LÊ ANH HOÀI, BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU LÀM CHIM NHỎ ĐI - Nguyễn Đức Tùng

Nhà thơ Lê Anh Hoài

Nhà thơ Lê Anh Hoài gởi cho chúng tôi các bài thơ sau đây. Thơ anh đi giữa thế giới hiện thực và thế giới suy tưởng. Nhiều bài thơ có yếu tố xúc cảm, nhưng bao giờ anh cũng vượt qua giai đoạn ấy, làm chủ ngôn ngữ, đi xa hơn trong việc diễn dịch về thế giới mà anh nhìn thấy. Từ những nhận xét ban đầu, các quan sát đơn giản, anh nâng chúng lên, mang lại cho chúng hơi thở thực sự của văn chương, đó là sự nhìn nhận thế giới từ góc nhìn riêng biệt. Bài thơ của anh là công việc đi vào một thế giới ngầm, là con đường thăm dò cái bên trong của sự vật.
 

trong ngày hạnh phúc thế giới

ta nói về những bất hạnh như lang ben tâm hồn và trĩ tư tưởng

 

hạnh phúc thật giản dị

như giữa thế giới ôn dịch

đất nước bạn không mắc trong khi nhiều bệnh nền hơn thằng hàng xóm lắm tiền

thế là thăng hạng liên miên

 

khi bạn bị cuốn đến chân một vị thánh

bạn chỉ làm vị thánh dài thêm kiếp thánh và bạn thì hèn thêm kiếp người

những vị thánh vừa vặn với khoảng trời

gắng gượng bay chỉ vì bạn vỗ tay

 
Sự hài hước trong thơ Lê Anh Hoài không làm cho chúng ta khinh bạc. Sự thương xót ở anh không làm chúng ta trở nên tầm thường. Những cảm xúc mạnh trong thơ, đặc biệt đối với những bài thơ thế sự trong khi hướng tới sự dễ hiểu, trong sáng, thì cũng hướng chúng ta tới sự suy tưởng sâu sắc. Thơ ngày nay ngày càng tự tước bỏ khả năng tự sự, kể chuyện, nhường chúng cho tiểu thuyết và phim ảnh. Lê Anh Hoài vẫn giữ được cho thơ mình những khía cạnh tường trình đối với đời sống, ghi nhận, làm hồ sơ, cất giữ, mà anh gọi là thơ- ghi- chép. Câu chuyện kể và các chi tiết tự sự lúc nào cũng cần thiết cho sự thật.
 

ngày hôm nay tôi nghĩ về sự thật

nghĩ về lời thề nghề nghiệp chưa bao giờ xảy ra

 

sự thật có phải một củ hành vô vàn lớp vỏ

và tận cùng bên trong là không

dù chỉ một phân tử hành

hay sự thật là một mẩu bánh mì bẻ ra từ cái bánh mì sự thật

cũng đỡ đói lòng

nhân gian

 
Giọng điệu trong một bài thơ không phải là chủ đề, không phải là các hành động, mà gần như là một thái độ. Giọng điệu của một bài thơ góp phần làm nên nội dung của bài thơ ấy. Nó cũng làm nên phong cách. Lê Anh Hoài là một nghệ sĩ trình diễn, ngôn ngữ của anh trong một số bài cũng là ngôn ngữ có tính biểu diễn. Có tính lời nói. Đó là một giọng đối thoại giàu kịch tính, dày đặc các thông tin được trao đổi. Tôi yêu thích thơ của anh không chỉ vì các chủ đề, việc sử dụng ngôn ngữ tiết kiệm và vững chắc, lối nói giản dị mà ý tứ, mà còn vì phong cách của anh, nhẹ nhõm, đường phố, bình dân, nhưng nhiều trí tuệ.
 

thế giới cần ngày thơ

xin lỗi

xứ này đã bội thực thơ

ở đây các nhà thơ thường kiêm nghề bào chế

thuốc giảm đau

thuốc xịt thơm

thuốc gây ảo giác.

 

ở đây, truyện thơ hay nhất là chuyện về cô điếm bên xứ kẻ thù sát vách

ở đây, các nhà thơ lũ lượt xếp hàng chờ được xoa đầu

ùng oàng trống đi đều sân khấu

 
Một bài thơ hay là sự tập trung cao độ tình cảm hoặc trí tuệ hoặc cả hai. Bài thơ suy nghĩ bằng xúc cảm của nó, và đến lượt các xúc cảm ấy vận động nhờ vào hình ảnh, ngôn ngữ, tiếng nói. Thơ anh giữa các nhà thơ đang viết hiện nay là một trường hợp độc đáo. Tuy là một người thường tiếp xúc với công chúng, Lê Anh Hoài như một nhà thơ, lại tỏ ra khá kín đáo về phương diện này. Sự kín đáo ấy là kết quả của một tư duy thơ mạnh mẽ.
 

ngày Cha

tôi nghĩ về thế hệ mồ côi

những người Cha lên rừng xuống biển qua sông vượt thác

những lý tưởng những màu cờ

những giới tuyến

đã sang là biền biệt

 

ngày Cha

tôi nghĩ về những người Cha bắn vào nhau trên dải đất dài ven biển

những người con trai lớn lên tiếp tục trở thành cha

 

làm sao xóa được hận thù?

làm sao xóa được hận thù?

