MỘT THẾ - KỶ MẤY VẦN THƠ - Thơ Truy Phong

Nguyễn Thanh - Nhà thơ Truy Phong hay T.P (1925-2005) là bút danh của Dương Tấn Huấn, người tỉnh Vĩnh Long. Ông là nhà thơ kháng chiến hai thời kỳ, thuộc thế hệ các văn nghệ sĩ : Kiên Giang (1920-2014), Sơn Nam (1926-2008), Nguyễn Bính (1918-1966), Viễn Phương (1928-2005), … là tác giả bài thơ “Một thế kỷ – mấy vần thơ”, đã làm dậy sóng văn đàn, đăng trên nhật báo Tiến Thủ (Sài Gòn) ngày 27.04.1956 do ký giả Việt Tha (Lê Văn Thử) làm chủ bút.

“Một thế kỷ – mấy vần thơ” là một bài thơ mới dài như một trường ca, có đủ tính cách biền ngẫu ở bài văn tế và tính mộc mạc của thơ nhiên nhưng sâu đậm, giản dị mà không tầm thường ghi lại được một thời điểm lịch sử – Pháp rút quân khỏi Việt Nam – bi hùng của dân tộc. 

   MỘT THẾ - KỶ MẤY VẦN THƠ 

                                                                           

   * Tiễn chân quân viễn chinh Pháp                     

   * Kỷ niệm 100 năm Việt Nam đau khổ     

            

    Ánh hồng chói rạng chân trời mới                   

    Ngọn lửa đao binh tắt lịm rồi.                   

    Có kẻ chiều nay về cố quán,                     

    Âm thầm, không biết hận hay vui ?!                 

    Chiều nay,                    

    Kèn kêu tức tưởi nghẹn lời                   

    Tiếng ngân xúc động dạ người viễn chinh !                   

    Chiều nay trên nghĩa địa                   

    Có một đoàn tinh binh                   

    Cờ rủ và súng xếp                      

    Cúi đầu và lặng thinh.                   

    Nghẹn ngào giã biệt người thiên cổ                     

    Đất lạ trời xa sớm bỏ mình.                     

    Thịt nát, xương tan, hồn thảm bại                     

    Nghìn năm ôm hận cõi u minh !                   

    Những ai làm lính viễn chinh,                     

    Chiều nay bước xuống tàu binh trở về.                     

    Tàu  xúp - lê !                       

    Tàu xúp - lê !                   

    Cửa Hàm Tử lao xao sóng gợn                     

    Bến Bạch Đằng lởn vởn hồn quê …                     

    Bước đi những bước nặng nề                     

    Ngày đi chẳng biết, ngày về chẳng hay !                    

    Một ngàn chín trăm năm sáu (1956)                     

    Một ngàn tám trăm sáu hai (1862)                     

    Giật mình bấm đốt ngón tay,                     

    Trăm năm một giấc mộng dài hãi kinh !                 

    Ngày anh đến đây :                     

    Thành Đà Nẵng tan hoang vì đại bác                     

    Xác anh hùng Đinh Lý hóa tro bay !                     

    Giữ Gia Định, Duy Ninh liều mạng thác                     

    Ôm quốc kỳ tuẩn tiết giữa trùng vây !                     

    Phan Thanh Giản nuốt hờn pha thuốc độc                   

    Bởi xâm lăng bắt nhượng nước non nầy !                     

    Và Thăng Long máu hòa ba lớp đất                       

    Thất KinhThành, Hoàng Diệu ngã trên thây ! …                     

    Hỡi ơi ! Xương máu dẫy đầy,                     

    Chân anh dẫm tới, đất nầy tóc tang !                       

    Tay  gươm, tay súng                   

    Bước nghinh, bước ngang                     

    Anh bắn !                     

    Anh giết !                   

    Anh đâm !                     

    Anh dầm !                     

    Anh đày Bà Rá, Côn Lôn,

    Anh đọa Sơn La, Lao Bảo …                     

    Anh đoạt hết cơm hết áo,                   

    Anh giựt hết bạc hết vàng …                     

    Chặt đầu ông lão treo hàng thịt,                   

    Mổ mật thanh niên giữa chiến tràng.                     

    Cối quết trẻ thơ văng nát óc,                   

    Phanh thây sản phụ đốt thành than ! …                     

    Con lìa mẹ,                     

    Vợ xa chồng,                     

    Cây rụi lá,                   

    Nhà trống không…                     

    Người chìm đáy biển                       

    Người tấp ven sông                     

    Người ngã trên núi                     

    Người gục trong rừng…                       

    Đây Cà Mau, đó Nam Quan,                   

    Hung hăng anh bóp trong bàn tay tanh !                     

    Nước tôi đang độ yên vui sống                   

    Mít ngát hương mùa, bưởi ngọt thanh                   

    Lúa nặng tình quê, khoai luyến đất,                     

   Không thương nhau, lại giết nhau đành !                     

   Cắn răng tôi chịu cực hình                      

   Vuốt râu anh hưởng công linh đồng bào.                     

   Anh phân ly Nam , Bắc                       

   Anh chia rẻ nghèo, giàu.                     

