ĐẾN VỚI BÀI THƠ MANG HỒN CỐT TỬ VI CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN – Nguyễn Thanh Lâm

CUỒNG YÊU

 

Ta đầu hàng! Xin tạo hóa buông tha

Mệt mỏi lắm Kiếp cư Tài hãm địa

Nát Phu-Thê bởi chềnh hềnh Cô-Quả

Sao nỡ bồi hội Phá-Phục-Hình-Riêu?

 

Ta sợ rồi những phép thử tình yêu

Đã Tham hãm còn đặt Đào trực chiếu

Kiếp trai lơ nhiễu nhương tình dâm loạn

Hội Riêu-Đà thêm bi lụy chiếu chăn.

 

Cơ-Lương-Thìn gặp Tuần-Triệt cắt ngăn

Khiến Phu-Thê đảo chao bao trắc trở

Ngắm thiên hạ líu lo tình chồng vợ

Thêm mủi lòng cời bếp lửa trơ vơ.

 

Đêm vặn mình cạn kiệt những hoang mơ

Ngày lặng lặng gặm khối tình man dại

Xúi Tam Minh cúi đầu nghe vô lại

Ngạo nghễ cười Riêu nhập chủ dâm bôn.

 

Giữa hồng trần lẳng lặng chọn cô đơn

Sát Tý-Ngọ hội Kiếp-Riêu thành khốn

Gái dại giai rải tình trăm bến bãi

Trai trải lòng hoang hoải những bờ vai.

 

Vợ chồng mình nào khác vợ chồng ai

Cũng ái ân cũng ánh nhìn đằm đắm

Sao người ta nói cười vui vạn dặm

Còn mình thì lệ ngược chảy vào tim?

 

Có lẽ vì Mã-Lộc hội Phá-Tham?

Hay sát tinh gặp Âm Dương lạc hãm?

Ừ. Tham-Sát hội cung nên thê thảm

Gái giang hồ, trai tứ chiếng đề tên?

 

Mệt lắm rồi! Xin tạo hóa lãng quên

Buông Mã-Lương đóng ở nơi Tỵ-Hợi

Đời mỉa mai: lũ loạn dâm, làm đĩ

Gột bao giờ mới hết được tiếng nhơ?

 

Đạo vợ chồng nào đâu dám thờ ơ

Nhưng Tử-Tham ở cùng nơi Mão-Dậu

Uẩn khúc đấy, tình trường này, cố giấu

Cửa thiền môn xin dựa bóng sớm chiều!

 

Biết phận mình khoác số kẻ cuồng yêu

Tình chồng vợ như trưa chiều đổi áo

Tuế-Kỵ-Cô hay Đồng-Riêu trở tráo

Cũng dâm ô, đắc kép tựa Mã-Đào

 

Số phận này oan nghiệt bởi trời cao

Ta phẫn uất. Hận bàn tay tạo hóa

Trời cao hỡi! Trời cao ơi! Đểu quá!

Cho đẹp rồi lại phá bởi cuồng yêu!

 

Hà Nội, chiều 10 tháng 11.2017

ĐẶNG XUÂN XUYẾN

 

 *
 
ĐẾN VỚI BÀI THƠ MANG HỒN CỐT TỬ VI  CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN.
                                     Nguyễn Thanh Lâm
 
Thơ và tử vi hòa trong máu của Đặng Xuân Xuyến. Thơ là tiếng lòng anh. Tử vi là tự nghiên cứu và chiêm nghiệm, soi đời mình trong lá số, đặc biệt là soi sự đổ vỡ trong tình yêu của chính anh. Có lẽ vì thế, anh tung lên facebook bài thơ - CUỒNG YÊU. Cuồng yêu là bài thơ chỉ những người biết về tử vi mới hiểu, những người ngoại đạo chỉ cảm bằng thơ, nhưng hiểu sâu xa đến cội nguồn thì chỉ lơ mơ.
 
Bình bài thơ này tôi không bình về nghệ thuật thơ, mà chỉ chú giải các sao trong tử vi trong bài thơ để mọi người hiểu về bài thơ.
 
