NHỚ "NGÀY THẦY CÔ GIÁO" NƠI CHỐN THÔN NGHÈO – Đinh Hoa Lư

Trường quê Sơn Mỹ, Hàm Tân, Thuận Hải 1984

 
 
NGÀY ĐÓ trên một vùng quê nghèo, tạm gọi là vùng KINH TẾ, tôi khó quên được cảm xúc khi nhìn các em học trò nơi đây đón Tết Thầy Cô. Ngoài cha mẹ ở nhà, học trò ngày đó rất yêu quý thầy cô do người viết tin rằng hạnh phúc lớn nhất của lớp trẻ vùng thôn nghèo ngày đó là đi học.
 
Tới trường là niềm sung sướng nhất cho các em này. Rẫy rừng, miếng cơm độn sắn, cái áo chẳng lành trong mười hai tháng của một năm dài, ngoại trừ năm ba ngày tết. Chúng mừng vui với lớp bạn quê tại trường. Chúng sung sướng để được ngồi cùng nhau dưới những dãy bàn xiêu vẹo để được thấy cô và thầy những lớp người khác với cha mẹ chúng... chân lấm tay bùn.

Những đôi chân trần, quần đùi và cái áo vá nhưng lớp trẻ nhỏ này vẫn thường tự hào chúng là HỌC TRÒ nơi vùng thôn dã. Nhưng các em vui sướng, tiếng đọc bài theo cô, những nét chữ nắn nót và những cuốn vở hiếm hoi, quăn góc...
 
Có ai sống những qua những ngày cơ khổ đó mới biết được cái HẠNH PHÚC của những ngày đi học. Những đứa học trò nghèo, chúng còn là những tay lao động dù không phải là CHÍNH, nhưng rất cần cho cha mẹ chúng - những người làm nương rẫy đang cần. Chúng cần thật, từ đi BỎ HỘT trong những trận mưa đầu mùa, cho đến bới cơm vào rừng, đi lượm than vụn giúp kinh tế trong nhà và còn đi giữ rẫy vào ban ngày nữa. Nhớ làm sao những thanh âm ban ngày khi mùa rẫy chín, những tiếng trẻ con kêu vang trong rừng cùng tiếng gỏ đủ thứ từ nồi niêu song bể hay còi... nhằm để xua đuổi bầy keo bọn khỉ... đang phá bắp, lúa... Đêm về các em được ở nhà để người lớn vào chòi giữ rẫy thay các em. Người lớn ở lại ban đêm để canh heo phá sắn.
 
RỒI “NGÀY TẾT THẦY CÔ” LẠI ĐẾN.
 
Bên mái trường quê rách nát đến tả tơi. Có những khuôn mặt thập thò. Các em học trò ngày đó cũng biết kiếm làm sao cho ra những thứ gì để tỏ chút lòng tri ân thầy cô của chúng.
 
Có em có được xâu cá, chúng cặm đâu hôm qua. Có đứa xin mạ đâu được mấy lon đậu xanh hay đậu huyết gì đó... nói sao hết những món quà nhà quê cho những ngày THẦY CÔ năm đó.
Ôi thật thà và chất phác đến tội nghiệp trong lòng?!
 
Nói sao hết những xao xuyến trong lòng của người viết đây từng là phu trường cho một mái trường xiêu vẹo ở chốn quê nghèo...
 
VỢ tôi đi dạy, tức là cô giáo làng vào thuở đó. Mấy chục đồng lương và 13 ký gạo đó là đời sống của một người đi làm nghề dạy học. Một thời kinh tế bao cấp và chốn rẫy rừng tự cung tự cấp của một thời hoang sơ của một xã hội mới bắt đầu như khởi thủy của một THUỞ HỒNG HOANG ?
 

Tác giả Đinh Hoa Lư bên mái trường làng rách nát, tả tơi 1984

 
NHƯNG CÓ NHỮNG TẤM LÒNG TRẺ NHỎ
 
Mái trường tranh, vách lá hở hang cùng những cái bàn xiêu vẹo. Phấn viết cho Cô Thầy giảng bài cho các em vẫn thiếu. Trước mặt cô thầy, các em ngồi yên chăm chỉ nhưng bụng các em những đứa học trò trường làng còn lại xép ve. Tan buổi học chúng còn vào rẫy... những lần mót khoai, sắn và những mớ than vụn trong rừng và những đồng bạc góp nhặt thêm cho đời sống gia đình.
 

CÁC EM THÀNH THỊ HÔM NAY TẬP VỀ QUÊ LÀM QUEN SINH THÁI MỚI
 
Lớp nhỏ thành thị hôm nay cũng tập 'về làng' để chia sớt những nỗi khổ cực của các em nhỏ học trò nghèo ngày xưa? Nhưng khó lắm khi bơ sữa là thức ăn hàng ngày của các em thế hệ đổi mới làm gì thấu được sự thiếu đói của nhiều thế hệ đã qua ?
 
***

Hôm nay nơi chốn thị thành hay quê hương đã thay đổi. Ngày Thầy Cô Giáo là một ngày Hội Tưng Bừng nào hoa nào quà cáp đủ thứ vật phẩm đắt tiền. Những lớp thầy cô mới hơn sẽ có những ngày hội vui vẻ bên bao thứ quà tặng hảo hạng từ nhiều tầng lớp học trò trong một xã hội thừa mứa vật chất...
 
Nhưng tôi làm sao quên cái ngày đó...
Những đôi mắt tinh anh và khao khát học chữ của các em bên mái trường làng... những đôi mắt sáng ngời, thông minh, cùng chịu khó bao ngày. Nhưng buồn cho em sinh ra vào một nơi hoang dã.
Những con cá, những lon bắp đậu mồ hôi các em...từ chốn rẫy rừng xa xôi cùng tấm lòng các em trong ngày THẦY CÔ GIÁO.
 
Ôi! LÀM SAO TÔI  QUÊN ĐƯỢC và THƯƠNG NHỚ CÁC EM XƯA... NHỮNG EM HỌC TRÒ NGHÈO NƠI VÙNG THÔN DÃ.
 
                                                                                     Đinh Hoa Lư