 
Được viết trong một ngôn ngữ thẳng thắn, dễ hiểu, xoay quanh những hình ảnh không hoàn toàn dễ hiểu như thế, của một thứ nghệ thuật được anh làm chủ gần như hoàn toàn, với nhiều tính độc thoại mang tính kịch (dramatic monologue), thơ anh là nói tiếng nói của đời sống hôm nay. Khác với hài hước cổ điển, hài hước đương đại là sự phối hợp của nó với hai phẩm tính: trữ tình và triết lý.
 

biến đổi khí hậu làm chim nhỏ đi

và mất thêm những nơi chốn đi về

một buổi chiều nghe những giấc mơ chim

nắng mùa đông lạnh

 
Khuynh hướng chính của Lê Anh Hoài không phải là sinh thái. Chẳng qua anh có tài quan sát và khả năng hài hước đặc trưng của các nhà thơ hôm nay. Là một người đa tài, anh xuất hiện trong nhiều thể loại: thơ, truyện, trình diễn, hội họa. Sự nhạy cảm của anh đối với những vấn đề của con người được biểu hiện như một thái độ trách nhiệm, cái nhìn tỉnh táo và khách quan, châm biếm. Cái nhìn của anh mang tính mô tả hoặc hội họa.
 

xin lỗi bác

xin lỗi dì

xin lỗi cô

xin lỗi chú

xin lỗi đại ca

xin lỗi cục phân

nhưng không một lời

xin lỗi nhân dân

 
Đó là những câu hay và đúng. Anh hiểu rõ sự tàn bạo và sự giả dối của xã hội hôm nay, tìm cách phá vỡ các huyền thoại, và xét về các khuynh hướng ấy, Lê Anh Hoài là một tiếng nói hậu hiện đại và tiên phong.
 

ba mươi ngàn đô một chuyến tàu nhanh

lướt bướm sài gòn anh tôi đính chính thành phố hồ chí minh nguyên hòn ngọc viễn đông không bác cổ

ba mươi ngàn đồng bạc việt nam

một viên chức gục đầu bên bát phở tái chín nước trong không quẩy hà nội cổ ba sáu phố phường trái tim yêu thương cả nước

ba mươi ngàn đô

hoa hậu lên giá vàng mười vượt ngưỡng năm mươi triệu một cây

ba mươi ngàn đô

một em gái xóm đạo đi du lịch xứ người bằng xe container vừa đủ dưỡng khí cho đến khi nhắn xong tin con xin lỗi mẹ 

Khi người nghệ sĩ ở một mình, khi anh diễn tả vai trò của mình trước gương, một mình, không có khán giả, anh trở lại với con người thật của mình. Trong một thế giới rộng lớn, ngày càng chộn rộn, ngày càng ồn ào, thơ thích sự yên tĩnh. Nhưng sự yên tĩnh của thơ không nằm ở lời kêu gọi, như việc mỗi năm vào mùa hè bạn lái xe về đồng quê rồi sau vài hôm lại quay về thành phố và càu nhàu trước nạn kẹt xe. Sự im lặng của một bài thơ nằm ở chỗ sự diễn dịch của nó đối với thực tế bao giờ cũng dựa trên cái đẹp về thể chất và về tinh thần. Cái đẹp ấy không thể nào sinh ra bên ngoài khái niệm tự do. Hiếm có một bài thơ nào được viết trong một xã hội không tự do, dù với một nghệ thuật cao cường đến thế nào, mà có thể không hoàn toàn lừa dối người đọc. Người đọc thơ hôm nay không phải đọc thơ chỉ vì thơ hay mà còn vì người đọc thơ phải sống thành khẩn với bài thơ ấy. Sự tách rời hoàn toàn giữa nghệ thuật và tác giả là không thể được, dù tất nhiên chúng cũng không hoàn toàn giống nhau.

Lê Anh Hoài không chỉ làm thơ, anh còn hoạt động trong nhiều lãnh vực khác, như một nhà báo, nhà văn, nghệ sĩ nghệ thuật thị giác, nhưng tôi tin rằng thơ đối với anh vẫn là cõi riêng tư bát ngát. Sự riêng tư ấy nếu được bảo vệ sẽ làm nên tính độc đáo của một nhà thơ. Anh đi cùng chúng ta, đứng giữa chúng ta, trong cuộc đời sôi nổi bụi bặm và cũng hồn nhiên tịch mịch này.

                                                                         Nguyễn Đức Tùng
                                                                                  3. 2022
 *

THƠ LÊ ANH HOÀI
 

GHI CHÉP MÙA XUÂN 73

 

hổ đóng vai trâu

nông dân đóng vai chủ tịch

nhà thơ hậu hiện đại đóng vai nhà thơ quốc gia

nhà thơ trung ương đóng vai tác giả

 

đầu hàng

chưa bao giờ dễ dàng

đi hai hàng khó

hơn bước trên sợi dây căng đỉnh tháp

khi khán giả là những bệnh nhân mắc chứng phì đại tuyến đạo đức

mặc áo da trời

 

tay gá bạc đứng trước tòa

ca bài trái tim công dân

gã cướp ngày viện dẫn lương tâm

xin lỗi bác

xin lỗi dì

xin lỗi cô

xin lỗi chú

xin lỗi đại ca

xin lỗi cục phân

nhưng không một lời

xin lỗi nhân dân

 

tết nhạt

nhớ hương xưa

những mùi vào độ thanh xuân ấy

bỗng biết mình

đã nhạt

 

quên hết tên diễn viên

phim sẽ thật hơn

quên cả tên mình

dễ sống hơn

 

tôi mơ màng

hóa vàng

cho người đã khuất

cả xứ sở hóa vàng

cho người còn sống

 

l.a.h 2019 2-11.22 hanoi

 

 

GHI CHÉP MÙNG MỘT 72

 

