MỘT BÀI THƠ HAY KHÔNG ĐỀ CỦA VÕ THỊ NGUYÊN - Châu Thạch

          
               Nhà bình thơ Châu Thạch

MỘT BÀI THƠ HAY KHÔNG ĐỀ CỦA VÕ THỊ NGUYÊN

                                                                               Châu Thạch

Tôi có thấy một người điên chuyên đi lượm rác dọc các vỉa hè. Anh ta chọn những loại rác có màu sắc đẹp, để riêng ra rồi ngồi ngắm nghía mãi.

Nếu vị phó chủ tịch Hội Nhà Văn ở thành phố Hồ Chí Minh nói rằng thơ trên facebook là rác, thì có lẽ tôi là một người điên giống như người điên đi lượm rác kia, vì tôi đam mê dạo đọc trên facebook và chọn nhưng bài thơ ưng ý để riêng ra, rồi say mê viết về nó. Cũng vì thế, có người đã chê tôi bất tài, chỉ viết được cho những tác giả vô danh, và cũng vì thế một vài nhà thơ đàn anh hữu danh đã tỏ thái độ bất bình vì lẽ tôi không viết được gì cho họ theo yêu cầu của họ. Tôi đành tạ lỗi với các vị ấy vì thật tình, dầu thơ họ hay cách mấy mà không gây cảm xúc cho tôi thì làm sao mà viết được? Tôi chỉ viết được và không thể không viết khi một bài thơ nào đó, của bất kỳ ai đó đã làm cho con tim tôi rạo rực, giống như hồi còn trẻ, tôi phải đi theo  một tà áo, một tia mắt hay một gót chân hồng thu hút cả linh hồn tôi vậy. Ví dụ như hôm nay, một bài thơ của Võ Thị Nguyên, người hình như còn rất xa lạ với diễn đàn thơ, đã thu hút tôi như một tà áo rất đẹp, khiến tôi phải đi theo tà áo lất phất bay ấy, và phải viết về nó.

Chỉ đọc hai câu thơ đầu tiên của bài thơ nầy, thì một bức tranh vừa đẹp vừa lạ đã hiện ra trước mắt: Một cành hoa xuân vắt qua vòm cổng đương giữa mùa hạ. Hương thơm của hoa ngào ngạt đến nổi làm xao xuyến lòng người. Chỉ là hai câu thơ bình dị nhưng cành hoa đã điểm xuyết cho khung cảnh mùa hạ tươi mát và làm cho ai đọc nó cũng cảm nhận được niềm vui như tràn vào tâm hồn.Ngoài tâm hồn thơ, tác giả phải có con mắt của một họa sĩ hay một nhà nhiếp ảnh mới bất ngờ khám phá được vẻ đẹp khác lạ giữa mùa hè oi bức. Khi ta đọc hai câu thơ “Chớ bảo xuân tàn hoa rụng hết/Đêm qua- sân trước- một cành mai” của thiền sư Mãn Giác làm cho ta thú vị như thế nào thì cũng tương tự như thế, hai câu thơ trên của Võ Thị Nguyên cho ta một suy nghiệm trong cuộc sống. Tác giả dùng sự nhận biết trực giác để mô tả một hình ảnh đơn giản sinh động trong thực tại. Hình ảnh đó nói lên được sự huyền nhiệm thần kỳ xảy ra ngoài cái quy luật của vũ trụ:

Ve đã rền vang trên vòm cổng

Vắt qua vườn hạ,một cành xuân

Sắc quyện mùi hương… xao xuyến quá

Cảm ơn tình hoa… tha thiết cùng vườn...

Thiền sư Mãn Giác chỉ cho ta một đóa “nhất chi mai” rồi không nói gì thêm, để cho ta tự chiêm nghiệm ý nghĩa của đóa hoa, là vật của đất trời, hồn nhiên ẩn một ý nghĩa cao siêu trong hình hài bé nhỏ. Võ thị Nguyên thì khác, tác giả nói rõ hơn cái hình ảnh đơn sơ đó đã làm khởi sắc cho cả khung cảnh, và cành hoa đó như có linh hồn, đem một thứ “tình hoa” tha thiết đến cho vạn vật và cho cả hồn người: “Sắc quyện mùi hương… xao xuyến quá/ cảm ơn tình hoa…tha thiết cùng vườn”. Dễ hiểu thôi, vì Võ Thị Nguyên không phải là một thiền sư, tác giả viết được ra cảm nhận trong vô thức của mình, cái cảm nhận hoàn toàn của một tâm hồn nhạy bén của thi sĩ, hòa hợp tự nhiên cùng vẻ đẹp của thiên nhiên, của đất trời.

Ở bốn câu thơ sau, thật là tuyệt vời khi dùng “chiếc áo mùa xuân cũ” để đặt vào trong đêm trăng của mùa hè hiện thực. Tác giả đã dùng một phương pháp tá khách mà hình như chưa có ai dùng để bày tỏ tâm sự “Ngậm ngùi thương nhớ…mảnh trăng xưa” của mình. Thật tình tôi không có chữ để diễn đạt sự thích thú của tôi khi đọc bốn câu thơ nầy. Bốn câu thơ như trực chỉ vào hồn ta cảm nhận được cái đêm trăng mùa hè trong trẻo vô biên bằng cụm từ “Trăng thiếu nữ”, và chỉ chiếc áo “mùa xuân cũ thôi” nó đem tâm hồn ta quay về với sự thân yêu thắm thiết của quá khứ:

Nguyệt sáng trời đêm... Trăng thiếu nữ

Lung linh chùm phượng..đón hè về…

Có người mặc áo mùa xuân cũ…

Ngậm ngùi thương nhớ... mảnh trăng xưa.

Ở khổ thơ trên, một cành hoa vắt qua cổng múa hè có tiếng ve ca hát. Ở khổ thơ sau, một chiếc áo mùa xuân mặc trong đêm mùa hè dưới chùm hoa phượng, dưới ánh trăng  rằm. Cả hai khổ thơ tỏa ngát sự tươi thắm giữa mùa oi bức, cho ta một cảm giác thanh thản nhẹ nhàng để quay về quá khứ. Bài thơ có lẽ rất vô tình, tác giả gởi đến ta một quan niệm sống rất vô vi, không có mới mà cũng không có cũ, mới hay cũ đều nằm trong ý niệm của tâm tư ta mà thôi. Hoa của quá khứ, áo của quá khứ nhưng lồng trong hiện tại làm cho hiện tại trở nên vô cùng ý nghĩa và làm thi vị biết bao cho cuộc đời.

                                                                              Châu Thạch

     

                Nhà thơ Võ Thị Nguyên

          KHÔNG ĐỀ

Ve đã rền vang trên vòm cổng

Vắt qua vườn hạ, một cành xuân

Sắc quyện mùi hương… xao xuyến quá

Cảm ơn tình hoa… tha thiết cùng vườn...

Nguyệt sáng trời đêm... Trăng thiếu nữ

Lung linh chùm phượng… đón hè về…

Có người mặc áo mùa xuân cũ…

Ngậm ngùi thương nhớ… mảnh trăng xưa.

                         Lập Hạ, 20.3 - MT

                    Một ngày... nhiều cảm xúc...

                                 Võ Thị Nguyên