Mở đầu bài thơ nhà thơ viết:
 

Ta đầu hàng! Xin tạo hóa buông tha

Mệt mỏi lắm Kiếp cư Tài hãm địa

Nát Phu-Thê bởi chềnh hềnh Cô-Quả

Sao nỡ bồi hội Phá-Phục-Hình-Riêu?

 
''Kiếp'' là sao Địa Kiếp trong tử vi, được gọi là hung tinh, đóng ở đâu phá ở đấy, đặc biệt ở ''cung Tài - ''tiền tài'' hãm địa sẽ làm cho tiền bạc của con người gieo neo, khổ ải. Thậm chí vong gia bại sản, sự liều lĩnh của sao Địa Kiếp - Địa Không còn dẫn tới ngục tù.

ĐỌC 10 BÀI THƠ HƯƠNG THIỀN CỦA NHÀ THƠ VẠN LỘC - Châu Thạch

Nhân sinh như mộng, ai có thể ngộ được Đạo để trở về đây? - Ảnh: Internet

LỜI GIỚI THIỆU
 
Mến chào quý vị. Hôm nay chúng tôi hân hạnh giới thiệu 10 bài thơ HƯƠNG THIỀN của nhà thơ Vạn Lộc sẽ được làm video qua giọng ngâm và đọc lời bình của nghê sĩ NHẬT QUỲNH.  Nhà thơ Vạn Lộc tên thật là Võ Thị Hôi, sinh 30/12/1946, quê quán Đông Yên, Duy Trinh, Duy Xuyên, hiện sinh sống tại Đà Nẵng. Nhà thơ Vạn lộc là hội viên Hội Nhà Văn thành phố Đà Nẵng, hội viên Thơ Đường Luật Việt Nam. Tác giả còn tham gia nhiều thi văn đoàn khác. Nhà thơ Vạn Lộc đã xuất bản 12 tập thơ, nhiều bài thơ và tập thơ của Vạn Lộc đã nhận được giải thưởng trong nước. Đây không phải là những bài thơ hay nhất của tác giả, đây là những bài thơ bày tỏ nỗi niềm trong tuổi vào đông của một tâm hồn thơ luôn luôn muốn thì thầm cùng trăng nước, tha nhân và vạn vật để giải bày những vui buồn, những suy nghiệm sâu xa trong cuộc sống, hướng về cõi cực lạc bằng tâm thiền tịnh của tác giả. Mời quý vị lắng lòng tự tại trong cõi an nhiên của tâm hồn để tiếng thơ Vạn Lộc đem đến nhiều với chúng ta những hương thiền thi vị. Cảm ơn quý vị.                                                                                                                                               Châu Thạch

 

KHỐI TÌNH LẬN ĐẬN CỦA CHÀNG TRAI TRONG THƠ ĐẶNG XUÂN XUYẾN – Dương Ninh Ninh

1.    
Tôi không quen Đặng Xuân Xuyến và cũng chưa một lần được tiếp xúc với anh mà chỉ gần đây mới biết tên anh khi tôi đọc trên mạng bài thơ “Quê Nghèo” cùng hai bài bình của nhà thơ Chử Văn Long ở Hà Nội và bác Nguyễn Bàng, nhà giáo nghỉ hưu ở Sài Gòn. Bài thơ Quê Nghèo của Đặng Xuân Xuyến đã hay lại thêm hai bài bình của hai vị cao niên rất có tâm và xứng tầm bút lực thâm sâu khiến tôi tìm đến Trang Đặng Xuân Xuyến để đọc thêm thơ anh. Và tôi thật bất ngờ, chủ nhân trang nhà là một người đa tài: một doanh nhân, một bàn phím thơ văn sung sức và một tinh thông tử vi lý số cùng văn hóa tín ngưỡng và tôn giáo. Nhưng chỉ là một người thích đọc thơ, không đủ kiến văn về các lĩnh vực khác nên tôi chỉ dừng chân bên vườn thơ của Đặng Xuân Xuyến và tôi lại nhận ra, vườn thơ ấy không nhiều những cây lá như “Quê Nghèo” mà lại có vẻ xum xuê đài nụ thơ tình.  
 