định

lên giây đồng hồ

để điểm chuông giao thừa

quên

mà năm mới vẫn đến

 

tôi gấp chiếc máy bay giấy

lượn suốt mùa xuân

 

sáng

sương mù bao phủ

nhìn qua cửa sổ

thế giới chưa xây xong

 

mua một tour

đi tham quan em

lên đỉnh mù

xuống vực câm

 

ta dựng một cây nêu

trên đỉnh một lá cờ

rách

xuyên sợi

mặt trời

 

l.a.h 23.1-1.2.22 hanoi

 

  

GHI CHÉP MÙA ĐÔNG 71

 

đón tết với 9 cái đinh yêu thương

quê tôi 9 dòng sông

bầu trời 9 con rồng

mảnh đất bị bắn đinh hồng

vào thủ cấp

vẫn rạc rài bổng trầm

thơ

ca

ngợi

 

phong cách đẳng cấp

tài cán lông bông

nhổ một sợi lông

thổi phù một cái

biến thành thi sĩ

kỳ nhông

 

anh nhớ

em ngày rét đậm

tình ta biển rộng sông dài

lòng dạ chia hai

 

giời lạnh

âm sâu

thương em ma-nơ-canh bikini phong phanh

 

tôi phát hiện trên bộ lông

mèo

& em

mang mang kỷ hà mã định dạng quốc gia

kỳ diệu

 

l.a.h 11-20.1.22 hanoi

 

GHI CHÉP MÙA ĐÔNG 70

 

khoảng trời người thân đã mất

mãi theo ta

giúp ta hiểu đời ta hơn

 

câu thơ bị kiểm duyệt sống lâu hơn cả

 

tôi dính miểng

sau cú rơi vỡ tan của vệ tinh thi ca từng bay vòng vòng quanh phố nguyễn du và nguyễn đình chiểu hồ ha-le

một nghìn người trở thành nhà thơ sau tai nạn

 

thoát chết rồi

mình tự phong thành tựu trọn đời

 

nức nở

bụt hiện ra

làm sao con khóc

con chỉ ước

là bống

nobel là cơm vàng cơm bạc nhà ta

 

các nhà văn trái đất thi đua đoạt giải hội nhà văn việt

nhà văn trẻ đoạt giải mầm

nhà văn nữ đoạt giải lá

nhà văn cầm bu gi đoạt giải cu li

nhà văn bắt cướp đoạt giải an ninh thế giới

 

tôi dịch truyện kiều ra tiếng ả rập ba tư

dịch bình phương ra tiếng việt

dịch huy thiệp ra sử ký mã thiên

dịch em ra mối ưu phiền

lương duyên

 

l.a.h 8-10.1.22 hanoi

 

 

GHI CHÉP MÙA ĐÔNG 69

 

đàng hoàng xin đường bên phải

em ngoặt gấp cỗ xe cách mạng về trái

 

mâm rượu mùa cày tràn ngập xã viên

không vào hợp tác xã văn chương

nhưng cánh đồng hợp tác cứ tiến dần đến trước hiên nhà

nở nụ cười bè bạn

 

không thể trách chính mình tuổi ba mươi

không yêu em thời bốn mươi là không có trái tim

không bỏ em khi ta hai mươi là bại não

 

nhà văn không truyền đạo

không mắc bệnh tự hào

trĩ nội mãn tính

 

ta đã tường

những nỗi đau tập thể

xứ sở như mụ nạ dòng chỉ hấp dẫn lũ đàn ông bịp bợm vũ phu

 

hắn quyết liệt thốn mũi kit vào em

hội đồng trả quà

em lập

anh kiếm nghìn tỷ đưa về cho mẹ

báo hiếu

 

l.a.h 30-12-21 8-1-22 hanoi

 

 

CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG

 

khi người yêu tôi khóc

à, dạ em nhầm

anh yêu em bằng chừng nào?

câu trả lời đúng là bằng trời

không phải là 20cm

 

khi người yêu tôi khóc

anh sẽ cùng em về Đại Nội

anh thương em không?

dạ, em không định nói vậy

 

em không cần tình thương

câu trả lời đúng là một bờ vai

không phải là một bài thơ tình

 

khi người yêu tôi khóc

em, vì sao em đến, cho anh yêu vội

mọi thứ đều khó ngờ, trừ những người bạn cũ

vậy người yêu cũ?

câu trả lời đúng là đã quên hết

 

không phải là kỹ năng tính nhẩm

làm sao nhét một con voi vào tủ lạnh?

làm sao biết anh không phải chính là gã em đã rời bỏ năm ngoái?

làm sao biết những giọt nước mắt khác nhau thế nào?

khi người yêu tôi khóc.

 

6-5-18

 

 

MÙA ĐI

 

ta chợt nhớ một ngày kia

cuốn sách trao cho người không biết đọc

một ngày em xa đến hồn nhiên

ta bỗng thấy mình như nhà ngói cũ

cánh cửa không để mặc gió đưa

 

mùa khắc khoải

mùa dùng dằng

em đi mùa còn ở lại

 

ta bỗng nhớ ngày hương nồng nắng rọi

mùa thênh thang theo bước chim về

ta vẫn nhớ những đêm xuân không ngủ

chờ những thiết tha chưa biết não nề

 

mùa xao xuyến

mùa ngạo ngờ

anh chờ mùa vẫn đi…

  

Sâu trong mắt con

mưa nắng dập dềnh giỡn

tôi tưởng em là tương lai xuyên về suy tàn

ánh sáng

gợn mây rơi xuống bầu trời

tôi hết tuổi nói lời yêu vô nghĩa

 

dâu bể là khoảnh xa tít tắp hoặc sát gần

tiếng đàn thời thanh niên lơ lửng trên sân thượng

thôi đừng thêm rượu mạnh

trà cũng đã nhạt rồi

các con nhìn ta như khủng long già cỗi

 

tình yêu ở đâu đó trên đầu loài người

sâu trong mắt con

điều tôi đánh rơi ngoài kia

mùa xuân về trên đầu phố

sáng.

