THI SĨ HOA ĐẤT NẮNG LÀ AI ? - Đỗ Hùng

Nguồn: http://thonnu.blogtiengviet.net/2011/01/15/hi_sau_hoa_a_aoct_naorng_la_ai

          
                        Tác giả Đỗ Hùng


THI SĨ HOA ĐẤT NẮNG LÀ AI ?

                                           Đỗ Hùng

Trong tập nhạc Kỷ Vật Của Chúng Ta của nhạc sĩ Phạm Duy (hình như) do Nhà xuất bản Gìn Vàng Giữ Ngọc phát hành vào khoảng đầu thập niên 1970, có một ca khúc tựa đề là Đi Vào Quê Hương, phổ thơ Hoa Đất Nắng.

Ca khúc này đã được các chị Diễm Chi, chị Khánh Ly trình bày và được phát trên làn sóng của đài phát thanh Sài Gòn.

Trong hồi ký của nhạc sĩ Phạm Duy, nhạc sĩ đã xếp loại những ca khúc ra đời trong giai đoạn này (khoảng giữa thập niên 60) là Tâm Phẫn Ca. Bài hát khá hay, vả lại khi các chị Diễm Chi, Khánh Ly đã chọn bài để trình bày thì thường thường là bài... phải hay mới được (!) Chúng ta có thể nghe lại ở đây…

Tôi xin phép chép lại lời của bài hát đó để quý vị tham khảo:

ĐI VÀO QUÊ HƯƠNG 
       (Saigon - 1966)

Nhạc: Phạm Duy

Lời: Hoa Đất Nắng

Tôi vào quê hương bằng cuộn dây thép gai

Đồng cỏ cha tôi, tôi trói gô hình hài

Tôi đào thông hào, trồng cây chông nhọn hoắt

Tôi giơ tay cao, tôi cấu tôi cào

Tôi vào quê hương bằng xe traction

Chở mìn clay-mo, plát-tíc đi ngoài đường

Tôi đặt lên sườn Mẹ Việt Nam gầy ốm

Ôi Mẹ tan tành ! Ôi Mẹ phanh thân !

Tôi vào quê hương bằng dòng nước mắt

Nước mắt vợ chồng, nước mắt cha con

Nước mắt bạn bè, nước mắt anh em

Tôi lội tôi bơi mệt nhoài trong đó

Máu loang từ đầu, chảy xuống ruột mềm

Tôi vào quê hương qua nòng thép súng

Lửa cháy trong làng, lửa cháy trong thôn

Lửa cháy trong lòng, lửa cháy trong tim

Trên da mặt tôi mọc lên cổ thụ

Cổ thụ sai oằn lựu đạn mooc-chiê !

Tôi vào quê hương bằng một gánh hát quê

Đả đảo hoan hô tôi đứng lên làm hề

Lũ trẻ ngù ngờ cười phun nước miếng

Trên da mặt tôi, trên yếm, trên đầu

Tôi vào quê hương quà tặng nhớ đem theo

Một khẩu thompson hay chiếc súng cộng đồng

Mỗi thằng một đứa, dành cho nhau một phát

Mỗi đứa một thằng, dành một phát cho nhau.

Đã 41 năm qua từ ngày bài hát này ra đời, riêng tôi thì vẫn ghi nhớ tên của thi sĩ bài thơ là Hoa Đất Nắng, mà không biết ông là ai, và cũng chẳng nghe ai nói gì về ông hay thêm một thi phẩm nào nữa của ông. Cho mãi đến gần đây...

Trong một dịp tình cờ đi ngang qua thị trấn Phan Rí, Bình Thuận, tôi được gửi tặng 1 tập bản thảo thơ đánh máy vi tính từ ông Huỳnh Hữu Võ, một thi sĩ địa phương. Ở trong tập bản thảo này có 30 bài thơ được sáng tác trong thập niên những năm 1960. Thi sĩ Huỳnh Hữu Võ tự giới thiệu về mình ở trang bìa :

“… Sinh năm 1942 tại Phan Rí, Tuy Phong, Bình Thuận. Hội viên Hội Văn Nghệ Sĩ Quân Đội Sài Gòn (1968-1975).