ĐỌC TẬP THƠ “EM PHÙ SA MÙA NƯỚC NỔI” CỦA NGUYỄN CẨM THY - Châu Thạch

Châu Thạch hân hạnh nhận được thi phẩm ''EM, PHÙ SA MÙA NƯỚC NỔI" của nhà thơ NGUYỄN CẨM THY, một thi phẩm tuyệt đẹp: ĐẸP NGƯỜI, ĐẸP SÁCH, ĐẸP THƠ. Mời quý vị bỏ vài phút đọc lời cảm nhận của Châu Thạch dưới đây để biết về một TÌNH YÊU MÙA NƯỚC NỔI mới lạ, yêu con người và yêu quê hương không đề cập đến sự thường tình như bờ tre, ruộng lúa và chùm khế ngọt mà bao nhà thơ xưa và nay đã viết:
 
Cầm tập thơ “Em Phù Sa Mùa Nước Nổi” của Nguyễn Cẩm Thy trên tay, lòng tôi cảm thấy vui ngay khi nhìn vào trang bìa có tên tác giả và tên quyển sách.
 

“EM”, MỘT TÌNH THƠ HAY CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN - Giáp Kiều Hưng

Tác giả Giáp Kiều Hưng

 

EM

 

Ta gạ em cạn chén

Thế là em cạn ta

Nửa đời ta trễ hẹn

Em nồng nàn đốt ta.

 

Run rẩy, em ghì ta

Quấn vào ta hoang dại

Thẫn người, ta ngây dại

Uống em từng giọt say.

 

Trời đất như cuồng say

Ngả nghiêng theo nhịp phách

Nửa đời trai trinh bạch

Em nhuộm ta ngả màu.

 

Hà Nội, đêm 21.01.2015

Đặng Xuân Xuyến

*
 
“EM”, MỘT TÌNH THƠ HAY CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN
                                                                         Giáp Kiều Hưng
 
Người ta ví von người phụ nữ như lửa, có thể thiêu đốt cả thành trì, lâu đài, thậm chí cả một vương triều... quả thật không sai. Ở EM, ngọn lửa ấy đã thiêu đốt một thành trì TA “trinh bạch” sừng sững được “nửa đời” người rồi.

ĐỌC "TIỆC RƯỢU TRONG MƠ", THƠ CỦA ĐẶNG XUÂN XUYẾN - Nguyễn Toàn Thắng

Tác giả Nguyễn Toàn Thắng (bìa trái) cùng Đặng Xuân Xuyến (bìa phải) năm 1995

Đặng Xuân Xuyến là người thích uống rượu. Bạn bè đến nhà chơi anh thường lấy rượu ra rủ rê "làm vài chén nhé" và khi đã ngồi “lai rai” với nhau thì anh uống hết mình, uống đến khi nào “say đứ đừ đừ” mới dừng cuộc rượu. Anh cũng có nhiều bài thơ viết về rượu và trong số các bài thơ viết về rượu, tôi rất thích bài "Tiệc rượu trong mơ" vì bài thơ này không chỉ hay mà còn thể hiện đúng phong cách uống rượu của Đặng Xuân Xuyến.

VÀI CẢM NHẬN VỀ TẬP THƠ “NHÀ KHÔNG CÓ ĐÀN BÀ” - Đặng Xuân Xuyến

Nhà thơ Phan Võ Hoàng Nam

Chiều 30 tháng 09 năm 2019, nhận được tập thơ “Nhà Không Có Đàn Bà” của nhà thơ, họa sĩ Phan Võ Hoàng Nam gửi tặng, tôi háo hức ngồi đọc. Sách dày 96 trang, khổ 13x21cm, gồm 46 bài thơ, chủ yếu được viết ở thể thơ tự do, là những hồi ức, những cảm xúc về quê hương, cha mẹ, bạn bè, người xưa cũ...
 
Quê hương, trong ký ức tuổi thơ của nhà thơ, nhạc sĩ Phan Võ Hoàng Nam thật hiền hòa, thơ mộng, với những hình ảnh bình dị, trong trẻo, đẹp đến nao lòng:
 

"Ừ, đã xa.

Thuở ôm cây chuối lội sông.

Ba bốn đứa tranh nhau trái cà na thơm lựng.