 

8/18 - 12/18 - 12/19

 

 

GHI CHÉP MÙA ĐÔNG 64

 

tôi làm dồn chơi dập

em ù ù ập ập

em dát vàng cặp mông hoàng hôn

tôi ngập ngừng rắc muối sinh tồn

 

tôi thuê một vạn đứa

dùng miệng thổi mình bay

lơ lửng vòm xanh

 

lời bẻm mép

dệt hào quang

khắp thiên hà

 

em bỏ ngay cặp đùi non khỏi tầm nhìn của tôi xuyên vũ trụ

tần thủy hoàng đấu súng với tối cao lãnh tụ

tội đốt sách nhẹ hơn tội viết sách ngu

 

anh giữ khí tiết rồi

em ơi đừng tắm rửa

 

l.a.h 18-24.11.21

 

 

GHI CHÉP CHỚM ĐÔNG 63

 

tôi đóng vai chính mình mệt rũ

suốt ngày

duyên dáng

đăng bức ảnh chọn từ hàng trăm khoảnh khắc

sâu sắc trầm tư

tầm nhìn thiên niên kỉ

 

vừa bắt được một cái ví dầy cộp tư cách bị đánh rơi

em mải mê bán tình online

thu mua tình xà bần cũ nát

tôi muốn bị hiếp dâm

thử độ bền trinh bạch

thấy bảo

dễ chịu hơn

hiếp dâm tinh thần

 

hoa râm ca mẫu vọng cổ diễn văn

xuống xề không khí tưng bừng biết ơn

nghiêng mình

kính cẩn

 

muốn đến thăm và làm việc với em

sợ tên hàng xóm

tôi về xếp sách vào chum

đậy kín ba mùa

thành mắm tiến vua

 

l.a.h 12-18.11.21 hanoi

 

 

GHI CHÉP MÙA THU 48

 

giao hợp mùa

hạ giãy giụa vào thu

dịch bùng lên giữa hai lần tuyên thệ

 

xứ sở không có đường mang tên tự do

chỉ có chốt tự do

em tôi nức nở khan

như vừa hiến ống thở

xé lòng giữa chuyện đêm

số tài khoản ngân hàng thay lời kết

 

những quyết sách loay hoay sớm nở tối tàn

danh dự xây xẩm mặt mày khi bố già lớn giọng

tiếng đầu lòng con ai xưa gọi xít-ta-lin

tiếng đầu lòng con ta nay gọi corona

âm binh toàn trị

 

ngôi trường

lộ mặt đê hèn

khi sa thải cô giáo biết nhục vì đồng bào mình khốn khổ

 

tôi làm thơ để tạo kháng nguyên

mong sống sót trong đời sống hoa không thiết yếu

 

ngưu lang chức nữ cùng ngó ngâu tháng bảy

qua hàng rào của hai trại cách ly

 

l.a.h 8-13.8.21 hanoi

 

 

GHI CHÉP MÙA HÈ 42

ước gì nhân cách của tôi lùn đi

để tôi ra phố đeo băng đỏ tịch thu bánh mì của dân đen

ước gì máu tôi lạnh như máu cá

để hợp thời hơn với kiếp hèn

 

đến một năm nào xa thiên niên kỷ

truyền thuyết kể rằng có hai cha con

nghèo đến mức phải chung một chiếc khẩu trang

cha đeo đi ra ngoài đánh cá con co ro trong nhà vì sợ bị phường phạt vạ

rồi một ngày cha chết ven sông

người con không đành lòng

khâm liệm theo cha chiếc khẩu trang xơ mướp

 

truyền thuyết lại kể rằng

nàng con gái ấy ngọc ngà

con vua cháu chúa

quyết đi bụi vi hành không khẩu trang

rồi trong một nơi giam giữ người lang thang

môi nàng vô tình trượt phải môi chàng

đó là khởi đầu huyền tích về hai thánh bất tử

của thời quỷ dữ

 

thơ ôi a giờ là nhà nghỉ cho những linh hồn rảnh háng

thiên sứ mang tin mừng đạp xe cùng với ba con lạc lối giữa nắng cháy tầng mây

 

l.a.h 15,18,19.7.21 hanoi

 

 

GHI CHÉP MÙA HÈ 41

 

em nhìn xuống dòng sông thối

em nhìn bầu trời cao mây

nghe dự báo thời tiết văn chương

đổi mới cuồng phong bão tố

tôi tròng vào cổ chiếc phao cứu sinh

ngồi cạnh thùng mì tôm

trước khi vỡ tim cái tôi thấy cuối cùng là cơn mưa bóng mây

và một cầu vồng sặc sỡ

 

thời nửa người nửa máy lên ngôi

máy tính của tôi bỗng nhiên lên tiếng

bạn đã sẵn sàng trở thành văn hào hay chưa?

nó cười nhạo khi tôi rụt rè thưa

lúc nào cũng có người không biết mình là ai

lúc nào cũng có người không làm theo ý mình

nó nhìn tôi rất khinh

tôi làm thinh

kệ nó một mình

cào phím ăn vạ

 

sóng dập dồn ngã bar

nhà bình luận bóng đá kiêm văn chương ngồi thở trước cốc bia hơi và đĩa nội tâm gà xào giá

khóc cho nữ nhân thi sỹ giáo khoa thư

vừa trở thành một vị thần vô tính

 

thoáng trông một bầy tang tình mắt xanh nấp trong rừng thẳm

cùng đàn mỏ đỏ hát ca

  

l.a.h 1.4 25.6 5,6,7,12.7 hanoi

 

