NGŨ TRƯỢNG NGUYÊN, KHỔNG MINH GIA CÁT VŨ HẦU, TAM QUỐC – Tạp ghi và phiếm luận của Chu Vương Miện

Tụ tập tại nhà Tư Mã Thuỷ Kinh tiên sinh ở Tương Dương, cũng toàn là các lão gia xấp xỉ trên dưới bẩy mươi cả, người nào cũng được phép nghêu ngao câu “Thất thập cổ lai hy”. Tên mục đồng ngày xưa thổi sao cưỡi trâu đón tiếp Lưu Hoàng Thúc dẫn vào gia trang, giờ cũng trên bốn mươi có vợ có con, có dâu có rể cả đàn cả lũ. Mấy lão hán ngoài chủ nhân ra là Thôi Châu Bình người Nhữ Nam, đến Thạch Quảng Nguyên, người Tế Châu, đến Mạnh Công Uy, bốn ngươì vừa nhai Phá Xáng, vừa nhậm thanh trà ngưu ẩm, vừa đàm đạo và chờ Từ Thứ (Đan Phúc) tới. Tư Mã Thuỷ Kính móc trong ngực ra một chiếc cẩm nang bằng túi gấm, còn gắn nguyên si, để ra bàn tròn cho các lão bằng hữu nhã giám. Mọi người còn chờ Từ Thứ tới mới dám bóc ra coi. Nhưng lão Tư Mã Thuỷ Kính nói:
 
- Các huynh đệ, mình cứ thay nhau đọc trước để nắm vấn đề đi. Rồi Đan Phúc tới thì mình bàn đóng góp thêm. Bớt một người hay thêm một người thì ngu mỗ nghĩ cũng không giúp được gì trong tình huống cảnh ngộ này.
 
Thôi Châu Bình đặt bát trà xuống mặt bàn ung dung nói:
- Huynh nói thật là đúng, nhưng theo đệ nghĩ thì vấn đề tối mật chứa trong cẩm nang này chỉ phù hợp vơí người như Từ Thứ, còn chúng mình có đọc thì cũng vô ích, nước chẩy lá khoai, chuyện quân cơ, điều binh khiển tướng, không phải ai cũng thấu ai triệt, ai cũng rành rẽ.
 
Thạch Quảng Nguyên sợ làm trái lời Tư Mã Thuỷ Kính gia chủ, nên xé túi cẩm nang ra mà đọc rất chậm. Tất cả gồm có ba trang giấy ngắn, tờ to tờ nhỏ, tờ ngắn tờ dài, ho một tiếng lấy giọng bắt đầu đọc:
 
[Tờ Một]
 
- Mưu việc ở người, nên việc ở trời, không thể nào làm miễn cưỡng được!
 
Người sau có thơ rằng:
 

Cửa hang vô cớ nổi cuồng phong

Trời đẹp sao mưa trút lạ lùng?

Mẹo thánh Vũ Hầu mà hiệu nghiệm

Nỗi nào triều Tấn chiếm non sông!

 
Nguyên văn:
 

Cốc khẩu phong cuồng liệt diệm phiêu

Hà kỳ trảo vũ giáng thanh tiêu?

Vũ Hầư diệu kế như năng tựu

An đắc sơn xuyên thuộc Tấn triều

 

[Tờ hai]
 
- Tư Mã Ý chiu nhận đồ khăn yếm, xem xong lá thư cũng chẳng thấy tức giận gì cả. Hắn chỉ hỏi xem thừa tướng ăn ngủ, lo công việc khó nhọc ra sao. Tuyệt không đả động gì đến việc quân lữ. Nghe tôi trả lời hắn có nói rằng: “Kém ăn kém ngủ lại lo lắng nhiều thì khó mà thọ lâu được”.
 
Khổng Minh thở dài than rằng:
- Hắn biết rõ đến tâm tư ta!
 
Quan chủ bạ Dương Ngung khuyên rằng:
“Tôi thấy thừa tướng mất công xem xét hết thẩy sổ sách, thiết nghĩ chẳng cần phải thế. Vì đạo trị nước có thể thống, người trên kẻ dưới không xen lẫn vào công việc cuả nhau. Cũng ví như phép trị nhà, ắt phải để đầy tớ trai đi cày, tớ gái nấu nướng, việc đâu có đó, không ai trễ biếng, cần đến gì có ngay. Chủ nhà cứ thong dong mà ngồi, gối đầu nghỉ ngơi, cơm nước đến miệng. Chứ nếu Chủ cũng lăn lưng vào đủ mọi việc, thì thân thể nhọc nhằn, tinh thần bải hoải, kết cục chẳng được việc gì. Đó không phải trí Chủ kém đầy tớ, mà chính vì không giữ đúng phận sự người Chủ vậy. Cho nên cổ nhân bảo rằng “Ngồi mà luận đạo, ấy là Tam công. Đứng ra mà làm, là chức Sĩ Đại phu”. Ngày xưa Bình Cát chỉ lo con trâu thở xuyễn, mà quên hỏi đến người nằm giữa đường. Trần Bình làm quan chủ bạ, mà không biết rõ trong kho có bao nhiêu quan tiền, hộc thóc. Đó là đã có sự phân công, có người coi riêng từng phần việc vậy! Nay thừa tướng thân coi sóc cả đến những chuyện tỉ mỉ, mồ hôi đầm đìa suốt ngày, lao tâm lao lực biết bao ! Tư Mã Ý nhận xét rất là đúng . Mong thừa tương thu xếp lại ……
[Tam quốc Chí diễn nghiã quyển 2 trang 1862-1863-Tử Vi Lang dịch]
 