Xuồng nhỏ tròng trành, cha quăng mẻ lưới.

Chiều xóm quê!

Canh chua rau nhút thơm lừng.

 

Mùa nước về quê,

Thuyền xuôi ngược trên đồng.

Mẹ đón cá ra sông ủ thêm lu nước mắm.

Em đến trường xắn quần lội qua cầu khỉ.

Con nước rong,

Trăng giỡn giữa đồng."

                                      (Xa rồi mùa cũ)

 

“QUÊ NGHÈO” - NGHÈO ĐẾN XÓT XA CÕI LÒNG – Nguyễn Bàng

QUÊ NGHÈO

 

Quê tôi nghèo lắm

Vẫn lác đác nhà tranh

Vẫn tiếng thở dài những chiều giáp hạt

Vẫn bát cơm chan mồ hôi mặn chát

Cha cả đời lam lũ

Mẹ một đời chắt chiu

Khoai sắn vẫn len vào giấc ngủ

Tuổi thơ tôi đói ngủ

Thương cánh cò bấu bíu lời ru.

 

Quê tôi nghèo lắm

Phiên chợ còn èo ợt nghèo hơn

Dăm ba nải chuối

Vài mớ rau tươi

Mẹt sắn, mẹt ngô

Í ới mời chào cao hơn mời cỗ

Lèo tèo dăm người bán

Lẻ tẻ mấy người mua

Ế bán

Chán mua

Phiên chợ quê xác xơ già cỗi.

 

Quê tôi nghèo lắm

Lũ trẻ gầy như con cá mắm

Lũ trai mặt mũi mốc meo

Gặm nhấm nỗi đau nghèo khó

Nơm nớp âu lo đời như chiếu bạc

Thương con cò con vạc

Mỏi cổ chồn chân trên đồng đất của mình.

 

Quê tôi nghèo lắm

Nước mắt rơi từ thời chị Dậu

Tiếng oan khiên từ thời Giáo Thứ

Âm ỉ bủa quanh

Bám đeo đặc quánh

Chiếc cổng làng dựng lên thật đẹp

Sừng sững bê tông cốt thép

Ngạo nghễ tượng đài

Ngạo nghễ trần ai

Chiếc cổng làng thành tai hại

Giam hãm đời người

Tù túng giấc mơ.

 

Quê tôi nghèo

Nghèo cả giấc mơ...

*.

Hưng Yên, chiều 29 tháng 12 năm 2014

ĐẶNG XUÂN XUYẾN

 *
 
“QUÊ NGHÈO” - NGHÈO ĐẾN XÓT XA CÕI LÒNG 

                                                                       Nguyễn Bàng
 
Hơn 60 năm trước, khi trọ học ở Hà Nội, tôi thường được ông chủ nhà cho cùng ông nghe buổi phát thanh ca nhạc của Đài phát thanh Pháp Á. Vì vậy, dần dà, tôi đã thuộc được lời và âm điệu của những bài ca mà tôi yêu thích, trong đó có bài “Quê  nghèo” của Phạm Duy mà tôi có cảm giác như cái quê nghèo trong bản nhạc ấy cũng chính là quê mình, cũng “không xa kinh kỳ sáng chói”, cũng “có lũy tre còm tả tơi”…
 

ĐỌC “TRÊN MẤY DẶM VỀ XƯA” TẬP THƠ CỦA MY THỤC - Châu Thạch

Trong ngày ra mắt tập thơ “Trên Mấy Dặm Về Xưa” của nhà thơ My Thục tại quán Cà Phê Cố Quận – Đà Nẵng, người chị ruột của My Thục tên facebook là Trinh Nguyễn đã nói qua về My Thục đại ý như sau:

MỘT THUỞ TRẦN GIAN BAY LƯỚT QUA! – Phạm Hiền Mây

1.
Nói biết, thì hẳn là phải biết rồi. Tên tuổi như Tô Thùy Yên, làm sao mà không biết cho được. Nhưng chú tâm đọc, thì thú thiệt, tôi cũng chỉ đọc khoảng hơn mười năm nay.
Còn tại sao trước đây thì không? Thiệt tình, tôi cũng chẳng hiểu nữa. Có lẽ vì ông không in thơ chăng? Hay là do thơ ông khó đọc, không dành cho lứa đôi và tuổi hoa mộng? Có thể. Và chắc cũng do nhiều nguyên do khác nữa.
Biết sớm hay biết muộn, yêu thích nhiều hay yêu thích ít, thì hẳn, ai cũng phải thừa nhận, thơ Tô Thùy Yên vững chãi, sừng sững, một mình một cõi, dù năm tháng có qua đi.
 