GHI CHÉP MÙA HÈ 40

 

tôi đọc lại sách của những vĩ nhân suy dinh dưỡng

thời người ta không béo phì

không bận tâm việc xay rau

hì hụi uống mong cơ thể xanh rì

 

tình tôi chớm xơ gan

cô láng giềng ơi sao lại sửa mũi mình thành chiếc kèn trompet

 

bán sách sao bằng bán tên

bán đồ sao bằng bán tiền đồ

những quyển sách với dòng tên và ảnh như bia mộ

ngày lại ngày tôi viếng nghĩa trang những gương mặt cười tuyên bố

một đời hy sinh cho văn chương

in tập thơ rồi bảo đó là tấm danh thiếp để ngao du muôn phương

 

em định đổ bê tông cả quả đất

rồi phân công tôi làm giám đốc vườn bon sai

 

l.a.h 11.4 25,26,27.6 1,5.7 hanoi

 

 

GHI CHÉP ĐẦU NĂM 19

 

mẹ giờ không nghe rõ tiếng người

chỉ nghe tiếng ti vi

trên đó

những cái bóng màu xanh phát quang

đi lại

nói cười

bắt tay vẫy vẫy

 

tôi sẽ đầu tư vào ngành dịch vụ cho người tuyệt vọng

truyền khí cách không

thôi miên

triệu tín đồ ngửa cổ

triệu đôi mắt dõi theo

vị thánh on lai đậm màu đáy biển

 

ta xin em tí khí

em cười hí hí

hôm nay khí em tỏa rạng

bình minh

 

l.a.h 27.3-4.4.21 hanoi

 

 

GHI CHÉP ĐẦU NĂM 16

 

lúc bé tôi có một bộ sưu tập giấy kẹo

sặc sỡ lung linh

gợi về những miền đất xa xôi

những xứ sở thần kỳ

nhiều kẹo tôi không biết mùi vị ra sao

và chưa biết rằng

hít hà rồi tưởng tượng không chỉ là chuyện của bọn nhóc

 

ta có biết gì để vui giây phút hoài thai những đứa con

ta có thực an lòng khi rời xa những người đàn bà

sẵn sàng chờ ta đi qua những người đàn bà

ta có thực tin khi những lý tưởng ùa vào

như những người quyên tiền từ thiện

ôi trẻ con, đàn bà và những lá cờ không là kẹo

dù cũng muôn màu

 

một thằng ăn kẹo trước mắt tôi

rồi cho tôi cái giấy bọc diệu kỳ

màu xanh hy vọng

 

l.a.h hanoi 19.3.21

 

 

GHI CHÉP ĐẦU NĂM 11

 

ngày cách ly năm sớm

như khởi đầu lễ thanh trừng

bóng người trong từng góc quán thu lu

bị trói trong nỗi sợ tự ru

 

bạn muốn cả thế giới

nhưng không muốn ra thế giới

chúng tôi sẽ mang thế giới về cho bạn

một slogan thật ma mị và đáng thương

cho một thế hệ ăn sẵn không muốn ra đường

 

tôi muốn ra đường

nhưng sợ những cặp mắt cảnh giác bên trên chiếc khẩu trang

tôi nghĩ họ đang định bắc thang

lên đeo khẩu trang cho cả chim trời

 

tôi nhìn lên giá sách

những cuốn sách đã đi qua cuộc đời

nhiều cuốn như những người chưa từng gặp

 

tôi bật màn hình

bóng người loang loáng

ồ đây vẫn là cuốn phim hành động

tôi đã xem bao lần

chỉ nhớ được cái tên

ồ tôi vẫn nhớ tên em

với vài cảnh khóc cười và quằn quại

mà tôi tưởng đã xem trong một phim ma quái

 

cuộc tình chết là cuộc tình sống mãi

một nhà thơ nên chết đúng giờ để trở thành vĩ đại

 

lah 16,23.2.21

 

 

GHI CHÉP ĐẦU NĂM 8

 

những số hai nhanh chóng trở thành số không

tôi đã giải xong một bổ đề tầm cỡ thiên đường

em nói yêu anh nhất nhưng em chỉ yêu em

duy

nhất

 

giờ anh như con chim nhìn thấy cành cây cong

không thể tin em dù em liên tục thề nguyền

anh là trường hợp đặc biệt

 

đêm qua tôi có một giấc mơ

i have a dream

một hội nghị đa cấp tình yêu

đội hình hai trăm em gái xinh tươi không mặc gì

tất cả đều mang khuôn mặt em

cùng hô lên anh đặc biệt

đặc biệt

đặc đặc biệt

đặc biệt biệt

 

tôi giật mình tỉnh giấc

ồ anh đã suýt tin

(không phải xuất tinh)

dù anh đã tưởng không bao giờ còn tin được nữa

 

những kẻ hoài nghi nguyện cầu tin tưởng

những kẻ cả tin từ chối băn khoăn

đằng kia một gã đang lải nhải về khải huyền

nhân danh chúa cha con và thánh thần

corona amen

 

l.a.h 1,6.2.21 hanoi

 

 