[Tờ Ba]
 
-Ông vái lậy làm lễ rồi khấn rằng:
“Lượng sinh vào thời loạn, cam chịu chết già nơi suối rừng. Nhưng chiụ ơn Chiêu Liệt Hoàng đế ba lần cầu đến, lại phó thác con côi cho rất nặng, nên phải đem hết sức khuyển mã ra đánh quốc tặc. Không ngờ tướng tinh sắp rụng, số thọ hầu tàn. Vậy xin viết tờ lụa trắng, kêu với trời cao, cúi mong Thượng đế rủ lòng thương, ban thêm cho ít tuổi nữa, để trên báo ơn chúa, dưới cứu mạng dân, lấy lại cơ đồ cũ, giữ cho hương khói nhà Hán lâu dài. Không dám vị kỷ xin càn, thực bởi đạo làm tôi ân tình tha thiết”
(Tam quốc Chí diễn nghĩa, quyển 2 trang 1866, Tử Vi Lang dịch)
*
Nghe đọc xong ba bức thư trong túi cẩm nang, Mạnh Công Uy noí như nói với mình:
- Sống chết có mạng, phú quí tại thiên. Ngày trước Tần Thuỷ Hoàng sai người đi tìm thuốc Trường Sinh bất tử để muôn năm trường trị thống nhất giang hồ, đã là một chuyện đại hồ đồ lưu truyền tiếng cười chê trong dân gian. Bây giờ Gia Cát Lượng lão huynh lại cầu đảo để sống thêm một kỷ (12 năm nữa), đúng là lại vẽ rắn thêm chân một chuyện đại hồ đồ nữa!
 
Thôi Châu Bình tiếp lời:
- Theo như  bản án xét lại của Tư Mã Trọng Tương  (tiền thân cuả Tư Mã Ý bây giờ) thì mọi người đã chấp nhận và hoan hỉ đi đầu thai. Phượng Sồ Bàng sĩ Nguyên kiếp trước là một anh thầy bói. Bói cho Hàn Tín (tức Hoài âm Hầu) hưởng thọ đến 74 tuổi, nhưng cuối cùng chết vào năm 34 tuổi. Hàn Tín có hỏi lại thì được phán quan dưới âm cung lục sổ cho coi.

- Giết chết tiều phu chỉ đường vào Ba Thục, giảm 10 năm
- Giết chết oan Lịch Sinh giảm 10 năm.
- Giết chết oan Chung Ly Muội giảm 10 năm.
- Giết chết 1 triệu quân cuả Sở ở chiến trường Cai Hạ giảm 10 năm.
 
Bàng sĩ Nguyên (Phượng  Sồ) khi cầm quân vào Tây Xuyên, đi qua dẫy núi, thì thấy tâm hồn bứt rứt, lòng dạ như thiêu đốt, bèn hỏi lính thì biết là Đồi Lạc Phượng, sau đó thì biết là mình đã được gọi về chầu tiên tổ. Phượng Lạc đúng vào năm 34 tuổi.
*
Đến trễ, nên tuy biết không đựợc mục đích yêu cầu rõ ràng, nhưng Từ Thứ (Đan Phúc) cũng đóng góp ý riêng tư của cá nhân mình như sau:
 
- Trời sinh voi tất trời sinh cỏ, loạn bao nhiêu năm thì bình? Bình bao nhiêu năm thì loạn. Loạn Tam Quốc tính tới bây giờ là 67 năm rồi, thiên hạ chia làm ba, cuộc chiến cũng quá kéo dài, “nhất tướng công thành vạn cốt khô”. Kết thúc trận chiến thời Tây Hán, đến giờ gần bốn  trăm năm. Con người sinh ra vốn là được sống để làm con người, chứ không phải để làm con vật.  Nhưng những chính trị da, chiến lược da, những mưu bá đồ vương giết hại con ngươì nhiều quá, đa số chết oan uổng chết vô ích. Theo lịch số chia ba thiên hạ, thì Khổng huynh vốn là Khoái Triệt (Khoái Thông đời trước) kiếp này được thoả mãn chia ba thiên hạ (một đỉnh trong ba chân vạc) nhưng không phát triển được và chỉ làm mưa làm gió trong cõi Tứ Xuyên (Ba Thục) mà thôi. Tài năng đức độ có chừng đó, thôi thì một mảnh Ích Châu cũng là tạm đủ làm điạ bàn dung thân, và Tư Mã Ý cũng hết lòng nuông chiều đãi ngộ (không dám làm khó dễ gì nhiều).
Lịch trời có hạn, dân số tăng trưởng cũng vừa phải, đâu có ai tuỳ tiện mà bắt dân đi lính đánh nhau để chết dài dài. Biết được lòng Trời là biết được lòng người, số dân Hán (hay Ba Thục) nếu Khổng Minh sống thêm một kỷ nữa, thì đúng là số con rệp, đánh vô tích sự vung tán tàn thêm 12 năm vớ vẩn nữa làm cái gì cơ chứ? Trước đây ba mươi năm nơi gò Long Trung, Gia Cát Khổng Minh ngồi soạn quyết sách chia ba thiên hạ, đúng là một đại hào kiệt. Bây giờ làm đơn xin thượng đế cho sống thêm một kỷ (12 năm) để quyết ăn thua đủ với Tư Mã, kéo dài chiến tranh cho bá tánh lầm than chết chóc thêm nữa. Ôi thôi hỡi đại anh hùng, ơi là đại anh hùng!!!
 
                                                                                 chuvươngmiện