Cũng hơn mười năm trước, trên trang facebook, có một người bạn trẻ, Lê Hoàng Tuấn Kiệt, thư sinh, nho nhã, khiêm tốn, là thầy giáo dạy môn vi tính, vậy mà cậu lại am hiểu văn chương, đặc biệt là thơ, một cách tinh tường, làm tôi hết sức ngạc nhiên.
Cậu như một thư viện cổ. Mỗi ngày, cậu đưa lên trang một bài thơ hay, của một trong các nhà thơ tài hoa tại miền Nam trước 1975. Nguồn ở đâu, thì chịu. Cậu ấy có bí mật riêng của mình. Như ma xó vậy đó.
 
Hai chị em quen nhau. Và, cùng với nhà phê bình văn học Đặng Tiến, đôi khi, gặp một bài thơ hay, xuất sắc, độc đáo, mắc nói về nó quá, thế là ba anh em, nhắn tin qua lại cho nhau, trao đổi, chuyện trò, hết sức thú vị và mở mang kiến thức.
Mấy năm gần đây, Tuấn Kiệt để avatar là ảnh của Tô Thùy Yên, và, chỉ đăng gần như duy nhất, không thêm ai nữa, ngoài thơ Tô Thùy Yên.
 

“HÀNH GIẢ CHI CA” CỦA ĐẶNG TIẾN (THÁI NGUYÊN) MỘT BÀI THƠ LÀM SẢNG KHOÁI TÂM HỒN - Châu Thạch

Thú thật tôi không rành chữ Hán nên không hiểu hết tựa đề của bài thơ, xin tạm dịch thô thiển “Hành Giả Chi Ca” là “Bài Thơ Của Vị Tăng Đi Khất Thực”. Nếu dịch sai hay thiếu xin lượng thứ.
 
Đây là bài thơ ai đọc cũng biết viết về nhà sư Thích Minh Tuệ, một hiện tượng mới trong xã hội và trong lịch sử đạo Phật Việt Nam.  Trong bài viết nầy tôi chỉ cảm nhận những cái hay của thơ, còn những mặt khác của hiện tượng tôi không dám bàn đến.
 
Đọc khổ đầu của bài thơ ta thấy hình ảnh một con người cô đơn, nhưng con người cô đơn ấy rất tự tại, thong dong và ngạo nghễ:
 

Ta đi! Một mình trên đường lớn!

Không xe máy lạnh chẳng lọng che

Không tụng niệm loa vang dậy đất

Không hoa không cờ. Không có gì...

ĐỌC TẬP THƠ “THÌ THẦM VỚI CỎ” CỦA NHÀ THƠ VẠN LỘC - Châu Thạch

Lần nầy, xuất bản tập thơ thứ 12, nhà thơ Vạn Lộc lấy tựa đề “Thì Thầm Với Cỏ” là tựa đề của một bài thơ mà bà vừa ý. Trong bài thơ ấy bà viết “Với cỏ ta chỉ biêt thì thầm/ Như muôn đời cỏ thì thầm với gió” hay là “Cũng như thế một mai ta về làm cỏ/Sẽ hồn nhiên xanh xanh đến vô tư/Tự rút ruột mình để mình xanh biếc/Rồi bâng quơ hát khúc sa mù”.
 
 Vậy cỏ với Vạn Lộc không phải là loài thực vật tầm thường mọc dại dưới bước chân đi, mà cỏ là một loài cây tri kỷ với trời đất, với không gian với thời gian và với con người.  Cỏ thì thầm với càn khôn vũ trụ và nhà thơ Vạn Lộc hạnh phúc biết bao khi lại thì thầm với cỏ một cách “Miên man xanh dưới trời xanh bất tận” để mỗi bài thơ của bà đẹp biết bao, đẹp như “Chợt bay lên chấm trắng một cánh cò” trên cánh đồng cỏ xanh mơn mởn ấy.