GHI CHÉP ĐẦU NĂM 3

 

ngày mở với chất lượng không khí ở mức tuyệt vời cho sức khỏe

tạo kháng thể chống cô vi

trời thì xanh mây thì trắng gió thì mơn man

này hỡi xe ôm, cho một cuốc xe cùng trời cuối đất

 

em tôi chửi rủa đứa bán hàng on lai bịp mớ quần con

bèo nhèo sai cỡ mông thon

 

chúng ta ngồi nói với nhau

về địa văn hóa của sự ứa nước

về một di sản phi vật thể sinh ra từ mưa rơi

từ sông chảy vào lòng

và sông chảy ra chín cửa

 

và hôm nay trên phố mưa tơi bời

trời mưa phố cổ

sao buồn thế

cứ

kéo dài ra đến mấy phân

 

l.a.h 11-15.1.21 hanoi

 

 

GHI CHÉP ĐẦU NĂM 2

 

thành phố khóc thương một nền văn chương quốc doanh

rập rình lên sàn chứng khoán

 

những chiếc ghế lặng im giữa bọn bất tài

những nhà văn âm thầm viết như rùa vàng dưới làn nước đen

những nhà văn gõ mõ khua chiêng trong một lễ tế ma vương mắt đỏ

những nhà thơ chuyên trị trường ca tặng các nhà tài trợ kính yêu

những nhà thơ quyết chí mơ không bao giờ tỉnh lại

 

lòng trắc ẩn thoi thóp trong đám xà bần rác rưởi mang tên văn minh

trên bờ đê giá rét

hai đứa trẻ bị bỏ rơi

những bộ com lê đen

vẫn đồng loạt giơ tay về phía bầu trời đầy tinh tú

 

l.a.h 11,12.1.21

 

 

LỞ LÓI DỊU DÀNG

 

tôi đứng đây thành phố dịu dàng

một vị quan văn vừa thoái vị

những lời hứa man

một người mẹ dìm chết con mình trong chậu nước màu hồng.

 

tôi đi xa vẫn nhớ về thành phố của những thiên thần dối trá

miệng leo lẻo mắt trong veo không hề chớp nháy

và người nông dân muôn đời bị bịp bợm, vẫn cười.

 

những biển hiệu tươi vui màu máu đỏ

áo xanh nào dìm chết màu xanh   

bóng ma nợ khổng lồ thiên niên kỉ

 

*

thành phố vẫn lở loét dịu dàng

giọng em vượt qua các vòm cây du dương trầm bổng

có chuyến đi của những nhà văn mộng du

có phim ca nhạc hài co giật hài hòa.

 

thành phố của tôi rong kinh dịu dàng

có những nhà thơ suốt đời mơ giải thưởng

cánh đồng lại một lần thành nơi tử chiến

tôi và em vội vã thiên đường...

 

       

SIÊU/HẬU SỰ THẬT

 

1.

ngày hôm nay tôi nghĩ về sự thật

nghĩ về lời thề nghề nghiệp chưa bao giờ xảy ra

 

2.

sự thật có phải một củ hành vô vàn lớp vỏ

và tận cùng bên trong là không

dù chỉ một phân tử hành

hay sự thật là một mẩu bánh mì bẻ ra từ cái bánh mì sự thật

cũng đỡ đói lòng

nhân gian

 

3.

một miếng bánh cũng là thân Chúa

vậy một mẩu tin có là thân của chúa thông tin

 

4.

sự thật là những miệng cười không vía không hồn

là tuyên ngôn mất giá ngay khi vừa ngừng đọc

chẳng ai nhớ nổi điều gì

sự thật là lời hứa của ông vua khoác áo choàng màu đỏ

hãy tưới thêm máu vào đây, cây tương lai sắp nảy mầm

 

5.

sự thật là tên cướp ngồi trên ghế cao

thuyết giảng trước các nạn nhân về sự nhân từ tử tế

 

6.

sự thật là có nhiều tình yêu khác nhau

yêu kiểu có quyền và không có quyền tỏ bày lòng yêu

sự thật là trói buộc đám mây, bẻ cong ngọn gió

đem màu ngày tô điểm đêm đen

 

7.

khi bạn chỉ thích nghe những lời muốn nghe

sẽ có người chuyên nấu món fake new dâng bạn

khi bạn đang băn khoăn về sự thật

thì ngoài hiên hậu-sự thật đứng chờ

 

8

những sự thật có lợi

và những sự thật không ai cần đến

những bản tin dính máu

và thơm nức mùi tiền

 

tôi sẽ thề trước ai?

 

21.6.18

 

 

HÒA BÌNH

 

mỗi chúng ta đều có một hòa bình nho nhỏ

hòa bình của tôi,

hòa bình của anh

hòa bình của nó

 

và hòa bình của những chiếc mặt nạ

 

lửa nội chiến

thiêu nốt giọt hòa bình cuối cùng

trong mỗi người

 

một dân tộc mất mạch nguồn yêu thương

chỉ còn thù hận?

 

ngước lên cầu nguyện

vết đạn bay còn ám mây trời.

 

30-4-18

 

 

BỘ SƯU TẬP LỜI KHEN

 

vào một ngày hoàng hôn tới tháng

anh cặm cụi nhặt nhạnh những lời khen

 

lời khen mốc xanh,

lời khen rỉ sét và dính bết

lời khen nhuyễn mắm hoàng gia

lời khen già ho hen há miệng răng nanh nứt vỡ

lời khen nạ dòng hoài nhớ tình sương giá

lời khen ưỡn ngực ánh vàng

 

anh

sử dụng

giấy ráp,

xăng,

cồn,

bàn chải sắt

axit sunfuric đủ độ cường toan

một chút hương chanh truyền thống quê hương

một chút dấm thanh không cần thuốc phiện

 

bộ sưu tập lời khen của anh giờ đây rất mượt

hân hoan xúng xính trong gần tắt bóng chiều

chúng bỏ đi đúng lúc đêm về

mặc mẹ anh rũ xác ê chề.

