nổ máy. Nhưng hắn cẩn thận, chiếc xe vừa nổ
máy, hắn phải biết rút cái cần quay hình chữ Z ra ngay, nếu không, nó sẽ 'đánh
trả' lại 'què' cả tay?
-Ê Lép đổ nước mi!
Thằng Lép liền dạ và vội xách cái bình chạy mau xuống vạt ruộng vừa cấy múc nước chêm vào bình làm mát máy.
Dáng đứa phụ tài lom khom, nhanh nhảu cột hàng trên trần, lại trèo xuống. Bổn phận phụ tài, hắn rất cẩn thận vừa rồi đồng nghiệp với hắn cũng ét xe bị tai nạn rớt từ trên trần xuống đường, chết oan uổng. "Sinh nghề tử nghiệp" nhưng những đứa ét xe như thằng Lép lanh lẹ khó lòng mà 'rủi' như bạn hắn. Hắn thương thằng bạn cùng làng nhưng không vì rứa mà sợ phải bỏ nghề? Bỏ nghề lấy chi ăn? còn nuôi mạ giúp bọ dưới làng nữa?
Một tay níu một tay hắn đập thình thình vào thành xe để chú tài nghe mà dừng cho khách xuống. Miệng hắn phải biết ra giá mỗi khi khách kỳ kèo:
- Vô Diên Sanh 15 đồng có đi khôn?
- Mười đồng thôi, răng mà "mắt" rứa?!
- Thôi! mười hai đồng o khôôn(g) đi thì đợi xe sau mà đi!
Xe chạy một chút chi là đến ngã ba hơi quẹo phải là tiếp tục xa Lộ Đại Hàn, chếch về bên trái là con đường Quốc Lộ cũ hướng vào Diên Sanh năm trước. Nay đoạn này trở thành hoang phế do không còn xe chạy. Nhánh đường giờ trông 'teo tóp', cỏ hai bên đường tiếp tục lấn sâu vào. Những người ở Diên Sanh thì họ thương con đường cũ này. Họ nhớ đoạn qua Cầu Nhồng (còn gọi là Nhùng- sông Nhùng từ Động Ông Nho chảy qua cầu này) rồi Cồn Dê trước khi xe leo lên con dốc tới Quận trên một dốc đồi, xe hơi đổ dốc xuống xã Hải Thọ rồi đến Chợ Diên Sanh. Có con đường mới ít ai ghé chợ Diên Sanh nữa ngoại trừ người ở đây...
Thương
về Quảng trị cái thời rau trái Gio Linh , Nam Đông cùng những chiếc xe hàng Đông Hà -QT lộc cộc thô
sơ--Đây là hình ảnh chiếc xe hàng Đông hà -QT mới rời đông hà khoảng cây số thì
ghé bót kiểm soát bên phải đường. Chúng ta thấy hình ảnh một ông già đang gánh
'cái gì' đó bươn bả đi tới...đó là hai bó 'hom' sắn để về trồng chứ không phải
củiMỗi lần xe dừng, thằng Lép phải trông đằng sau, hối thúc xe xuống nhanh để chạy cho kịp. Cái luật bến xe Nguyễn Hoàng, luật của Nghiệp Đoàn là xe tài sau mà bắt kịp xe tài trước thì về bến Nguyễn Hoàng Huế sẽ bị ghi phạt. Đây là luật lệ nghiệp đoàn để tránh trình trạng xe đi trước, không chịu chạy, cứ sa đà, lo thu gom 'hết khách' xe sau - tức nhiên là 'cướp cơm' xekhác . Nghĩ kỹ, vừa công bằng, vừa bắt tài xế phải lái nhanh, kịp thì giờ, không trễ nải.
Xa Lộ Mới kéo dài đến tận Mỹ Chánh. Hơn hai mươi cây số,
người dân Quảng trị một thời, có được cảm giác êm ái từ con đường nhựa đổ dày,
rộng rãi. Hình ảnh những đoàn "công voa"(convoy) quân đội chạy rầm rập,
nối dài mấy cây số theo con đường độc đạo . Những vệt khói trắng dài như bất tận
trên nền trời xanh, của những chiếc B52. Một thời chiến tranh, những âm
thanh, hình ảnh như con tồn đọng vơ vẩn
trong đầu người Quảng Trị.
Tiếng bà chủ xe ở trong:
- Ai xuống Mỹ chánh cho tiền xe nghe?
Khách sẽ trả tiền cho bà chủ xe những lúc gần đến. Lại một lần nữa, tiếng kỳ kèo trả giá, ì xèo. Khách đi cằn nhằn, than mắc!
Khách đi xe như cậu học trò ở trọ hay ông lão, hai người vừa xuống trước ở cái ngã ba vắng vẻ rẽ về Diên Sanh. Những người buôn chuyến, có người xuống Diên Sanh nhưng còn một ít sẽ xuống Mỹ Chánh. Mấy chiếc gióng móc tạm sau xe, đang đong đưa. Vài cái 'đòn triêng' (đòn gánh) chuồi sâu dưới sàn xe, tha hồ cho những bàn chân giẫm đạp. Chỉ có khách ngồi hai băng ghế trước, họ vô tận bến xe Huế, yên lặng nhất. Người ngồi trước này đang 'ngủ gà ngủ gật', thỉnh thoảng mới hé nhìn ra cho biết. Bao nhiêu thứ 'ổ gà, ổ vịt' từng làm 'đau xe' hay 'đau lòng' tài xế đã biến mất nhờ hai mươi cây số của xa lộ mới toanh này. Mọi người, từ chú tài, thằng ét đến hành khách trên xe, ai cũng thầm cám ơn con đường mới. Một cảm giác 'tận huởng' trên đoạn đường chạy êm- niềm vui sướng hiếm hoi trên một ĐOẠN ĐƯỜNG QUÊ HƯƠNG- Quảng Trị - Huế.
Trời nắng chang chang, chiếc Renault vẫn kiên trì 'rít' bánh trên mặt đường nhựa đen, bóng loáng. Luồng gió nóng, cát bốc cao đằng xa, trên vài trảng đất hoang vu, cằn cỗi... Không khí lung linh trong mùa hè oi ả, đang thổi về những luồng “gió lửa Hạ Lào”. Trên hai hàng ghế trước, khách đi suốt Quảng Trị -Huế, trong giấc ngủ chập chờn, họ mơ mơ màng màng nghe tiếng lao xao của bến xe Nguyễn Hoàng của thành phố Huế:
-Mè xửng đây chú?!
-Anh ơi mua mè xửng khôn?!
Khách ngồi hai hàng ghế đầu chợt choàng tỉnh. Họ lật đật xuống xe. Ngọn gió mát từ phía sông Hương thổi vào giúp cho khách tỉnh táo trở lại. Ngót sáu mươi cây số, từ ngoài Quảng Trị vô, số khách kia mơ màng nghe lao xao, bao tiếng nói của người Quảng Trị. Trong lộ trình thân quen, có một đoạn đường non hai mươi cây số giúp chiếc xe hàng chạy êm. Sau giấc ngủ chập chờn, mệt mỏi, khách còn vấn vương chút gì trong đầu từ giọng nói Quảng Trị cùng cảm giác nôn nao lúc sắp vô lại Huế sau một hành trình có phần nào khác lạ. Thật vậy, đó là một chặng đường tuy gần mà tưởng như xa, do khách vừa rời vùng "Hỏa Tuyến" đầy tiếng đạn réo bom rền để về lại Cố Đô yêu dấu.
Edition 11/4/2025 USA
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét