PHẠM XUÂN SƠN – Bài viết của Đặng Xuân Xuyến

Nó kém mình 6 tuổi, vào nghề Kinh doanh Xuất bản phẩm trước mình khá lâu, từ khi nó còn là cậu học sinh cấp 3. Bố nó là Biên tập viên cứng cựa của Nhà xuất bản Văn Hóa Thông Tin, cũng là đầu nậu có tiếng trong làng sách Việt Nam nhưng không may mất sớm, nó là con trưởng nên phải gồng lên phụ mẹ kiếm tiền nuôi các em, rồi trở thành trụ cột chính của gia đình khi bước chân vào Đại học. Nó ít nói nhưng sống thật và tử tế lắm!
 
Nó biết mình khi đến Viện Sử học tìm tài liệu. Mình biết nó khi đã bỏ việc ở Viện Sử học ra ngoài thuê mặt bằng ở 179 Hàng Bông, Hà Nội để mở Nhà sách. 2 thằng cùng là đầu nậu nhưng mình là khách hàng của nó vì thi thoảng mình "ôm" giúp nó vài đầu sách. Nó uống rượu không bằng mình nhưng rất thích khuya khuya 2 thằng ngồi nhâm nhi dăm ba chén rượu, đá đưa vài chuyện sách sách vở vở nhưng mục đích chính là để nó hóng mình kể mấy chuyện về tâm linh tín ngưỡng, thú vui quái dị của mình khi đã ngà ngà men rượu, rồi thi thoảng nó đế thêm câu: - “Thật á anh?!”, và tròn mắt: - “Sợ nhỉ!”.
 
Cuốn TỪ ĐIỂN PHẬT HỌC HÁN VIỆT nó tặng mình trong trường hợp thật đặc biệt: Tối 20 tháng 7 năm 1999, khi 2 thằng đã chếnh choáng men say, mình tâm sự sẽ chuyển hướng dần sang viết về mảng văn hóa tâm linh vì mảng sách tâm lý - làm giàu có vẻ nhu cầu của thị trường đã bão hòa, sức mua của thị trường giảm khá nhiều, mình cần có cuốn từ điển Phật học để tra cứu khi viết về mảng sách Tín ngưỡng. Tàn cuộc rượu về nhà, đang ngon giấc ngủ, thì nó đến bấm chuông inh ỏi, dựng mình dậy để tặng cuốn TỪ ĐIỂN PHẬT HỌC HÁN VIỆT. Ngó đồng hồ đã gần 2 giờ sáng, mình rất cảm động nhưng vẫn mắng nó sao không để lúc nào tiện thì đem qua cửa hàng, đêm khuya thế này mà phóng xe gần 20 cây số khi đang phê phê rượu nhỡ xảy ra tai nạn thì sao? Nó nghệt mặt chống chế: "Em uống chưa đủ đô nên khó ngủ mới mang xuống tặng anh, sợ mấy hôm nữa em quên anh lại mất công đi tìm mua.". Những năm đó, sách từ điển rất hiếm, nhất là từ điển Phật học, mà internet cũng chưa có nên cuốn sách nó tặng thật quý với mình!
 

Năm 2000, nó cưới vợ đúng vào ngày mình ăn hỏi. Rồi năm 2001 nó bỏ nghề kinh doanh sách để làm người của cơ quan nhà nước. Mình nấn ná thêm mươi năm, đến năm 2011 thì giải tán Công ty Văn hóa Bảo Thắng, rồi 2015 xóa sổ nốt Nhà sách Bảo Thắng, hoàn toàn dời khỏi nghề "buôn sách và viết sách", ở nhà chữa bệnh và thi thoảng lướt facebook để giết thời gian.
 
Hôm nay sắp xếp lại tủ sách, nhìn bút tích của nó thấy nhớ nó. Viết vài dòng để ôn lại chút chuyện cỏn con của thời “buôn sách và viết sách”.
 
                                                   Hà Nội, sáng 18 tháng 7 năm 2023
                                                            ĐẶNG XUÂN XUYẾN