 

 

TIẾNG KÊU

 

Trong một ngày sán lạn, thiên nga đen mắc mồi câu và chết tầm thường như gà công nghiệp. Thành phố không chịu đựng nổi cái đẹp. Nó đi tìm con rùa da trơn thần thánh về an ủi niềm tin.

 

Một nụ hôn lên gáy tôi, em thì thầm về khoản thuế đụng chạm cơ thể mà chiếc mặt nạ cười vừa ban bố.

 

Những cuốn sách vẫn mang mật ngữ của rừng và tiếng kêu cứu tuyệt vọng của loài tác giả bị siết cổ.

 

Một thiên thần nhỏ đang bay trên vũ trụ cao tầng và sáng tạo ra ngôn ngữ của một loài người mới.

 

17-4-18

 

 

KÝ ỨC

 

bạn phải nộp thuế đánh vào ký ức của bạn

biên lai này cho vạt nắng trên hồ bạn thấy trong trưa không ngủ hồi lên năm biên lai này cho cơn gió mùa bạn chợt thấy thân hình vướng víu trong bộ áo quần quen

biên lai này cho ánh mắt và mùi hương khiến bạn thỉnh thoảng vẫn giật mình tỉnh giấc lúc mờ sáng

 

bạn đã hôn nụ hôn đầu tiên ở đâu?

nếu bạn chưa nộp thuế thì xin đừng nhớ tới

khuôn mặt con khi vị bác sĩ bế ra từ phòng sinh

vẻ thất vọng của người đàn bà từng tin bạn

người bạn thân chết trẻ

thị xã nào bạn qua

 

đánh thuế từng giấc mơ

kể cả khi bạn khai man đó là tưởng tượng không phải là ký ức

lúc bạn say là lúc bị rình mò

lúc bạn không kìm nén được dòng suy tưởng

lúc bạn mới yêu hoặc thất tình

 

lũ thù hằn, đơm đặt, bọn a dua thần tượng

những công dân đóng thuế cao tầm lũy tiến

 

mỗi ngày qua, bạn chất vào ký ức nhiều điều phải nhớ

mất dần khả năng rung động

đầu bạn đầy rác

không buông tha dù bạn đã van xin

 

14-4-18

 

 

GIẢI CỨU TIN MỪNG

 

những thiên sứ mang tin mừng bất tận

chúng tôi giải cứu tin mừng

cạo sạch vỏ, bổ làm tư và phơi trên những mái nhà vàng óng ánh

tin mừng khô,

kho với những con hy vọng mới đánh lưới nhảy lên tanh tách

 

tin mừng làm mắm

tin mừng muối chua

mẹ tôi làm bánh nhân tin mừng

chị tôi nấu kẹo tin mừng, ủ mứt tin mừng

em tôi sinh tố tin mừng

 

chúng tôi thắp hương dâng lên cha mâm cỗ tin mừng

người mỉm cười thương xót.

 

1.4.18

 

ĐẤT NƯỚC HÌNH TRÁI BÓNG

 

người dân đổ xuống đường cờ tung bay

đất nước mang hình trái bóng

 

lũ choai choai nẹt pô và rú lên phấn khích

mông to vú nở khoe hàng

 

đám đông tan trong men say lên đồng

đất nước vẫn ngập trong tham nhũng đói nghèo ngu dốt

những lá cờ chỉ hoa lên vì tỷ số hơn thua

đám đông mê man

như đàn tinh trùng vút lên mải miết kiếm tìm

trứng vinh quang

 

khi đất nước mang hình trái bóng

nó được yêu hơn

trong khi đất nước thì thầm nó cần một tình yêu khác

 

thật ra đất nước này vốn đã mang thân phận quả bóng tròn

suốt thế kỷ dài bị rê dắt chuyền ban

 

thỉnh thoảng đất nước tôi lại văng vào lưới một phía địa cầu

và khắp nơi ồn ã hò reo

chiến thắng 

những chiến thắng mà có lúc đất nước tôi tự ru rằng thuộc về mình.

 

hanoi 28.8.18

 

 

CƠN ĐAU CUỐI THÁNG

 

trong một chiều thời tiết như cơn nứng dở dang

anh nghĩ về miền quỷ ám

nơi người dân mắc căn bệnh chỉ riêng có ở thiên đường:

hạnh phúc

 

anh nhắm mắt nhớ lại vị của viên kẹo cười

nó lờ lợ chua và đăng đắng như khi vừa hạ sốt

anh chợt thấy một chùm tương lai bị bơm quá tay dập dờn trước mặt

 

lũ kẻ cướp đeo mặt nạ siêu nhân thu thuế giữa đường

trong một chiều thành phố lâm râm cơn đau đến tháng

lũ ngây ngô túa ra trên những con đường mạt hạng

anh bồi hồi ảo giác một mùa xuân

 

nơi có một cầu vồng đen

như giác mạc.

 

14-8-18

 

 

MẶT TRỜI HẾT PIN

 

em đứng ở đâu bên kia ngọn núi

tình ta đã thành ma đói suối ngàn

đôi khi hương hoa tưởng niệm một hư cấu anh hùng

 

ta đã hết tin ngày mai khác lạ

mặt trời hết pin chập chờn nhập nhọa

 

ngoài kia vẫn những cơn mưa thèm nhạt

ta biết rồi yêu vấn đề giác mạc.