Tham dự Đại Hội Văn Nghệ Sĩ Toàn Quân tại Trại Đào Bá Phước, đường Lê Văn Duyệt, Sài Gòn (1970).

Trừ tạp chí Văn, Huỳnh Hữu Võ có thơ đăng ở các tạp chí văn nghệ thời bấy giờ với bút danh Thy Vũ Hà Như; Thanh Vũ.

Huỳnh Hữu Võ có tên trong danh sách những tác giả thơ, văn bị Bộ Thông Tin Chiêu Hồi (do nhà văn Thế Uyên chủ trương) kiểm duyệt, đục bỏ nhiều nhất…”

Thi sĩ Huỳnh Hữu Võ cũng cho biết sau năm 1975, rất nhiều bài thơ của ông (viết sau này) đã được khoảng hơn 50 nhạc sĩ phổ nhạc, trong số đó có cả nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý, (tác giả bài Dư Âm). Nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý đã phổ nhạc một bài thơ của Huỳnh Hữu Võ có tên là Đà Lạt, Trên Đỉnh Sương Mù thành ca khúc có tựa là Trên Đỉnh Sương Mù.

Theo tôi, có lẽ Huỳnh Hữu Võ là thi sĩ có nhiều bài thơ được phổ nhạc nhiều nhất Việt Nam, khoảng trên 125 ca khúc.

Riêng về tập bản thảo được đánh máy vi tính những bài thơ của thi sĩ Huỳnh Hữu Võ đã viết trước năm 1975, thì xem thấy một số bài có tựa như sau : Dưới Chân Đồi Xích Thố (Viết bởi Chương Trình Dạ Lan, Đài Tiếng Nói Quân Đội); Khi Anh Hành Quân; Chiến Tranh Và Bợm Nhậu; Thơ Gởi Chương Trình Dạ Lan; Tết Mậu Thân Ở Phan Thiết; Lời Dỗ Dành Ngày Hưu Chiến; Bài Thơ Viết Trên Lá Tole (viết tại Chi khu Hòa Đa).v.v… Và đặc biệt là bài: Trò Chơi Của Người Chưa Lớn.

Tôi lại xin phép trích lại trọn vẹn bài thơ để quý vị đối chiếu với lời của bài hát Đi Vào Quê Hương mà nhạc sĩ Phạm Duy đã soạn thành ca khúc ở trên :

        

               Nhà thơ Huỳnh Hữu Võ

TRÒ CHƠI CỦA NGƯỜI CHƯA LỚN

(Huỳnh Hữu Võ, Sài Gòn 1966)