NGUYỄN ĐỨC SƠN: CHẬP CHỜN TRONG CÕI HƯ VÔ - Đỗ Trường

Khi đọc, và nghiên cứu văn học sử Việt Nam có hai người đặc biệt làm cho tôi ám ảnh. Đó là nhà văn Nguyên Hồng, và thi sĩ  Nguyễn Ðức Sơn (Sơn Núi) ở hai đầu của đất nước. Sự ám ảnh ấy, không hẳn bởi văn thơ, mà vì tư tưởng, cũng như cuộc sống của họ. Tuy ở hai thế hệ, cách nhau bằng một cuộc nội chiến hai mươi năm, song cuộc sống Nguyên Hồng và Nguyễn Ðức Sơn có sự trùng hợp ngẫu nhiên, mang đến nhiều điều thú vị, chất chứa nỗi buồn day dứt cho người đọc.
 
Nếu sự chối bỏ Hà Nội đến với núi rừng Bắc Giang sau 1954 của Nguyên Hồng làm sửng sốt giới văn nghệ sĩ, người đọc ở miền Bắc, thì sau 1975 Nguyễn Ðức Sơn chán chường vứt bỏ Saigon, trèo lên đỉnh Cao nguyên Bảo Lộc còn làm cho mọi giới, trên toàn đất Việt phải giật mình hơn nữa: “về đây với tiếng trăng ngàn/ phiêu diêu hồn nhập giấc vàng đó em/ trăm năm bóng lửng qua thềm/ nhớ nhung gì buổi chiều êm biến rồi”. Vâng, tôi nghĩ: Buổi chiều êm biến rồi, không phải tâm trạng, nỗi đau riêng của Nguyễn Ðức Sơn lúc đó.
 

BÁC SĨ ĐỖ HỒNG NGỌC: MỘT GÓC NHÌN TỪ THI CA – Đỗ Trường

Thời gian gần đây, tôi được đọc khá nhiều văn thơ do các bác sĩ, kỹ sư viết. Với lời văn, câu thơ giản dị cùng sự tưởng tượng, tư duy logic cho tôi nhiều điều bất ngờ. Và mối quan hệ, tính logic ấy đã làm nên chân dung, tính đặc trưng riêng biệt cho mỗi nhà văn. Nếu nói, toán học gói ghém cái cụ thể nhất, thì văn thơ Toàn Phong mở cái trừu tượng của không gian vũ trụ Nguyễn Xuân Vinh. Và Đỗ Hồng Ngọc cũng vậy, thi ca là chìa khóa mở ra con đường dẫn ông đến y khoa, đến với nơi cửa thiền. Do vậy, đi sâu vào đọc và nghiên cứu, ta có thể thấy sự nghiệp, và thi ca Đỗ Hồng Ngọc không chỉ cứu chữa thể xác con người, mà còn vá lại những linh hồn rách nát.
 

MỘT LỜI CẢM ƠN NGUYÊN SA - Nguyen Tuong Van

Nghe nói trong nghĩa trang Westminter, có một ngôi mộ lúc nào cũng tuyền một màu vàng tươi hoa cúc. Những đóa hoa cúc được chăm sóc thật kỹ, không khi nào thấy bóng dáng hoa héo nơi mộ chí. Người quá cố, lúc sinh thời, là người rất yêu hoa cúc vàng.  "Áo nàng vàng, anh về yêu hoa cúc" là câu thơ ông đã viết trong bài thơ Áo Lụa Hà Đông. Ông là nhà thơ Nguyên Sa.
 

