Chương trình Việt Văn bậc trung học ở miền Nam có hai
phần: Kim văn và Cổ văn.
Kim Văn học các trích đoạn từ các tiểu thuyết trong
giai đoạn 1930 đến những năm 50, với vài tác giả mà tôi còn nhớ: Thanh Tịnh
(Tôi đi học), Nguyên Hồng (Bỉ vỏ), Trần Tiêu (Con trâu), Bùi Hiển (Nằm vạ), Tô
Hoài (Dế mèn phiêu lưu ký), Khái Hưng, Thạch Lam, Nhất Linh, Hoàng Đạo, Nam
Cao, Vũ Trọng Phụng,… Có những câu văn đến giờ tôi vẫn nhớ vì quá ấn tượng, chẳng
hạn “Chị Doãn là một người đàn bà có cái nhan sắc của một đàn ông không đẹp
giai.” (Vũ Trọng Phụng).
Nhưng tôi thích cổ văn hơn, vì đa số là thơ có vần có
điệu, lại được biết thêm nhiều điển tích, thấy hay hay.
Chẳng hạn lớp đệ thất (lớp 6), học Nhị Thập Tứ Hiếu của Lý Văn Phức diễn
thơ, bài nói về thầy Tử Lộ có câu “…Đức
cù lao chạnh tới càng đau”, tôi mới biết “cù lao” là công ơn dưỡng dục của
cha mẹ, chứ không phải là đảo nhỏ trên sông.