Tôi vào quê hương bằng cuộn dây thép

Bằng vết chân cùn nhọn hoắt của cha

Theo những thông hào ươm đầy trái phá

Tôi đưa bàn chân cào cấu trên da

Tôi vào quê hương bằng xe traction

Chiếc xe chở đầy chất nổ ngàn cân

Tôi đặt nó lên xương sườn của mẹ

Thân mẹ a ha thân mẹ tanh bành

Tôi vào quê hương bằng đường nước mắt

Nước mắt bạn bè nước mắt anh em

Tôi lội tôi bơi mệt ngoài trong đó

Máu loang đầu tôi chảy xuống ruột mềm

Tôi vào quê hương theo nòng thép súng

Lửa cháy trong hồn máu chảy trong da

Trên da mặt tôi mọc lên cổ thụ

Cổ thụ sai oằn lựu đạn moọc- chiê

Tôi vào quê hương theo đoàn cải lương

Đứng lên làm hề đả đảo hoan hô

Lũ trẻ ngu ngơ cười phun nước bọt

Trên mặt mày tôi, dưới yếm, trên đầu

Tôi vào quê hương mang theo quà tặng

Carbin, thompson, garant; tiểu liên

Dành phát cho nhau mỗi thằng mỗi đứa

Dành phát cho nhau mỗi đứa một thằng

Rồi tôi rời bỏ thành đô

Chông chênh đá dựng hang dò dẫm quanh

Việt Nam rách nát tan tành

Quê hương máu mắt chảy quanh địa cầu

Tôi đã gọi điện ngay sau khi đọc xong bài thơ để hỏi (thăm dò!) thi sĩ Huỳnh Hữu Võ về bút danh Hoa Đất Nắng, thì được thi sĩ trả lời chính là bút danh của ông đã ký dưới bài thơ ở thời điểm lúc đó. Thi sĩ còn cho biết thêm, bài thơ này đã được ông sáng tác ngay sau khi nghe tin Khách sạn Victory bị đánh bom. Lúc đó thi sĩ đang ở Sài Gòn, và lập tức bài thơ được đăng trên tuần san Tiểu Thuyết Thứ Năm.

Tôi hỏi thêm : Thi sĩ có biết bài thơ đã được nhạc sĩ Phạm Duy phổ nhạc không? Thì thi sĩ Huỳnh Hữu Võ vô cùng ngạc nhiên, và trả lời là không biết điều đó. Thật là khó tin, khi sự việc đã xảy ra từ 41 năm trước! Thi sĩ Huỳnh Hữu Võ giải bày rằng có lẽ vì đời lính chiến nay đây mai đó, nhất là sau khi bị thuyên chuyển về làm y tá quân y tại Chi khu Hòa Đa, thì vì ở xa Sài Gòn quá nên càng mù tịt chuyện “văn nghệ văn gừng” bên quân đội.v.v…

Sau đó, tôi có gọi điện hỏi thăm nhạc sĩ Phạm Duy về bài thơ được phổ nhạc này. Nhạc sĩ Phạm Duy cho biết ông đã đọc được bài thơ trên báo chí thời đó và vì thấy hay nên đã soạn thành ca khúc. Bằng một giọng nói chậm rãi và tỏ vẻ mệt mỏi, nhạc sĩ Phạm Duy (86 tuổi) cho biết vì đã quá lâu rồi nên không còn nhớ tên của tờ báo, tên của tập nhạc có in bài hát… Tôi tin là nhạc sĩ Phạm Duy đã không thể nhớ lại mọi điều một cách chính xác khi nhạc sĩ vẫn cứ đinh ninh cho rằng ca khúc đó được in trong tập Thu Chiến Trường hay Thương Ca Chiến Trường… gì gì đó, cho đến khi tôi nhắc là bài đó được in ở trong tập Kỷ Vật Của Chúng Ta thì nhạc sĩ Phạm Duy mới trả lời : “Thế à, ừ, Kỷ Vật Của Chúng Ta, đúng vậy…”…

Vâng, thế là đã 41 năm trôi qua, thi sĩ Hoa Đất Nắng là tác giả bài thơ Trò Chơi Của Người Chưa Lớn viết năm 24 tuổi, được nhạc sĩ Phạm Duy phổ thành ca khúc với tựa là Đi Vào Quê Hương, được trình bày qua hai giọng ca lừng danh là chị Diễm Chi và chị Khánh Ly, 41 năm sau đã được “giải mật”, được “tìm thấy”, đó chính là thi sĩ Huỳnh Hữu Võ, một thi sĩ hiện đang sinh sống tại thị xã Phan Rí, tỉnh Bình Thuận, là người có hơn 50 bài thơ được phổ thành 125 ca khúc sau 1975, nhưng lại chỉ có 1 bài thơ duy nhất được soạn thành một ca khúc duy nhất trước năm 1975. Chính điều… độc đáo này đã làm cho thi sĩ Huỳnh Hữu Võ phải thốt lên thành lời với tôi, người viết bài này: “Mình cảm thấy được vui gấp hai lần đó, bạn ơi…”.

                                                                     ĐỖ HÙNG

                                                            (5/2007 - Bình Thuận)

       

       Thơ: Huỳnh Hữu Võ

       Nhạc: Phạm Duy

       Trình bày: Ca sĩ Khánh Ly