 

2.8.18

 

 

ANH BÁN EM

 

anh bán

dáng em cao ngút ngát gió nam

chân dài nỗi nhớ

mông cong trăng đầy

 

anh bán

em nhóm máu ngựa đua vượt rừng suốt đêm không mỏi

đồi núi hoang vu

anh bán mỏ kim cương mỏ rubi mỏ saphie kho báu em ẩn tàng nơi đất dữ

lau lách suối khe

 

anh bán

bạc vàng em nơi nguồn thiêng nước mát

 

anh bán

mắt em cùng mã adn với biển

tóc em cùng giống với rừng

nụ cười em đồng lõa với nắng mai

 

anh sẽ bán tất cả về em cho chúa

cúi xin người tạo tác lại eva.

 

3.7.2018

 

 

HẾT CHỖ RỒI, NGÀY THƠ THẾ GIỚI

 

thế giới cần ngày thơ

xin lỗi

xứ này đã bội thực thơ

ở đây các nhà thơ thường kiêm nghề bào chế

thuốc giảm đau

thuốc xịt thơm

thuốc gây ảo giác.

 

ở đây, truyện thơ hay nhất là chuyện về cô điếm bên xứ kẻ thù sát vách

ở đây, các nhà thơ lũ lượt xếp hàng chờ được xoa đầu

ùng oàng trống đi đều sân khấu

bùn lầy, cóc và ma trơi.

 

ở đâu đó trên thế giới, người ta vẫn cần thơ

không phải loại thơ gây ô nhiễm tương lai

 

ngày thơ thế giới

xin lỗi

hết chỗ rồi.

 

21.3.2017

 

 

HAI ĐOẢN KHÚC MÂY

 

1.

chiều qua nhìn lên trời, trong ánh hoàng hôn tôi thấy hai đám mây đang làm tình

một đám mây đen một đám mây hồng

đám mây đen làm chồng, đám mây hồng làm vợ

sấm chớp bỗng lóe lên kinh thiên động địa

chắc là sắp có mây con

 

2.

đêm về tôi mơ có đạo quân màu máu xâm chiếm bầu trời

chúng bắt mẹ con nhà mây về làm nô lệ

có viên tướng mặt đen bắt họ nhà mây quỳ xuống

sám hối vì tội đã tự do.

 

Hanoi 14.6.2018

 

 

THẤT KHÚC TINH HUYỀN

 

1.

anh ngồi đợi em dưới bầu trời lằng nhằng cây lá, bụi và người

đéo có tình yêu, tất cả chỉ là lời nói - thằng bạn gào lên trong tiếng ồn quán bia

 

2.

nụ hôn nào không vị không mùi

tình vĩ đại hay tầm thường nào cũng ngủ để rồi kêu đau nhức toàn thân sang chấn tâm hồn?

 

3.

ta sẽ yêu thuần túy tinh thần, quyện hòa ánh sáng, bay lượn thiên thần

ta hưởng lạc thi ca, tiệc tùng âm nhạc, thác loạn sắc màu

thiên đường ve vuốt thân trôi

 

4.

tình yêu nào trò chơi dán nhãn - một thằng nữa hét lên trước khi đi đái

khải huyền chưa?

 

5.

anh ngơ ngác giữa một đời lung lạc

em của anh chỉ một giây một giờ anh nghĩ là tất cả

anh của em chỉ là bóng là hình em muốn anh thề yêu em vĩnh viễn

ta hãy về để chết dưới vòm trời

ta hãy về để chết trong vòng tay

một hoa giáp dài như vũ trụ

một đời nhớ nhau ngắn như cơn ngủ

một lần tuột tay tưởng chết một cánh rừng

một lần mơ thức dậy khóc mấy lần

một phút ghen tuông giết người sấm chớp

một tiếng yêu gọi về

ru ngủ nghĩa trang

 

6.

bao giờ cho hết cơn yêu?

yêu tăng kịch liều ma túy

điên nhẹ rồi kinh niên nặng trĩu

bao giờ người yêu hết lên cơn trói buộc người yêu?

 

7.

bao giờ biết thương nhau?

 

hanoi 31.5.2018

 

 

TỤNG CA EM

 

em yêu anh như lãnh chúa yêu dân

tụng em

anh viết những bài thơ đẹp như khẩu hiệu

 

em phân phối cho anh một tình yêu tiêu chuẩn

mỗi tháng 3 ký lô lãng mạn, 16 ký lô nhiệt huyết, 500 gờ ram dầu mỡ chất nhờn

và 100 gờ ram mì chính trí tuệ đỉnh cao

 

em độc đạo một tươi sáng tương lai

từng phân vuông trên con đường phủ kín bóng em

nơi tượng đài em kín lối mòn

nơi anh đến và nằm yên chết

 

17.5.2018 hanoi

 

 

CÂU TRẢ LỜI ĐÚNG

khi người yêu tôi khóc

à, dạ em nhầm

anh yêu em bằng chừng nào?

câu trả lời đúng là bằng trời

không phải là 20cm

 

khi người yêu tôi khóc

anh sẽ cùng em về Đại Nội

anh thương em không?

dạ, em không định nói vậy

 

em không cần tình thương

câu trả lời đúng là một bờ vai

không phải là một bài thơ tình

 

khi người yêu tôi khóc

em, vì sao em đến, cho anh yêu vội

mọi thứ đều khó ngờ, trừ những người bạn cũ

vậy người yêu cũ?

câu trả lời đúng là đã quên hết

 

không phải là kỹ năng tính nhẩm

làm sao nhét một con voi vào tủ lạnh?

làm sao biết anh không phải chính là gã em đã rời bỏ năm ngoái?

làm sao biết những giọt nước mắt khác nhau thế nào?

khi người yêu tôi khóc.

 

6-5-18