ĐỌC “ĐẤT NƯỚC HÌNH TIA CHỚP” TRƯỜNG THI CỦA TRẦN MẠNH HẢO - Châu Thạch

1- Vì sao nhà thơ Trần Mạnh Hảo dùng tia chớp đề làm hình ảnh đại diện cho đất nước? Theo tôi có lẽ bởi vì tia chớp có vẻ đẹp hùng vĩ nhất, bởi vì tia chớp có năng lượng rất lớn, và bởi vì tia chớp có đường đi sáng rực và ngoằn ngoèo. Dùng hình ảnh tia chớp làm đại diện cho đất nước, Trần Manh Hảo muốn tôn vinh đất nước, muốn hóa hình đất nước vào hiện tượng thiên nhiên kỳ vỹ, để người đọc thấy đất nước qua 5 giác quan và qua tâm linh của mình.

DỊCH THƠ NÊN ĐƯỢC NHƯ NGUYỄN BÍNH – Vũ Bình Lục

                               (Tặng Nguyễn Bính Hồng Cầu)

Nhà thơ Nguyễn Bính

 
DỊCH GIẢ VÀ THI SĨ

1.
Trần Mỹ Dung (Trung Quốc) có một bài thơ tình, tứ tuyệt, thật hay:
 

Nhất áp xuân giao vạn lý tình,

Đoạn trường phương thảo, đoạn trường oanh.

Nguyện tương song lệ, đề vi vũ,

Minh nguyệt lưu quân vị xuất thành.

 
Thi sỹ Nguyễn Bính đã dịch bài thơ này của Trần Mỹ Dung, thành một bài thơ bốn câu, thể Lục bát:
 

Chén xuân chan chứa bao tình,

Cỏ xuân xơ xác, con oanh thẫn thờ.

Sớm mai chàng đã đi chưa,

Xin đem nước mắt làm mưa giữ chàng!

 

Nhà thơ Ngô Văn Phú có một bản dịch khác:
 

Một chén rượu xuân tình vạn dặm,

Cỏ thơm đứt ruột, não nùng oanh.

Xin đem nước mắt làm mưa nhỏ,

Mai sớm, chàng ơi, ở lại thành!

 
Thơ Trung Quốc, nhất là thơ Đường và một ít thơ Tống, được các dịch giả, chủ yếu là những người làm thơ dịch sang tiếng Việt, cũng thấy khá nhiều.
 
Có bài nguyên tác hay, và cũng có nhiều bản dịch khác nhau, mức độ thành công cũng khác nhau. Có một số bản dịch hay hơn cả nguyên tác. Điển hình là bản chuyển ngữ sang chữ Nôm CHINH PHỤ NGÂM KHÚC của Đoàn Thị Điểm, từ nguyên tác chữ Hán của Đặng Trần Côn.
Ví như câu:
 

“Thiên địa phong trần,

Hồng nhan đa truân”

Thơ chữ Hán của Đặng Trần Côn mà Đoàn Thị Điểm chuyển ngữ ra:
 

 “Thủa trời đất nổi cơn gió bụi,

Khách má hồng nhiều nỗi truân chuyên”

 
Thì quả là hai câu thơ tuyệt bút, sáng tạo mà không xa nguyên tác và hơn thế, còn bồi đắp cho nguyên tác ở cả ngữ âm và ngữ nghĩa. Thành thử, câu thơ dịch ở mãi trong lòng người nhiều thế hệ; còn câu thơ nguyên tác chữ Hán của Đặng Trần Côn thì ít người biết đến.
 
 Có hai cách dịch thông thường: Dịch sát nghĩa và phỏng dịch. Dịch sát nghĩa và cả đảm bảo giữ nguyên thể thơ của nguyên tác, mà hay, thì quá đẹp. Tuy nhiên, những bài thơ dịch thành công loại này, hiếm lắm!
 Cách dịch thứ hai, phỏng dịch, tuy không đảm bảo sát nghĩa từng câu từng chữ của nguyên tác, nhưng đảm bảo được ý tình của nguyên tác, lại có phần sáng tạo linh hoạt của người dịch, nhất là thể thơ sáu tám giàu nhạc điệu của tiếng ta, thấy có nhiều bản dịch hay. Thi sỹ Tản Đà, Ngô Tất Tố hoặc Nguyễn Bính, là những người dịch thơ có thành tựu.
 