   Nước non anh quậy tan tành hết                     

   Cho oán hờn nhau, giết lẫn nhau,                     

   Người chết thì dại,                     

   Người sống thì ngu.                     

   Dân ngu vì bị làm ngu                   

   Đặng dân làm ngựa, làm trâu suốt đời !               

   Nhưng, thôi !                     

   Bao năm khói lửa                     

   Ta hiểu nhau rồi !                     

   Cái gì bạo ngược là phi nghĩa                   

   Là trái lòng dân, nghịch ý trời.                   

   Sắt thép tinh ròng, binh tướng dữ                       

   Không sao thắng được trái tim người !                   

   Anh về là phải, anh  ơi !                     

   Về bây giờ, để còn đời nhớ anh.                     

   Những cái gì tôi hận                     

   Những cái gì tôi khinh,                       

   Bây giờ anh xuống tàu binh                     

   Trăm năm chuyện cũ, thôi mình bỏ qua !                     

   Bao giờ tôi chẳng nhớ                     

   Nước Pháp rộng bao la,                        

   Thành Paris  rực-rỡ                     

   Ánh văn minh chói lòa…                       

   “Cốt Đa-duya” (Côte  d’Azur ) người thanh và cảnh lịch                    

   Bờ “Mạc-xây” (Marseille) xinh đẹp nhất sơn hà.                       

   Khí sông núi đúc nên trang tuấn kiệt                     

   Bậc anh hùng cứu quốc “RỐP” (Job), “RĂNG-ĐA” (Jean D'arc)                       

   Tôi nhớ lắm, một ngày năm “tám chín” (1789)                     

   Anh vùng lên phá ngục “BÁT-TI ” (Bastille) nhà,                       

   Anh giải-phóng cho giống nòi được sống                       

   Được vinh quang trong “Đệ Tứ Cộng Hòa” !                      

   Anh vui, anh sướng,                        

   Anh hát, anh ca…                        

   Tôi là người ở phương xa                      

   Ngày anh sáng lạn (xán lạn) cũng hòa niềm vui !                      

   Anh về nước Pháp xa xôi                      

   Chắc anh bao giờ quên được,                       

   Những là đường đi nước bước                       

   Những là tên tuổi Việt Nam :                        

   Suối Yên Thế tuôn tràn hậm hực,                      

   Đất Thái Nguyên căm tức nổi vồng,                          

   Tháp Mười hận nước mênh mông                         

   U Minh mấy trận bão lòng chưa nguôi ! …     

              

   Việt Nam, nước của tôi :                      

   Sông sâu, đồng rộng,                       

   Trái tốt, hoa tươi…                        

   Hà Nội kinh thành trang chiến sử                       

   Sài Côn đô thị rạng anh tài.                      

   Phú Xuân bừng chói gương ưu quốc                     

   Nghĩa nặng tình thâm vạn thưở nay !                        

   Việt Nam, nước của tôi :                        

   Già như trẻ                        

   Gái như trai                       

   Chết thì chịu chết                       

   Không cúi lòn ai !                      

   Tham lam ai muốn vô xâm chiếm,                         

   Thì “giặc vào đây, chết ở đây” !                         

   Việt Nam, nước của tôi :                       

   Ruộng dâu hóa bể                      

   Lòng chẳng đổi thay.                      

   Dầu ai cắt đất chia hai                        

   Cho trong đau khổ, cho ngoài thở than.                       

   Dầu ai banh ruột xé gan,                      

   Cho tim xa óc, cho nàng lìa tôi.                     

   Đinh ninh anh nhớ một lời :                       

  “Ngày mai thống nhất liền đôi bến bờ” !                     

    Đã đến giờ                     

    Chia tay cách biệt                       

    Anh lìa nước Việt                        

    Vừa tủi vừa mừng.                       

    Bên nhà vợ đợi con trông,                       

    Vắng anh, tình mặn nghĩa nồng cũng phai.                   

    Tàu  xúp - lê  một !                      

    Tàu  xúp - lê hai !                       

    Siết tay anh nhé, anh về nước,                      

    Biển lặng trời êm nhớ lấy ngày.                     

    Và chẳng bao giờ quên nhắc nhở                      

    Cho ai đừng đến đọa đày ai !                        

    Tự vấn lương tâm rồi tự đáp :                      

    - Đánh cho ai, và chết cho ai ???                      

     Bóng ngả trời tây                      

     Gió lồng biển cả ,                       

     Phút giây từ giã                       

    Trang sử trăm năm !                       

    Tàu anh rời bến Việt  Nam ,                       

    Hãy xuôi một ngả, một đường mà đi.                        

    Xin tàu đừng ghé Bắc Phi,                        

    Sóng to gió lớn, chắc gì đến nơi .                        

    Đừng gây oan trái, tàu ơi,                     

    Hãy xuôi về Pháp cho người hát ca !                       

    Tàu  xúp - lê hai !!                        

    Tàu  xúp - lê ba !!!                        

    Anh về mạnh giỏi                        

    - Ô - rờ - voa ! (Aurevoir)

                                  TRUY PHONG

                                        (1956)