 Người làm thơ xưa nay, cũng có hai loại: THI SĨ & THỢ THƠ. Thi sĩ là tài hoa bay bổng, biết để tâm hồn vượt ra ngoài khuôn phép của câu chữ, cao hơn là khuôn phép của tạo hoá. Còn như Thợ thơ, chính là người làm thơ chỉ biết chuyên chú vào gọt đẽo câu chữ, làm dáng với câu chữ mà để tuột mất cái hồn thơ.
Giả Đảo, một nhà thơ nổi tiếng đời Đường, cũng có lần bị chê là Thợ thơ là vậy!
 

NGUYỄN TÔN NHAN “Ở HOÀI THẾ GIỚI MẬT TÔNG MỎI RỒI” – Phạm Hiền Mây

Tên thật là Nguyễn Hữu Thành (1948-2011), ông là một nhà thơ, nhà văn, nhà biên khảo, với bút danh là Nguyễn Tôn Nhan.

Sự nghiệp văn chương của ông chủ yếu ở mảng biên khảo với hơn năm mươi tác phẩm nghiên cứu và dịch thuật. Đặc biệt nhứt là các bộ Bách Khoa Thư Văn Hóa Cổ Điển Trung Quốc, Hoài Nam Tử và Đại Từ Điển Thơ Đường.

Về thơ, ngoài một số bài thơ ông đăng trước năm bảy lăm trên một số tạp chí, ông còn xuất bản hai thi tập, Thánh Ca và Lục Bát Ba Câu.

THƠ CHỮ HÁN

贈慶長            TẶNG KHÁNH TRƯỜNG
 
已多珠涙已多懷         dĩ đa châu lệ dĩ đa hoài
且惜蟾花閃閃乖         thả tích thiềm hoa thiểm thiểm quai
倚瘦枝霜光白玉         ỷ sấu chi sương quang bạch ngọc
重聲月夢馥瓊苔         trùng thanh nguyệt mộng phức quỳnh đài
過深更影縻遼也         quá thâm canh ảnh my liêu dã
到晩晨之睡寂哉         đáo vãn thần chi thụy tịch tai
盡獻人間千美意         tận hiến nhân gian thiên mỹ ý
使離忘卻早天涯。     sử ly vong khước tảo thiên nhai
 

Đã nhiều nước mắt nhớ nhung hoài

Tiếc vì cảnh đẹp sớm tàn phai

Bày chút nhành sương xao ngọc trắng

Thèm nghe trăng mộng thoảng hương nhài

Lún mãi vào đêm chưa hết vắng

Ngủ say chiều muộn vẫn chưa ngoai

Dâng hết cho đời bao ý đẹp

Thì quên cách biệt kiếp nay dài

 
Khi tìm tòi trên mạng, tôi phát hiện ra, trong rất nhiều bài thơ làm bằng chữ Hán của Nguyễn Tôn Nhan, sau đó, có dịch sang tiếng Việt, tôi tình cờ thấy một bài thơ, với lời đề tặng người bạn vong niên vốn rất thân với tôi, họa sĩ, nhà văn Khánh Trường.

ĐỌC “BÓNG NÚI VÀ ANH” THƠ VẠN LỘC - Châu Thạch

   

 

BÓNG NÚI VÀ ANH
(Nhớ nhà thơ Tường Linh!)
 
Duyên thơ mới được gặp anh
Bốn mươi năm nhớ thời xanh một thời
Yêu thơ lại được gặp người
Khiêm nhường bóng núi, dáng ngồi cao hơn
 
Nhớ anh, nhớ Ngũ Hành Sơn
Nhớ mây đầu ải Hải Vân, Sơn Trà
Mỗi làng, mỗi xóm anh qua
Quảng Nam đâu chỉ ruột rà yêu thương
 
Nhúm nhau mẹ chôn sau vườn
Quế Sơn, Trung Phước nương hồn về quê
Chim vịt kêu chiều đèo Le
Trà My, Tiên Phước, sơn khê chín chiều
 
Thơ anh từng chữ chắt chiu
Nỗi niềm xa xứ luôn neo tim người
Lúc vui đọc nghe thơ vui
Khi buồn thơ cũng ngậm ngùi với ta
 
Bây giờ vời vợi chiều xa
Ngó bóng núi, thương quê nhà thơ anh                     

  

                                              Vạn Lộc